چرا مردان کچلی ریش می گیرند

خبرگزاری میزان: با اینکه بیماری‌های قارچی پوست فراوان هستند اما در بخش‌هایی از بدن به‌ندرت دیده می‌شوند. سبیل و ریش یکی از این بخش‌ها هستند. همان‌طور که بیماری قارچ، پوست و موی سر را آلوده می‌کند می‌تواند پوست و موی این بخش را نیز آلوده کند.

کچلی ریش اصطلاحی پزشکی برای آلودگی قارچی مو و پوست در قسمت ریش‌دار صورت است. این قارچ پوستی قسمت پایین صورت را آلوده می‌کند و ممکن است تا گردن هم گسترش پیدا کند. آلودگی قارچی پوست صورت را کچلی صورت هم می‌نامند درواقع این اصطلاحات پزشکی تا حدودی با یکدیگر مشترک هستند. بااین‌حال کچلی ریش دقیقاً به آلودگی قارچی در قسمت ریش‌دار در مردها به‌ویژه افراد بزرگسال و بالغ اشاره می‌کند. کچلی ریش یک بیماری پوستی نادر است. اگرچه کچلی ریش در سرتاسر دنیادیده شده اما با روش‌های بهداشتی مدرن به حداقل پراکندگی خود رسیده است. کچلی ریش را نباید با فولیکولیت (عفونت ریشه مو) اشتباه گرفت زیرا فولیکولیت بر روی قارچ ریش قرار می‌گیرد و روی آن زندگی می‌کند پس این دو حالت عفونی دارای شرایط مجزا هستند.

علل کچلی ریش چیست؟

کچلی ریش به خارش آرایشگر هم معروف است زیرا این بیماری بیشتر در زمان اصلاح توسط آرایشگر با تیغ مشترک منتقل می‌شود و دانه‌های پوستی به وجود آمده خارش‌دار هستند. قارچی که باعث این بیماری می‌شود درماتوفیت نام دارد. این قارچ‌ها رایج‌اند و در همه جای دنیا پیدا می‌شوند. درماتوفیت عامل بیماری قارچی به نام ژوک است که در بین ران‌ها ایجاد می‌شود، این باکتری بیماری قارچی دیگری به نام پای ورزشکار را نیز سبب می‌شود که اطراف پا را آلوده می‌کند. درماتوفیت ها آنزیم‌های ویژه‌ای دارند که قادر به حضم کراتین هستند، نوعی پروتئین که لایه‌ی سخت بیرونی پوست را می‌سازد. موها و ناخن‌ها هم ترکیبی از کراتین هستند. بنابراین آلودگی درماتوفیت در زیر لایه‌ی رویی پوست گسترش نخواهد یافت. بااین‌حال درصورتی‌که بدن به حضور قارچ واکنش نشان دهد وضع متفاوت می‌شود و ممکن عفونت باکتریایی دومی هم به وجود بیاید.

گونه‌های مختلفی از درماتوفیت ها باعث به وجود آمدن کچلی ریش می‌شوند. برخی از آن‌ها فقط به پوست انسان تمایل (انسان‌دوست) دارند و برخی دیگر به سراغ گونه‌های جانوری (حیوان‌دوست) می‌روند البته می‌توانند به انسان هم منتقل شوند. گونه‌های درماتوفیت زیر مسبب کچلی ریش هستند:

تریکوفیتون روبروم
تریکوفیتون منتاگروفیتس
تریکوفیتون وروکوزوم
میکروسپوروم کانیس
تریکوفیتون ویولاسئوم
تریکوفیتون مگنینی
تریکوفیتون شوئن لاینی
گونه های قارچی دیگر که باعث بیماری کچلی ریش می‌شوند بر اساس موقعیت جغرافیایی، تماس نزدیک با حیوانات و عوامل آب و هوایی و سبک زندگی تغییر می‌کنند.

علائم کچلی ریش

در برخی از موارد خفیف کچلی ریش علائمی ندارد. گاهی هم بدون هیچ دانه‌ی مشخصی تنها احساس خارش وجود دارد. اگرچه واژه‌ی ریش در آن به‌کاربرده شده اما کچلی ریش ممکن است تنها ناحیه‌ی سبیل را موردتوجه قرار دهد. کچلی ریش بیشتر در روی چانه و گردن دیده‌شده و از آنجا گسترش پیدا می‌کند. به عفونت‌های درماتوفیت با عنوان کرم حلقه‌دار هم اشاره می‌کنند زیرا این باکتری باعث ایجاد زخم‌های حلقه مانند قرمز می‌شود. بااین‌حال این زخم‌ها همیشه به این شکل نیستند. زخم‌های پوستی کچلی ریش از لحاظ ویژگی ظاهری به دودسته‌ی برافروخته و غیر برافروخته تقسیم می‌شوند.

