این چهره های معروف وارد انتخابات می شوند؟

روزنامه هفت صبح - علی رستگار: در فاصله سه ماه مانده به انتخابات مجلس شورای اسلامی، زمزمه هایی مبنی بر ورود بعضی چهره های فرهنگی، اجتماعی و ورزشی به لیست های انتخاباتی شنیده می شود. ورود این چهره ها به یک کارزار سیاسی چندان هم عجیب نیست.

قبل تر در انتخابات شورای شهر (به طور اخص) و مجلس (به شکل موردی) شاهد این پدیده بوده ایم، اگرچه تعدادی از نام هایی که فعلا مطرح شده کاندیداتوری خود رادر انتخابات مجلس قویا تکذیب کرده اند. اما هرچه هست کسی نمی تواند این گرایش سیاسیون برای استفاده از نام های غیرسیاسی در انتخابات مجلس را انکار کند، شاید جناح های سیاسی درک کرده اند جامعه با فضای سیاست زده بعد از انتخابات ۸۸ فاصله گرفته و در وضعیت فعلی چهره های غیرسیاسی با اقبال بیشتری در بین مردم مواجه می شوند. این تصمیم از یک زاویه دیگر هم قابل تحلیل است.

از یکسو اصلاح طلبان احتمال می دهند چهره های سرشناس شان موفق به عبور از فیلتر شورای نگهبان نشوند، بنابراین قصد دارند این خلا احتمالی را با چهره های غیرسیاسی محبوب پر کنند. از سوی دیگر اصولگرایان هم می خواهند ضعف تاریخی خود یعنی کمبود محبوبیت بین طبقه متوسط را با این ترفند جبران کنند.

یک تیغ دولبه

دیدن تصویر چهره هایی که ظاهرا نسبتی با دنیای سیاست ندارند در پوسترها و بنرهای انتخاباتی، از این حیث که اقشار و لایه های مختلف جامعه را با انتخابات درگیر می کند، قطعا به سود داغ شدن تنور انتخابات است.

این پدیده باعث پرشور شدن فضا و در نتیجه بالا رفتن نرخ مشارکت در انتخابات می شود. با این حال بعضی تحلیلگران سیاسی با توجه به تجربه حضور ورزشکاران در شورای شهر، چندان موافق این ایده نیستند. چهره های فرهنگی و ورزشی به طور طبیعی با مناسبات دنیای سیاست آشنایی ندارند و ورودشان به این عرصه ممکن است برای کشور خسارت هایی به بار بیاورد. آن هم در دوران ترکتازی شبکه های اجتماعی که کوچک ترین رفتارهای افراد زیر ذره بین قرار داد.

گاهی رفتاری که در عُرف جامعه از یک هنرمند پذیرفتنی است، اگر از یک سیاستمدار سر بزند ساختارشکنی تلقی می شود. ضمن اینکه اتمسفر خشن سیاست با روحیه ظریف هنرمندان یا غرور ذاتی ورزشکاران در تضاد است. این مسئله از یک بُعد دیگر هم قابل تحلیل است.

حضور چهره های فرهنگی و ورزشی برای خودشان شبیه یک تیغ دولبه است. از این جهت که تریبونی برای مطرح کردن مطالبات صنفی به آن ها می دهد اتفاق خوبی محسوب می شود اما از طرفی هم ممکن است لا به لای دعواهای جناح های سیاسی محبوبیت این افراد کاهش پیدا کند.

کدام چهره ها می آیند؟

در ماه های اخیر در گمانه زنی های رسانه ای نام چند چهره فرهنگی و ورزشی برای ورود به انتخابات مطرح شده است. بعضی با قاطعیت این مسئله را تکذیب کرده اند و بعضی دیگر ترجیح دادند فعلا سکوت کنند.

