با معده درد میشه روزه گرفت؟

مجله سیب سبز - نيلوفر جامه‌بزرگي: قبلا معده درد را تجربه كرده‌ايد و اكنون نگرانيد كه نكند با روزه گرفتن اين دردها دوباره سر و كله‌شان پيدا شود و شما را درگير كند؟ دل‌تان مي‌خواهد ۳۰ روز را بدون دغدغه روزه بگيريد اما درد‌هايي كه از سحر تا افطار سراغ‌تان مي‌آيند، روزه‌داري بدون نگراني در مورد وضعيت سلامت‌تان را براي شما دشوار مي‌كنند؟ دكتر محمدجعفر فرهوش بخش، فوق‌تخصص گوارش و استاد دانشگاه علوم پزشكي مي‌گويد روزه‌داري حتي براي كساني كه درد معده گاه و بيگاه سراغ‌شان مي‌آيد، ممنوع نيست. او مي‌گويد اگر زبان معده‌تان را بدانيد و بدانيد چطور بايد با آن مدارا كنيد، مي‌توانيد بدون ترس از آسيب‌هاي جدي معده تا پايان ماه رمضان روزه‌داري كنيد.

غذا سر دل‌تان مانده؟

سوء‌هاضمه از شايع‌ترين مشكلات گوارشي است كه با احساس ترش كردن و سوزش معده يا احساس پر بودن شكم همراه است. افرادي كه به سوءهاضمه دچار هستند، ممكن است احساس كنند غذا سر دل‌شان مانده است. اگر شما هم به چنين مشكلي دچار باشيد، ممكن است گاهي نيز نفخ داشته باشيد يا احساس زود سير شدن را تجربه كنيد. اغلب افرادي كه مثل شما با اين مشكل درگير هستند، اگر دچار مشكلات ديگر مثل التهاب يا مشكل جسمي خاصي نباشند يا زخم معده يا بيماري اثني‌عشر در آنها تشخيص داده نشده باشد، مي‌توانند با خيال راحت روزه بگيرند و تنها كافي است كه در زمان افطار و سحر پرخوري نكنند. شمايي كه با چنين مشكلي دست و پنجه نرم مي‌كنيد، افطار را ابتدا با مايعات ولرم شروع كنيد و از چاي شيرين ولرم يا شربتي كه خيلي خنك نباشد، استفاده كنيد. مايعات شيرين، كالري سريع به بدن‌تان مي‌رساند و به شما كمك مي‌كند تا احساس سيري ‌كنيد.


گذشته از اين بايد هواي معده‌تان را داشته باشيد و بعد از ميل كردن افطار سبك، دو يا سه ساعت به معده‌تان استراحت دهيد و بعد غذايی ساده مثل كته و فرني بخوريد. در سحر هم غذاهايي سبك بخوريد و غذاهايی غليظ و چرب مثل‌ آش رشته، كشك و كشك‌بادمجان يا ماكاروني نخوريد. از ترس تجربه احساس گرسنگي غذاهايي مثل كله‌پاچه و حليم را هم نخوريد كه حسابي معده شما را اذيت مي‌كند. براي اينكه در روزهاي روزه‌داري حال معده شما بهتر باشد، خود را به كم خوردن عادت دهيد تا هم سبك باشید و هم دچار سوء‌هاضمه نشويد. یاد‌تان نرود که وضعیت معده شما بیشتر از هر چیز تحت تاثیر رژیم و عادات غذایی‌تان است و اگر یک الگوی غذایی نتوانست سلامت معده شما را تضمین کند، باید پس از مشورت با متخصص الگوی تازه‌ای‌ را امتحان کنید.

زخم معده داريد؟

اگر در گذشته سابقه زخم معده داشته‌ايد اما مشكل جدي نبوده است و الان سالم هستيد، مي‌توانيد با خيال راحت روزه بگيريد. فقط سعي كنيد از غذاي‌هاي سبك استفاده كنيد و زياد هم سرخ‌كردني نخوريد اما اگر با آندوسكوپي يا عكس بيماري‌هاي زخم معده يا اثني‌عشرتان تشخيص داده شده و هنوز بيماري‌تان درمان نشده، نبايد تا زمان بهبودي كامل روزه بگيريد. پس خونريزي معده‌تان را جدي بگيريد و قبل از ماه رمضان حتما با پزشك‌تان مشورت كنيد و اگر روزه‌داري خونريزي معده‌تان را تشديد مي‌كند، به توصيه پزشك‌تان توجه كنيد.

