قطر، فرصت طلایی اقتصاد ایران
هر دو، رو به روی یکدیگر قرار دارند. بوشهر این سمت خلیج فارس و قطر آن سمت خلیج. حالا این روزها رفت و آمدهایشان چند برابر شده است؛ درست بعد از این که ۵ کشور عربی با قطر قطع رابطه کردند.
هفته نامه صدا - شیرین فرهادی: هر دو، رو به روی یکدیگر قرار دارند. بوشهر این سمت خلیج فارس و قطر آن سمت خلیج. حالا این روزها رفت و آمدهایشان چند برابر شده است؛ درست بعد از این که ۵ کشور عربی با قطر قطع رابطه کردند. بوشهر جمعیت یک میلیون و ۳۲ هزار نفری دارد و قطر با کلی نیروی کار مهاجر، جمعیت ۲.۲ میلیون نفری را تشکیل می دهد. به غیر از شریک بودن در ساحل خلیج فارس، آن ها در یک چیز دیگر هم با هم شریک اند؛ میدان های مشترک گازی.
البته در این شراکت، تفاوت هایی هم وجود دارد. مثلا بوشهر از منابع نفتی و گازی تنها اسمش را به یدک می کشید و تقریبا عاید خاصی به غیر از هوای آلوده ندارد، اما قطر با داشتن همین منابع، ثروتمندترین کشور دنیا شده است؛ این کشور بالاترین درآمد سرانه را در جهان دارد. به گزارش سی ان ان مانی، متوسط درآمد قطر ۱۲۹ هزار دلار است که دو برابر درآمد عربستان سعودی می شود.
عربستان سعودی، بحرین، مصر، یمن و امارات متحده عربی روابط دیپلماتیک شان را با قطر قطع کردند؛ قطع کردنی که حالا راهی در مسیر ایران باز کرده است. در همین یکی، دو هفته گذشته از شروع ماجرا، محمدمهدی سیمرونی، معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان بوشهر گفت: «گواهی بهداشتی دامپزشکی دو محموله ماهی خوراکی تازه به وزن سه تن به کشور قطر از طریق گمرک بندر بوالخیر این استان صادر شد.»
به گفته او، براساس اتفاق های اخیر منطقه به نظر می رسد صادرات محصولات آبزی و به ویژه ماهی تازه به کشور قطر افزایش می یابد. علاوه بر این، 460 تن مواد غذایی از بوشهر به قطر صادر شده است. البرز کشاورزی سرپرست گمرک بندر دیر در استان بوشهر این خبر را منتشر کرد و گفت: «این محموله شامل کدو، خیار، هندوانه، خربزه، سیب زمینی، کاهو، خیار، هندوانه، خربزه، سیب زمینی، کاهو، کلم و گوجه فرنگی با چهار فروند شناور متعلق به تجار بومی این شهرستان به ارزش 113 هزار و 416 دلار به مقصد قطر صادر شده است.»
به این ترتیب این روزها بنادر بوشهر، احتمالا پرکارترین روزهای خود را می گذارند. محمدمهدی بنچاری، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر اعلام کرد: «بنادر جنوبی استان بوشهر کمترین فاصله را با کشور قطر دارند؛ نزدیک ترین بندرهای ایران به قطر، بنادر عسلویه و نخل تقی با فاصله ۱۴۸ مایل دریای هستند.» به گفته او، بنادر استان بوشهر توانایی و ظرفیت لازم برای تامین و صادرات مواد غذایی را به قطر دارند و بنادر دیر، عسلویه و نخل تقی از زیرساخت های مناسبی در این زمینه برخوردار هستند.
علاوه بر این، سید حسین حسینی محمدی رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر از صدور نخستین محموله میوه و تره بار از استان بوشهر به قطر خبر داد. به گفته او، با توجه به توافقات صورت گرفته بین ایران و قطر صادرات محصولات مختلف غذایی و معدنی از استان بوشهر به قطر افزایش یافت.
