بحران قلعه‌نویی و فوتبال ایران؛ چقدر پول می‌خواهی؟

فوتبال ۳۶۰: تیم ملی فوتبال ایران به عنوان یکی از تیم‌های حاضر در جام جهانی ۲۰۲۶، صعود نسبتا سریعی در مقایسه با سایر تیم‌ها داشت. ایران، بارش را بسته بود تا چند هفته مانده به پایان بتواند به حرف‌وحدیث‌ها پایان دهد و حضورش در جام جهانی پیش رو را قطعی کند. این مهم، ۲ هفته مانده به پایان رقم خورد تا عملا ۲ بازی آخر تیم ملی تشریفاتی شود؛ نهایتا هم قلعه‌نویی و کادرفنی تیم ملی با اتخاد تصمیماتی خبرساز، مرحله انتخابی جام جهانی را به پایان بردند تا پرونده این مرحله بسته شود. باوجود این ولی به نظر می‌رسد دغدغه اصلی کادر فنی همچنان تمام نشده است.

قلعه‌نویی پس از درخواست مخاطبان فوتبالی، در پی انجام بازی‌های تدارکاتی با تیم‌های به نسبت خوب دنیا است ولی مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که اجازه نمی‌دهد این خواسته عملی شود. به عبارت ساده‌تر، شرایطی رقم خورده که انجام بازی تدارکاتی با تیم‌های خوب دنیا، برای فوتبال ایران، این روزها شبیه به یک رویا شده است.

درخواست مالی زیاد

تیم ملی فوتبال ایران، از زمانی که به دستان امیر قلعه‌نویی سپرده شده، مسابقات زیادی با تیم‌های زیر رنکینگ 50 دنیا برگزار نکرده است. درست است که کارنامه قلعه‌نویی در تیم ملی به لحاظ کسب برد، قابل قبول است ولی مشخصا تا زمانی که محکی جدی‌تر نخورد نمی‌توان نقاط ضعف تیم ملی را به طور کامل شناخت و برطرف کرد. درست است که ایران خودش در حوالی رده بیستم دنیا است ولی جور کردن بازی تدارکاتی با تیم‌هایی که رنکینگ بهتری دارند، خالی از مشکل نیست. مهم‌ترین دلیلش درخواست مالی سنگین آن‌هاست.

هنوز زمان زیادی از تقاضای فدراسیون فوتبال برای بازی با آرژانتین نمی‌گذرد؛ آن‌طور که فدراسیون گفته و وزارت ورزش هم تاییدش کرده، آرژانتین درخواست رقم بسیار سنگینی برای انجام این بازی تدارکاتی کرده؛ چیزی نزدیک به 7 میلیون دلار! این عدد برای فوتبال ورشکست‌شده ایران عدد سنگینی است و از طرفی پرداخت کردنش هم چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. البته که ماجرا فقط مربوط به تیم ملی آرژانتین نیست و برزیل هم از این طریق درآمدزایی زیادی دارد. پیش‌تر رسانه‌های انگلیسی از این گفته بودند که تیم ملی این کشور برای بازی با تیم‌های خارج از دایره 10 تیم برتر دنیا درخواست مالی سنگینی دارند که نزدیک به 5 میلیون پوند می‌شود.

بازی با سایر تیم‌های اروپایی که البته با توجه به جدول فشرده‌ای که خودشان دارند، چندان ممکن نیست، هم وضعیتی مشابه دارد؛ پیش‌تر، زمانی که کارلوس کی‌روش هدایت تیم ملی ایران را به عهده داشت از این گفته بود که برای انجام بازی تدارکاتی با تیم‌های خوب دنیا، بیش از یک میلیون یورو هزینه نیاز است. واضح است که از عصر کی‌روش تا الان، این عدد رشد درخوری داشته و شاید این روزها به مرز 2 میلیون یورو هم رسیده باشد.

نه اسپانسری است نه حق پخشی

پول، مهم‌ترین دغدغه فدراسیون برای برگزاری بازی‌های تدارکاتی است. فدراسیونی که اسپانسر خاصی ندارد و مشخصا در تامین هزینه مالی چنین دیدارهایی مشکل اساسی دارد. البته که از طرف مختلف می‌توان هزینه انجام بازی‌های تدارکاتی را کاهش داد که باز هم فوتبال ایران، چندان شانسی ندارد. یکی از این موراد، داشتن اسپانسر است که فدراسیون از آن بی‌بهره است.

