تاثير روماتيسم بر رابطه زناشويي

سلامت: (روماتيسم مفصلي)، تب روماتيسمي (روماتيسم قلبي)، لوپوس (بروز التهاب در بافت‌هاي مختلف بدن)، اسپونديليت آنکيلوزان (جوش خوردن مهره‌ها در ستون فقرات) و... اما شايع‌ترين آنها همان روماتيسم مفصلي است و عمدتا اصطلاح روماتيسم نيز براي همين مورد کاربرد بيشتري پيدا کرده است. در اين مبحث نيز اصطلاح روماتيسم در معناي کلي آن استفاده مي‌شود.

روماتيسم، بيماري‌اي مزمن است که علاوه بر اينكه درد زيادي دارد، باعث ناتواني فيزيکي فرد مبتلا مي‌شود. خود درد، به تنهايي عامل مهمي براي کاهش فعاليت جنسي است. صميميت، روابط عاطفي و روابط زناشويي بخش مهمي از زندگي هر فرد را تشکيل مي‌دهد. وجود بيماري‌اي مانند روماتيسم با مشكلات فيزيکي و روان‌شناختي‌اي که دارد، مي‌تواند مانعي مهم بر سر راه داشتن زندگي جنسي سالم و رضايت‌بخش شود.


روماتيسم علائم فيزيکي و روان‌شناختي متعددي دارد؛ درد، سفت‌شدن عضلات، خستگي، محدوديت در تحرک و فعاليت، کاهش انرژي و به‌تبع شکل‌گيري مشکلات خلقي و بروز علائم افسردگي و... از علائم اصلي اين بيماري هستند که البته ممکن است سطوح مختلفي داشته باشند. اين علائم هر کدام به تنهايي يا همراه يکديگر بر توانايي و ميل فرد براي داشتن روابط زناشويي تاثير منفي مي‌گذارند و باعث مي‌شوند فرد نتواند روابط رضايت‌بخشي را تجربه کند. تاثيري که روماتيسم بر عملکرد فيزيکي و اجتماعي مي‌گذارد، مي‌تواند باعث شکل‌گيري اضطراب و افسردگي، مشکلات ارتباطي و تغييراتي در نقش‌هاي خانوادگي و اجتماعي شود. اين مسائل مي‌تواند مشكلاتي در روابط عاطفي و صميمانه فرد هم ايجاد كند. در مطالعه‌هاي متعددي که انجام شده است، افراد مبتلا به روماتيسم، عمده‌ترين دلايلي که باعث بروز مشکلاتي در روابط عاطفي و صميمانه آنها شده است، اين‌گونه بيان كرده‌اند: وقفه در انجام فعاليت‌هاي روزانه و اجتماعي، ناتواني براي برقراري روابط زناشويي به دليل درد، خستگي و کاهش انرژي، يکطرفه شدن روابط عاطفي و به هم خوردن تعادل رابطه، تغييرات هيجاني و خلقي ناشي از علائم بيماري و مسائل و مشکلات مالي به‌دليل هزينه‌هاي درمان. اين مشکلات جسمي و رواني مي‌توانند به اين اختلالات جنسي بينجامند. کاهش چشمگير احساس جذابيت جنسي و در نتيجه کاهش عزت‌نفس جنسي، کاهش ميل و رضايت جنسي، مشکل در برانگيختگي جنسي، کاهش جريان گردش خون و مشکلاتي در نعوظ، افزايش حساسيت نسبت به لمس، کاهش حرکات جنسي، خشک شدن واژن و ناتواني در رسيدن به ارگاسم يا کاهش تجربه ارگاسم.

علائم بيماري، از جمله درد، خستگي، کاهش توانايي در حرکت، اضطراب، خلق پايين، مشکل در روابط زناشويي و... همگي باعث کاهش روابط بين‌فردي زوج و احتمالا بروز مشکلات و تعارض‌هاي بين‌فردي مي‌شود، بنابراين بايد تلاش کرد ضمن توجه به شرايط خاص بيمار، روابط عاطفي و صميمانه نيز در شکلي معقول و مناسب روال عادي خود را داشته باشد.