اکنون تنها از 35 درصد این ظرفیت به میزان 2.5 میلیون تن در سال استفاده می شود که این ظرفیت فرصت مناسبی را برای توسعه فعالیت های تجاری در استان بوشهر فراهم کرده است. با توجه به توافقات صورت گرفته بین ایران و قطر و وجود امکانات و زیرساخت های لازم، صادرات محصولات مختلف غذایی و معدنی از استان بوشهر به قطر افزایش یافته است.
حسینی همچنین معتقد است که به غیر از مواد غذایی، یکی دیگر از فرصت های مهم استان بوشهر در امر صادرات به قطر، سیمان و کلینیکر است. ظرفیت تولید سیمان روزانه از کارخانه های سه گانه سیمان استان بوشهر ۱۲ هزار تن است که این مهم فرصت مناسبی برای صادرات این محصول به قطر فراهم کرده است.
علی همتی، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس هم از ارسال محموله غذایی به صورت هوایی از شیراز به دوحه خبر داد و گفت: «روزانه ۱۰۰ تن میوه و تره بار به قطر صادر می شود.» او حتی اعلام کرده است که آمادگی دارند تا مصالح ساختمانی را از شیراز، با هماهنگی با بندر بوشهر به قطر صادر کنند.
منصور پوریان رییس شورای تامین دام کشور هم از صادرات دام زنده و گوشت گوسفندی به قطر خبر داد و گفت: «یک محموله 1700 لاشه ای گوشت گوسفندی از ایران وارد قطر شده است. همچنین در چند روز گذشته نیز یک محموله 1250 راسی دام زنده گوسفندی و یک محموله 2700 لاشه ای گوشت گوسفندی از ایران به عمان و قطر صادر شده بود، براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران سال گذشته 12 میلیون و 834 هزار دلار دام زنده گوسفندی به قطر صادر شده بود.»
موقعیت شناسی برای ایرانی
صادرات مواد غذایی نباید تنها اولویت ایران در ارتباط با قطر باشد.
رییس سازمان هواپیمایی کشوری از افزایش 17 درصدی پروازهای عبوری از آسمان ایران طی روزهای اخیر خبر داد. علی عابدزاده گفت: «ظرفیت، جایگاه و تعهد کشور در هوانوردی بین المللی باعث شده تا فضای ایران در شرایط خاص و اضطراری به عنوان نقطه اتکایی ایمن و امن ارزشی دوچندان برای حمل و نقل هوایی جهانی داشته باشد.
به گفته او، در بحران سقوط هواپیمای مالزیایی در اوکراین و ناامنی فضای آن کشور، ناامنی در فضای عراق و سوریه و اکنون محدود شدن استفاده از هواپیمای قطری و هواپیماها به مبدا و مقصد قطر، فضای پروازی ایران به عنوان نقطه ثقل پایدارسازی ترافیک هوایی جهانی ایفای نقش کرده و با وجود افزایش ناگهانی تقاضا برای استفاده از فضای کشور، با استفاده از ظرفیت های موجود و اتخاذ راهکارهای خلاقانه و اطمینان بخش، سرویس لازم و ایمن برای تقاضاهای جدید ارائه شده و مشکلی در حمل و نقل هوایی بین المللی حادث نشده است.
عابدزاده با بیان این که کشور قطر فضای پروازی تحت اختیار خود دارد و خدمات ناوبری هوایی در ارتفاعات بالا را از کشور بحرین دریافت می کند، ادامه داد: «این کشور در ناحیه اطلاعات پروازی بحرین قرار دارد و با ممنوعیت اعمال شده از طرف کشورهای عربستان، امارات، بحرین، مصر و لیبی، عملا دسترسی خود را به نواحی جنوبی، شرقی و غربی از دست داد. در این شرایط، از طریق دو نقطه ورودی و خروجی، پروازهای فرودگاه دوحه قادر به ورود به ناحیه پروازی ایران هستند و با عبور از فضای پروازی ایران و ورود به اروپا، پاکستان و عمان، مسیرهای پروازی خود را ادامه می دهند.»
