۱۴۲۰۱۶۰ ۱۴ آذر ۱۴۰۴ ۰۸:۰۰

محتوای حمایت‌شده

تعیین جنسیت با ivf امکان ‌پذیر است یا خیر؟

تعیین جنسیت با ivf امکان ‌پذیر است یا خیر؟ اگر قصد درمان ناباروری با این روش را دارید احتمال دانستن پاسخ این سوال نیز از مواردی باشد. در این مطلب به این روش کارآمد باروری پرداخته شده و به این سوال این نیز پاسخ داده شده است.

کسانی که قصد بچه دار شدن دارند، ممکن است به دلایل مختلف بخواهند جنسیت فرزند را خودشان تعیین کنند. این کار از طریق ivf امکان پذیر خواهد بود.

دکتر آمنه لاهوتی

برای تعیین وقت و مشاوره همین حالا تماس بگیرید.

۰۲۱-۴۵۵۲۹

داخلی2

مشاوره در واتساپ

۰۹۱۰۴۳۵۵۰۵۶

تعیین جنسیت با ivf چیست؟

تعیین جنسیت با IVF به روشی اشاره دارد که در مرحله لقاح آزمایشگاهی (IVF) برای انتخاب جنسیت جنین قبل از انتقال آن به رحم استفاده می‌شود. این فرآیند معمولاً به عنوان تست ژنتیک پیش از لانه گزینی (PGT) ، به طور خاص PGT-A یا PGT-M شناخته می‌شود، اما بخشی از آن برای تعیین جنسیت نیز به کار می‌رود. در اکثر کشورها، تعیین جنسیت صرفاً به دلایل ترجیح شخصی (انتخاب جنسیت فرزند) محدودیت‌ها یا ممنوعیت‌های قانونی دارد. این روش معمولاً فقط در موارد پزشکی مانند پیشگیری از بیماری‌های وابسته به جنسیت و انتخاب جنسیت برای توازن خانوادگی مجاز است.

با مراحل تعیین جنسیت در روش ivf بیشتر آشنا شوید

باید تأکید کرد که در بسیاری از کشورها (و از جمله ایران)، تعیین جنسیت جنین از طریق IVF تنها برای دلایل پزشکی مجاز است. پس اگر این فرآیند برای دلایل پزشکی انجام شود، مراحل آن به شرح زیر است:

مشاوره و ارزیابی اولیه

در این مرحله، دلیل نیاز به تعیین جنسیت به دقت بررسی می‌شود. تاریخچه پزشکی کامل، آزمایشات هورمونی و سونوگرافی برای ارزیابی وضعیت سلامت و باروری زن انجام می‌شود. همچنین آزمایشات اسپرم برای مرد صورت می‌گیرد.

تحریک تخمدان

همانند یک سیکل استاندارد IVF، زن داروهای هورمونی مصرف می‌کند تا تخمدان‌ها تحریک شوند و چندین فولیکول رشد کنند. هدف، تولید چندین تخمک برای افزایش شانس موفقیت است. این فرآیند با سونوگرافی و آزمایش خون پایش می‌شود.

تخمک‌کشی

زمانی که فولیکول‌ها به اندازه مناسبی رسیدند، تحت بی‌حسی یا بیهوشی سبک، تخمک‌ها از طریق یک سوزن ظریف که از طریق واژن وارد می‌شود و با کمک سونوگرافی هدایت می‌شود، از تخمدان‌ها خارج می‌شوند.

جمع‌آوری اسپرم

در همان روز تخمک‌کشی، نمونه اسپرم از مرد جمع‌آوری می‌شود.

لقاح در آزمایشگاه

تخمک‌ها و اسپرم در محیط آزمایشگاهی کنار هم قرار می‌گیرند تا لقاح انجام شود. اغلب از روش تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم استفاده می‌شود که در آن یک اسپرم به طور مستقیم به داخل هر تخمک تزریق می‌شود تا شانس لقاح افزایش یابد.

توسعه جنین

جنین‌های تشکیل شده به مدت 3 تا 5 روز در محیط آزمایشگاهی کشت داده می‌شوند تا به مراحل پیشرفته‌تری از رشد برسند. در این مدت، هر روز رشد و کیفیت جنین‌ها ارزیابی می‌شود.

