حنای سیب اینجا رنگی ندارد!

مجله همشهری دانستنیها - کسری کریمی طار: همه می دانستند که اپل در هجدهم شهریور ماه از نسخه جدید ای فون رونمایی می کند. از ماه ها پیش این موضوع قابل حدس بود و به نظر هم نمی رسید که این شرکت - حداقل در مورد عرضه سالانه نمونه های جدید تلفن های هوشمندش - قصد سنت شکنی داشته باشد؛ با این حال چند روز پیش از برگزاری کنفرانس، اخباری در رابطه با ست آپ باکس جدید سیب گاز زده به گوش رسید؛ نمونه جدید «اپل تی وی» (Apple TV) که این بار تمرکزی خاص روی بازی های ویدئویی خواهد داشت.

شایعات حاکی از این بود که اپل قصد دارد با کمک نینتندو و ماریو، گیمرها (و نه لزوما گیمرهای حرفه ای) را مجاب به خرید ساخته جدیدش کند ولی در نهایت نه خبری از نینتندو شد و نه کسی لوله کش ایتالیایی را در همایش اپل رویت کرد.

هر چند شایعات مربوط به تمرکز اپل تی وی جدید روی گیم به حقیقت پیوست. اپل همچون دیگر کنفرانس هایش سعی داشت ایده محصول جدید خود را از هر نظر نوین جلوه دهد اما مخاطبان بازی های ویدئویی عموما می دانند که ایده اپل نه تنها جدید نبود بلکه بسیار کهنه و تاریخ مصرف گذشته محسوب می شد. آیا اپل سهم بیشتری از صنعت گیم طلب کرده است؟ برای یافتن این پاسخ باید پیش از هر چیز به عمل کرد میراث استیو جابز در سال ۹۵ میلادی بپردازیم.


شکست سخت اپل در سرزمین گیمرها

در اواسط دهه نود، اپل با بحرانی عظیم دست و پنجه نرم می کرد. سهام این شرکت مشهور دنیای فناوری با افتی بی سابقه روبرو شده و تلاش ها برای بازگشت به دوران اوج بی ثمر بود. در آن هنگام نینتندو و سگا پول هنگفتی برای واگذاری امتیاز ساخت بازی دریافت می کردند و در سود نهایی نیز شریک می شدند. همین استراتژی، بعضی شرکت های بزرگ دنیا - از جمله «الکترونیک آرتز» (EA) و «Bandai» - را به فکر ساخت کنسولی متفاوت انداخت که برعکس معماری کنسول های روز، ساختاری شبیه رایانه های شخصی داشته باشد. به بیان ساده تر، «رایانه هایی مخصوص بازی».

شرکت ژاپنی Bandai که دل خوشی از دو هموطنش نداشت پلت فرم های مختلف را بررسی و در نهایت دست دوستی به سمت اپل دراز کرد. آنها سیستم عامل مک را برگزیده بودند. اپل با الگوگیری از شرکت «JVC» و سیاست شان در قبال فرمت «VHS»، قصد داشت حق استفاده از پلتفرم «Pippin» را - که بر اساس معماری سیستم مک شکل گرفته بود - به شرکت های دیگری واگذار کند.

برعکس حالا، اپل در آن هنگام سیاستی شبیه مایکروسافت را دنبال می کرد. با این حال Pippin در شرایطی وارد بازار شد که پلی استیشن به محبوبیت بالایی رسیده بود و از طرفی، سگا به سختی تلاش می کرد کنسول Saturn را به محصولی پرفروش بدل کند.

در چنین اوضاعی، Pippin راهی بازارهای جهانی شد، آن هم با قیمت ۵۹۹ دلار که سیصد دلار گران تر از پلی استیشن بود. قیمت گران تر، موفقیت پلی استیشن و در نهایت ورود «نینتندو ۶۴» در آغاز دو سالگی Pippin، اپل و Bandai را از گردونه رقابت خارج کرد؛ به همین سادگی.


نوشدار پس از مرگ سهراب؟

دو دهه پس از آن شروع فضاحت بار، اپل بار دیگر هوس کرده سری به صنعت گیم بزند. حقیقت این است که اپل هیچ شباهتی به آن شرکت گذشته ندارد؛ آنها بزرگترین برند دنیا به حساب می آیند و آنقدر پول در بانک دارند که می توانند به راحتی وارد هر صنعتی بشوند.

