به خط شدن توقیفی ها در صف اکران

روزنامه ایران: رفع توقیف فیلم‌های سینمایی اگر چه در جانمایه و بطن خبر نشانه‌هایی از امید دارند و مفهومی از قطعیت را با خود یدک می‌کشد اما فضای سیاست‌زده سینما و همراهی قید بلاتکلیفی چند ساله با عنوان فیلم‌ها سبب‌ساز آن می‌شود که سرنوشت نمایش آنها تا زمان نمایش همواره در غبار ابهام و نگرانی باشد. در این سال‌ها آنقدر اما و اگر پشت بحث اکران این آثار نشسته است که حالا هر قطعیتی را با دیده تردید همراه می‌کند.

علاقه‌مندان سینما گریزان از بدبینی هستند اما نگاه واقع بینانه به آنها یادآور می‌شود که پرونده فیلم‌های توقیفی زمانی بسته می‌شود که این آثار رنگ پرده را ببینند و تا زمان قانونی پایان اکران همه نهادهای قانونی و جریان‌های خودجوش یا هدایت یافته به حرمت چشم‌های نگران چندین ساله فیلمسازان به حکم قانونی مجوز نمایش فیلم‌هایشان احترام بگذارند. طی روزهای گذشته خروجی و ثمره فصل داغ بحث فیلم‌های توقیفی بعد از ضرب‌الاجل تعیین شده مبنی بر تعیین تکلیف فیلم‌ها و تشکیل کمیته بررسی یک به یک این آثار شد.

رفع توقیف فیلم‌های «عصبانی نیستم»، «آشغال‌های دوست داشتنی»، «خانه دختر»، «خانه پدری» و «پارادایس»؛ فیلم‌هایی که روشن شدن سرنوشت آنها حالا می‌تواند سرنوشت بازار فروش سینما را در نیمه دوم سال تغییر دهد.

تغییر سرنوشت بازار فروش با تک ستاره فیلم‌های توقیفی

بازگشایی مدارس، سرد شدن هوا، برگزاری جشنواره فیلم فجر در بهمن‌ماه و همچنین همزمان شدن ایام سوگواری محرم و صفر با شش ماهه دوم سال در چند سال اخیر از جمله عواملی است که میزان فروش فیلم‌ها در نیمه دوم سال را با نگرانی همراه کرده است. در شرایطی که سینمای ایران در نیمه اول سال با کاهش معنادار مخاطب مواجه شده است، نام 5 فیلم از بند توقیف رها شده در کنار فیلم‌های در صف اکران همچون «قاتل اهلی» مسعود کیمیایی، «خفگی» فریدون جیرانی، «بدون تاریخ بدون امضا» وحید جلیلوند، «سهیلا شماره 17» محمود غفاری، «ایتالیا ایتالیا» کاوه صباغ‌زاده و... به‌عنوان تک‌ستاره‌های امید سینمای ایران در بخش اکران مطرح می‌شود.

فیلم‌هایی که علاوه بر توانایی‌های بالذات برای فروش با توجه به فضای ایجاد شده در چند سال اخیر مخاطبان سینما را حساس و مشتاق به تماشا کرده‌اند. اما فیلم‌های رفع توقیف شده در شرایطی پس از مدت‌ها توانسته‌اند مجوز نمایش بگیرند و در ترافیک فیلم‌های درصف اکران قرار بگیرند که اغلب فیلم‌های آماده نمایش برنامه‌ریزی‌هایشان را برای اکران انجام داده‌اند و درخواست‌شان در شورای صنفی نمایش ثبت شده است و به نظر می‌رسد امید بستن به رونق‌بخشی سینما توسط این فیلم‌ها به مدیریت اکران و برنامه‌ریزی مناسب برای نمایش نیاز دارد.

حبیب اسماعیلی مدیر پخش فیلمسازان که آماده اکران کردن «پارادایس» برای اکران شش ماه دوم سال است در این باره به «ایران» می‌گوید: «همه ما دوست داریم در بهترین موقعیت فیلم را اکران کنیم اما همه اینها بستگی به شرایط زمانی دارد.» او در ادامه می‌افزاید: «در شرایطی که خیلی از فیلم‌های غیرتوقیفی قرارداد اکران‌شان را بسته‌اند باید برای این منظور راهکاری ارائه شود.»

نحوه اکران «خانه پدری» در هاله‌ای از ابهام

با اعلام رسمی شورای صنفی نمایش مبنی بر ارائه درخواست فیلم‌های توقیفی برای ثبت در شورای صنفی نمایش دفاتر پخش 5 فیلم رفع توقیف شده این آثار را برای اکران در 6 ماهه دوم سال آماده کنند. روز یکشنبه دوم مهرماه غلامرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش در گفت‌وگویی با ایلنا در پاسخ به سؤالی درباره آخرین وضعیت اکران فیلم‌های توقیفی که به تازگی پروانه نمایش گرفته‌اند اعلام کرد که که این فیلم‌ها می‌توانند قرارداد خود را ببندند و در چرخه اکران قرار بگیرند اما تاکنون هیچ‌کدام از فیلم‌های توقیفی که پروانه نمایش گرفته‌اند؛ درخواستی برای اکران ارائه نکرده‌اند.

