جاباما
۶۴۱۶۱۵
۵۱۹۲
۵۱۹۲
پ

مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

اگر قرار باشد تنها یک چیز را از تاریخ گونه ادبی «علمی - تخیلی» درس گرفت، این است که در بسیاری اوقات فناوری های امروزی، ایده های شان را مستقیما از صفحات رمان های علمی – تخیلی گرفته اند یا دست کم این داستان ها، برگردانی از آرزوهایی هستند که سرانجام روزی محقق می شوند.

مجله همشهری دانستنیها - نوید فرخی: گونه ادبی «علمی - تخیلی» را می توان از خیلی جهات یکی از شاخص ترین ژانرهای ادبی دانست که ریشه هایش تا عمق افسانه ها و اساطیر اقوام باستانی قابل ردیابی هستند. در داستان های علمی - تخیلی مانند داستان های فانتزی، از عناصر مختلفی از جمله اوهام و خیالات استفاده می شود اما چیزی که علمی - تخیلی را از ژانر فانتزی جدا می کند، علم و فناوری است که دست کم از جهاتی می تواند واقعا امکان پذیر هم باشد.
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

اگر قرار باشد تنها یک چیز را از تاریخ این گونه ادبی درس گرفت، این است که در بسیاری اوقات فناوری های امروزی، ایده های شان را مستقیما از صفحات رمان های علمی - تخیلی گرفته اند یا دست کم این داستان ها، برگردانی از آرزوهایی هستند که سرانجام روزی محقق می شوند. در این گزارش ریشه علمی و تخیلی برخی از این فناوری ها را با هم مرور می کنیم.

مکالمه با افراد بیهوش

از کجا: فیلم «تلقین»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

نویسندگان داستان های علمی - تخیلی همیشه از فعالیت «آگاهی ذهن» در داستان ها استفاده می برند. به عنوان نمونه در فیلم علمی - تخیلی «تلقین» (Inception) به کارگردانی، نویسندگی و تهیه کنندگی «کریستوفر نولان»، «دی کاپریو» نقش یک دزد حرفه ای را بازی می کند که با نفوذ به ضمیر ناخودآگاه افراد، افکار آنها را می دزدد. هنوز تا چنین سطحی از ورود به ذهن فاصله بسیار باقی است، اما طبق آزمایش های پروفسور «آدریان اوون» (Adrian Owen) از «انستیتوی مغز و ذهن کانادا»، برخی بیماران در حالت اغما نه تنها می توانند حرف ها را بشنوند، بلکه می توانند واکنش هم نشان بدهند.

«اسکات رولی» مردی سی و نه ساله بود که بعد از یک تصادف رانندگی، به مدت بیش از 12 سال در کما به سر می برد. در آزمایش پروفسور اوون با اف ام آر آی (fMRI فناوری عکسبرداری امواج مغزی) مشاهده شد اسکات رولی به چیزهایی که می شنید واکنش های مغزی نشان می داد. او توانست به سوالات با شکل دهی به افکاری که نقاط مشخصی از ذهن را روشن می کنند (از طریق اف ام آر آی) پاسخ دهد.

بعد از حصول این نتیجه (در سال 2010)، پروفسور اوون تحقیقاتش را گسترش داد. در نتایجی که او منتشر کرد، برای مثال از بیماران در حال اغما خواستند تا خودشان را در حال بازی تنیس تجسم کنند. این تقاضا باعث فعال شدن بخشی از ذهن شد که آن را به فعالیت ورزشی مرتبط می دانند.

ویروسی فراگیر

از کجا: رمان «نقطه گرم»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

شاید چیزی بیش از ویروسی کشنده که به طور بالقوه بتواند میلیاردها نفر را نیست و نابود کند، تهدیدآمیز نباشد. خوشبختانه این جور چیزها در اکثریت قاطع موارد به بدمن های فیلم های «جیمز باند» محدود بوده است. کتاب «نقطه گرم» (The Hot Zone) چاپ ۱۹۹۵ نوشته «ریچارد پرستون»، به داستان شیوع ویروسی می پردازد که به شدت مرگبار و واگیردار است و طی چند روز ۹۰ درصد مبتلایان را در واشنگتن می کشد و ظاهرا درمانی هم ندارد.

