تحصیل در کدام رشته و دانشگاه به صرفه تر است؟

روزنامه هفت صبح - فرشاد عزیزی: شهریه ثابت و متغیر دانشگاه های مختلف را بررسی کرده ایم. از کارشناسان پرسیده ایم دانشگاه آزاد شهر خودمان را انتخاب کنیم یا دانشگاه شبانه شهری با اختلاف 200 کیلومتری از شهرمان.

روزهای ثبت نام دانشگاه هاست. ممکن است شما هم جزو آن بچه مدرسه های دیروزی باشید که امروز مانده اند در رشته هایی که قبول شده اند کدام یک را انتخاب کنند. پسر و دخترهای 19-18 ساله زیادی هستند که هم در دانشگاه های دولتی قبول شده اند و هم در دانشگاه آزاد و پیام نور. آنها معمولا دانشگاه دولتی شهر خودشان یا کلانشهرهای نزدیک را انتخاب می کنند و اما جمعیت زیادی از آنها کسانی هستند که بین دانشگاه آزاد و دانشگاه دولتی نوبت شبانه مانده اند کدام یک را انتخاب کنند.

همه اینها هزینه دارند اما در سطوح مختلف. آنها بین هزینه حدودا یک میلیون تومان هر ترم دانشگاه آزاد و 600-500 هزار تومانی دانشگاه های شبانه مانده اند. آنها حتی به گزینه دانشگاه غیرانتفاعی هم فکر می کنند که هزینه 700-600 هزار تومانی دارد.

با کارشناسان مختلف تحصیلی صحبت کرده ایم و پرسیده ایم به لحاظ هزینه ای، کدام یک از این گزینه ها به صرفه تر است. مثلا برای پذیرفته شده ای که در یاسوج زندگی می کند، دانشگاه آزاد یاسوج مطلوب است یا دانشگاه شبانه شهری مثل کاشان یا دانشگاه پیام نور شهرکرد. آنها هم به ما پاسخ داده اند. ضمنا نگاهی هم به شهریه ثابت و متغیر دانشگاه های مختلف انداخته ایم.


دانشگاه آزاد شهرمان یا شبانه شهر همسایه؟

با یک مشاور تحصیلی گفتگو می کنیم. خودمان را به عنوان یک دانش آموز که به تازگی در نوبت شبانه رشته مهندسی مکانیک دانشگاه دولتی رازی کرمانشاه قبول شده معرفی می کنیم. از او درباره هزینه تحصیل در این دانشگاه می پرسیم. این مشاور تحصیلی می گوید هر ترم باید ۶۵۰ تا ۷۰۰ هزار تومان به عنوان شهریه ثابت و متغیر هزینه کنید. او این مبلغ را بر اساس هزینه شهریه ثابت سال گذشته که گویا ۳۵۰ هزار تومان بوده بیان می کند.

او تاکید می کند که شما می توانید با فراهم کردن یک ضامن کارمند که فیش حقوقی داشته باشد، از وام تحصیلی هم استفاده کنید. این کارشناس مشاور به هفت صبح می گوید وام پرداختی برای هر ترم مبلغ ۵۰۰ هزار تومان است. ضمن اینکه این تسهیلات سه بار پرداخت می شود. بازپرداخت این وام تازه پنج سال بعد شروع می شود که اقساط آن ماهانه ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان است.

با یک کارشناس دیگر گفتگو می کنیم. به او می گوییم هم در رشته حقوق دانشگاه آزاد تهران مرکز قبول شده ایم و هم در شبانه دانشگاه علامه طباطبایی. او می گوید اگر بخواهید در دانشگاه آزاد تحصیل کنید باید ترمی حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هزینه کنید.

اما در دانشگاه علامه باید حدود ۱۵۰ هزار تومان برای شهریه ثابت و جمعا حدود ۷۰۰ هزار تومان هزینه کنید. کارشناس دیگری در برابر این سوال که بین رشته حقوق دانشگاه غیرانتفاعی مفید قم و دانشگاه آزاد تهران کدام را با در نظر گرفتن هزینه باید انتخاب کرد پاسخ می دهد که دانشگاه غیرانتفاعی شهریه ای معادل ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان دارد ولی شهریه دانشگاه آزاد چیزی حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است.

این کارشناس به فاصله زمانی تا قم اشاره می کند که یکی دو ساعت است و هر روز باید این مسیر را بروید اما اگر بخواهید خوابگاه هم بگیرید، ترمی ۶۰۰ هزار تومان هزینه خوابگاه خواهد بود.