از دوره های قبلی مجلس مواردی را در ذهنمان داریم. مثلا امیررضا خادم به عنوان یک کشتی گیر و سعید ابوطالب به عنوان یک مستندساز وارد مجلس هفتم شدند. بهروز افخمی کارگردان سینما با لیست اصلاح طلبان به مجلس ششم راه یافت. علیرضا دهقان اخبارگوی تلویزیون نماینده ایذه در مجلس هشتم شد. برای دوره آینده هم تاکنون نام چند چهره مطرح شده اما سوال اینجاست که چند نفر از آن ها موفق به جلب نظر شورای نگهبان خواهند شد؟ کدام جناح ها این افراد را جذب می کنند و آیا با اقبال مردم مواجه خواهند شد؟

محمد دادکان

رئیس سابق فدراسیون فوتبال هم اکنون ۶۱ ساله است و از او به عنوان یکی از کاندیداهای احتمالی دوره بعدی انتخابات فدراسیون نام برده می شود.


کاندیدای احتمالی کدام جناح است: دادکان از آن دسته مدیرانی است که به خاطر صراحت لهجه اش هم مورد توجه رسانه های اصلاح طلبی است و هم اصولگرایان. با این حال اظهارنظرهای پراکنده و سوابق مدیریتی او نشان می دهد او به لیست اصلاح طلبان نزدیک تر است.

آیا برای ورود به انتخابات راغب است: چندی پیش تا یک قدمی رسیدن به وزارت ورزش رفت و در کل با فضای سیاسی بیگانه نیست. تاکنون اظهارنظر روشنی از او در مورد نامزدی در انتخابات مجلس منتشر نشده اما با توجه به اعتماد به نفس بالای ذاتی او بعید نیست بخواهد نظر مردم را یکبار در مورد خود محک بزند.

آیا با اقبال مردم مواجه می شود: سیستم فشل مدیریتی حاکم بر فدراسیون فوتبال در دوره های مختلف، باعث شده دادکان در ذهن مردم به عنوان یک مدیر قاطع و سالم شناخته شود. در محبوبیت او شکی نیست.

آیا موفق به احراز صلاحیت از شورای نگهبان می شود: به احتمال فراوان موفق به عبور خواهد شد. اما در نهایت باید منتطر بررسی های شورای نگهبان شد.


عادل فردوسی پور

عادل فردوسی پور به تازگی دهه پنجم زندگی خود را آغاز کرده و محبوبیت بی همتایش هر حزب و جناحی را برای جذب او وسوسه می کند.


کاندیدای احتمالی کدام جناح است: نام او در لیست منتسب به حزب نوپای اصلاح طلب ندا، متعلق به صادق خرازی مطرح شده است.

آیا برای ورود به انتخابات راغب است: او شایعه حضور در انتخابات را بدون معطلی تکذیب کرد.

آیا با اقبال مردم مواجه می شود: عادل فردوسی پور باهوش تر از آن است که محبوبیت خود را با ورود به دنیای سیاست تاخت بزند. با این حال فرضا اگر چنین انگیزه ای در او ایجاد شود بدون شک مردم با رای بالایی از او استقبال خواهند کرد. عادل فردوسی پور نشان داده انسان محافظه کاری است و بعید به نظر می رسد این ریسک بزرگ را بپذیرد.

آیا موفق به احراز صلاحیت از شورای نگهبان می شود: عادل فردوسی پور در نگاه اول مشکلی برای تایید صلاحیت شدن ندارد ولی باید در نظر گرفت با هیچ متر و معیاری چهره سیاسی محسوب نمی شود. باید دید شورای نگهبان در این خصوص چه نظری دارد.


کمال تبریزی

کمال تبریزی یکی از کارگردانان نسل دوم سینمای ایران است که در سال های اخیر تا حدی مورد غضب رسانه های اصولگرا قرار گرفته است.


کاندیدای احتمالی کدام جناح است: نام او در لیست هم میهن (کارگزاران) مطرح شده است. تبریزی در آثار خود صریحا گرایش سیاسی خود را اعلام کرده و اگر این لیست غیررسمی هم در کار نبود از نزدیکی او به اصلاح طلبان بگویی.

آیا برای ورود به انتخابات راغب است: «مثل اینکه این روزها بعضی ها همه چیز را قاطی کرده اند و دروغ سیزده را از الان شروع کرده اند.» این پاسخ طنزآمیر کمال تبریزی در پاسخ به این سوال است.

آیا با اقبال مردم مواجه می شود: او فیلم های موفقی مثل لیلی با من است و مارمولک را در کارنامه خود دارد. اما دو فیلم آخرش چندان موفق نبوده اند. به نظر نمی رسد نام او به تنهایی او را به مجلس برساند. اما شاید حضورش در لیست های گروهی ظرفیت حضور در مجلس را برای او ایجاد کند.