از قضا در سال ۲۰۱۱، متخصص ویروس شناس هلندی «ران فوشیر» اعلام کرد که چنین ویروسی را پرورانده است. این ویروس از نظر ژنتیکی نسخه ارتقا یافته ویروس دیگری به نام «H۵N۱» (مشهور به آنفلوآنزای پرندگان) است. با این که ویروس مرگبار آنفلوآنزای پرندگان می تواند برای انسان ها هم مرگبار باشد اما چون به راحتی بین انسان ها گسترش پیدا نمی کند، از سال ۲۰۰۲ تاکنون تنها حدود ۶۰۰ مورد سرایت آن به انسان گزارش شده است. (برای قیاس، آنفلوآنزای رایج به طور معمول سه هزار نفر را در سال می کشد.)

ران فوشیر و تیمش در آزمایش های شان پی بردند این ویروس با پنج جهش در دو ژن، در شرایط آزمایشگاهی همزمان مرگبارتر و بسیار بسیار واگیردارتر است، به طوری که تقریبا ۵۰ درصد موش های تست شده را کشت. گفتن این توضیح لازم است که عموما از موش ها برای تست های بیولوژیک استفاده می شود، زیرا بدن آنها خیلی شبیه به بدن انسان رفتار می کند.

در تست ها، ویروس اولیه به سادگی بین موش ها منتقل نمی شد اما ویروس نهایی به سادگی به تمام جمعیت انتقال پیدا کرد. اقتضای یافته های علمی این است که دست کم تحقیقات فوشیر برای دانشمندان قابل دسترس باشد، اما اگر این ویروس به دست بیوتروریست ها بیفتد، تهدید بزرگی برای بشریت خواهد بود.

داده های همیشگی

از کجا: فیلم «ماشین زمان»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

در فیلم «ماشین زمان» محصول سال ۲۰۰۲ که اقتباس آزادی از رمان مشهور «اچ جی ولز» به همین نام است، قهرمان داستان، ماشین زمانی می سازد و تصادفا به سال ۸۰۲۷۰۱ میلادی سفر می کند. او خرابه های ساختمانی را می یابد که دربردارنده نوار اطلاعاتی با قدمت ۸۰۰ هزار سال است. مسلما اولین چیزی که ذهن کارشناسان کامپیوتر را بعد از تماشای این بخش فیلم درگیر می کند، این خواهد بود که آیا به هیچ عنوان می توان داده ای را تا این زمان طولانی ذخیره کرد و نگه داشت.

شرکت ژاپنی «هیتاچی» اخیرا یک دیسک ذخیره سازی تولید کرده که می تواند به معنای حقیقی کلمه اطلاعات را به طور دائمی نگه دارد. این دستگاه ذخیره سازی دو سانتی متری، داده های باینری (صفر و یک) را در فرم نقاط کوچکی ذخیره می کند که با دستگاهی مانند میکروسکوپ می توان آن را مشاهده کرد. برای خواندن اطلاعات به دستگاه مخصوصی احتیاج است.

آن طور که شرکت هیتاچی اعلام کرده است، این فضای ذخیره سازی از بلور کوارتز ساخته شده که ماده ای به شدت بادوام و مقاوم است. این دیسک بلورین، ضد آب است و در برابر امواج رادیویی و شیمیایی مقاوم است. همچنین می توان آن را بدون هیچ آسیبی برای دو ساعت در برابر دمای ۱۰۰۰ درجه سلسیوس قرار داد.

به بیان دیگر، در قیاس با اسناد کاغذی، نوار مغناطیسی، دیسک نوری، فلش مموری و تمام دیگر وسایلی که به عنوان واسط نگهداری اطلاعات شناخته می شوند، این دستگاه یک ترمیناتور اطلاعاتی خواهد بود و تقریبا فناناپذیر است.

تانک

از کجا: داستان «سرزمین زرهی»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

«اچ جی ولز» را می توان یکی از نوابغ و پیشگوهای قرن بیستم قلمداد کرد. این نویسنده در هر داستانش مفاهیمی خیالی را مطرح می کرد که بعدها به علم روز تبدیل می شدند. او در داستانش با عنوان «سرزمین زرهی» که در سال ۱۹۰۳ در مجله «استرند» به چاپ رسید (همان نشریه ای که داستان های شرلوک هولمز را منتشر می کرد)، کشتی های جنگی تمام فلزی را پیش بینی می کند که به جای آب، روی زمین حرکت می کنند. با نگاهی به مکانیسم این ماشین های جنگی و جنگ ماشینی که اچ جی ولز در داستانش خلق کرده است، می توان آن را پیشرو و منادی تانک های امروزی دانست.

