چرندترین فیلم تاریخ چطور پولساز شد؟

روزنامه دنیای اقتصاد: حتما به خاطر دارید جنجال و هیاهویی را که به خاطر فرارسیدن سال ۲۰۰۰ به راه افتاده بود و طی آن انبوهی از کالاها و تولیدات رسانه‌ای نظیر شوهای موسیقی، قطعات موسیقی، فیلم، مستند، تولیدات مطبوعاتی و... تا پایان سال ۱۹۹۹ به فروش رسیدند و سود خوبی نصیب کمپانی‌ها کردند.

گفته می‌شد چون تاریخ و ساعت رایانه‌ها در سال ۲۰۰۰ برابر با ۰۰:۰۰:۰۰ خواهد شد، رایانه‌ها قدرت تشخیص زمان را نخواهند داشت و جهان وابسته به رایانه امروز، متوقف خواهد شد، یا دست کم خسارات زیادی بر جای خواهد گذاشت. سال ۲۰۰۰ هزاره میلادی تحویل شد و هیچ اتفاق خاصی در هیچ کجای دنیا رخ نداد!

تنها میلیاردها دلار پول در تمام جهان به نفع تولیدکنندگان آثار در خصوص بحران سال ۲۰۰۰ جابجا شد. اینک سال ۲۰۱۲ در پیش است و فیلم و مستند های مربوط به این سال!

در مورد پایان جهان فیلمهای زیادی ساخته شده‌اند، اما یکی از شناخته‌شده‌ترین آنها در ایران و جهان «۲۰۱۲» است. شاید دلیل اصلی آن هم تعیین تاریخ نزدیک برای پایان جهان باشد. ۲۰۱۲ فیلمی درام، حماسی و تخیلی محصول ۲۰۰۹ آمریکا و کانادا به کارگردانی رولند امریش است. این فیلم در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۹ اکران شد.

داستان فیلم ۲۰۱۲ مربوط به یک فاجعه آخرالزمانی است که بر نمایش مرگ زمین و یک تیم از بازماندگان این فاجعه تمرکز کرده است. تمامی آثار این کارگردان در همین زمینه (پایان جهان) ساخته شده‌اند و اغلب دارای فروش افسانه‌ای نیز بودند. داستان «۲۰۱۲» در باوری ریشه دارد که از دل فرهنگ قوم باستانی مایا و تقویم آنها سرچشمه می‌گیرد و بی‌شک مطرح شدن آن می‌تواند دل خیلی از تماشاگران امروزی را بلرزاند.

در فیلمِ رولند امریش نیز به این موضوع اشاره‌ای می‌شود و البته سکانسهای افتتاحیه از سال ۲۰۰۹ شروع می‌شود که دانشمندی جوان و سیاه پوست به نام دکتر آدریان هلمسلی (چیوِتِل ادیوفور) از طریق یکی از دوستان هندی تبارش متوجه می‌شود که هسته زمین به شکلی تعجب‌برانگیز در حال گرم شدن است و این گرما به زودی به لایه‌های سطحی و پوسته زمین سرایت خواهد کرد و سبب نابودی جهان خواهد شد.

قهرمان داستان جکسون، که یک نویسنده شکست‌خورده است، حالا راننده یک میلیاردر روسی شده است، این میلیارد یکی از مسافران سفینه‌ای است که قرار است نسل بشر را از نابودی نجات دهد. همچنین یک دیوانه، با خودروی سفری خود هم در این فیلم به ایفای نقش می‌پردازد. این دیوانه به طرز خاصی به نقشه سازمان‌های سری دست یافته که بر اساس آن، سازمان‌های سری از پایان جهان خبر دارند و به همین دلیل در چین یک سفینه طراحی و ساخته‌اند که قرار است نوع بشر را از مرگ نجات دهد.