با این حال، این فقط یک روی سکه است؛ روی دیگر آن، بازاری به شدت متفاوت نسبت به کسب و کارهایی است که اپل تا به حال در آنها حضور داشته. ست آپ باکس جدید اپل، به ریموت کنترلی مجهز شده که نه تنها وظایف یک کنترلر عادی را انجام می دهد بلکه می توان از آن به عنوان یک دسته بازی استفاده کرد. اپل تی وی همچنین از سیستم عامل نوینی به نام «tvOS» بهره می برد که در حقیقت نمونه ای مخصوص از آی او اس است.

به لطف این موضوع، کاربران می توانند بازی مورد علاقه خود را برای یکی از دستگاه های ای فون، آی پد یا حتی اپل تی وی بخرند و آن را روی دو محصول دیگر هم اجرا کنند. اپل تی وی یک فروشگاه اختصاصی نیز دارد که کاربران از طریق آن قادرند برنامه ها و البته گیم های مورد علاقه خود را دانلود کنند.

تا اینجا عالی به نظر می رسد؟ اگر از یک مخاطب صرف فناوری بپرسید پاسخ مثبت خواهد بود اما برای گیمرها قطعا نه. مسئولان اپل طبق سنت دیرینه خود معتقدند با این محصول تحولی بزرگ در صنعت بازی ایجاد خواهند کر در حالی که بازار گیم تفاوت های متعددی با بازارهایی همچون تلفن های هوشمند و تبلت ها دارد.

نخست این که این ست آپ باکس به هیچ وجه ایده جدیدی نیست. پیش از این، شرکت های بسیاری از جمله «آموزون» و «اتویدیا» مشابه همین دستگاه را تولید کرده بودند؛ به خصوص نمونه دوم که علاوه بر داشتن تمامی این مشخصات (به استثنای «سیری» و سیستم عامل)، حتی قابلیت استریم کردن بازی های بزرگ رایانه های شخصی را نیز دارد.


در وهله دوم، اپل مدعی شده بازی های بزرگی را برای اپل تی وی عرضه خواهد کرد، ادعایی که پوچ بودن آن در همان لحظه نخست مشخص شد. کلیه آثار معرفی شده برای این محصول، تفاوتی با عناوین موبایلی ندارند؛ یعنی نمی توانید گیمرهای حرفه ای را به خود جذب کنند، ضمن این که تمام بازی های بزرگ از جمله «Call of Duty»، «Uncharted»، «Gears of War»، «Metal Gear Solid» و صدها نمونه دیگر تنها برای کنسول ها ساخته و عرضه می شوند. نه قدرت گرافیکی اپل تی وی آنقدر بالاست که بازی های کنسول های نسل هشتم را اجرا کند و نه سازنده ای حاضر است ریسک عرضه یک عنوان چند ده میلیون دلاری برای ست آپ باکس را به جان بخرد.

البته مشکلات به همین جا ختم نمی شود. مخاطبان بازار گیم و گیمرهای حرفه ای افرادی مطلع از صنعت بازی هستند و جلب رضایت آنها کاری بس دشوار است، به همین دلیل مایکروسافت مجبور شد یک هفته پس از «E۳»سیاست های آنلاین «ایکس باکس وان» را - که از یک سال پیش برایش برنامه ریزی شده بود - تغییر دهد.

بر عکس بازار موبایل، کسب و کار گیم با رقابتی جذاب بین پلی استیشن و ایکس باکس همراه است و حتی «WiiU»، نیز بهتر از گذشته ظاهر شده. در چنین بازار رقابتی، دیگر نام اپل قدرتی ندارد زیرا گیمرها قطعا پلت فرمی را ترجیح می دهند که بازی ها و البته سرویس های بهتری به آنها ارائه می کند؛ موضوعی که فعلا در مورد اپل صادق نیست. شاید سونی رقابت را در بخش ابزارهای هوشمند به میراث جابز واگذار کرده باشد اما در گیم، همه چیز به نفع سامورایی ها و متحدانش است.