رییس سازمان هواپیمایی کشوری اشاره کرد که این تقاضای ناگهانی، منجر به افزایش 17 درصدی ترافیک هوایی عبوری از روی ایران شد.
برداشت از بازار قطر
ایران می تواند از بازار قطر بهره بیشتری نسبت به بازار روسیه ببرد؟
ماجرای قطر، چشم تمام تولیدکنندگان و صادرکنندگان را به این کشور کوچک حاشیه خلیج فارس دوخته است. اصفهانی ها با نشست «بازار قطر، فرصت طلایی برای ایران، به بررسی فرصت های طلایی این بازار پرداختند. به گفته مسعود گلشیرازی رییس کمیسیون تجارت اتاق اصفهان، واحدهای تولید محصولات غذایی و آشامیدنی استان اصفهان می توانند با همکاری شرکت های مدیریت صادرات به صورت عملیاتی در بازار قطر حضور یابند و کمیسیون آماده هرگونه همکاری در این زمینه است.
گلشیرازی از تشکیل کارگروه تخصصی ویژه بازار قطر زیرمجموعه کمیته توسعه صادرات این کمیسیون خبر داد و گفت: «سازمان دهی صنایع غذایی و آشامیدنی استان برای حضور عملیاتی در این بازار در دستور کار این کارگروه قرار گرفته است. با توجه به ظرفیت های اقتصادی استان اصفهان راه اندازی ۳۰۰ شرکت مدیریت صادرات به عنوان هدف کمیسیون تعریف شده است.»
بوشهری ها هم به عنوان نزدیک ترین شهر به قطر در شورای گفت و گوی استان بوشهر چگونگی دستیابی به این بازار را رصد کردند. به گفته آن ها، احشام، سیمان، گچ و سایر مواد معدنی از جمله ظرفیت های صادراتی استان بوشهر برای قطر به شمار می روند. محمد عبادی، رییس اتاق بوشهر در این نشست گفت: «در چند سال اخیر توافق نامه هایی تجاری بین ایران و قطر منعقد شده که به دلایلی زمینه اجرای آن ها محقق نشده است و ضرورت دارد هرچه زودتر این اتفاق رخ دهد.»
به گفته او، با گذشت زمان کمی از محاصره قطر و قطع روابط چهار کشور عربستان، بحرین، امارات و مصر با این کشور، ترکیه از ایران پیش افتاده است. عبادی همچنین به مشکل ویزا اشاره کرد و گفت: «باید با تسهیل صدور روادید، زمینه فعالیت بازرگانان ایرانی و به ویژه استان بوشهر در قطر فراهم شود. چگونگی مبادلات پولی اقلام صادراتی و زیرساخت های مورد نیاز صادرات به قطر، از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
در زمینه تردد شناورها نیز به دلیل صادر نشدن مانیفست مورد نیاز، یک سری محدودیت هایی وجود داد که باید تمهیدات لازم پیش بینی شود.»
عدنان موسی پور، نایب رییس اول کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران هم پیشنهاد تاسیس مرکز تجاری ایران در قطر را داده است. به گفته او با توجه به نیاز قطر به تجارت با ایران به نظر می رسد در این شرایط بهترین راه برای توسعه تجارت با قطر، راه اندازی مرکز تجاری ایرانیان در قطر در موقعیت کنونی است که باید در دستور کار قرار گیرد.
کمیسیون کشاورزی اتاق تهران هم در جلسه ای، فرصت پیش روی ایران برای صادرات مواد غذایی به قطر را مورد بررسی قرار داد. براساس گزارش کمیسیون کشاورزی اتاق تهران، کل واردات قطر در سال ۲۰۱۶ از کشورهای دنیا حدود ۲۵ میلیارد دلار بوده که ۱.۲ میلیارد دلار آن مواد غذایی و کشاورزی بوده است.