ماشین های جنگی ولز ۳۰ متر ارتفاع داشتند. در بالای این تانک های عظیم الجثه، مقری برج مانند وجود داشت که مقر فرماندهی کاپیتان بود. در این داستان، گروهی تنها با استفاده از ۱۴ دستگاه از این تانک های اولیه، بر یک ارتش بزرگ پیروز می شوند. تنها ۱۳ سال بعد بود که اولین تانک های واقعی ساخته شدند و برای نخستین بار به صورت گسترده در «نبرد سم» (Battle of the Somme) در طول جنگ جهانی اول مورد استفاده قرار گرفتند.

کارت بانکی

از کجا: رمان «نگاهی رو به عقب»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

بی تردید ۱۰۰ سال پیش دنیای اقتصاد و تراکنش های مالی با امروز کاملا فرق داشت و چنین امکانی برای مردم آن زمان وجود نداشت تا به شعب غیرمتمرکز بانک ها در جهان مراجعه کنند و از هر جایی در کره زمین به اعتبار مالی شان دسترسی داشته باشند.

«ادوارد بلامی» در سال ۱۸۸۸ رمانی به نام «نگاهی رو به عقب» نوشت که در دوره خود موفقیت زیادی کسب کرد اما این کتاب، شاید در حال حاضر بیش از هر چیز به این خاطر شهرت دارد که برای اولین بار مفهوم اعتبار مالی در آن مطرح شد. شهروندان آرمان شهر این کتاب، کارت هایی به همراه دارند که با آنها می توانند از اعتبار مالی (بدون حمل کاغذ و پول نقدی) برای خرید کالا یا دریافت سرویس استفاده کنند.

ارتباطات ماهواره ای

از کجا: مقاله «ایستگاه فضایی»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

یکی از بزرگ ترین پیشرفت های تمدن بشری طی ۱۰۰ سال اخیر در ساخت و توسعه شبکه های ارتباطی بود. در حال حاضر تصور جهانی بدون مخابرات و ارتباطات ماهواره ای ممکن نیست، اما در سال ۱۹۴۵ هنگامی که «آرتور سی. کلارک» از نویسندگان پیشروی علمی - تخیلی، مقاله ای را با عنوان «ایستگاه فضایی» نوشت، هیچ کس نظر دقیقی در مورد آن نداشت.

در این مقاله، ماهواره های متقارن برای انتقال پیام (مخصوصا سیگنال های تلویزیونی) مورد استفاده قرار می گیرند؛ این پیشگویی آرتور سی. کلارک در زمانی صورت گرفت که پخش برنامه تلویزیونی به صورت تجاری امروزی حتی نظریه پردازی هم نشده بود.

اسکنرهای چهره

از کجا: رمان «1984»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

در رمان «۱۹۸۴» به قلم «جورج اورول» (نویسنده «مزرعه حیوانات»، جامعه ای به تصویر کشیده شده که در آن تمامی اعمال به وسیله «برادر بزرگ» رصد می شود و مردم در کنترل دائمی اند. نبود حریم شخصی چیز هراس آوری است. دوربین ها در هر گوشه خیابان وجود دارند و پایگاه داده ای بزرگ، هر چهره ای را با بایگانی اطلاعاتش انطباق می دهد، هیچ جایی برای مخفی شدن امن نیست.

پلیس کالیفرنیا از فناوری تشخیص چهره ای استفاده می کند که می تواند فورا از هر نقطه ای در شهرهای این ایالت تصویر بگیرد. این فناوری در ابتدا به وسیله «FaceFirst» با این شعار ساخته شد که «با استفاده از نرم افزار امنیتی تشخیص چهره برای فروشگاه ها، فرودگاه ها، دادگاه ها، زندان ها و ...، سیاره ای امن تر و بی خطرتر داشته باشیم.»

در چنین ساختاری، می توان به طور مستقیم چهره هر فرد را از روی دوربین تطبیق داد و سپس ردیابی کرد. بدین ترتیب در کسری از ثانیه مشخص خواهد شد فرد در چه نقطه ای قرار دارد. همچنین با انجام عملیات پردازش تصویر، می توان حتی تعیین کرد فرد در روزهای قبل هم چه کارهایی انجام داده و به کجاها رفته است.

صرف نظر از بحث های امنیتی، این مسئله می تواند گاهی هم خوشایند نباشد. فرض کنید شما از مقابل یک دوربین ترافیکی عبور می کنید، یک دقیقه بعد چهره و سوابق تان روی صفحه نمایش کامپیوتر یک مامور دولتی است و پنج دقیقه بعد یک ماشین پلیس شما را نگه می دارد و به جرم سرقت یک شکلات در دوازده سالگی، دستگیرتان می کند.