زخم‌های برافروخته معمولاً قرمز هستند و پوست متورم شده و دانه‌های کوچکی در روی پوست هستند که از خود موادی تراوش می‌کنند. ممکن است احساس درد هم وجود داشته باشد. در مورد غیر برافروخته، تورم و قرمزی کمتری وجود دارد و معمولاً دانه‌ای هم دیده نمی‌شود. از دست دادن مو در قسمت‌های آلوده و خارش پوست که ممکن است شدت آن متفاوت باشد رایج است. ممکن است نواحی پر مو هنگام ابتلا به قارچ بیماری کریون (آبسه‌های ملتهب چرکی با ترشحات زردرنگ) را به وجود بیاورند. این بیماری بیشتر در کچلی ریش و کچلی سر شایع است. چنانچه از ظاهر آن انتظار می‌رود دردناک باشد ولی کریون معمولاً همراه با درد و خارش نیست.

روش درمان کچلی ریش

کچلی ریش و کچلی سر هر دو به روشی مشابه درمان می‌شوند. در این کار باید موهای محل موردنظر را تراشید و از ضد قارچ موضعی بر روی آن استفاده کرد. اگرچه عوامل موضعی برای اکثر عفونت‌های درماتوفیت از نوع خفیف تا متوسط کاربرد دارد ولی برای مورد قارچ ریش عوامل ضد قارچی دهانی هم لازم است. داروهای ضد قارچ شامل این موارد هستند:

فلوکونازول
گریزئوفولوین
ایتراکونازول
تربینافین

این داروها باید به مدت ۴ تا ۶ هفته استفاده شوند تا بیماری به‌طور کامل از بین برود. برای جلوگیری از بازگشت بیماری باید اقدامات پیشگیرانه‌ای را انجام داد. برخی اوقات قبل از درمان بیماری قارچ باید اقدامات ضد باکتریایی و آنتی‌بیوتیکی انجام داد. انجام این کار به‌ویژه قبل از اصلاح موهای باقی‌مانده مهم است. اصلاح مو در محل بیماری کریون مشکل است و باعث آسیب به پوست و حتی باقی ماندن جای زخم‌ها برای مدت طولانی می‌شود.

پیشگیری از ابتلا به بیماری کچلی ریش

اگرچه این بیماری امروزه رایج نیست اما هنوز در بخش‌هایی از دنیا بیماری شایعی محسوب می‌شود. برخی از اقدامات پیشگیرانه عبارت‌اند از:

برای اصلاح صورت همیشه از یک تیغ تمیز استفاده کنید. هرگز از تیغ مشترک استفاده نکنید و مطمئن شوید که آرایشگر هنگام اصلاح صورتتان از تیغ جدید استفاده می‌کند.
مراقب باشید وسایل شخصی خود مانند حوله را با فردی که مبتلابه کچلی ریش است به اشتراک نگذارید. این بیماری می‌تواند منتقل شود به‌ویژه پس از اصلاح صورت که برش‌های کوچک تیغ راه را برای ورود قارچ‌ها باز می‌کند.

موهای صورتتان را با تیغ تمیز کنید. به خاطر داشته باشید که از تیغ تمیز استفاده کنید. تمیز کردن صورت با هر روش دیگر احتمال ابتلا به کچلی ریش را افزایش می‌دهد.

پس از دست زدن به حیوانات دست‌های خود را به‌طور کامل بشویید. به‌ویژه آن‌هایی که مستعد به این بیماری هستند باید بیشتر مراقب باشند.

از درمان کامل عفونت‌های قارچی در قسمت‌های دیگر بدن مانند پوست سر، کشاله‌ی ران و پاها اطمینان حاصل کنید تا از انتقال بیماری از این قسمت‌ها به‌صورت جلوگیری شود.

از یک روش ضد باکتریایی برای ضدعفونی کردن ناحیه‌ی موردنظر پس از اصلاح استفاده کنید.
همچنین برای بهداشت مطلوب از مرطوب‌کننده برای مراقبت از پوستتان استفاده کنید.