کارگردان کیمیا: سریال ها پر از پلان های مساجدند
«لوکیشن مسجد همواره تصویر را زیبا کرده و زینت خاصی را به آن بخشیدهاست، بعید هم میدانم که کسی منکر این مسئله شود؛»
هرسال روز جهانی مساجد گرهخورده با طرح چالش و استقبال و گسترش رجوع حضور افراد به این مکان مقدس. درکنار این مباحث مطرحشده با توجه به اینکه مساجد جذابیت فوق بصری برای خلق تصاویر چشمنواز در خود نهادینه کردند با جوادافشار فیلمساز آثار موفقی چون: «کیمیا» در خصوص شاخصههای نمایشی و کمتوجهی سینماگران و فیلمسازان به کلید واژه کلامی و مکانی در روایتهای خود پرداختیم که وی با زبان شیوا و استدلالهای منطقی به دور از تعصب با منطق همیشگی خود به سوالات پاسخ داد.
چرا حضور مساجد از نظر کارکرد محتوایی و تصویری در سینما کمرنگ است؟
در مدیوم تلویزیون که اصلا اینطور نیست. اکثرسریالهای ما پر از پلانهای مسجداست و به این مکان مقدس به شکل نماداجتماعی مذهبی دیده میشود. اما در رابطه با سینما شاید رویکرد و قصهپردازیها متفاوت است که کمتر شاهد پلانهای مسجد در جریان روایی آثار سینمایی هستیم.
چرا سینما به مسجد، بهعنوان یک سوژه نگاه نمیکند؟
برای این مسئله دلایل مختلف و گوناگونی را میتوان ذکرکرد، ولی بهنظر بنده شاید مسجد در نگاه فیلمساز جای ندارد، به عبارت دیگر، مسجد در زندگی شخصی وی وجود نداشته است تا یکی از اهرمهای داستانی خود که قصه از نقطه الف به نقطه ب برسد.
سبک زندگی مردم در گذشته و تا حدودی امروز به مساجد پیوند خورده است در حالیکه این اتفاق را به صورت محدود و آنرا فقط در تلویزیون میبینیم. چرا؟
در سالهای اخیر شاید نگاه به مساجد توسط اقشار مختلف مردم تغییر یافتهاست. برخی از رویکردهای سیاسی از مسجد به بیرون مخابره شدهاست، همین امرموجب شدهاست که عدهای از حضور درمساجد فاصله بگیرند، زیرا آنها به دنبال دغدغههای دینی و مذهبی خود در مسجد هستند.
همانطور که گفتم در سالهای برخی از مسائل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی درهم تنیده شدهاست، همین اتفاق تاثیر بسزایی را در برقراری این شرایط گذاشتهاست. زیرا، اگر فرهنگیان در مباحث فرهنگی تنها ورود کنند یا ورزشکاران با دغدغههای ورزشی خود رجوع کنند و در حوزههای دیگر ورود پیدا نکنند، شاهد این تداخل مفاهیم، که کنارهم ناهنجاریهای را قطعا به بار خواهدآورد ، نخواهیم بود.
چرا فیلمسازان درباره مسجد پا را فراتر از مستند نگذاشتهاند . چرا سینما به مسجد نرسیدهاست؟
در صحبتهای قبلی خودم اشاره کردم که، ورود به عرصه سیاست و نگاه به قصههای متفاوت جریان روایی آثار نمایشی را به سمتی سوق میدهد که شما این سوال را مطرح میکنید، بروزرسانی چالش فرهنگی باید توسط جامعیت، خودش به وقوع بپیوندد.
بخش عمده دلایل عدم ورود سینما به مساجد را در صحبتهای خودم توضیح دادهام ولی درارتباط با اینکه چرا بیشتر آثار مربوط با مساجد دوربین مستندگونه داشتهاست، شاید به خاطر این است که مستند قابتمیزتری به مخاطب خودش ارائه میدهد و بیننده هم بیشتر آن نگاه را میپسندد.
چقدر میتوان در پخش و نمایش عمومی فیلمها روی ظرفیت مسجد حساب کرد؟
زمانیکه جنس نگاه آغشته به سیاست شود، نتیجه کار مطمئنا خوب از آب درنخواهدآمد،زیرا زمانیکه مردم متوجه مخلوطسازی مسئلهای با مسئله دیگری شوند، در مواجه با آن گارد خواهندگرفت ولی پلانهای بسیار درخشان، جذاب و تصاویر چشمنواز بسیاری از مسجد میتوان به مخاطب ارائه داد.
همچنین، لوکیشن مسجد همواره تصویر را زیبا کرده و زینت خاصی را به آن بخشیدهاست، بعید هم میدانم که کسی منکر این مسئله شود، ولی حالا اینکه چقدر سناریو، بر این پایه و اساس مکان مذهبی نگاشته شده هم مسئلهای است که باید ضرورت داشته باشد و هم در جریان روایی پیشبرد سناریو تاثیرگذار به چشم آید.
مساجد از دیرباز در ایران محوریت تعاملات فرهنگی بودهاند در حالیکه این روزها این اتفاق کمرنگ شده. دلیلش چیست؟
نگاهها به نسبت اوایل انقلاب خیلی به مسجد در حال حاضر تغیر پیداکردهاست که اگر بخواهم در ارتباط با دلایلش صحبت کنم، بازهم باید اعلام کنم که مسجد به عنوان پایگاه اعتقادی و مذهبی در گذشته به آن نگاه شده، ولی در حال حاضر این مسئله کمرنگ شدهاست و شاید نگاه شکلگیری «نگرش سیاسی» در آن افزایش یافتهاست.
ارائه مفاهیم اعتقادی در سینما چقدر با مسجد پیوند خوردهاست؟
الان درحال حاضر شاید به نسبت گذشته، میزان یا حجم این اتفاق با کاهش مواجه شدهاست، ولی در سالها یا دهههای قبل، این مسئله بازهم بیشتر به چشم میخورد تا جاییکه در مجموع این مسائل، کمتر در سینما مجالی برای حضور پیدا میکند.
ارسال نظر