بیوپسی جنین و تشخیص ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی

زمانی که جنین به مرحله مناسبی از رشد رسید، چند سلول از لایه خارجی آن (که قرار است جفت را تشکیل دهد و به خود جنین آسیب نمی‌زند) برداشته می‌شود. این کار توسط جنین‌شناس با دقت بسیار بالا و تحت میکروسکوپ انجام می‌شود. با انجام تست‌های لازم، جنسیت هر جنین و همچنین وضعیت کروموزومی و ژنتیکی آن مشخص می‌شود.

انتخاب جنین مناسب و انتقال

پس از دریافت نتایج،جنین‌های سالم و با جنسیت مورد نظر توسط پزشک و با رضایت زوجین انتخاب می‌شوند. یک یا دو جنین از طریق واژن به داخل رحم زن منتقل می‌شوند. جنین‌های اضافی با کیفیت خوب می‌توانند منجمد شوند تا در آینده استفاده شوند.

آزمایش بارداری

حدود 10 تا 14 روز پس از انتقال جنین، آزمایش خون برای تشخیص بارداری انجام می‌شود. به این ترتیب، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته ژنتیکی، می‌توان جنین‌های سالم و با جنسیت مورد نیاز را قبل از لانه‌گزینی در رحم شناسایی و منتقل کرد.

چه کسانی کاندیدای مناسبی برای تعیین جنسیت با ivf هستند؟

اینکه چه کسانی کاندیدای مناسبی برای تعیین جنسیت با IVF هستند، تا حد زیادی به قوانین محلی و هدف اصلی از این کار بستگی دارد.

کاندیداهای مناسب از نظر پزشکی (اصلی‌ترین دلیل)

این افراد کسانی هستند که خطر انتقال یک بیماری ژنتیکی خاص به فرزند خود را دارند و می‌توانند با انتخاب جنسیت سالم، این خطر را به صفر برسانند. مثلا والدینی که ناقل بیماری‌های وابسته به کروموزوم جنسی هستند

کاندیداهای مناسب از نظر توازن خانوادگی (در صورت مجاز بودن)

در برخی کشورها یا کلینیک‌های خاص که این روش برای اهداف غیرپزشکی نیز ارائه می‌شود، کاندیداها شامل زوج‌هایی هستند که تمایل به داشتن فرزند با جنسیت مقابل فرزندان فعلی دارند.

چه کسانی مناسب تعیین جنسیت با ای وی اف هستند؟

تعیین جنسیت با ivf چه مزایایی دارد؟

مزایای بالقوه تعیین جنسیت با IVF شامل موارد زیر است که هر کدام به طور مختصر توضیح داده شده اند:

پیشگیری از انتقال بیماری‌های ژنتیکی وابسته به جنسیت (مهمترین مزیت)

برخی بیماری‌های ژنتیکی خطرناک به کروموزوم‌های جنسی (X یا Y) وابسته هستند و عمدتاً در یک جنس (مثلاً در پسران) بروز می‌کنند. زوجینی که ناقل چنین بیماری‌هایی هستند، می‌توانند با استفاده از PGD/PGS، جنین‌هایی را که جنسیت سالم دارندشناسایی کرده و برای انتقال به رحم انتخاب کنند.

ایجاد تعادل جنسی در خانواده (در برخی کشورها)

این مزیت بیشتر جنبه اجتماعی و شخصی دارد و به همین دلیل بحث‌برانگیز است و در بسیاری از کشورها مجاز نیست. برخی زوجین که قبلاً فرزندانی با یک جنس خاص دارند ممکن است تمایل داشته باشند فرزند بعدی آن‌ها از جنسیت دیگر باشد. این موضوع بحث‌های اخلاقی زیادی از جمله نگرانی در مورد تبعیض جنسیتی در جامعه، را در پی دارد،

انتخاب جنسیت برای دلایل شخصی (در شرایط خاص و نادر)

در موارد بسیار نادر، ممکن است زوجین به دلایل کاملاً شخصی و غیرپزشکی تمایل به انتخاب جنسیت داشته باشند. این مورد حتی از مورد قبلی هم بحث‌برانگیزتر است و تقریباً در هیچ کشوری مجاز نیست.