ترش مي‌كنيد؟

اگر معده شما ترش مي‌كند يا برگشت غذا داريد و سوزش پشت جناق سينه را تجربه مي‌كنيد، ممكن است ريفلاكس معده داشته باشيد. در صورتي كه در مراحل اوليه ريفلاكس هستيد، ريفلاكس‌تان شديد نيست و مجبور نيستيد داروهايي با دوز بالا مصرف كنيد، مي‌توانيد روزه بگيريد. تنها افرادي كه ريفلاكس شديد دارند نبايد به مدت طولاني معده‌شان خالي بماند و روزه‌داري براي‌شان مضر است در غير اين صورت فقط بايد رژيم غذايي‌تان را حفظ كنيد و داروهايي كه اسيد معده را كم مي‌كند، مصرف كنيد.

سوزش معده داريد؟

در روزهای اول روزه‌داری، تغيير سيكل سيكاردين يا همان ريتم اسيد ترشح معده‌تان است كه باعث چنین دردهایی شده است. اين سيكل ترشح اسيد معده بر اساس سه بار غذا خوردن شما در روز تنظيم شده است و به همين علت است كه ظهرها هيپوتالاموس و مراكزي كه مربوط به اشتها است، به‌طور شرطي فعال مي‌شوند و اسيد معده‌تان ترشح مي‌شود؛ اين ريتم هم تطبيق‌پذير است. فقط بايد كمي تامل كنيد تا اين سيستم شرطي خودش را با شرايط جديد عادت دهد. اگر مي‌خواهيد به اين مشكلات دچار نشويد، يك هفته قبل از ماه رمضان غذاي‌تان را كم كنيد و معده‌تان تان را سبك‌تر نگه داريد. سعي كنيد خود را به ناشتاي طولاني مدت عادت دهيد. اگرهم معده‌تان خيلي اذيت شد، مي‌توانيد از شربت معده، قرص‌هاي معمولي گوارشي مثل امپرازول يا رانيتيدين استفاده كنید. با همه اين توضيحات اگر باز هم معده درد داشتيد حتما با پزشك مشورت كنيد.

شكم‌تان سفت شده؟

اگرعاشق زولبيا و باميه‌هاي ماه رمضان باشيد و معده‌تان را با اين شيريني‌ها پر كنيد، بايد انتظار يبوست را هم بكشيد. براي اينكه در اين ماه يبوست كلافه‌تان نكند، خوردن ميوه و سبزي‌ها در وعده افطار و سحر را فراموش نكنيد. در اين ماه علاوه بر اينكه بايد آب به اندازه كافي بنوشيد، سالاد و ميوه را هم در وعده افطارتان جاي دهيد. از ميوه‌هاي متنوع به عنوان دسر بعد از افطار استفاده كنيد. در وعده سحر هم از ميوه‌هاي آبدار كاهو، گوجه و خيار استفاده كنيد تا هم شكم‌تان نرم شود و هم با آزاد شدن تدريجي آب اين ميوه‌ها در طول روز عطش كمتري داشته باشيد. گذشته از اين، در ساعات بعد از افطار و زمان سحر آب به ميزان كافي بنوشيد. براي كاهش يبوست بعد از افطار وقت‌تان را صرف تماشاي سريال‌هاي تلويزيون نكنيد و ۲۰ دقيقه‌اي پياده‌روي كنيد يا نرمش‌هاي سبك انجام دهيد.

اعصاب‌تان، معده‌ خراب كن است؟

فشار و استرس زياد ممكن است معده‌تان را هم درگير كند. اگر به خاطر اعصاب خردتان دچار كوليك استروز يا كوليك استروس شده‌ايد، مي‌توانيد با آسودگي روزه بگيريد و به جاي ترس از روزه گرفتن، تنها اعصاب‌تان را كنترل كنيد تا اوضاع كوليك معده‌تان هم بهتر شود اما اگر كوليك‌تان از نوع عصبي نيست وبه كوليك التهابي يا زخمي دچار هستيد، معده‌تان نبايد به مدت طولاني خالي بماند و به يكباره پر شود. بيماران مبتلا به كوليك التهابي با اجازه پزشك در ماه‌هايي مثل زمستان و پاييز كه روزها كوتاه‌تر است، مي‌توانند روزه بگيرند.