کنار آمدن با بيماري

با توجه به شدت بيماري، فعاليت جنسي فرد مبتلا محدود خواهد شد و حتي برخي حركت‌هاي ساده در برقراري رابطه ممکن است باعث خستگي و ناراحتي او شود بنابراين لازم است زوج‌ در قدم اول در مورد نوع روابط خود و فراواني و شدت آن با هم به توافق برسند و چارچوب مناسبي از انتظارها و خواسته‌هاي خود تعيين کنند. لازم است آنها با توجه به شدت علائم بيماري و با مشورت پزشک، شدت خاصي از رفتارهاي جنسي را تعيين و سعي کنند اين رفتارها را سطح‌بندي کنند؛ مثلا بايد بدانند داشتن رابطه، الزاما به معناي انجام حركت‌هايي براي رسيدن به ارگاسم نيست، بلکه مي‌تواند شامل دامنه متنوعي از رفتارهاي مختلف مانند بوسيدن، نوازش، در آغوش گرفتن و... شود. برخي از اين رفتارها مي‌تواند براي فرد با حداقل درد و ناراحتي همراه باشد بنابراين لازم است اين رفتارها شناسايي شوند. زوج بايد تلاش کنند رويکردهايي را در روابط زناشويي خود اتخاذ کنند که شامل حرکت‌هاي ملايم‌تر و با فواصل زماني باشد تا فرد بيمار در صورت نياز بتواند استراحت کوتاهي داشته باشد يا کمترين فشار را تحمل کند بنابراين لازم است روش‌هاي جديدي را براي اين كار در پيش بگيرند و براي غلبه بر مشکلات و موانع به يکديگر بگويند چه چيزي براي آنها لذت‌بخش است و چه چيزي ممکن است باعث ناراحتي‌شان شود.

تاثير بيماري بر تصوير ذهني بدن

هرچند روماتيسم به‌ندرت بر اندام‌هاي جنسي تاثير مي‌گذارد، اما تاثيرات فيزيکي ناشي از بيماري بر ساير ارگان‌هاي بدن ممکن است باعث شود فرد تصوير بدني ضعيفي از خود پيدا كند، در نتيجه عزت‌نفس جنسي‌اش ضعيف شود و ديگر خود را از نظر جنسي جذاب نداند. از طرفي، ترس از درد و آسيب فيزيکي باعث ايجاد اضطراب در وي مي‌شود و نمي‌تواند آرامش لازم را حين رابطه زناشويي داشته باشد. عمدتا مبتلايان به اين بيماري مضطرب هستند و نمي‌توانند از رابطه‌شان لذت ببرند، بنابراين لازم است براي رفع و کاهش علائم استرس و اضطراب، تحت درمان قراربگيرند و با پزشک خود مشورت كنند. لازم است زوج‌ها در اين ارتباط حمايت عاطفي بالايي از هم داشته باشند و به همديگر اعتماد لازم را بدهند. بهترين پيشنهاد اين است که صادقانه در مورد نگراني‌ها، مسائل عاطفي و مشکلات خود با يکديگر صحبت و ترس‌ها و نگراني‌هاي خود را بيان کنند. البته به هيچ‌وجه نبايد همديگر را سرزنش کنند. صحبت درباره مشکلات و نگراني‌ها باعث مي‌شود بتوانند به طرف مقابل اين فرصت را بدهند که نقش حمايتي خود را خوب ايفا کند. البته زوج بايد دقت داشته باشند نگراني‌ها، ترس‌ها و مشکلات آنها به‌دليل بيماري يکي از آنهاست نه به علت نوع رفتار‌هايشان. در نتيجه لازم است در مورد صحبت‌هاي يکديگر قضاوت نكنند و سعي كنند فقط شنونده و حمايتگر خوبي باشند و براي مشكلات به دنبال راه‌حل. در چنين شرايطي مشورت با پزشک يا متخصصان سلامت روان مي‌تواند بسيار کمک‌کننده باشد.

به يکديگر کمک کنيد

بهزيستي هيجاني و حمايت اجتماعي و عاطفي نقش مهمي در بهبود زندگي جنسي افراد مبتلا به روماتيسم دارد بنابراين زوج بايد بتوانند برنامه‌ريزي مناسبي براي افزايش بهزيستي و حمايت عاطفي خود داشته باشند و لازم است رويکردهايي را براي داشتن روابط عاطفي و صميمانه و حداکثر حمايت عاطفي از يکديگر داشته باشند و به افزايش کيفيت زندگي جنسي و عاطفي خود کمک کنند.

