کارگردان «ناسور»:

«اگر ما بودیم کدام راه را انتخاب می‌کردیم؟»

کارگردان انیمیشن سینمایی «ناسور» با بیان اینکه حماسه‌ی عاشورا یک تراژدی بی‌نظیر است، گفت: مسئله‌ی اصلی فیلم این است که آیا اگر ما بودیم، اینقدر جسارت داشتیم که دنیا را کنار بگذاریم و پای حق بایستیم؟

خبرگزاری ایسنا: کیانوش دالوند که انیمیشن سینمایی «ناسور» را در نوبت اکران محرم و صفر دارد، با بیان اینکه ساخت این اثر در درجه اول یک دغدغه‌ی شخصی بوده است، اظهار کرد: ساخت فیلم دینی بخصوص در زمینه‌ی عاشورا چالشی سنگین است، اما موضوعی است که ارزش چالش را دارد؛ البته اگر بدانید که می‌توانید از آن سربلند بیرون بیایید.

او افزود: من سال‌ها این دغدغه را داشتم و معتقدم حماسه‌ی عاشورا یک تراژدی کاملاً بی‌نظیر و به لحاظ دراماتیک فوق‌العاده است و تمام عناصری که در یک اثر دراماتیک می‌توانیم انتظار داشته باشیم در آن وجود دارد. هرچند این کار مثل راه رفتن روی لبه‌ی تیغ است، ولی به این موضوع عشق داشتیم و سعی کردیم تا جای ممکن این راه را هموار کنیم.

این کارگردان انیمیشن درخصوص تحریف روایت‌های دینی و تلاشی که برای پرهیز از این اتفاق داشته است، نیز توضیح داد: بیشترین منبع ما «نفس المهموم» (نوشته‌ی حاج شیخ عباس قمی) بود و کتاب «آه» که به زبان دیگری همان نفس المهموم را روایت کرده است و بعضی از روایت‌ها را هم با «مقتل لحوف» (از معتبرترین مقاتل در دسترس) مقایسه می‌کردیم و سعی کردیم قسمت‌هایی را که معضل خاصی ندارند و روایت تحریف شده‌ای نیستند مرجع قرار دهیم.

دالوند با بیان اینکه «بیشتر سعی کردیم روی احساس و برانگیختن احساس مخاطب کار کنیم»، ادامه داد: در یک اثر هنری بزگترین دستاوردی که وجود دارد درگیر کردن احساس مخاطب است. ما سعی کردیم با عناصر روایتی، این بخش را کنترل و به آن دست پیدا کنیم و از مسائلی که می‌تواند مشکل‌ساز باشد تا می‌توانستیم پرهیز کردیم.

او درباره‌ی تکنیک‌هایی که در ساخت این انیمیشن سینمایی به کار گرفته‌ است، هم گفت: تکنیک این کار انیمیشن سه بُعدی است و به لحاظ گرافیکی دامنه‌ی رنگ بسیار محدودی دارد و بیشتر از تکنیک ضد نور در کار استفاده شده است.

وی درباره‌ی دلیل استفاده از تکنیک ضد نور نیز گفت:‌ بزرگترین چالش در روایت‌های دینی این است که چهره امام را نمی‌توانید نشان دهید. البته این لزوماً به دلیل وجود خط قرمز نیست، بلکه تصویری در ذهن افراد جامعه وجود دارد که تخطی کردن از آن تصویر موجب قطع ارتباط مخاطب می‌شود. زمانی که از این تنکنیک استفاده کردیم بزرگترین مسئله این بود که بدون نشان دادن چهره‌ی امام حسین(ع) و حضرت عباس (ع) چطور می‌توانم قهرمانی‌های آنان را تصویر کنم زیرا چهره و میمیک، عناصر مهمی هستند که وقتی کاراکتری آن را دارد خودبه‌خود نسبت به کاراکتری که آن را ندارد ارجحیت پیدا می‌کند.