دقت بالا

تکنیک‌های PGD/PGS که در IVF استفاده می‌شوند، دقت بسیار بالایی در تعیین جنسیت و همچنین شناسایی اختلالات کروموزومی و ژنتیکی دارند (حدود 98-99%). این دقت بالا اطمینان خاطر زیادی به والدین می‌دهد.

جلوگیری از سقط جنین انتخابی

در گذشته، اگر زوجی نگران انتقال یک بیماری ژنتیکی وابسته به جنسیت بودند، ممکن بود مجبور شوند تا بارداری را شروع کرده و سپس با آزمایش آمنیوسنتز یا CVS جنسیت و وضعیت جنین را بررسی کنند. IVF با PGD این امکان را فراهم می‌کند که جنین سالم و مناسب از ابتدا انتخاب شود و از استرس و آسیب عاطفی ناشی از سقط جنین جلوگیری شود.

سلامت کلی جنین

PGD/PGS نه تنها جنسیت را تعیین می‌کند، بلکه می‌تواند سایر ناهنجاری‌های کروموزومی را نیز شناسایی کند (PGS). این بدان معنی است که جنین‌های منتقل شده به رحم، از نظر ژنتیکی سالم‌تر هستند که می‌تواند شانس بارداری موفق و تولد نوزاد سالم را افزایش دهد.

آیا تعیین جنسیت با ivf عوارضی برای مادر یا جنین دارد؟

این سوال یکی از پرتکرارترین سؤالات افرادی است که به فکر تعیین جنسیت با آی وی اف هستند. ivf در موارد بسیار محدودی می‌تواند باعث حساسیت تخمدان‌های مادر شود. همچنین در موارد کمی هم احتمال آسیب دیدن جنین وجود دارد. البته که ریسک داشتن فرزندی با اختلالات ژنتیکی از طریق لقاح مصنوعی بسیار کمتر از لقاح طبیعی است، زیرا قبل از انتقال جنین به رحم مادر، آزمایش‌های ژنتیکی زیادی از جنین گرفته می‌شود. بااین‌حال دقت و مهارت پزشک، شرایط سلامتی مادر و... هم در بروز عوارض احتمالی موثر هستند. به طور کلی می‌توان گفت که استفاده از روش ivf عوارض خاصی نخواهد داشت.

نکاتی که باید قبل از انجام تعیین جنسیت با آی وی اف بدانید

در صورتی که به داشتن فرزند علاقه دارید و از نظر پزشک متخصصتان شرایط فرزندآوری به روش IVF را دارید بهتر است موارد زیر را مطالعه کنید. این موارد نکاتی هستند که باید قبل از تعیین جنسیت با آی وی اف بدانید:

برای تعیین جنسیت با ivf باید به مراکز درمانی و کلینیک‌های تخصصی ناباروری مراجعه شود.
چون احتمال عدم نتیجه گیری دلخواه وجود دارد از والدین رضایت نامه‌ای دریافت می‌شود که در صورت عدم نتیجه دلخواه جنسیت فرزند پذیرفته شود.
هزینه تعیین جنسیت با آی وی اف از هزینه آی وی اف به منظور ناباروری بیشتر است.
حضور در جلسات مشاوره به منظور آمادگی روحی و روانی الزامی است.

نکاتی که باید قبل از انجام تعیین جنسیت با آی وی اف بدانید

آیا پس از ivf باید مراقبت‌ های خاصی توسط مادر انجام شود؟

مادرانی که از طریق ivf برای باردار اقدام کرده‌اند باید در حین بارداری برخی موارد را رعایت کنند تا فرزندی سالم داشته باشند و دوران بارداری را به سلامت طی کنند. برخی از مهم‌ترین مراقبت‌های پس از ivf به شرح زیر هستند:

مصرف سیگار یا مشروبات الکلی را به طور کامل قطع کنید.
طبق نظر پزشک هر روز ورزش کنید.
رژیم غذایی مناسبی را پیش بگیرید.
از مصرف مواد غذایی مضر مانند غذاهای فرآوری شده، شکر و محصولات حاوی مواد نگهدارنده تا حد ممکن پرهیز کنید.
غلات، حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
فقط داروها یا مکمل‌های دارویی تجویزشده توسط پزشک را مصرف کنید و از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.

