تحلیل موسویان از اجرای سناریوی بزرگ
یک دیپلمات باسابقه میگوید نگران اجرای یک سناریوی بزرگ در منطقه هستم که ظاهر آن رقابت ژئوپلیتیک قدرتهای منطقه و باطن آن فروپاشی قدرتهای اسلامی منطقه خاورمیانه است، سناریویی که در نهایت جهان اسلام بازنده و اسرائیل برنده نهایی خواهد بود.
خبرگزاری «شفقنا» در گفت وگو با سیدحسین موسویان دیپلمات باسابقه ایرانی، وقایع امروز خاورمیانه و تاثیر وقایع جهانی بر بحرانهای این منطقه، از انتخابات آمریکا گرفته تا جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا، را به بحث گذاشته است. موسویان به پدیده افول پی درپی قدرت ارتش در کشورهای اسلامی خاورمیانه میپردازد و معتقد است در شرایط فعلی هیچ کشوری در منطقه نخواهد توانست ساختار منطقه را به نفع خود تغییر دهد و همه بازنده خواهند بود به جز اسرائیل.
سید حسین موسویان در پاسخ به این پرسش که وضعیت کنونی قدرتهای خاورمیانه (ایران، ترکیه و عربستان) به چه سمتی میرود و آیا شرایط کنونی خاورمیانه و جنگها و ناآرامیها در برخی کشورهای منطقه را نتیجه رقابت ژئوپلیتیک قدرتهای منطقه میدانید، گفت: «واقعیت این است که وضعیت فعلی خاورمیانه به سمت اضمحلال قدرت و توان و ظرفیت کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه پیش میرود که اسرائیل برنده نهایی آن خواهد بود. تحلیلهای زیادی در مورد وضعیت ژئوپلیتیک جدید در خاورمیانه منتشر شده است اما از نظر من نتیجه استمرار وضعیت کنونی را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
۱- گسترش تروریسم در منطقه و صدور آن به سایر کشورهای جهان،
۲- نهادینه شدن جنگ داخلی در برخی از کشورهای اسلامی منطقه و توسعه آن به سایر کشورها،
۳- عمیقتر شدن اختلافات و گسترش دامنه برخوردهای قومی و مذهبی بهویژه بین شیعه و سنی،
۴- افزایش خصومت و تنش بین قدرتهای جهان اسلام همچون عربستان و ایران،
۵- به هدر رفتن ذخایر، توان و ظرفیت کشورهای اسلامی و بهویژه ارتشهای جهان اسلام،
۶- تجزیه برخی از کشورهای اسلامی منطقه،
۷-افزایش تفرقه و نهایتا فروپاشی سازمانها و اتحادیههای اسلامی همچون اتحادیه عرب و سازمان همکاریهای اسلامی،
۸-افزایش مهاجرت سرمایههای انسانی از خاورمیانه و خالی شدن منطقه از نیروهای متخصص،
۹-خروج سرمایه از کشورهای منطقه و سرازیر شدن آن به سایر کشورها بهخصوص غرب،
۱۰- و نهایتا استیصال ملتهای خاورمیانه و فروپاشی قدرتهای اسلامی در خاورمیانه.
موسویان با بیان اینکه چنین وضعیتی میتواند بهخاطر بیکفایتی حاکمان منطقه باشد یا نفوذ سازمانهای اطلاعاتی دشمن یا هر دو، ادامه داد: «من نگران اجرای یک سناریوی بزرگ در منطقه هستم که ظاهر آن رقابت ژئوپلیتیک قدرتهای منطقه و باطن آن فروپاشی قدرتهای اسلامی منطقه خاورمیانه باشد؛ سناریویی که در نهایت جهان اسلام بازنده و اسرائیل برنده نهایی خواهد بود.»