همانطور که بيان شد، بهترين روش در ابتدا گفت‌وگو درباره مسائل و مشکلات، انتظارها و خواسته‌هاست و سپس داشتن برنامه زماني مناسب براي برقراري روابط زناشويي. با توجه به اينکه فرد مبتلا به روماتيسم مشکلات فيزيکي و درد زيادي را تحمل مي‌کند، روابط زناشويي بايد زماني برقرار شود که فرد حداقل درد را داشته باشد و براي افزايش حمايت عاطفي از وي مي‌توان درد را سطح‌بندي كرد. به اين معنا که طبق توافق زوج، رابطه زناشويي را ابتدا در شرايطي آغاز كرد که فرد حداقل درد را دارد و البته در مدت زمان اندک، سپس اين رابطه را از نظر زماني طولاني‌تر يا فرصتي براي فرد فراهم كرد که بتواند حين اين كار، استراحت کوتاهي داشته باشد. براي بهتر شدن رابطه زناشويي انجام برخي امور مي‌تواند کمک‌کننده باشد؛ چرت كوتاه قبل از رابطه زناشويي، حمام آب گرم يا استفاده از ماساژور براي کاهش سفتي عضلات و در صورت امکان استفاده از سونا، تنظيم زمان استفاده از داروها براي افزايش حداکثر آرامش در زمان رابطه زناشويي، استفاده از ماساژ و تکنيک‌هاي آرام‌سازي پيش از فعاليت جنسي و در مرحله پيش‌نوازش، استفاده از بالش‌هاي طبي و حرکات آهسته به منظور حفظ انرژي.

خانم‌هاي مبتلا بخوانند

خانم‌هايي که مبتلا به روماتيسم هستند، ممکن است دچار خشکي واژن شوند و در نتيجه رابطه زناشويي براي آنها دردناک باشد. استفاده از ژل‌هاي کمک‌آميزشي در اين ارتباط مي‌تواند کمک‌کننده باشد. شرايطي که فرد در آن قرار مي‌گيرد، با وجود تمام وجوه اشتراک، در نوع خود منحصربفرد است و آنچه گفته مي‌شود، ممکن است براي همه افراد كاربردي نباشد بنابراين بهترين راه، مشورت با روان‌پزشک و متخصصان سلامت جنسي است.

۵ توصيه مرتبط با سلامت جنسي به مبتلايان روماتيسم

رعايت اين نكته‌‌ها مي‌تواند سازنده و کمک‌کننده باشد:

گفت‌وگوي صادقانه زوج درباره احساسات، اميال و خواسته‌ها، مشكلات و نيازهاي زناشويي.

تعريف مجدد روابط زناشويي با توجه به شيوه‌هاي جديد، تکنيک‌هاي متفاوت و وسايل کمکي.

موکول كردن روابط زناشويي به زمان‌هايي که فرد در حالت آرامش است. در صورت مصرف داروها حداقل ۳۰ دقيقه قبل از رابطه زناشويي.

استفاده از حمام آب گرم، سونا يا ماساژور و تکنيک‌هايي نظير آرام‌سازي.

ذهنيت، طرز فکر و نگرش‌هاي فرد و طريقه استفاده از آنها مهم‌ترين عناصر در يک رابطه زناشويي به شمار مي‌روند.

نکته‌اي درباره عوارض داروهاي روماتيسم

بسياري از بيماران مي‌خواهند بدانند آيا داروهايي که مصرف مي‌کنند، مي‌تواند باعث بروز مشکلات جنسي در آنها شود؟ واقعيت اين است که تاکنون هيچ شواهد محکمي مبني بر اينکه داروهاي درمان روماتيسم مي‌توانند بر عملکرد جنسي تاثير منفي داشته باشند، پيدا نشده است. البته در پاره‌اي موارد افرادي که داروهايي مانند متوتروکسات، سولفاسالازين و هيدروکي کلوروکين مصرف مي‌کنند، مشکلاتي در ارتباط با نعوظ گزارش داده‌اند. ساير داروها نيز ممکن است روي ميل جنسي تاثير داشته باشند؛ مانند ديکلوفناک و ناپروکسن.