هزینه تعیین جنسیت به روش ivf چقدر است؟

تعیین جنسیت با روش ivf هزینه زیادی دارد. بااین‌حال اگر تمایل به انجام این روش دارید باید بدانید که عوامل مختلفی مانند تعداد جنین‌ها، آزمایش‌های انجام ‌شده، هزینه بیوپسی سلولی جنین و... در آن موثر هستند. البته مرکزی که برای انجام آن انتخاب کرده‌اید و دستمزد پزشک هم می‌تواند نقش چشم‌گیری در افزایش هزینه‌ها داشته باشد. به طور کلی هزینه‌های آزمایشات و بررسی‌های تکمیلی تا 30 میلیون تومان است و در صورتی که زوجین به تخمک اهدایی نیز احتیاج داشته باشند این هزینه تا 70 میلیون تومان افزایش خواهد داشت و اگر زوجی علاقه مند به انتخاب جنسیت فرزندشان باشند تا 90 میلیون تومان امکان افزایش هزینه وجود دارد.

سوالات متداول

اگر دچار مشکلات ناباروری هستید و می خواهید از روش آی وی اف استفاده کنید، حتما سوالات زیادی در ذهن دارید. در ادامه به بخشی از این سوالات پاسخ می‌دهیم.

میزان موفقیت تعیین جنسیت با IVF چقدر است؟

تکنیک PGD/PGS در تعیین جنسیت جنین‌ها دقت بسیار بالایی دارد (حدود 98-99%). اما موفقیت بارداری با IVF به عوامل زیادی بستگی دارد (سن مادر، کیفیت تخمک و اسپرم، تعداد جنین‌های سالم و مناسب، علت ناباروری و غیره) و میزان موفقیت آن متفاوت است.

عوارض و خطرات IVF و PGD/PGS چیست؟

IVF خود روشی تهاجمی است و عوارضی مانند سندرم تحریک بیش از حد تخمدان، عفونت، خونریزی و ناراحتی‌های مربوط به تزریقات هورمونی دارد. PGD/PGS نیز شامل بیوپسی (نمونه‌برداری) از جنین است و افراد نگران آسیب رسیدن به جنین یا جنین‌هایی هستند که مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

چند درصد احتمال دارد که جنین مورد نظر با جنسیت دلخواه و سالم پیدا شود؟

این سوال مهم است زیرا اگر قصد تعیین جنسیت داشته باشید، ممکن است در نهایت تعداد کافی جنین سالم با آن جنسیت خاص وجود نداشته باشد. این موضوع به تعداد تخمک‌های جمع‌آوری شده، تعداد جنین‌های تشکیل شده و تعداد جنین‌های سالمی که پس از PGD/PGS باقی می‌مانند، بستگی دارد.

آیا تعیین جنسیت می‌تواند به سلامت آینده کودک آسیب بزند؟

والدین نگران هستند که بیوپسی جنین (نمونه‌برداری از چند سلول برای آزمایش ژنتیک) ممکن است در آینده به سلامت کودک یا رشد او آسیب برساند. تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه انجام شده و تا به امروز هیچ شواهد قطعی مبنی بر آسیب طولانی مدت به کودکان متولد شده از PGD/PGS پیدا نشده است.

تعیین جنسیت با ivf؛‌ روشی مطمئن با ریسک ناچیز

در این روش جنین با لقاح مصنوعی در شرایط آزمایشگاهی به وجود می‌آید، سپس آزمایش‌های ضروری برای تعیین جنسیت انجام می‌شود و در نهایت با جایگذاری جنین در داخل رحم مادر، بارداری اتفاق می‌افتد. ivf جزو روش‌هایی با درصد خطای بسیار ناچیز است. برای انجام این روش درمانی باید به متخصص ناباروری و نازایی مراجعه کرده و از روش ivf برای تعیین جنسیت فرزند خود استفاده کنید.

دکتر آمنه لاهوتی