آیا موفق به احراز صلاحیت از شورای نگهبان می شود: تبریزی از دانشجویان پیر خط امام در ماجرای تسخیر لانه جاسوسی بود. با این حال مواضع سیاسی او در سال های اخیر و ساخت فیلم هایی مثل خیابان های آرام کار او را برای عبور از فیلتر شورای نگهبان سخت کرده است. به خصوص آنکه فیلم مارمولک او از دیدگاه برخی از روحانیون حاوی صحنه های توهین آمیز است.


رخشان بنی اعتماد

رخشان بنی اعتماد به عنوان یک فیلمساز اجتماعی موفق در ایران شناخته می شود. نام او در لیست انتخاباتی منتسب به گروه هم میهن (کارگزاران) آمده است.


کاندیدای احتمالی کدام جناح است: بنی اعتماد در آثار خود مثل سکانس پایانی فیلم زیر پوست شهر گرایش سیاسی خود را آشکار کرده ست. اگر قرار بر حضور در انتخابات باشد او را در لیست اصلاح طلبان خواهیم دید.

آیا برای ورود به انتخابات راغب است: نام او به تازگی در یکی دو لیست وابسته به کارگزاران و اصلاح طلبان آمده است اما بنی اعتماد این موضوع را صراحتا رد کرده است اما...

آیا با اقبال مردم مواجه می شود: هرچند رسانه های اصولگرا او را به سیاه نمایی متهم می کنند اما او بین رسانه های اصلاح طلب به شدت محبوب است و براساس یکی از فیلم هایش به او لقب بانوی اردیبهشت داده اند. بنی اعتماد در بین روشنفکران و دانشجویان از محبوبیت بالایی برخوردار است.

آیا موفق به احراز صلاحیت از شورای نگهبان می شود: ممکن است اتهامی مثل سیاه نمایی در فیلم ها یا حاشیه های سیاسی که گریبانگیر فرزندش باران کوثری شده برای او دردسرساز شود. مضاف بر این که فیلم های بنی اعتماد نشانه ای از گرایشات مذهبی نداشته و ندارند. هرچند فقط گمانه زنی است اما در نهایت بعید است.


بهروز افخمی

بهروز افخمی تجربه یکبار نمایندگی مجلس در دوره ششم را دارد که دوران پرحاشیه ای هم برای او بود. افخمی این روزها وارد یک مجادله فرسایشی با حجت الله ایوبی معاونت سینمایی وزیر ارشاد شده است.


کاندیدای احتمالی کدام جناح است: در مجلس ششم که اصلاح طلب بود اما در دو سال اخیر به کارگردان مورد علاقه برخی رسانه های اصولگرا هم تبدیل شده است. چندی پیش نام او در لیست مبهمی به نام «جبهه مستقلین و اعتدال گرایان ایران» در کنار اسامی فاطمه هاشمی و علی مطهری آمد.

آیا برای ورود به انتخابات راغب است: او کاندیداتوری خود را تکذیب کرده است و گفته حوصله سیاست به عنوان یک شغل تمام وقت را ندارد.

آیا با اقبال مردم مواجه می شود: حضور در برنامه تلویزیونی هفت چهره او را بین مردم بیشتر از قبل آشناتر کرده است. شانس او هم بالا ارزیابی می شود.

آیا موفق به احراز صلاحیت از شورای نگهبان می شود: خود او در پاسخ به این سوال به هفته نامه تماشاگران امروز گفته: «احتمالا اصلا تایید نمی شوم، ولی اصلا درخواستی هم برای تایید صلاحیت ندارم.


هوشنگ مرادی کرمانی

نویسنده خوش لهجه و محبوب کرمانی 71 ساله است. ورود خالق قصه های مجید به انتخابات می تواند یکی از رخدادهای مهم امسال باشد. از تبار داستان نویسان و شعرا کمتر کسی وارد فضای سیاسی کشور شده و ورود مرادی کرمانی می تواند با مخالفت هایی بین همقطارانش هم همراه شود.