دیگری مربوط به تبلیغات محیطی است و حق‌پخش است که با توجه به محدودیت‌هایی که فضای ایران دارد، نمی‌توان زیاد هم دلخوش به این موارد بود؛ مثلا کمپانی‌های تولیدکننده مشروبات الکلی و یا سایت‌های شرط‌بندی، همکاری تنگاتنگی با تیم‌های مطرح دنیا دارند که قاعدتا پخش تبلیغات آن‌ها در بازی‌های تیم ملی، دست مسئولان برگزار‌کننده را تا حدودی می‌بندد. از طرفی شاید بتوان با تیم مورد نظر توافق کرد تا با تیم دومش در یک بازی تدارکاتی حاضر شود تا هزینه‌ کاهش یابد ولی مشخصا این مورد نمی‌تواند کمک زیادی به فوتبال ایران کند.

ایران آمدن هم دردسرهای خودش را دارد

همه مواردی که در بالا گفته شد، در شرایطی محقق می‌شود که تیم ملی فوتبال ایران بخواهد خارج از ایران بازی کند. واضح است که اگر مسئولان ورزشی ایران بخواهند تیم بزرگی را برای بازی تدارکاتی به ایران بیاورند، این روزها تقریبا نشدنی است. فارغ از مسائل غیرفوتبالی که در این مواقغ خودنمایی کند، بحث حق پخش تلویزیونی و تبلیغات محیطی هم به میان می‌آید که دوباره شرایط را مشابه با مورد قبلی سخت و دشوار می‌کند. جالب آنکه فدراسیون فوتبال پیش‌تر حتی برای کشاندن تیم‌های سطح پایین آفریقایی به ایران هم مجبور شد هزینه‌ای بین 250 تا 500 هزاردلار بپردازد. عددی که شاید معقول‌تر باشد ولی نمی‌توان با آن، دلخوش به حضور تیمی به دردبخور در ایران بود.

رایزنی و مدیریت

در چنین شرایطی شاید تنها راه برگزاری بازی‌های تدارکاتی خوب، ارتباط گرفتن با آژانس‌هایی باشد که توانایی برگزاری بازی‌های چند جانبه را دارند. ایران پیش‌تر از این طریق توانسته یکی 2 بازی خوب تدارکاتی برگزار کند و هرچند کم؛ ولی درآمد اندکی هم داشته باشد. البته که این موضوع نیازمند مدیریت خوب و درست است که ظاهرا فعلا نمی‌توان چندان به آن امیدوار بود. بعید است که مدیریت کنونی به غیر از فکر کردن به کشورهایی همچون روسیه که از همه رقابت‌ها محروم است و یا تیم‌های درجه چندم آفریقایی و آمریکای جنوبی، به گزینه و آپشن‌های دیگری هم فکر کرده باشد.

واقعا قلعه‌نویی بازی با تیم‌های بزرگ را می‌خواهد؟

به این پرسش باید با حساسیت بیشتری پاسخ داد؛ درست است که قلعه‌نویی خواسته تا با تیم‌های بزرگ بازی کند ولی این مورد را باید با وسواس بیشتری دنبال کرد. قلعه‌نویی به دنبال حفظ جایگاه ایران در رنکینگ کلی فیفا است تا ایران در سید دوم قرعه‌کشی جام جهانی باقی بماند. این سیدبندی تا زمان قرعه‌کشی اثرگذار است و اگر ایران می‌خواهد در گروه ساده‌تری قرار بگیرد باید از بازی‌های تدارکاتی‌اش بهره ببرد. دقیقا به همین دلیل بود که او حتی با وجود قطعی شدن صعود تیم ملی ایران به جام جهانی، باز هم حاضر نشد در 2 دیدار تشریفاتی تیم ملی از جوانان استفاده کند. او همین مورد را بهانه کرد و از کنار خیلی از جوانان گذشت.

حالا پرسش اینجاست که قلعه‌نویی، مربی‌ای که از ترس شکست خوردن در دیدارهای تشریفاتی هم حاضر نشده کار را به جوانان بسپارد، به همین راحتی پیه بازی کردن با تیم‌های بزرگ و شکست خوردن احتمالی و خروج از سید دوم قرعه‌کشی را به تن مالیده است؟