هنوز دقایقی از انتشار این خبر نگذشته بود که یکی از دفاتر پخش از اکران یکی از فیلم‌ها از نیمه مهرماه خبر داد اما ساعاتی بعد غلامرضا فرجی با تکذیب این خبر آن را صرفاً ایجاد یک فضای تبلیغاتی برای فیلم عنوان و بار دیگر تأکید کرد تا به امروز هیچ درخواستی به شورای صنفی نمایش ارائه نشده است. از میان فیلم‌های توقیفی که به تازگی پروانه نمایش گرفته‌اند مدیریت و برنامه‌ریزی اکران دو فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» محسن امیریوسفی و «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان به دفتر پخش فیلمیران سپرده شده است.

گمانه‌زنی برای زمان اکران این آثار با زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال اکران «عصبانی نیستم» از نیمه مهرماه آغاز شد اما هنوز زمان خاصی برای اکران فیلم محسن امیریوسفی منتشر نشده است. مرتضی شایسته مدیر پخش هدایت فیلم که پخش فیلم «خانه دختر» شهرام شاه‌حسینی را به عهده دارد نیز در گفت‌وگو با «ایران» پیش‌بینی می‌کند این فیلم بعد از «عصبانی نیستم» و از آبان‌ماه روی پرده اکران رود اما حبیب اسماعیلی درباره اکران «پارادایس» علی عطشانی با اشاره به اعلام شورای صنفی نمایش مبنی بر ارائه درخواست به «ایران» می‌گوید که این پیام روز یکشنبه دوم مهرماه اعلام شده است و در این فاصله زمانی هنوز برای اکران فیلم درخواستی ارائه نکرده است.

در میان این آثار تنها سرنوشت اکران فیلم «خانه پدری» در هاله‌ای از ابهام است. در شرایطی که از سوی سازمان سینمایی رضایت فیلمساز در حذف و اضافه پلان شرط اساسی برای رفع مشکل این فیلم‌ها اعلام شده و برخی آثار همچون «خانه دختر» و «پارادایس» مجبور به ضبط تصاویر تازه و صداگذاری و تدوین مجدد شده‌اند اما هنوز تصمیم نهایی برای فیلم پرآوازه کیانوش عیاری نامعلوم است.

در همین زمینه ابراهیم داروغه‌زاده چندی پیش در گفت‌وگویی با ایسنا دو راه حل، تن دادن به حذف سکانس ضربه زدن به سر دختر و کشتن او یا تعیین رده سنی را پیشنهاد داد اما عیاری پیش از این هم اعلام کرده بود که اگر حذف سکانس‌هایی از فیلم به صلاح فیلم بود همان هفت سال قبل آن را انجام می‌داد. ولی در همان ایام عیاری از راه حل دوم استقبال کرد و گفت اگر چه در کل موافق رده سنی نیست اما اگر شرط سازمان سینمایی این است می‌پذیرد.

طبق وعده داروغه‌زاده و با اعلام نام «خانه پدری» در میان فیلم‌های رفع توقیف شده، پیش‌بینی‌ها این بود که با همان پیش‌شرط رده‌بندی سنی پروانه نمایش این فیلم صادر شده و شاهد نمایش آن در سینماهای سراسر کشور باشیم اما شهریورماه داروغه‌زاده در گفت‌وگویی تازه از شرایط جدید و اکران فیلم در گروه هنر و تجربه خبر داد؛ خبری که با ابراز بی‌اطلاعی و بی‌خبری کیانوش عیاری از چگونگی اکران فیلم همراه بود. در روزهای گذشته موضوع زمان نمایش فیلم‌ها و تلاش پخش‌کننده‌ها برای برنامه‌ریزی اکران داغ شده است که هنوز چگونگی اکران کنجکاوی برانگیزترین فیلم این فهرست یعنی «خانه پدری» در هاله‌ای از ابهام است و کیانوش عیاری این روزها در سایه و سکوت مشغول ساخت سریال «87 متر» است.

در واقع مسأله اینجاست که مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد باید بدانند که تنها صدور مجوز پروانه نمایش برای فیلم‌های توقیفی کافی نیست و باید راهکار مناسبی برای اکران آنها در نظر گرفته شود. این خواسته‌ای است که این پنج کارگردان هم بر آن صحه می‌گذارند اگرچه فعلاً سکوت کرده‌اند و منتظرند ببینند دست قضا از آستین کدام اتفاق بیرون خواهد آمد.