کاندیدای احتمالی کدام جناح است: نام او در لیست هم میهن (کارگزاران) آمده. با این باید او را کاندیدای بالقوه اصلاح طلبان دانست. نکته جالب اینجاست که او در لیست احتمالی تهران مطرح شده اما محبوبیت او در زادگاهش بالاتر است و مسیر او برای ورود به بهارستان هموارتر از پایتخت به نظر می رسد.

آیا برای ورود به انتخابات راغب است: تاکنون اظهارنظری در این مورد از او منتشر نشده است.

آیا با اقبال مردم مواجه می شود: چند نسل از کودکان و نوجوانان با آثار او خاطره دارند. شانس موفقیت او برای رسیدن به صندلی های مجلس بالا ارزیابی می شود.

آیا موفق به احراز صلاحیت از شورای نگهبان می شود: با توجه به اینکه هیچ جهت گیری سیاسی از او سراغ نداریم قضاوت در این مورد سخت است. در ظاهر مشکلی برای عبور از این فیلتر ندارد.


گمانه زنی درباره این چهار نفر

علاوه بر چهره هایی که نام آن ها در لیست های انتخاباتی غیررسمی مطرح شده، چهار چهره هم هستند که احتمال دارد با چراغ سبز جناح های سیاسی تصمیم به ورود به انتخابات بگیرند.

1- الهام چرخنده بازیگر سینما و تلویزیون یکی از چهره های خبرساز دو سال اخیر است که شایعه کاندیداتوری او مطرح شده است. تحلیلگران بعضی اقدامات او مثل حضور در دانشگاه ها و سخنرانی های متعدد را فعالیت های انتخاباتی تعبیر کرده اند. چرخنده از چهره های مورد وثوق فعالان اصولگراست و در صورت نامزدی در انتخابات بدون شک از سمت آن ها حمایت خواهد شد.


۲- ابراهیم حاتمی کیا کارگردان سینما و تلویزیون از آن دست هنرمندانی است که معمولا نسبت به تحولات سیاسی و اجتماعی کشور بی تفاوت نیست. با این تحلیل او هم یک کاندیدای بالقوه برای انتخابات مجلس محسوب می شود. مواضع او معمولا نزدیک به اصلاح طلبان است اما در چند سال اخیر رسانه های اصولگرا هم به شدت به او علاقه مند شده اند. او در صورت ورود با رای بالایی راهی بهارستان خواهدشد. هرچند بعید است حاتمی کیا با دقتش در مواضع سیاسی این گونه بی گدار به آب بزند.

۳- رابطه علی دایی با سیاستمداران یک رابطه سینوسی است. مثلا یکبار با سفارش احمدی نژاد سرمربی تیم ملی شد و در داستان برکناری اش با همان گروه به مشکل خورد. دو سال پیش شایعه شده بود او قصد نامزدی در انتخابات شورای شهر را دارد اما او این موضع را تکذیب کرد و گفت اصلا علاقه ای به دنیای سیاست ندارد. با این حال شکی نیست که علی دایی در هر نقطه از ایران اگر کاندیدای مجلس شود با رای بالایی از او پذیرایی خواهدشد.


۴- اگر سیر فعالیت های چند سال اخیر ده نمکی را در نظر بگیریم حضور او در انتخابات مجلس گزاره بعیدی نیست. در مقطعی این رزمنده دوران دفاع مقدس تبدیل شد به یک فعال سیاسی، بعدتر روزنامه نگار شد. در دوره ای مستندسازی کرد و در نهایت وارد عالم سینما شد. هیچ بعید نیست نمایندگی مجلس پرده دیگری از نمایش زندگی او باشد. ضمن اینکه او علاقه خاصی به اظهارنظر پیرامون موضوعات مختلف دارد و مجلس یک موقعیت استثنایی در این زمینه به او می دهد. نام ده نمکی را در صورت ورود به انتخابات در لیست اصولگرایان خواهیم دید.


صادق زیباکلام: تجربه شورای شهر تلخ بود

مهسا مژدهی: صادق زیباکلام استاد دانشگاه و فعال سیاسی در مورد تجربه حضور چهره های شناخته شده هنری و ورزشی در انتخابات گفت: «مشابه این کار، یعنی دعوت از چهره های شناخته شده ورزشی برای انتخابات شورای شهر اتفاق افتاد که متاسفانه اصلا تجربه خوبی نبود.