سفر به کره ماه

از کجا: رمان «از زمین به ماه»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

«ژول ورن» را به عنوان یکی از مبتکرترین و پرکارترین نویسندگان قرن نوزدهم می شناسند. او با استفاده از علوم مختلف، آینده ای به تصویر کشید که جالب توجه و گاها حتی در دوره خود، مضحک بود. او در یکی از مشهورترین آثارش «از زمین به ماه» بسیاری از جنبه های سفر «آپولو ۱۱» به ماه در سال ۱۹۶۹ را پیشگویی کرد.

فضانوردان در داستان ژول ورن از کپسولی آلومینیمی در مکانی واقع در فلوریدا به فضا پرتاب شدند. ژول ورن حتی نیروی لازم برای به پیش راندن یک راکت خارج از جو زمین را به طرز قابل توجهی دقیق در این رمان محاسبه کرد. روش مورد استفاده ژول ورن برای پرتاب کپسول فضایی به طرف ماه با توجه به ابزارهایی که در دوره او در دسترس بودند هم، جالب است. در روش او، توپ جنگی عظیم الجثه ای در خاک زمین دفن شده بود و رو به آسمان قرار داشت و این توپ بزرگ، سفینه را به طرف ماه شلیک می کرد.

دستگاه دفع کوسه

از کجا: سری «بتمن»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

بسیاری از گجت هایی که در سری «بتمن» به وسیله این ابرقهرمان استفاده می شود، ابزارهایی پیشرفته اند که افراد عادی (حتی در همان فرنچایز) از آن بی بهره اند. در فیلم بتمن سال ۱۹۶۶، یکی از مهم ترین گجت های بتمن وسیله ای است که با به کارگیری آن، کوسه به انسان نزدیک نمی شود. وسیله مورد استفاده بتمن، یک اسپری دفع کننده کوسه است. این اسپری دفع کننده، چیز فوق العاده ای است؛ در آن زمان کسی فکرش را نمی کرد هرگز در زندگی واقعی بتوان چیزی شبیه به آن را خلق کرد تا این که بالاخره دکتر «اریک استرود»، دستگاهی را ساخت که واقعا کوسه ها را دفع و مجبورشان می کند تا به سمت دیگری شنا کنند.

این دستگاه بر اساس خاصیت مغناطیسی عمل می کند (متاسفانه هیچ قوطی اسپری در کار نیست) و در حسگرهای کوسه برای شکار و تغذیه اختلال ایجاد می کند. زیست شناسان معتقدند کوسه ها از میدان مغناطیسی زمین برای موقعیت یابی استفاده می کنند و از همین طریق آب های آرام را می یابند. در آینده از این دستگاه دفع مغناطیسی می توان استفاده کرد تا کوسه ها از تورهای ماهیگیری فاصله بگیرند، همچنین می توان محیط شنای انسان ها را امن تر کرد. دکتر استرود، ضمنا روی مواد شیمیایی که می توانند کوسه ها را دور کنند هم کار می کند.

اتومبیل های بدون راننده

از کجا: فیلم «گزارش اقلیت»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

رمان «گزارش اقلیت» که به وسیله «فیلیپ کی. دیک» در سال ۱۹۹۰ نوشته شد (و فیلم آن با بازی تام کروز در سال ۲۰۰۲ اکران شد)، در مورد رویدادهایی شگفت انگیز در آینده است. یکی از مولفه های فناوری آینده در این فیلم، خودروهایی است که می توان آن را در حالت «راننده خودکار» قرار داد. این خودروها می توانند به سادگی و بدون تصادف از هر ترافیکی عبور کنند.

در کتاب «من، روبوت» نوشته «آیزاک آسیموف» (که در سال ۲۰۰۴ فیلم آن با بازی «ویل اسمیت» اکران شد) هم، چنین خودروهایی دیده می شود و این فناوری حالا به حقیقت پیوسته است.

«خودروی بدون راننده گوگل» (Google Drverless Car) جزء اولین تلاش هایی بود که مورد توجه بین المللی قرار گرفت. خودروی گوگل از ترافیک ها می تواند عبور کند و بر اساس آمار گوگل، از ژوئن ۲۰۱۶ تاکنون ناوگان این خودرو ۲,۷۷۷,۵۸۴ کیلومتر را بدون دخالت انسان پیموده است. نام سیستم عامل این خودروها، «شوفر گوگل» (Google Chaufeur) است.

شرکت «ولوو» هم در سال های اخیر پروژه «فناوری جوخه خودروها» (Platooning Technology) را در دست توسعه داشته است که طی آن تعدادی وسایل نقلیه بدون راننده، یک خودروی پیشرو را تعقیب و همراه با آن توقف می کنند، می پیچند و سرعت شان را افزایش یا کاهش می دهند و خلاصه این که تمام اعمال آن را تقلید می کنند. در حقیقت این خودروها به وسیله خودروی پیشرو به طور الکترونیکی (و بی سیم) هدایت می شوند.