افزایش ۱۵ درصدی شهریه دانشگاه پیام نور

دانشجویان که امسال در دانشگاه های پیام نور پذیرفته می شوند باید نسبت به سال تحصیلی گذشته ۱۵ درصد بیشتر شهریه بدهند. کسانی که به شیوه نیمه حضوری در شهرهای نواحی یک و دو در دانشگاه های پیام نور قبول شده اند در هر سه گروه آموزشی انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه باید مبلغ ۱۲۶ هزار و ۹۶۰ تومان شهریه ثابت بدهند.

آنها اگر در نواحی ۳، ۴ و ۵ قبول شده باشند باید به عنوان شهریه ثابت مبلغی برابر ۱۰۱ هزار و ۸۳۲ تومان پرداخت کنند. در هر سه گروه و در نواحی یک و دو باید ۱۴ هزار و ۵۸۹ تومان برای دروس پایه نظری و ۱۹ هزار تومان برای هر واحد دروس اصلی و تخصصی خرج کنند اما در نواحی ۳، ۴ و ۵ باید مبلغ ۱۳ هزار و ۲۲۵ تومان بابت هر واحد دروس عمومی، ۱۶ هزار تومان برای هر واحد نظری و ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر واحد دروس اصلی و تخصصی پرداخت کنید.

اوضاع برای دروس عملی متفاوت است. مثلا برای دروس عملی کم هزینه فرقی نمی کند، چه در نواحی یک و دو و چه در نواحی سه، چهار و پنج باید حدود ۴۳ هزار و ۹۰۰ تومان خرج کرد.

برای دروس عملی پر هزینه هم این رقم ۵۸ هزار تومان خواهد بود. برای پایان نامه ها در هر سه گروه آموزشی و در هر نوع ناحیه تحصیلی، باید ۱۴۶ هزار تومان به ازای هر واحد هزینه کرد.

شهریه دانشگاه آزاد ۱۵ درصد گران می شود

همین ۲۰ روز پیش بود که رییس دانشگاه آزاد افزایش شهریه سال تحصیلی ۹۵-۹۴ برای رشته های غیر پزشکی تمام مقاطع از کاردانی تا دکتری تخصصی را ابلاغ کرد. دانشجویان سال های گذشته، یعنی آنهایی که در سال ۹۳ و قبل از آن در دانشگاه آزاد ثبت نام کرده اند، همان شهریه ثابت سال های گذشته خود را پرداخت می کنند. شهریه متغیر آنها ۱۵ درصد نسبت به سال گذشته بیشتر می شود اما دانشجوهایی که امسال می خواهند ثبت نام کنند باید ۱۵ درصد بیشتر از دانشجوهای سال های گذشته، شهریه ثابت پرداخت کنند.

در دانشگاه آزاد بدون لحاظ ۱۵ درصد افزایش، اگر بخواهید در دوره کارشناسی رشته ای مثل پرستاری تحصیل کنید و در ترم اول ۱۸ واحد نظری انتخاب کنید، باید با احتساب ۲۸۳ هزار تومان شهریه ثابت، جمعا ۷۳۰ هزار تومان هزینه کنید. اینها بدون احتساب ۱۵ درصد افزایشی است که قرار است امسال اضافه شود.

فرض کنید در یکی از واحدهای دانشگاه آزاد در رشته کارشناسی زبان و ادبیات فارسی قبول شده باشید. شما در ازای ۱۸ واحد نظری در ترم اول خود باید با وجود ۱۵ درصد افزایش امسال، جمعا ۷۷۳ هزار تومان پرداخت کنید.

برای رشته مثل کارشناسی مهندسی کامپیوتر، گرایش سخت افزار، باید در ترم اول سال تحصیلی ۹۵-۹۴ چیزی حدود یک میلیون و ۱۰ هزار تومان هزینه کنید. شهریه ثابت اینگونه رشته های مهندسی مانند کارشناسی مهندسی کامپیوتر، شامل گرایش های سخت ازار، نرم افزار و علوم کامپیوتر، مهندسی برق کنترل شامل گرایش های قدرت، الکترونیک و مخابرات، مهندسی مکانیک، مهندسی صنایع، مهندسی عمران، مهندسی مواد شامل گرایش های صنعتی و استخراجی، هوافضا، منابع طبیعی، رباتیک، خط و سازه های ریلی اپتیک و لیزر چیزی حدود ۵۶۳ هزار و ۵۰۰ تومان است.

اما اگر بخواهید در رشته های دکتری حرفه ای پزشکی در ترم اول ۱۸ واحد نظری انتخاب کنید، باید دو میلیون و ۸۳۸ تومان فقط هزینه شهریه ثابت پرداخت کنید اما شهریه ثابت به علاوه شهریه متغیر سه میلیون و ۳۵۲ هزار تومان خرج روی دست شما خواهد گذاشت.