عملا ورزشکاران خیلی راحت با اصحاب قدرت کنار آمدند و نتوانستند فایده و ثمره خاصی برای پیشبرد توسعه فرهنگی و اجتماعی شهر تهران داشته باشند. من خیلی مطمئن نیستم که این کار درست باشد. البته بستگی به جهت گیری سیاسی، اجتماعی هنرمند یا چهره اجتماعی هم دارد. اما متاسفانه تجربه شورای شهر خیلی تجربه تلخی بود. نمی دانم اگر افرادی که مشخص نیست بر سر مسائل اجتماعی و سیاسی چقدر حاضرند بایستند و هزینه بدهند را به صرف اینکه هنرمند و ورزشکار هستند به مجلس بیاوریم؛ کار درستی است یا نه؟»


او در مورد میزان رایی که ممکن است یک چهره هنرمند برای جناح های سیاسی به ارمغان بیاورد تاکید کرد: «البته این افراد رای هم می آورند. اما بعد از ورود به مجلس چه؟ احتمالا به جای ۳۰۰، ۴۰۰ هزار رای که نرم تهران بزرگ با جمعت ۶ میلیون رای دهنده است، که خیلی جالب نیست، با ورود این افراد، تعداد رای دهندگان بیشتر می شود. خود جناح های سیاسی هم متوجه شده اند که با مشکل مواجهند و باید کاری کنند که مردم بیشتری در انتخابات شرکت کنند. اما به نظر من راه این نیست که جناح های سیاسی به سراغ هنرمندان و ورزشکاران بروند، بلکه راه درست این است که از شورای نگهبان بخواهند نامزدهایی که چهره های شاخص سیاسی هستند رد صلاحیت نشوند و بتوانند در انتخابات شرکت کنند.

این بهتر است تا اینکه از هنرپیشه یا کارگردانی که نمی دانیم چه افکار و عقاید سیاسی ای دارد و در صورت ورود به مجلس چه نفعی برای جامعه خواهدداشت، دعوت کنیم و او را در لیست خود قرار دهیم تا مردم به آن ها رای بدهند. ضمن اینکه مردم به آن چهره ها رای می دهند و به دیگر اعضای آن فهرست رای قابل توجهی نخواهند داد.»

این استاد دانشگاه هم چنین در مورد افزایش تعداد شرکت کنندگان در صورت حضور چهره های شناخته شده توضیح داد: «البته از نظر کلی مشارکت بالا می رود ولی اینکه آیا کیفیت و کارآیی مجلس هم بالاتر می رود یا نه من تردید جدی دارم. اگر بتوانیم از شورای نگهبان بخواهیم اجازه دهند نماینده های اصلاح طلب، ملی مذهبی، نویسنده و استادان دانشگاه هم در انتخابات شرکت کنند به نظر من راه درست تری است.

من نمی خواهم حکم کلی بدهم و قطعا برخی از این چهره ها نماینده های موثری خواهند بود و می توانند در مورد مسائل اجتماعی و فرهنگی نقش خوبی داشته باشند. در مورد ورزشی ها هم همینطور است. قطعا ممکن است برخی از آن ها در ورزش کشور نقش موثری داشته باشند. اما دیگران ممکن است مانند این تعداد محدود عمل نکنند.»

زیباکلام در مورد اهمیت بالا بودن میزان مشارکت مردمی در انتخابات پیش رو گفت: «مشخص است که میزان مشارکت اهمیت زیادی دارد. هر قدر که میزان مشارکت بیشتر باشد حکومت جمهوری اسلامی می تواند از موضع محکم تر و با دست پرتری صحبت کند. اما معنای این حرف این نیست که اگر ۸۰ درصد واجدین شرایط رای دهندگی به پای صندوق های رای بیایند، حکومت بتواند مواضع غیراصولی را اتخاذ کند. به هر حال ما باید در عرصه بین الملل سیاستی را که توسط آقای ظریف و دولت یازدهم دنبال می شود که ما شاخه زیتون به دست گرفته ایم و با دیگران به دنبال صلح، گفت و گو و مصالحه هستیم را دنبال کنیم.»