البته در سال ۲۰۱۵ کل واردات این کشور ۶.۳۲ میلیارد بوده که سهم غذا و کشاورزی ۳.۳ میلیارد دلار بوده است و کشورهای عربستان ۳۲۳ میلیون، امارات ۳۷۷ میلیون، بحرین ۴۵ میلیون و مصر ۷۱ میلیون دلار به قطر صادرات مواد غذایی داشته اند، یعنی ۳۰ درصد واردات غذایی قطر از این چهار کشور بوده است. در حالی کشورهای مختلف صادرات مختلف و فراوانی به قطر داشته اند که ایران در این سال ها بهره ای از این بازار نبرده است.
حالا با این شرایط پیش آمده، ایران می تواند تا حدودی این بازار را به دست بگیرد و صادرات کالاهای مختلفی را به این کشور کوچک حاشیه خلیج فارس داشته باشد. کاوه زرگران، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران در این باره گفت: «غالب اقلامی که قطری ها به آن نیاز دارند محصولات صنایع تبدیلی است.
آرد، نان و آب معدنی از کالاهای مورد نیاز قطری هاست و شرکت های ایرانی که ظرفیت خالی دارند می توانند برای تامین نیازهای قطر پیش قدم شوند. کل واردات مواد غذایی کشاورزی قطر در سال ۲۰۱۵، ۳.۳ میلیارد دلار بوده و بخشی که از تنش با چهار کشور عربی امارات، عربستان، بحرین و مصر آسیب دیده، ۳۱ درصد از این رقم است. ایران می تواند تامین کننده این ۳۱ درصد باشد.»
همچنین محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات ایران، وضعیت پیش آمده بابت قطع رابطه کشورهای عربی با قطر را فرصتی بی نظیر برای اقتصاد ایران دانسته و تاکید می کند: «بازاری 4 تا 5 میلیارد دلاری پیش روی ایران قرار دارد. البته باید توجه داشت که این شرایط مادام العمر نیست و ممکن است در آینده ای نزدیک و در دوره کوتاه مدت، اختلافات برطرف شود، بنابراین باید به سرعت، از این فرصت برای اقتصاد ایران بهره گرفت.»
او می گوید: «قطر، یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه و البته تاثیرگذار در حوزه کشورهای عربی است؛ این کشور سالانه، حدود ۴ تا ۵ میلیارد دلار از عربستان و امارات متحده عربی، مواد غذایی وارد می کند و کشور ثروتمندی در منطقه به شمار می رود؛ از سوی دیگر، ایران نیز پتانسیل های بسیاری در موضوع تامین مواد غذایی و مایحتاجی که کشور قطر نیاز داشته، دارد؛ ضمن این که قطر، کشوری نزدیک به ایران است و از سه بندر مهم کشور ما از جمله بندرعباس، لنگه و بوشهر با زمانی کمتر از ۱۲ ساعت از طریق آبی، می توان کالاها را برای این کشور ارسال کرد.»
با این حال، مسائلی هم در این راستا وجود دارند و کارها آن قدر راحت انجام نمی شود. حسن فروزان فرد، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران از مشکلات به دست آوردن بازار قطر می گوید: «مسئله اول، نقل و انتقال پول و مشکلات بانکی در پرداخت ها است. نکته دوم، آمادگی در زمینه بسته بندی است. یعنی بسته بندی محصولات به نحوی که قابلیت عرضه در کشورهای عربی را داشته باشد.
ارتباطات تجاری ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس در سال های اخیر خوب نبوده است و بیشتر تولیدکنندگان بسته بندی مناسب با بازار مصرف کشور عربی برای شناساندن محصول به زبان عربی را ندارند و زمان می برد تا این بسته بندی ها آماده شوند.
تراز استاندارد کیفی در کشوری مثل قطر بالاست و فروشگاه های بزرگ در این کشور بیشتر محصولات مشابه را از آمریکا و اروپا تامین می کنند و ممکن است فعالان اقتصادی به ویژه فعالان صنایع تبدیلی به زمان بیشتری برای تامین محصولات مشابه را از آمریکا و اروپا تامین می کنند و ممکن است فعالان اقتصادی به ویژه فعالان صنایع تبدیلی به زمان بیشتری برای تامین محصولات در این تراز نیاز داشته باشند.