دیپلمات سابق ایران با اشاره به آینده ترکیه پس از کودتا گفت: «وضعیت ارتشهای جهان اسلام در ۴۰ سال گذشته را بنگرید. در تجاوز عراق به ایران، مقتدرترین ارتشهای خاورمیانه که ارتش ایران و عراق بود، سرمایههای عظیمی را در ابعاد انسانی و تسلیحاتی از دست دادند. بعد از تجاوز عراق به کویت، ارتش عراق که قدرتمندترین ارتش جهان عرب بود کاملا نابود شد. با حمله ناتو به لیبی، یکی دیگر از ارتشهای قدرتمند جهان اسلام و عرب مضمحل شد. با تجاوز عربستان به یمن، دو ارتش دیگر جهان اسلام و عرب یعنی عربستان و یمن لطمات جبرانناپذیری خورده که این بحران ممکن است تا حد فرسایش کامل این دو ارتش ادامه یابد. با بروز بحران در مصر و ترکیه، ارتشهای ترکیه و مصر هم که از قدرتمندترین ارتشهای جهان اسلام هستند، در حال تضعیف شدن هستند. حساسیتها علیه افزایش توان نظامی ایران مثل آزمایش موشکی را در این راستا بنگرید. متقابلا ارتش اسرائیل بدون کمترین چالش به طرز عجیبی در حال تقویت و توسعه است. وقت آن رسیده که استراتژیستهای جهان اسلام مقداری تامل کنند و چارهای بیندیشند.»
مذاکرهکننده سابق هستهای ایران در بخش دیگری از این گفتوگو به دیدار اخیر محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با مریم رجوی، سرکرده گروهک منافقین که گفته میشود با پیگیری عربستان انجام شده است اشاره کرد و گفت: «این هم بخشی از سناریوی بزرگتری است که عملا در حال اجرا است. امروز عملا این تل آویو است که ریاض را مدیریت میکند. تقویت گروههای تروریستی برای بیثبات کردن کشورهای اسلامی است. تلاشها برای تقویت و مشروعیت بخشیدن به منافقین علیه ایران نیز در همین راستا صورت میگیرد.»
موسویان در پاسخ به این پرسش که ایران چطور میتواند ساختار قدرت منطقهای را به نفع خود حفظ کند، ادامه داد: «شرایط منطقه به گونهای است که هیچ کشوری در منطقه نخواهد توانست ساختار منطقه را به نفع خود تغییر دهد و در نهایت همه بازنده خواهند بود. استراتژی ایران باید برمبنای ساماندهی همکاری جمعی در منطقه باشد. در این راستا گفت وگو با قدرتهای منطقه و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل اجتنابناپذیر خواهد بود. در غیر این صورت سناریوی طراحی شده برای خاورمیانه پیش خواهد رفت و همه از جمله ایران بازنده خواهند بود.»
پژوهشگر دانشگاه پرینستون درباره انتخابات و نگاه کلینتون و ترامپ به ایران نیز گفت: «اینکه کلینتون برنده باشد یا ترامپ، قابل پیشبینی نیست؛ اما دو نکته مهم است: اول: هر دو کاندیدا شرایط علیه ایران را نسبت به دوره اوباما سختتر خواهند کرد. دوم: این روشن است که ایران و آمریکا هیچکدام نمیتوانند به هم اعتماد کنند.»
موسویان با طرح این سوال استراتژیک که با وجود عدم اعتماد، آیا افزایش خصومت بین دو کشور هم ضروری است، افزود: «لازم است ما اول در سطح ملی یک جمعبندی روشن داشته باشیم که با فرض عدم اعتماد و عدم رابطه دیپلماتیک، کدام یک در راستای منافع ملی ایران است: کاهش یا افزایش خصومت با آمریکا. در هر دو کشور نیروهایی هستند که معتقد به افزایش خصومت و تقابل و نیروهایی هم معتقد به، به حداقل رساندن دشمنی هستند. اگر منافع ملی ایران در افزایش تشنج و درگیری با آمریکا باشد که هر دو کاندیدای فعلی برای تحقق چنین خواستهای مناسب هستند و شاید هم ترامپ مطلوبتر باشد. اما اگر عدم افزایش خصومت بهطور اجماعی مورد نظر دستگاههای تصمیمگیر و تصمیمساز کشور باشد که اولا: باید از باقیمانده زمان ریاست جمهوری اوباما استفاده کنند. ثانیا: باید از هماکنون برای هردو کاندیدای فعلی ریاست جمهوری آمریکا طرح و برنامهای داشته باشند که بتوان افزایش خصومت و تقابل را مدیریت و کنترل کرد.
ارسال نظر