معمای سیاست آمریکا در استقلال اقلیم کردستان

با توجه به سیاست‌های پیشین ایالات متحده امریکا در قبال بالکانیزه شدن و حمایت از تأسیس کشورهایی از جمله بوسنی و هرزگوین و کوزوو، این انتظار در میان بسیاری از تحلیلگران از جمله کردهای اقلیم کردستان می‌رفت که واشنگتن چنین رویکردی را در قبال کردها و استقلال آنها از دولت مرکزی عراق نیز اتخاذ کند.

اردشیر پشنگ در روزنامه ایران نوشت: با توجه به سیاست‌های پیشین ایالات متحده امریکا در قبال بالکانیزه شدن و حمایت از تأسیس کشورهایی از جمله بوسنی و هرزگوین و کوزوو، این انتظار در میان بسیاری از تحلیلگران از جمله کردهای اقلیم کردستان می‌رفت که واشنگتن چنین رویکردی را در قبال کردها و استقلال آنها از دولت مرکزی عراق نیز اتخاذ کند.

این در حالی است که کردها از دهه ۱۹۷۰ میلادی تاکنون و بخصوص در دوره اخیر جدی‌ترین متحد امریکا علیه داعش به شمار می‌رفتند. به نظر می‌رسد جدا شدن کردها از عراق با توجه به بحرانی بودن منطقه خاورمیانه، پیچیده بودن و اتهامات جدی که به امریکا درباره بی‌ثباتی و همچنین ناامن‌سازی وارد است، طرح امریکایی در این منطقه را با شکست مواجه کند. مسأله مهم دیگر بحث انرژی در منطقه کردنشین است.

پیش‌بینی می‌شود این جدایی در بازارهای انرژی تأثیر منفی بگذارد. از طرفی امریکایی‌ها معتقدند ورود به مسأله همه پرسی باعث خواهد شد اولویت قطعی واشنگتن در منطقه که جنگ با داعش است، درگیری محتمل میان دولت مرکزی و کردها را تغییر داده و همین امر نیز بستر مناسبی را برای احیای دوباره داعش در این کشور فراهم سازد.

عوامل دیگری از جمله اعمال فشار ترکیه به‌عنوان متحد استراتژیک و نظامی واشنگتن در مخالفت جدی و سرسختانه با جداسازی کردها، حضور نداشتن سیاستمداران صاحب نفوذ موافق استقلال کردستان در میان هیأت حاکمه کاخ سفید، لابی گری ضعیف کردها و ضعف و شکنندگی دولت به نوعی شبه مستقل آنها در شمال عراق، واشنگتن را وادار کرده تا در سیاست رسمی خود مخالفت با استقلال اقلیم را در پیش گیرد.

این در حالی است که امریکایی‌ها پیشتر با در پیش گرفتن سیاست‌هایی از جمله حمایت از قطعنامه ۶۶۸ شورای امنیت برای اجرای پرواز ممنوع در سال ۱۹۹۱ و حمله به عراق و ساقط کردن رژیم بعث و پیش از آن نیز میانجیگری میان دو حزب اصلی درگیر کرد و حمایت‌های تأثیرگذار نظامی و تسلیحاتی از کردها به تقویت تدریجی کردهای عراق پرداختند و همین امر نیز این ذهنیت را ایجاد کرد که واشنگتن موافق استقلال کردها است.

اما واقعیت امر آن است که امریکا از نظر ظاهری و اعلامی مخالف تجزیه کردها است اما از سوی دیگر رویه‌های متعددی را شاهدیم که واشنگتن در تقویت تدریجی قدرت کردها نقش بسزایی داشته است. در نتیجه امریکا طی این سال‌ها تلاش کرده تا دیدگاه خود را به صورتی نرم در قالب دولت کردی تغییر داده و همزمان نیز به طور رسمی و دیپلماتیک مخالفت کامل خود را با موضوع رفراندوم مطرح کند که همین امر نیز حکایت از آن دارد که امریکایی‌ها مخالفتی بازدارنده با استقلال اقلیم کردستان در کوتاه مدت نخواهند داشت.