از همه مهم تر این که محصولات صادراتی به کشوری مثل قطر در فروشگاه های معتبر زنجیره ای فروخته می شود که ورود به آن نیازمند سرمایه گذاری اولیه و ایجاد تعهداتی در مورد زمان و قیمت محصول است.»
به هر حال درست است که قطر کشوری کوچک و با جمعیت ۲.۲ میلیون نفری است، اما به دست آوردن و رسیدن به بازار آن از این طرف خلیج به آن سوی خلیج کاری سخت است.
توان ایرانی ها برای به دست آوردن بازار قطر
احمد صادقیان، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران: قطر بازار بزرگی نیست و با جمعیتی ۲.۲ میلیونی اش می توان آن را به دست آورد. به این ترتیب تامین مواد غذایی آن ها برای بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی کار سختی نیست و ما قادر هستیم تا نیازهای آنها را برطرف کنیم. ولی هنوز ابزار این کار فراهم نیست و همچنان مسائل بانکی و حمل و نقل با مشکلات زیادی رو به رو هستند.
ارتباط بانکی با قطر ایجاد نشده است و امیدواریم دیپلماسی دولت و برنامه های دولتی به نتیجه برسد. با این که قطر بازاری کوچک است، اما از نظر سوق الجیشی، با مردمی که بالاترین درآمد سرانه را دارند و کشوری ثروتمند است، بازار مهمی محسوب می شود. برای ایران تمام بازارها اهمیت دارد و قطر هم از این اهمیت برخوردار است. ما امیدواریم که بتوانیم در این بازار موفق باشیم و مانند بازارهای دیگر آن را از دست ندهیم.
در حال حاضر مقداری کالا به قطر صادر شده است که براساس فعالیت های بخش خصوصی بوده است. اما متاسفانه کشتی های ایرانی اجازه حمل مستقیم به قطر را ندارند و بازرگانان مجبور به دورزدن محموله و افزایش سه چهار برابر هزینه هستند.
این مسائل باید با لابی دولت حل و این مشکلات برطرف شوند تا بتوانیم این بازار را در اختیار بگیریم؛ در غیر این صورت تامین نیازهای قطر کار سختی نیست. همچنین تولیدکننده های ایرانی هم می توانند استانداردهای مورد نیاز قطر برای مواد غذایی و دیگر محصولات را ایجاد کنند. باید شرکت های توانمند در این بازار حضور پیدا کنند. همچنین می توان مدیریت کرد تا این استانداردها کاملا رعایت شوند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
علت واقعی از بابت اینکه با داشتن همین منابع گاز بوشهر وایران هیچ پیشرفتی نکردند چیست،ایا واقعا نبود منابع و تکنولوژی هست یا ماجرا چیز دیگر هست،؟
مگه قطر چقدر جمعیت دارد و یا چه اقتصاد پیشرفته ای دارد که اینقدر هول شده ایم از آن گذشته این یک دعوای چند روزه است فردا باز با هم رابطه برقرار میکنند و شرمساریش میماند برای ایران
قطر فرصت طلایی!!!!
اگه مثل صادرات مواد غذایی ترکیه سبقت نگیره.
باورم نمیشه, یعنی اینقدر اقتصادمون ضعیف و وامانده شده که بازار موقتی و دومیلیونی قطر برامون بشه فرصت طلایی؟ اونم با صادرات لاشه گوسفند و هندونه خربزه و کلم کاهو؟! اگه راست میگید چرا خودرو صادر نمیکنید...؟
بااین اقلام صادراتی که ما دیدیم بیشتر شبیه فرصت حلبی هست تا طلایی...!
الان توهمین سایت برترینها این خبرو خوندم که امیر قطر به ولیعهد جدید عربستان تبریک گفت, اینم لینکش:
http://bartarinha.ir/fa/news/553944
متأسفانه این فرصت طلایی به تلی از خاکستر تبدیل شد...:-(