دل‌تان باد كرده است؟

سرتان شلوغ است وتنها چاره جبران اين كمبود وقت تند و تند غذا خوردن است؟ عادت به تند تند غذا خوردن داريد و همواره اولين كسي كه سر ميز غذا بشقابش را خالي مي‌كند، شما هستيد؟ با اين عادات اشتباه تعجبي ندارد كه مدتي بعد از صرف غذا دل درد بگيريد و نفخ كنيد. نفخ هم در ماه رمضان و به‌خصوص در روزهاي اول بسيار شايع است. سر سفره افطار ولع خوردن‌تان را كنترل كنيد و با آرامش غذا بخوريد. اگر هنگام غذا خوردن حساب زمان از دست‌تان در مي‌رود، مي‌توانيد از ساعت استفاده كنيد. سعي كنيد زمان صرف غذاي افطارتان طولاني باشد. افطارتان را هم با غذاهايی كه راحت هضم مي‌شوند، شروع كنيد. فرني يا شله‌زرد خورده و به اندازه معده‌تان هم غذا بخوريد.

معده هركس حجم معيني دارد كه‌گيرنده‌هاي ديواره معده به آن عادت كرده‌اند. اگر بعد از يک مدت طولاني گرسنگي به يكباره به غذا حمله ببريد و شكم‌تان را پر كنيد، نفخ مي‌كنيد. حتي اگر شكم‌تان را با مايعات بيشتر از حد معمول هم پر كنيد، نفخ معده‌تان زياد مي‌شود. ورم معده هم بيشتر در سوءهاضمه ديده مي‌شود. اگر معده‌تان ورم كرده‌است و سوزش و درد داريد، غذاهاي حجيم مثل‌ آش رشته و سوپ‌هاي سنگين را مصرف نكنيد.


بدون ناهار معده درد مي‌گيريد؟

اغلب افراد به خاطر شيفت كاري سه وعده غذايي در روز مصرف مي‌كنند اما تا به حال به‌طور دقيق در فيزيولوژي اثبات نشده است كه بدن ما به دو يا سه وعده غذا احتياج دارد. برخي از افراد هم عادت به خوردن وعده ناهار ندارند. اگر مشكلي نداريد، مي‌توانيد بدون نگراني با حذف يك وعده غذايي‌تان روزه بگيريد. حذف يك وعده غذايي مي‌تواند باعث شود كالري كمتري دريافت كنيد و وزن‌تان را نيز كاهش دهيد. روزه‌داري و خالي نگه داشتن معده، در روزهاي بلند تابستان به كودكاني كه در حال رشد هستند، توصيه نمي‌شود.

به خودتان برچسب نزنيد

اگر قبلا سابقه بيماري معده داشته‌ايد يا دستگاه گوارش‌تان خوب كار نمي‌كرد يا حتي به بيماري‌هاي اثني‌عشر و معده دچار بوده‌ايد، انگ بيماري خاص را به خودتان نچسبانيد. اگر داروي خاصي مصرف نمي‌كنيد، تنها با رعايت نكاتي در تغذيه و شيوه غذا خوردن‌تان مي‌توانيد روزه بگيريد. بسياري از افرادي كه قبلا بيماري‌هاي معده را تجربه كرده‌اند هم مي‌توانند گرسنگي‌هاي طولاني مدت را تحمل كنند؛ پس در مقابل دردهاي ساده و معمولي به خودتان استرس راه ندهيد.

با تغيير عادات غذايي ممكن است معده شما در ابتدا با مشكلاتي همراه باشد اما با اندكي صبر و رعايت نكاتي ساده مي‌توانيد ماه رمضان را بدون مشكل روزه بگيريد. گذشته از اين، حتي اگر سالم هم هستيد بايد نكاتي را رعايت كنيد تا در پايان ماه رمضان هم معد‌تان همچنان سالم بماند. پس توصيه‌هاي زير را جدي بگيريد:

• از خوردن غذاهاي پركالري و غذاهايي كه رب يا كشك دارند و سرخ شده‌اند، پرهيز كنيد.
• بيشتر از غذاهاي ساده استفاده كنيد.
• يكباره حجم زيادي از غذاها را به معده‌تان وارد نكنيد.
• ابتدا افطار سبك بخوريد و بعد از دو يا سه ساعت دوباره غذا مصرف كنيد.
• مواد غذايي كه شور و چرب هستند را نخوريد.
• بيشتر از موا غذايي ساده مثل كته يا فرني استفاده كنيد و كمتر سراغ غذاهاي سرخ‌كرده مثل شامي يا كوكوها برويد.
• كشك بادمجان، آش‌رشته و فسنجان هم براي شما چندان مناسب نيست. اين غذاها مدت زيادي در دستگاه گوارش شما باقي مي‌ماند و معده برخي از افراد را با مشكل روبه رو مي‌كند.