یک مجسمه طلایی و بیش از ۱۰ مدعی

روزنامه بانی فیلم - وصال روحانی: رقابت بر سر جوایز اسکار بهترین بازیگر زن نقش اول و برترین هنرپیشه زن نقش دوم امسال چنان داغ و سنگین شده که بسیاری از بازیگران موفق و مدعیان اصلی هم نمی دانند فرجام آن چیست و دهه اول اسفندماه که زمان اهدای این جوایز در سالن کداک تیاتر شهر لس آنجلس آمریکا است، مجسمه طلایی این شاخه به چه کسی تعلق می گیرد.

این سردرگمی به این دلیل است که امسال هیچ مدعی بسیار قوی و نوعی برتری صددرصد یا حتی ۹۰ درصدی بین کاندیداهای احتمالی مشاهده نمی شود و فاصله مدعیان بالقوه با یکدیگر زیاد نیست و تعداد بازی های موفق در سال ۲۰۱۶ فراوان بوده و به تبع آن به سختی می توان یکی را از دیگری تفکیک کرد و با قاطعیت از پیروزی یکی از نامزدها سخن گفت. این البته وضع برخی ادوار گذشته این انتخابات هم بوده و بارها در گذشته نیز رقابت های فشرده ای از این دست بین رقبا مشاهده شده بود اما امسال حتی تعداد کاندیداهای برابر نیز بیشتر از گذشته است و حداقل ۱۰ نفر امیدوارند که در صورت کاندیدا شدن بیشترین رای را بیاورند و اعضای آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری که نهاد اهدا کننده جوایز اسکار است، این جایزه را به آنان بدهند و اگر عنوان شود که امید آنها بیشتر از سر خوشبینی افراطی است و ریشه در حقایق ندارد، تحلیل و نگاه درستی به موضوع انجام نشده است.

اینها هستند مدعیان اصلی

اگر بخواهیم ابتدا فهرستی را در این زمینه ارائه بدهیم و متذکر شویم که نامزدهای اصلی تر اسکار برترین بازیگر زن نقش اول امسال چه کسانی هستند، باید این نام ها را درج کنیم: ناتالی پورتمن (برای فیلم «چکی»)، اما استون (برای «سرزمین لالا»)، ایزابل هوپر (برای «الی»)، آنت بنینگ (برای «زنان قرن بیستم»)، مریل استریپ (برای «فلورانس فاستر جنکینز»)، ایمی آدامز (برای «رسیدن» و «حیوانات شبانه») و سونیا براگا (برای «اکواریوس») با تاکید بر اینکه حداقل سه- چهار هنرپیشه دیگر هم نامزدهای بالقوه اسکار بهترین بازیگر زن نقش اول زن سال ۲۰۱۶ به حساب می آیند، آوردن توضیحاتی ولو کوتاه درباره برخی مدعیان فوق الزامی می نماید.

زندگی بیوه جان اف کندی

نقشی که ناتالی پورتمن در فیلم «جکی» بازی کرده، مربوط به ژاکلین اوناسیس و به روایتی ژاکلین کندی است و او همان زنی است که ابتدا با جان اف کندی رییس جمهوری آمریکا ازدواج و تبدیل به همسر رییس جمهوری این کشور شد و وقتی کندی در جریان یک اقدام تروریستی در سال ۱۹۶۳ جان باخت و او به صورت یک بیوه درآمد، طبعاً با بیرون رانده شدن از کاخ سفید پای در وادی تازه ای گذاشت و همسر اوناسیس میلیاردر مشهور یونانی شد و هر چند عمر این وصلت طولانی تر از مدت زناشویی وی با کندی بود اما این یکی نیز به حدی نرسید که بتوان آن را از نمادهای استمرار و ماندگاری در زندگی زناشویی دانست.

از وادی وودی آلن تا فیلم های موزیکال

دیگر بازیگر مطرح حاضر در شاخه اسکار برترین هنرپیشه زن نقش اول «اما استون» است. این بازیگر آمریکایی که به تازگی ۳۰ سال سن را رد کرده و در دو فیلم از سه فیلم اخیر وودی آلن یکی از رل های اصلی را ایفا کرده، در «سرزمین لالا» که یک موزیکال ویژه و متفاوت از دیمی ین چازه له است و در جشنواره امسال ونیز ایتالیا سر و صدای زیادی را بپا کرد. اولین نقش موسیقایی و توام با آواز خود را با مهارت دور از انتظاری بازی کرده و چنان در این نقش خوب و موفق به نظر می رسد که به نظر بسیاری از اهالی فن او را باید کاندیدای اصلی تصاحب اسکار این رده دانست.