کارفرمای جکسون که از جمله ثروتمندانی است که با پول هنگفتی در این سفینه جا رزو کرده، حاضر نیست آنها را با خود همراه کند، اما در نهایت خود از سفینه جا مانده و جکسون و خانواده‌اش به سفینه راه پیدا می کنند. سرانجام بر اثر انفجارهای پی‌درپی و زمین‌لرزه‌های مهلک، سطح زمین تغییر شکل داده و آب همه جا را فرا می‌گیرد، آب آنقدر بالا آمده که به قله اورست رسیده، اما جکسون با شجاعت خود کشتی را نجات می‌دهد و گویی عصری جدید آغاز می شود.

ناسا: چرندترین فیلم تاریخ

در جریان کنفرانسی که اواسط دی ماه سال ۱۳۸۹ در کالیفرنیا برگزار شد، گروهی از دانشمندان سازمان ناسا در آمریکا فیلم علمی خیالی «۲۰۱۲» ساخته رولند امریش را از نظر علمی چرندترین فیلم تاریخ سینما معرفی کردند. به نوشته روزنامه بریتانیایی گاردین، بودجه ساخت فیلم ۲۰۱۲ که در سال ۲۰۰۹ به روی پرده رفت حدود ۲۰۰ میلیون دلار بود، ولی از محل فروش بلیت بالغ بر ۸۰۰ میلیون دلار درآمد از آن کسب شد.

مدیران بخش مطالعات جوی ناسا در این کنفرانس اعلام کردند: «این فیلم یکی از نمونه‌های بارز بی‌توجهی به علم و ارائه نادرست مفاهیم علمی در هالیوود است. تهیه‌کنندگان این فیلم در حقیقت از نگرانی افکار عمومی در مورد «احتمال پایان حیات» بر روی کره زمین بهره برداری کرده‌اند.».

روزنامه گاردین یادآوری می‌کند که یکی از دلایل تمرکز ناسا بر کاستیهای این فیلم از نظر علمی و صحت و سقم آن ظاهرا انبوه نامه‌هایی است که این موسسه از مردم در همین زمینه دریافت کرده است. به گفته مسوولان ناسا، پس از پخش این فیلم، این سازمان تعداد زیادی نامه از سوی مردم دریافت کرده است که نگران پایان حیات کره زمین هستند.

به همین خاطر مسوولان ناسا ناگزیر شده‌اند وب‌سایتی جداگانه برای روشنگری در مورد این شایعات و خرافات راه بیندازند. ناسا در گذشته هیچ گاه مجبور نشده بود که به «چنین شکل سازمان‌یافته‌ای» با خرافات به ظاهر علمی مبارزه کند.

علاقه مردم به آخرالزمان

همچنانکه گفته شد، سازنده فیلم ۲۰۱۲، تمامی فیلمهای خود را با موضوع آخرالزمان ساخته است. ۲۰۱۲ اولین موفقیت مالی در فیلمهای این کارگردان نبود. فیلم "روز استقلال" با ۷۵ میلیون بودجه، به فروش بیش از ۸۱۷ میلیونی دست یافت.

اثر مشهور امریش یعنی گودزیلا، با بودجه ۱۳۰ میلیونی به فروش نزدیک به ۳۸۰ میلیون دلاری دست یافت، روز پس‌فردای آن او با بودجه ۱۲۵ میلیونی فروشی بالغ بر ۶۵۵ میلیون دلار داشت، ۱۰ هزار سال پیش از میلاد دیگر اثر این کارگردان ۲۷۰ میلیون دلار فروش داشت. همچنین برای ساخت سرباز جهانی ۲۳ میلیون هزینه شد، این در حالیست که فروش آن برابر ۱۰۳ میلیون دلار برآورد می‌شود.

اگرچه اکثر منتقدان سینمایی کارهای این کارگردان را درخور توجه نمی‌دانند، ظاهرا او خیلی خوب سلیقه مخاطبان قرن حاضر را شناخته است، آثار وی تماما در مورد نحوه پایان جهان ساخته شده و همگی جزو سودآورترین تولیدات هالیود هستند.