دالوند با اشاره به اینکه در بیشتر روایت‌های تصویری، شخصیت‌های داستان‌های عاشورایی که به آن‌ها پ‍رداخته می‌شود و برجسته می‌شوند یا فرعی هستند یا منفی، اظهار کرد: با تکنیک ضدنور همه‌ی چهره‌ها را حذف کردم و سعی کردم همه‌ی شخصیت‌ها را شبح‌وار نشان بدهم. این روشی بود که با آن سعی کردم این معضل را رفع کنم و از پیش‌فرض‌های ذهنی عبور کنم تا به پارادوکسی که بین خود حماسه و روایت سینمایی وجود دارد غلبه کنم.

او در ادامه درخصوص محور اصلی داستان «ناسور» بیان کرد: برای کسانی که داستان عاشورا را می‌شنوند بزرگترین دغدغه مسئله‌ی انتخاب است. اینکه اگر ما آنجا بودیم چه انتخابی داشتیم.در این فیلم هم بخشی از اتفاقات روز عاشورا و بخشی از اتفاقات قبل از آن روایت شده که بستر روایتی را فراهم می‌کند تا تقابل بین افراد مختلفی که آن زمان بودند به تصویر کشیده شود؛ کسانی که به یاری امام حسین (ع) آمدند یا دست رد به سینه‌ی او زدند و کسانی که حتی نامه نوشتند و بیعت کردند، اما بعد در مقابل او شمشیر کشیدند. کسانی که آنجا حضور نداشتند هم با این چالش مواجهند که اگر بودند کدام طرف می‌ایستادند؟

دالوند با بیان اینکه با استفاده از این داستان، بستر این قیاس را فراهم کردیم، افزود: مسئله‌ی اصلی فیلم این است که اگر ما بودیم آیا اینقدر جسارت داشتیم که دنیا را کنار بگذاریم و پای حق بایستیم؟ اگر ما بودیم کدام طرف را انتخاب می‌کردیم؟

این کارگردان که پیش از این انیمیشن سینمایی «رستم و سهراب» را نیز اکران کرده است، اضافه کرد: ۴۰ نفر در مرحله‌ی تولید این کار به مدت ۱۸ ماه درگیر بودند و پس از تولید هم حدود ۶۰ نفر شامل دوبلورها و نوازندگان موسیقی همکاری داشتند. مراحل ساخت هم در استودیو آریا صنعت تخیل انجام شده و تنها بخش صدا به دلیل اینکه به کیفیت بالاتری دست پیدا کنیم خارج از این استودیو انجام شده است.

او ادامه داد: این کار برای خودم بسیار ارزشمند است. انرژی و خلوصی که در هنگام ساخت از بچه‌ها دیدم بسیار تکان‌دهنده بود. یک تیم چهل‌ نفری ۱۸ ماه با تمام احساس درگیر این کار بود و کار بسیار روان‌تر از «رستم و سهراب» جلو رفت، البته ساخت انیمیشن سخت و زمان‌بر است. در فیلم سینمایی به دلیل کوتاه‌تر بودن زمان ساخت، حفظ احساس نسبت به کار بسیار راحت‌تر است اما در ساخت انیمیشن به دلیل طولانی بودن کار حفظ این حس خود یک چالش است.

کیانوش دالوند در پایان گفت:حالت دراماتیک قدرتمندی که در این داستان وجوددارد - مثل شقاوت بی‌حد و حصری که دشمنان امام دارند یا وفاداری حضرت عباس و پایمردی یاران امام- بشدت ما را درگیر می‌کند. ما در ساخت این اثر چیزی کم نگذاشتیم و اگر قصوری دیده می‌شود شاید به دلیل انتظار بالایی است که وجود دارد. بازخوردهایی هم که مثلاً در جشنواره‌ی غدیر نجف دیدم بسیار خوب بود. هرکسی که این صحنه ها را دیده تحت تأ‌ثیر قرار گرفته است، اما به هر حال ترجیح می‌دهم در مورد این مسائل صحبت نکنم و فیلم خودش حرفش را بزند.

انیمیشن «ناسور» به تهیه‌کنندگی مشترک محمدحسین قاسمی و داریوش دالوند در سال ۹۴ ساخته‌شده و بناست در محرم و صفر امسال توسط شرکت سینمایی نورتابان در سینماهای کشور پخش شود.