آنچه وی را بر پورتمن نه به لحاظ قوت بازیگری بلکه در ارتباط با پیشینه ها و نگاه «آکادمی» به این مسئله برتری می بخشد، این نکته است که پورتمن در سال ۲۰۱۰ به خاطر بازی در «قوی سیاه» داستان کمی تا قسمتی مالیخولیایی دارن آرونوفسکی اسکار برترین بازیگر زن امسال را تصاحب کرده ولی استون هرگز به این جایزه نرسیده و آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری در یک رویکرد- درست یا غلط- در رقابت هایی از این دست معمولاً اولویت را به کسانی می دهد که پیشتر به اسکار نرسیده باشند.

یک انتخاب احتمالی عجیب

از همه جالب تر می تواند کاندیدایی احتمالی ایزابل هوپر برای فیلم «الی» باشد این هنرپیشه قدیمی فرانسوی بعد از حدود ۴۵ سال ایفای نقش در سینمای اروپا و دوری جستن های مکررش از هالیوود به نادیده گرفته شدن دائمی از سوی سران آکادمی اسکار عادت کرده و اگر امسال او نامزد این جایزه شود، بر هم زننده این سنت و یک تغییر روند آشکار خواهد بود.

جدیدترین نقش آفرینی رکورددار اسکار

اگر هوپر را باید فردی پیشرو و رکورددار غیررسمی کاندیدا نشدن برای اسکار برترین بازیگر زن سال دانست، مریل استریپ در آن سوی خط ایستاده و مظهر دیده شدن و ورود به جمع کاندیداها، نه فقط در این رده بلکه در کل رده های اسکار و شاخه های مختلف است. این هنرپیشه زن ۶۶ ساله آمریکایی که پس از ظهور اولیه اش در تئاتر و در عرصه های هنری نیویورک از ۱۹۷۷ وارد جرگه سینما شد، تاکنون ۱۹ بار نامزد اسکار و ۳ بار برنده آن شده و مورد اول یعنی ۱۹ مرتبه کاندیدایی، یک رکورد در این زمینه است که تا به حال توسط هیچ بازیگر دیگری تکرار نشده است.

به واقع رکورد دوم در این زمینه با ۱۲ نامزدی به طور مشترک در اختیار جک نیکلسون و کاترین هیپبورن است. فیلمی که مریل استریپ و یاوران او را امیدوار کرده که یکبار دیگر نام او را به جمع مدعیان اسکار پیوند بزند، کاری ابتکاری و جالب به نام «فلورانس فاستر جنکینز» است که در آن استریپ رل زنی حقیقی با همین نام را بازی می کند که در اپرا فعالیت می کرد و آن قدر بد و ناموزون می خواند که خیلی ها وی را بدترین خواننده زن اپرای تاریخ می نامند. استریپ چون در عین درخشش اش در کارهای دراماتیک در رل های موزیکال هم درخشیده و در آوازه خوانی هم ماهر است، بیشترین تلاش خود را در زمان تهیه «فلورانس فاستر جنکینز» به کار بست تا به بدترین شکل ممکن آواز بخواند و آواهای اپرایی اش را به سمت و سویی سوق بدهد که لقب بدترین سزاوار او باشد و واقعاً ضعیف ترین به نظر برسد که در تضاد با ماهیت واقعی او به عنوان بهترین است.

نگاه آدامز به جایی بالاتر از بولاک

ایمی آدامز امیدوار است به خاطر بازی قوی اش در «رسیدن» که یک فیلم فضایی تازه اکران شده در سطح جهان است. افتخار نامزدی جایزه اسکار را بدست بیاورد و اگر چنین شود، او از دستاورد ساندرا بولاک که حدود ۱۲ سال از او مسن تر است، فراتر خواهد رفت. بولاک پیشینه فتح اسکار را در دهه ۲۰۰۰ دارد اما در سال ۲۰۱۳ که «جاذبه» فیلم فضایی تحسین شده آلفونسو کوارون اسکار برترین فیلم و کارگردانی را برد، او که بازیگر نقش اول این فیلم «بسیار کم بازیگر» بود، سهمی از این جوایز نبرد.

