راه دشان، تنها راه قهرمانی!

ایران ورزشی: فرانسه که زمانی به «بازنده‌ زیبا» شهرت داشت، با فوتبال حسابگرانه دشان، دومین ستاره را روی پیراهنش می‌بیند. فوتبال تهاجمی هنوز منقرض نشده، ولی تجربه روسیه نشان داد که فعلا این بهترین فرمول قهرمانی است.

بیسنته لیزارازو، همبازی سابق دشان بعد از پیروزی فرانسه در یکی از بازی‌های مرحله حذفی گفت: «او حاضر است برای افکارش تا پای جان بایستد». لیزارازو که این روزها مفسر تلویزیونی است در سال ۱۹۹۸ در کنار دشان یکی از بازیکنان اصلی بود که نخستین قهرمانی جهان را برای فرانسه به دست آوردند. یکشنبه شب، وقتی فرانسه در ورزشگاه لوژنیکی مسکو کرواسی را ۲-۴ شکست داد و دشان آبی‌پوشان را این بار به‌عنوان مربی به قهرمانی جهان رساند، مشخص شد که ایده‌های تاکتیکی‌اش مناسب بوده.

فرانسه از شروع جام با انتقاداتی بابت بازی حسابگرانه‌اش روبه‌رو شد. انتظار عمومی این بود که دشان با توجه به ستارگانی که در اختیار دارد، تیمی تهاجمی به زمین بفرستد و حریفان را با بردهای پرگلی بدرقه کند.

سرمربی فرانسه اما به فکر پیشروی آهسته و پیوسته بود. فرانسه با حداقل ریسک به میدان می‌رفت تا در این مسیر سخت غافلگیر نشود و در جریان بازی ضربه‌اش را با حملات محدود، ولی سریع و موثر یا ضربات ایستگاهی به حریف وارد می‌کرد. این زیباترین نه، ولی مطمئن‌ترین راه بود.

فرانسه در مسیر قهرمانی تنها 9 دقیقه از حریف عقب افتاد (بازی با آرژانتین)، ولی خیلی زود به بازی برگشت و اجازه نداد این وضعیت ادامه پیدا کند. فرانسه بعد از آن مقابل اروگوئه، بلژیک و کرواسی گل اول را زد و جریان بازی را به دلخواهش پیش برد؛ همان چیزی که یک تیم برای قهرمانی لازم دارد.

دشان مربیگری را با الهام از ژاکه و لیپی، دو مربی قهرمان جهان شروع کرد و ابایی از اعتراف به نتیجه‌گرایی ندارد. تجربه شکست در فینال یورو 2016 مقابل پرتغال، مسابقه‌ای که همه فرانسه میزبان را از پیش برنده می‌دانستند، او را متقاعد کرد که در روسیه بیشتر احتیاط کند.

فرانسه با آرایش 1-3-2-4 بازی می‌کرد که متوییدی، هافبک چپش هم یک هافبک با خصوصیات دفاعی محسوب می‌شود، یعنی فرانسه تنها با سه بازیکن (ژیرو، گریزمان و امباپه) حمله می‌کرد. آن سه نفر هم هنگام دفاع حضور فعالی داشتند و این برنامه نزدیک شدن به دروازه فرانسه را برای حریفان سخت می‌کرد. این روش کارگشا بود، بخصوص در بازی با بلژیک، تهاجمی‌ترین تیم جام که فرانسه در شروع نیمه دوم گل زد و از آن به خوبی محافظت کرد.

این سبک بازی حتی حریفان را به انتقاد از فرانسه وا داشت. هازارد و کورتوا، دو ستاره بلژیک بعد از شکست در نیمه‌نهایی مدعی شدند که فرانسه ضدفوتبال بازی می‌کند، هرچند چند روز بعد حرف‌شان را پس گرفتند. ولی گریزمان که سال‌هاست در اتلتیکو مادرید با روش مشابهی بازی می‌کند، از برنامه فرانسه دفاع و تاکید کرد که تنها قهرمانی اهمیت دارد. حتی مودریچ هم بعد از فینال نظر مشابهی داشت.

با این حال دشان به صراحت گفت که این انتقادات برای او اهمیت زیادی ندارد: « شما می‌توانید بگویید که قهرمان زیبایی نیستیم، ولی قهرمانیم! ما چهار سال در قله فوتبال جهان خواهیم بود.» سرمربی فرانسه که از ۳۱ همتای دیگرش در روسیه موفق‌تر بود، در ادامه جملاتی به زبان آورد که می‌تواند از نتایج غیرمنتظره این تورنمنت رمزگشایی کند: «هرگز چنین جام جهانی ندیده بودم و سطح مسابقات بالا بود. تیم‌های کوچک خیلی خوب آماده شده بودند و با آمادگی بدنی بالا و سیستم‌های دفاعی تیم‌های بزرگ را خیلی آزار دادند. تقریبا تمام تیم‌هایی که مالکانه بازی می‌کنند، با حملات سریع حریفان تنبیه شدند.

اگر بتوانید خوب دفاع کنید، می‌دانید که در هر بازی دو سه موقعیت خواهید داشت یا اینکه می‌توانید روی ضربات ایستگاهی حساب کنید.» در فوتبال فعلی، انتظار دیدن تیم قهرمانی مثل برزیل ۱۹۷۰ رویاپردازانه به نظر می‌رسد. بازی تهاجمی و ماجراجویانه، اگر منجر به قهرمانی نشود، خیلی زود فراموش خواهد شد.

برای تورنمنت پرفشاری که تا قهرمانی هفت بازی سخت دارید، رمانتیسم چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. به علاوه ذات مسابقات حذفی که نخستین اشتباه می‌تواند آخرین باشد، شما را مجبور می‌کند که با احتیاط بازی کنید. فرانسه که زمانی به «بازنده‌ زیبا» شهرت داشت، با فوتبال حسابگرانه دشان، دومین ستاره را روی پیراهنش می‌بیند. فوتبال تهاجمی هنوز منقرض نشده، ولی تجربه روسیه نشان داد که فعلا این بهترین فرمول برای رسیدن به جام طلایی است.

آرمن ساروخانیان