شهریه دانشگاه های غیرانتفاعی چقدر است؟

شهریه ثابت هر نیمسال دانشجویانی که در یکی از رشته های گروه علوم انسانی در یک دانشگاه غیرانتفاعی تحصیل می کنند، ۳۵۹ هزار و ۳۷۵ تومان است. دانشجویان این گروه آموزشی باید برای هر واحد درس عمومی ۱۷ هزار و ۲۵۰ تومان، برای هر واحد درس نظری ۲۵ هزار و ۸۷۵ تومان و برای هر واحد دروس تخصصی ۲۷ هزار و ۳۱۲ تومان هزینه کنند اما ورودی های سال تحصیلی ۹۵-۹۴ در رشته های فنی - مهندسی مانند مهندسی عمران، کامپیوتر و امثال اینها باید ۴۵۲ هزار تومان برای شهریه ثابت هر ترم پرداخت کنند اما آنها برای هر واحد دروس عمومی باید ۱۷ هزار و ۲۵۰ تومان، برای هر واحد دروس نظری باید ۲۵ هزار و ۸۷۵ تومان و برای هر واحد دروس تخصصی ۳۱ هزار و ۶۲۵ تومان پرداخت کنند. آنها در هر دانشگاه غیر دولتی که بخواهند ثبت نام کنند باید حداقل ۵۰۰ هزار تومان را همان روز اول پرداخت کنند تا دانشگاه به آنها اجازه ثبت نام بدهد.

چقدر برای شهریه دانشگاه های شبانه هزینه کنیم؟

دانشگاه معتبر دولتی در دوره های شبانه خود هزینه ای بیشتر از دانشگاه های کم نام و نشان تر دریافت می کنند. دانشگاه هایی مثل اصفهان، تربیت مدرس، خوارزمی، بهشتی و مانند اینها در سال گذشته ۱۸۷ هزار و ۵۰۰ تومان بابت تحصیل دانشجویان دوره کارشناسی در گروه علوم انسانی دریافت می کردند. آنها برای هر واحد دروس عمومی رشته هایی مانند حقوق، روانشناسی، حسابداری و ... مبلغ ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومان دریافت می کردند.

این دانشجوها باید ۲۱ هزار و ۲۵۰ تومان بابت هر واحد دروس پایه نظری و ۳۱ هزار و ۲۵۰ تومان برای هر واحد دروس تخصصی هزینه می کردند. اما بقیه گروه های آموزشی در چنین دانشگاه هایی باید ترمی ۲۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان بابت شهریه ثابت پرداخت می کردند.

این دسته از دانشجویان در سال گذشته برای هر وحد دروس عمومی ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومان، بابت هر واحد دروس پایه نظری مبلغ ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان و ۳۷ هزار و ۲۵۰ تومان هم بابت هر واحد دروس تخصصی، پرداخت کردند. این دانشگاه های تراز اول که می توان صنعتی شریف، فردوسی، علم و صنعت و خواجه نصیرالدین طوسی را هم به آنها اضافه کرد در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ از دانشجوهای دوره شبانه خود در مقطع کارشناسی و آنهایی که دروس فنی مهندسی و بعضی رشته های تجربی را می خوانند، مبلغ ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر واحد دروس کارگاهی و آزمایشگاهی دریافت کرده اند.

اما دانشگاه هایی که در رتبه های بعدی قرار می گیرند، در سال گذشته از دانشجوهای رشته علوم انسانی ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان بابت شهریه ثابت، ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای دروس عمومی، ۱۸ هزار و ۷۵۰ بابت دروس نظری و ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر واحد دروس اصلی و تخصصی دریافت می کردند.

چنین دانشگاه هایی برای بقیه رشته ها مبلغ ۱۵۶ هزار تومان به عنوان شهریه ثابت در نظر گرفته بودند. این دانشگاه ها مانند دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه بوعلی همدان، دانشگاه شیراز و مانند اینها برای دانشجوهای رشته های فنی و مهندسی و بعضی رشته های تجربی مبلغ ۱۲ هزار و ۵۰۰ توماخن برای هر واحد دروس عمومی، ۲۰ هزار و ۶۲۵ تومان برای دروس پایه نظری و ۲۵ هزار تومان برای هر واحد دروس تخصصی دریافت می کردند.

مبلغ تحصیل در هر واحد از دروس آزمایشگاهی و کارگاهی این دانشگاه ها برای رشته های فنی و مهندسی و بعضی گرایش های تجربی مبلغی برابر ۱۸ هزار و ۷۵۰ تومان است.