سر بر آوردن مجدد بنینگ

برای آنت بنینگ کاندیدا شدن احتمالی بابت فیلم «زنان قرن بیستم» یک موفقیت ناب و پایان بخش دوری طولانی مدت وی از دوران اوجش و عامل بازگرداندن او به بام حرفه اش پس از گذر از سن ۶۰ سال خواهد بود. وی که از اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ با فیلم هایی مثل «باگزی» معروف شد و در «ماجرای عاشقانه» هم مثل «باگزی» کنار همسرش در زندگی حقیقی یعنی وارن بیتی سرشناس ایفای نقش کرد، در سال ۱۹۹۹ با بازی در «زیبای آمریکایی» یکبار دیگر مطرح شد اما این فیلمی بود که در سیطره کوین اسپیسی قرار داشت و از آن پس بنینگ عادت کرده بود که یا اصولاً کاری نکند و یا فیلم های کم شمارش به جایی نرسند و چیزی را نصیب وی نسازند. حالا «زنان قرن بیستم» با سوژه اجتماعی و عاطفی با پس زمینه های اندک سیاسی اش می تواند آن شرایط را عوض و مسایل دیگری را برای آنت بنینگ فراهم کند.

رودررو با زمین بازان

سونیا براگا یک هنرپیشه پر سابقه برزیلی است و هرگز به طور اساسی جذب هالیوود نشده و «آکواریوس» هم که او را در صف نامزدهای احتمالی اسکار امسال قرار داده، فیلمی کاملاً برزیلی و پیرامون مسایل کشور زادگاه وی و متمرکز بر زنی است که برخی وابستگانش برای در آوردن خانه وی از تملک اش، نقشه ها می کشند و او در راه مبارزه با این تلاش ها تنها است و باید فکری به حال خودش کند و در منطقه ای که سال ها در آن زیسته و خانه محل اقامتش ملک پدر و مادری به حساب می آید و سال ها جزء املاک خاندان او بوده، ماندگار شود و با زمین بازان مکاری طرف شود که برای تملک خاک های مورد نظرشان و برج سازی و انجام نقشه ها و طرح های مختلف املاک و مستغلات شان دست به هر کاری می زنند.

سیاست های ویولا دیویس

یک رقیب بزرگ برای گروه بازیگرانی که نام شان آمد، می توانست و هنوز هم می تواند ویولا دیویس باشد. وی همان بازیگر سیاهپوست و توانایی است که در سال ۲۰۰۸ برای فیلم «شک» کاندیدای اسکار نقش دوم زن و در سال ۲۰۱۲ برای فیلم «خدمتکار» (یا «کمک») نامزد اسکار نقش اول زن شد و هیچیک را نبرد و امسال در «حصارها» که ورسیون سینمایی تازه ای از روی نمایش معروف و کلاسیک ساال ۱۹۸۷ آگوست ویلسون با همین نام است، درخشش تازه ای روبروی دنزل واشینگتن داشته است.

با این حال گفته می شود هم خود دیویس و هم پارامونت که کمپانی تهیه کننده فیلم «Fences» است، به این نتیجه رسیده اند که نام وی به عنوان متقاضی اسکار نقش دوم زن به آکادمی اسکار ارائه شود و اگر سران این نهاد صلاح دیدند، نام وی را جزء ۵ نامزد این جایزه بیاورند. دلیل این امر این است که دیویس و کمپانی سازنده فیلم بر این باورند که به دلیل حضور مدعیان قدرتمند فوق دیویس عملاً شانس زیادی برای تصاحب اسکار نقش اول ندارد و بهتر است او بختش را در شاخه ای دیگر که در آن اقبال بیشتری داشته باشد، بیازماید.

فرقی نمی کند

این رویداد احتمالی و انتقال محتمل شاید به نفع دیویس تمام شود اما هیچ تغییری در شرایط نامزدهای اسکار نقش نخست زن ایجاد نمی کند و از فشردگی رقابت مورد بحث نمی کاهد و یک مجسمه از جمع ۲۴ اسکار طلایی رنگ ۲۰۱۶ را در معرض تهاجم و در کورس رقابت بیش از ۱۰ مدعی پایاپای قرار می دهد. رقابتی که حاصل آن می تواند هر رخداد محتملی باشد و برای هر یک از نامبردگان پیام پیروزی را به ارمغان بیاورد.