جنگ سرد و نابودی طرفین جنگ

از کجا: داستان «راه حل غیر رضایت بخش»

مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

در سال ۱۹۴۰ «رابرت هاین لیان» داستان کوتاهی را به نام «راه حل غیر رضایت بخش» نوشت. در این داستان، آیندهای به تصویر کشیده شد که در آن ایالات متحده آمریکا با اختراع و استفاده از سلاحی اتمی به صورت یکطرفه به جنگ جهانی دوم پایان می دهد. سپس در ادامه داستان، رقابت تسلیحاتیاتمی بین دیگر ابرقدرت ها به وجود می آید که به فضایی مشابه جنگ سرد منجر می شود. نکته قابل توجه در مورد این داستان این است که هاین لاین آن را زمانی نوشت که آمریکا حتی رسما وارد جنگ جهانی دوم نشده بود و پنج سال تا بمباران هیروشیما و ناکازاکی مانده بود. تصویر هاین لاین از بمباران اتمی و فضای تاریک جنگ سرد پس از آن دقیقا مشابه چیزی بود که پس از بمباران اتمی ژاپن تا چهار دهه ادامه پیدا کرد.

هدفون هندزفری

از کجا: رمان «فارنهایت 451»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

«ری بردبری» در کتاب موفق خود، «فارنهایت ۴۵۱»، که در سال ۱۹۵۳ منتشر شد برای اولین بار به گوشی های هدفون قابل حمل اشاره می کند. در سال ۱۹۵۳، تلفن بی سیم وجود داشت و هدفون های بزرگ هم بود، اما تلفیق این دو به صورت کاملا سیار وجود نداشت. بردبری این دستگاه را مانند «صدف های کوچک ... رادیوهای بندانگشتی که موسیقی و کلام را رد و بدل می کنند» توصیف می کند. هدفون های هندزفری که ری بری در این کتاب آورده، تا سال ۲۰۰۰ اختراع نشدند. گرچه در سال های پیش از آن، نسخه هایی آزمایشی وجود داشتند اما اولین بار «اپل» بود که این نوع هدفون را با آی پاد عرضه کرد.

داروهای ضد افسردگی

از کجا: رمان «دنیای قشنگ تو»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

«دنیای قشنگ تو» اثر «آلدوس هاکسلی» (که در سال ۱۹۳۲ نوشته شد) یکی از پیامبرگونه ترین آثار علمی - تخیلی است. بصیرت قابل تأمل نهفته در این کتاب برای دهه ۳۰ میلادی حیرت انگیز است. یکی از ملموس ترین المان هایی که هاکسلی در کتابش از آن بهره برده است، «سُما» یا داروی تغییر خلق و خوی نام دارد. این دارو برای «معقول» نگه داشتن مردم در سال ۲۵۴۰ مورد استفاده قرار می گیرد. تا دهه ۱۹۵۰ میلادی هیچ تلاش علمی برای استفاده غیر آزمایشگاهی و تولید داروهای ضد افسردگی در جهان صورت نگرفت، هر چند هنوز هم استفاده از این داروها به مرحله ای نرسیده است که قابل توصیه باشد.

ویدئوچت

از کجا: مجموعه داستان «رالف 124 سی 41 پلاس»
مهم‌ترین ایده‌های علمی-تخیلی که به واقعیت تبدیل شدند

اولین ویدئوکنفرانس در فستیوال جهانی نیویورک در سال ۱۹۶۴ انجام شد. شرکت «ارتباطات راه دور آمریکا» همه را با این ویدئوی تصویری شگفت زده کرد. طبیعتا این فناوری روز به روز پیشرفت کرده و امروز به اسکایپ و اپلیکیشن های گوناگون رسیده است. اما اولین بار، «هوگو کرنسبک» در مجموعه داستان سریالی اش به نام «رالف ۱۲۴ سی ۴۱ پلاس» که در سال ۱۹۱۱ منتشر شد، از این تلفن های تصویری در داستانش استفاده کرد. نام این دستگاه در داستان گرنسبک، «تله فات» بود و از طریق آن می شد تماس صوتی و تصویری برقرار کرد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.

همراه با تضمین و گارانتی ضمانت کیفیت

پرداخت اقساطی و توسط متخصص مجرب

ايمپلنت با ١٥ سال گارانتي 8/8 ميليون تومان

ویزیت و مشاوره رایگان
ظرفیت و مدت محدود
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج