قحطی گل در لیگ پرمدعا
شاید قیاس لیگ ایران با لیگ‌های معتبر اروپایی که ستاره‌های پرتعدادی در آنجا حضور دارند و بهترین‌های دنیا گرد هم آمده‌اند، چندان منطقی نباشد و معیار درستی برای فوتبال ما نباشد، اما به‌هر‌حال باید بدانیم از استانداردهای جهانی به چه میزان عقب افتاده‌ایم.
فرهیختگان: هفته هفتم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران با فقر شدید گل مواجه شد و لقب دومین هفته کم‌گل در تاریخ این مسابقات را به خود اختصاص داد. بدترین آمار در این زمینه به فصل سیزدهم برمی‌گردد که در هفته بیست‌وپنجم آن مسابقات تنها ۶ گل در ۸ بازی به ثمر رسید که میانگین ناامیدکننده ۰.۷۵گل در هر بازی را به ثبت رسانده است. در دیدارهای اخیر لیگ برتر تنها یک گل بیشتر وارد دروازه‌ها شد تا میانگین ۰.۸۷۵ گل در هر بازی را شاهد باشیم.
درمجموع لیگ سیزدهم در تمامی ادوار تاریخ لیگ خلیج‌فارس به‌عنوان کم‌گل‌ترین دوره این مسابقات شناخته می‌شود و پس از آن حالا رکورد جدیدی در این زمینه به ثبت رسیده است و هفته دوازدهم لیگ بیست‌وچهارم که فقط ۸ گل در ۹ مسابقه (میانگین ۰.۸۹ گل در هر بازی) داشت به رتبه سوم منتقل شد. اما آیا چنین آماری با آنچه در فوتبال روز دنیا رخ می‌دهد قابل قیاس است؟ در ادامه به شرایط سایر لیگ‌های معتبر اروپایی و همچنین لیگ‌های برتر آسیا و مقایسه آن با میزان گل‌هایی که در لیگ ایران به ثمر می‌رسد، نگاهی خواهیم داشت.
لیگ برتر انگلیس
لیگ جزیره همواره به پرگل بودن و جذابیت بالای بازی‌هایش مشهور است و کمتر شاهد تلاش برای ارائه یک بازی کاملا تدافعی و کسب تساوی از تیم‌های بزرگ هستیم. در تاریخ این مسابقات البته هفته‌هایی وجود داشته که آمار گلزنی پایینی داشته‌اند اما جالب اینکه در ۱۳ فصل گذشته در هیچ هفته‌ای میانگین گل‌ها کمتر از ۱.۶گل در هر مسابقه نبوده است.
بدترین هفته از لحاظ آمار گلزنی در این رقابت‌ها به هفته چهاردهم فصل ۰۲-۲۰۰۱ برمی‌گردد که تنها ۱۰ گل به ثمر رسید که میانگین یک گل در هر بازی به ثبت رسیده است. البته پرگل‌ترین هفته این مسابقات نیز به فصل ۱۹۹۳-۱۹۹۲ برمی‌گردد که در آن زمان هنوز مسابقات ۲۲تیمی برگزار می‌شد و در هفته پایانی ۵۳ گل از خط دروازه‌ها گذشته که میانگین۴.۸۲گل را به جای گذاشت. در دوره جدید این رقابت‌ها که از سال ۹۲ با عنوان لیگ برتر آغاز شده است فصل ۲۰۰۷-۲۰۰۶ با میانگین ۲.۴۵ گل در هر بازی کم‌گل‌ترین فصل مسابقات بود که تنها در سه دوره لیگ ایران میانگین بهتری را از همین فصل بد انگلیسی‌ها شاهد بودیم.
در فصل ۲۰۱۹-۲۰۱۸ نیز میانگین عالی ۲.۸۲ گل در هر بازی فصل به ثبت رسید تا بهترین فصل این رقابت‌ها را از این حیث شاهد باشیم. در رقابت‌های این فصل هم در پایان هفته هفتم این مسابقات ۱۸۲ گل (۲.۶ گل در هر بازی) به ثمر رسیده بود، درحالی‌که در همین تعداد هفته در لیگ ایران تا این برهه از فصل تنها ۸۲ گل (۱.۴۶ گل در هر بازی) ردوبدل شده است.
لالیگای اسپانیا
در لیگ اسپانیا و به لطف عملکرد خوب رئالمادرید و بارسلونا در سال‌های اخیر و ستاره‌های پرتعدادی که در این دو تیم حضور داشتند، میانگین گل زده در مسابقات این کشور به نسبت بالا رفته است. بااین‌حال در تاریخ این مسابقات دوبار میانگین گل‌های زده در دو هفته کمتر از یک گل در هر بازی بوده است. بدترین هفته این رقابت‌های به فصل ۱۹۷۳-۱۹۷۲ برمی‌گردد که در هفته بیست‌وپنجم تنها ۸ گل در ۹ مسابقه (میانگین ۰.۸۹) به ثمر رسید و در سال‌های اخیر نیز در فصل ۲۰۰۷-۲۰۰۶ شاهد میانگین ۰.۹ گل در هفته نوزدهم بودیم و در سایر هفته‌ها حداقل متوسط یک گل در هر بازی اتفاق افتاده است.
با توجه به سابقه زیاد این مسابقات در دهه‌های ۳۰، ۴۰ و ۵۰ میلادی شاهد هفته‌های پرگل و عجیبی در این مسابقات بوده‌ایم و بهترین رکورد در این زمینه به فصل ۱۹۵۱-۱۹۵۰ و هفته دوم این مسابقات برمی‌گردد که ۵۹ گل به ثمر رسید و میانگین عجیب ۷.۳۸ گل در هر مسابقه ثبت شد. برتری ۹گله مالاگا برابر لریدا و شکست‌های پرگل رئالمادرید و بارسلونا ازجمله عوامل مهم ثبت این رکورد جالب‌توجه بود. رئال در آن هفته ۶ بر ۲ به سوسیداد باخت و بارسلونا نیز ۶-۴ مغلوب اتلتیکومادرید شد.
رقابت رونالدو و مسی در این مسابقات و عملکرد خوب سایر مهاجمان در سال‌های گذشته باعث شده بود میانگین گلزنی در این رقابت‌ها حتی در فصل ۲۰۱۷-۲۰۱۶ به ۲.۹۴ گل در هر بازی برسد اما با جدایی رونالدو و پس از آن مسی از این تورنمنت شاهد افت این آمار بوده‌ایم. در این فصل تیم‌های اسپانیایی تا پایان هفته هفتم موفق به ۱۶۲ گل (۲.۳۱ گل در هر بازی) شده بودند.
بوندس‌لیگای آلمان
در لیگ آلمان هم معمولا از نظر گلزنی شرایط نسبتا خوبی در مسابقات حاکم است، به‌خصوص با توجه به فاصله‌ای که معمولا بایرن‌مونیخ از سایر مدعیان این رقابت‌ها دارد گاه دیدارهای این تیم در برخی هفته‌های بسیار پرگل به پایان می‌رسد و درنتیجه میانگین گلزنی خوبی شکل می‌گیرد. در تاریخ این رقابت‌ها هفته بیستم فصل ۱۹۹۹-۱۹۹۸ و همچنین هفته بیست‌وششم فصل ۱۹۹۰-۱۹۸۹ به‌عنوان کم‌گل‌ترین هفته شناخته می‌شود که تنها ۱۱ گل در ۹ بازی به ثمر رسید و متوسط گلزنی ۱.۲۲ بود.
پرگل‌ترین هفته مسابقات نیز به فصل ۱۹۸۴-۱۹۸۳ برمی‌گردد که ۵۳ گل در ۹ دیدار به ثمر رسید تا میانگین جالب ۵.۸۹ به ثبت برسد. البته در سال‌های اخیر نیز در فصل ۲۰۰۲-۲۰۰۱ و در هفته سی‌وچهارم و پایانی فصل شاهد به ثمر رسیدن ۴۴ گل بودیم که میانگین ۴.۸۹ را به‌همراه داشت. در این فصل و تا پایان هفته هفتم مسابقات در این لیگ ۱۹۲ گل (میانگین ۳.۰۴ گل) به ثمر رسیده است.
سری A ایتالیا
فوتبال ایتالیا به تاکتیک‌های دفاعی و کاتاناچیو مشهور است و به همین دلیل عجیب نیست تعداد هفته‌هایی که در لیگ این کشور کمتر از یک گل در هر بازی به ثمر رسیده، به نسبت سایر لیگ‌های اروپایی بیشتر باشد. در تاریخ سری A ۶بار چنین اتفاقی رخ داده که البته همه آنها در قرن گذشته میلادی بوده است. بدترین هفته‌ها از این لحاظ به فصول ۱۹۷۹-۱۹۷۸ و ۱۹۶۹-۱۹۶۸ برمی‌گردد که تیم‌ها تنها ۶ گل در طول هفته به ثمر رساندند و میانگین گل در هر بازی فقط ۰.۷۵ گل بود. این دقیقا شبیه آماری است که در این هفته در لیگ ایران به ثبت رسید اما در سال‌های اخیر دیگر شاهد چنین اتفاقی در لیگ ایتالیا نبوده‌ایم و میانگین گلزنی تیم‌ها در هفته‌های مختلف بالاتر از یک بوده است.
طبق آنچه در اسپانیا و آلمان شاهد بودیم در اینجا هم پرگل‌ترین هفته به بیش از نیم‌قرن قبل برمی‌گردد، زمانیکه در هفته سی‌وهشتم فصل ۱۹۵۱-۱۹۵۰ هواداران شاهد ۵۴ گل در ۱۰ مسابقه (۵.۴ گل در هر بازی) بودند. در سال‌های اخیر نیز هفته‌های پرگلی را در سری A شاهد بوده‌ایم. در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۵ در دو هفته آمار ۴.۸ و ۴.۷ گل در هر بازی اتفاق افتاد که در بین ۵ هفته برتر تاریخ این مسابقات جای می‌گیرد. جالب اینکه در پایان هفته هفتم این رقابت‌ها تیم‌های حاضر در این مسابقات ۲۲۴ گل به ثمر رسانده بودند که میانگین ۲.۲۴ را به ثبت رسانده است.
لیگ فرانسه
لیگ دسته یک فرانسه در مقایسه با سایر لیگ‌های معتبر اروپایی سطح پایین‌تری دارد و شاید به همین دلیل تعداد گل‌ها در این رقابت‌ها در قیاس با ۴ لیگ دیگر به نسبت پایین‌تر است. در این رقابت‌ها نیز دوبار در تاریخ، میانگین کمتر از یک گل در بازی‌ها اتفاق افتاده است. بدترین رکورد در این زمینه البته در سال‌های خیلی دور اتفاق نیفتاده و به هفته سی‌ودوم فصل ۲۰۰۷-۲۰۰۶ برمی‌گردد که فقط ۸ گل در ۱۰ بازی به ثمر رسید. این عملکرد ضعیف در این سال‌ها چندان عجیب نیست و در فصل ۱۵-۲۰۱۴ نیز در هفته بیست‌و ششم در ۱۰ بازی فقط ۱۰ گل ردوبدل شد تا یکی دیگر از آمارهای ضعیف این مسابقات رقم بخورد.
پرگل‌ترین هفته این مسابقات اما به دهه ۷۰ و ۸۰ برمی‌گردد. زمانیکه در هفته دهم فصل ۱۹۸۰-۱۹۷۰ ۴۵ گل به ثمر رسید و میانگین ۴.۵ گل در هر بازی ثبت شد. در این فصل البته باشگاه‌های فرانسوی عملکرد نسبتا خوبی در گلزنی داشتند و در پایان هفته هفتم ۲۰۵ گل وارد دروازه حریفان کرده بودند که میانگین ۲.۰۵ گل در هر هفته را نشان می‌دهد.
لیگ‌های آسیایی
شاید قیاس لیگ ایران با لیگ‌های معتبر اروپایی که ستاره‌های پرتعدادی در آنجا حضور دارند و بهترین‌های دنیا گرد هم آمده‌اند، چندان منطقی نباشد و معیار درستی برای فوتبال ما نباشد اما به‌هر‌حال باید بدانیم از استانداردهای جهانی به چه میزان عقب افتاده‌ایم. در ادامه به بررسی لیگ‌های برتر قاره آسیا می‌پردازیم تا عملکرد آنها در گلزنی را مقایسه کنیم.
ژاپنی‌ها یکی از کشورهایی هستند که لیگ منظم و دارای اعتباری در قاره تشکیل داده و در این سال‌ها پیشرفت بسیار خوبی داشته‌اند. در رقابت‌های این کشور تاکنون سابقه نداشته در هیچ هفته‌ای تیم‌ها به‌طور متوسط کمتر از یک گل در هر بازی را ثبت کنند. در فصل ۲۰۰۹-۲۰۰۸ و در هفته بیست‌ویکم آن مسابقات ۹ گل در ۹ بازی زده شد و این بدترین آمار این لیگ تا امروز بوده است.
آنها البته سه‌بار هم در طول تاریخ مسابقات خود میانگین بالاتر از ۵ گل در هر بازی را داشته‌اند و بهترین عملکردشان به فصل ۱۹۹۶-۱۹۹۵ برمی‌گردد که در هفته ۲۱ آن دوره ۴۲ گل ردوبدل شد تا با متوسط ۵.۲۵ بهترین هفته جی‌لیگ در گلزنی باشد. در این رقابت‌ها نیز در پایان هفته هفتم ۱۷۹ گل با میانگین۲.۵۵ گل در هر مسابقه زده شد که در مقایسه با لیگ‌های اروپایی عملکرد خوبی به شمار می‌رود.
در تاریخ لیگ کره‌جنوبی هفته سی‌ام فصل ۲۰۱۴-۲۰۱۳ از عجیب‌ترین هفته‌های این مسابقات بود که تنها ۴ گل در آن به ثمر رسید تا میانگین ضعیف ۰.۶۷ گل در هر مسابقه به ثبت برسد. به این ترتیب کره‌ای‌ها در این زمینه حتی از بدترین هفته لیگ ایران نیز نمایش بدتری داشتند و البته این اتفاق در فصل ۲۰۰۳-۲۰۰۲ نیز رخ داد که در آن دوره هفته چهلم با فقط ۵ گل به انتها رسید. البته در هفته‌های پرگل این کشور عملکرد خوبی داشته و در فصل ۹۹-۱۹۹۸ بود که هفته شانزدهم این مسابقات ۲۸ گل داشت و متوسط ۵.۶ گل در هر بازی به‌عنوان بهترین عملکرد جی‌لیگ ثبت شد. در لیگ ۱۲تیمی این کشور در پایان هفته هفتم فصل جاری ۹۶ گل به ثمر رسید که میانگین ۲.۲۸ گل در هر مسابقه، آنها را در رتبه‌ای قابل‌قبول در این زمینه قرار می‌دهد.
در تاریخ رقابت‌های سوپرلیگ چین نیز تنها یک‌بار میانگین گل‌ها در یک هفته به زیر عدد یک رسیده است. این اتفاق در هفته ششم فصل ۲۰۰۹-۲۰۰۸ رخ داد که در ۸ بازی این مسابقات تنها ۶ گل(میانگین ۰.۷۵) زده شد و پس از آن لیگ این کشور که مدتی با خرید ستاره‌های فوتبال دنیا به‌دنبال کسب اعتبار بیشتر بود، دیگر با چنین فقر گلزنی روبه‌رو نشد. بهترین آمار آنها در این زمینه نیز به ۴ سال قبل برمی‌گردد؛ زمانیکه در یک هفته از این مسابقات ۳۷ گل زده شد و با میانگین ۴.۶۳ رکوردی تازه در این زمینه در لیگ چین خلق شد. در رقابت‌های این فصل میانگین گلزنی چینی‌ها در لیگ نسبتا خوب و قابل‌قبول بوده و در پایان هفته هفتم این مسابقات ۱۳۱ گل در این رقابت‌ها که در دو گروه ۸ تیمی برگزار می‌شود به ثمر رسیده که متوسط ۲.۳۳ را نشان می‌دهد.
در غرب آسیا و در عربستان رقابت‌های لیگ این کشور معمولا متوسط گلزنی خوبی داشته و بدترین عملکرد آنها با میانگین ۱.۱۴ گل در هر بازی به هفته پنجم فصل ۲۰۱۴-۲۰۱۳ برمی‌گردد. به این ترتیب آنها در این زمینه نسبت‌به شرقی‌ها عملکرد بهتری داشته‌اند. بهترین هفته آنها ازلحاظ گلزنی نیز به سال‌های اخیر مربوط می‌شود که دو بار در فصل ۲۰۱۸-۲۰۱۷ آمار مشابه ۴.۸۶ گل در هر بازی در لیگ این کشور به ثبت رسید و فصل پیش نیز در هفته بیست‌وهشتم میانگین ۴.۵ گل در هر بازی رخ داد.
در لیگ عربستان که همانند لیگ خلیج‌فارس با ۱۶ تیم برگزار می‌شود، تا هفته هفتم این رقابت‌ها تیم‌های این کشور موفق به زدن ۱۵۵ گل شده بودند که آمار فوق‌العاده ۲.۷۶ گل در هر بازی را نشان می‌دهد که به‌نظر از حد استاندارد هم بالاتر است. در لیگ ستارگان قطر هم شاهد آماری قابل‌قبول در این زمینه هستیم و به‌جز یک‌بار در دو فصل پیش که متوسط یک گل در هر بازی در یکی از هفته‌ها به ثبت رسید، دیگر شاهد چنین آماری در این مسابقات نبودیم. در سوی دیگر هم تاکنون ۵ بار اتفاق افتاده که این میانگین در هفته‌های مختلف فصول اخیر به عدد ۵ رسیده و قطری‌ها در این زمینه هم عملکرد خوبی داشته‌اند. در لیگ ۱۲ تیمی این کشور تا پایان هفته هفتم این فصل ۱۲۹ بار توپ از خط دروازه‌ها عبور کرده بود که میانگین ۳.۰۷ نشان از فوتبالی تهاجمی در لیگ این کشور می‌دهد که البته دو تیم السد با ۲۹ و الدوحیل با ۱۹ گل نقش مهمی در آن داشته‌اند.
بررسی لیگ امارات نیز نشان می‌دهد تیم‌های این کشور هم در گلزنی عملکرد خوبی داشته‌اند و درطول برگزاری رقابت‌های لیگ میانگین ۱.۲۹ را داشته و بهترین هفته نیز عدد بسیار خوب ۶.۱۷ را نشان می‌دهد. اماراتی‌ها هم در این زمینه عملکرد بهتری از باشگاه‌های ایرانی داشته‌اند. درمقایسه با شرایط کنونی لیگ ایران، در لیگ امارات تا پایان هفته هفتم ۱۱۹ گل به ثمر رسیده بود که با میانگین ۲.۴۲ عملکرد قابل‌قبولی را نشان می‌دهد.
به این ترتیب وضعیت فوتبال ایران در گلزنی می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد و باشگاه‌ها در لیگ به‌نظر می‌رسد بیشتر به‌دنبال کسب حداقل نتیجه و برتری با کمترین دردسر هستند و در سوی مقابل تیم‌های پایین جدولی نیز در این هفته‌ها اغلب به فکر کسب تساوی و فرار از شکست هستند. لیگ نهم با میانگین ۲.۵۶ گل در هر مسابقه بهترین دوره رقابت‌های جام خلیج‌فارس بوده و از آن زمان اغلب روندی نزولی را در این زمینه شاهد بوده‌ایم.
نظر کاربران
پرسپولیس زد اما داور کور بود