خنده بازار ضعيف شده، اما ...

پس از سامان گوران، سياوش مفيدي ديگر بازيگر موفق خنده‌بازار هم با اين برنامه قطع همكاري كرد؛ مفيدي در گفت وگو با هفت صبح از دلايل كناره‌گيري خود از سري جديد «خنده‌بازار» و نقاط ضعف آن مي‌گويد.

در حالي كه بيش از يك دهه از آخرين كار آيتمي ‌موفق در تلويزيون گذشته بود و تقريبا همه فكر مي‌كردند آيتم‌سازي در تلويزيون به خاطره‌ها پيوسته، نوروز ۹۰ مجموعه «خنده‌بازار» روي آنتن شبكه سه رفت. مجموعه‌اي به تهيه‌كنندگي فريد شب‌خيز و كارگرداني شهاب عباسي. «خنده‌بازار» از همان ابتدا بنا را بر اين گذاشت كه با بسياري از سوژه‌ها و آدم‌ها سر شوخي را بازي كند.

با اينكه كيفيت ساختار برنامه فاصله زيادي با بهترين آثار آيتمي ‌دهه ۷۰ داشت اما به لطف شوخي‌هاي جذابش با برخي چهره‌هاي مطرح سينما، تلويزيون، ورزش و موسيقي توانست مخاطب زيادي را جذب كند. اين جذب مخاطب و رضايت مديران تلويزيون باعث شد بلافاصله ساخت سري‌هاي بعد در دستور كار شبكه سه قرار بگيرد. سري دوم اين مجموعه در ماه رمضان ۹۰ روي آنتن رفت كه بسيار موفق‌تر از سري اول بود اما در حالي كه «خنده‌بازاري»‌ها داشتند به قوام و ثبات لازم مي‌رسيدند يكي از اركان جذابيت اين برنامه يعني سامان گوران(كه استعداد عجيبي در تقليد صدا و حركات چهره‌هاي مطرح داشت) با جنجال و حرف و حديث فراوان از «خنده‌بازار» جدا شد.

با رفتن گوران يكسري آيتم‌ها حذف يا دچار تنزل شد. با اين حال سري سوم هم توانست گليم خودش را از آب بيرون بكشد اما نزول اين مجموعه از سري چهارم آغاز شد و حالا در سري هشتم اين مجموعه نه تنها ديگر خبري از آن جذابيت اوليه اين مجموعه نيست بلكه به دلايلي مثل نبود متن مناسب، سوژه‌هاي تكراري و بازي ضعيف بازيگرانش حتي مخاطبان اوليه خود را هم از دست داده است اما در اين وانفسا يكي ديگر از آدم‌هاي موفق اين مجموعه هم از سري جديد خنده‌بازار جدا شده است. سياوش مفيدي از معدود بازيگران با تجربه اين مجموعه بود كه بازيگر آيتم‌هاي ثابت و موفقي چون «پليس نامحسوس» و «دفتر مجله»، «آشپزي ساده» و.... بود. به بهانه جدا شدن او از سري جديد در خصوص ضعف‌هاي اين مجموعه با او صحبت كرديم كه در ادامه مي‌خوانيد

.

محدوديت‌ها بلاي جان خنده‌بازار !

پس از جنجال‌هايي كه باعث جدا شدن سامان گوران از خنده‌بازار شد، مفيدي دومين بازيگر تاثير‌گذار اين مجموعه است كه همكاري‌اش را با «خنده‌بازار» قطع كرد. البته او معتقد است بين جدايي او و گوران از اين برنامه هيچ شباهتي وجود ندارد: «شهاب عباسي و فريد شب‌خيز قبل از اينكه همكار من باشند دوست من هستند و من برخلاف گوران خيلي دوستانه از برنامه جدا شدم.

البته مايل نيستم در مورد علت اين جدايي صحبت كنم ولي از من درخواست شد در سري جديد هم حضور داشته باشم كه ترجيح دادم اين اتفاق نيفتد و در خنده‌بازار جديد نباشم. همين.» مفيدي براي صحبت در مورد ضعف‌هاي خنده‌بازار هم خيلي محتاطانه عمل مي‌كند: «خيلي نمي‌خواهم وارد اين مباحث شوم چون ممكن است اين سوءتفاهم به وجود بيايد كه چون از برنامه جدا شده‌ام اين حرف‌ها را مي‌زنم»با اين حال او ضعف‌هاي فعلي «خنده‌بازار» را مي‌پذيرد اما ريشه اين ضعف‌ها را در جاي ديگري مي‌داند.

اولين علت را هم شرايط سخت موجود در تلويزيون براي توليد چنين برنامه‌اي مي‌داند:«در خارج از ايران برنامه‌هايي از اين دست ساخته مي‌شوند كه سال‌هاي متمادي روي آنتن مي‌روند و طرفداران خاص خودشان را دارند. اين برنامه‌ها وقتي مورد استقبال قرار مي‌گيرند انواع و اقسام حمايت‌ها از آن انجام مي‌شود تا شرايط توليد بهتري براي ادامه مسيرشان فراهم شود، اما در ايران مسير توليد و ساخت چنين برنامه‌هايي بسيار سخت است.

چه قبل از موفقيت و چه بعد از آن انواع و اقسام محدوديت‌ها وجود دارد، كار طنز ساختن به خودي خود سخت است، ولي وقتي شما با محدوديت مواجه شويد اين كار سخت‌تر هم مي‌شود. شما نمي‌توانيد با خيلي چيزهاي به ظاهر معمولي كه كلي سوژه به شما مي‌دهند شوخي كنيد، خط قرمزهاي زيادي در تلويزيون وجود دارد كه البته وجودشان لازم است اما اين محدوديت‌ها طنز‌پردازي را سخت مي‌كند .»

اصرار تلويزيون به وجود برخي آيتم‌ها

سياوش مفيدي در حالي به اين محدوديت‌ها اشاره مي‌كند كه علي دارابي معاونت سيما در سال 90 اعلام كرد كه دست خنده‌بازاري‌ها براي پرداختن به برخي موضوعات باز است اما مفيدي معتقد است كه در عمل اين اتفاق نيفتاد، برخلاف وعده داده شده محدوديت‌ها در سري‌هاي بعدي بيشتر و بيشتر شد:«در يكي دو سري اخير فضا براي يكسري شوخي‌ها كه اتفاقا باعث جذابيت مجموعه در سري‌هاي قبل شده بود بسته‌تر شد، البته دقيقا نمي‌دانم اين محدوديت از سمت چه كسي به وجود آمد اما مثلا فريد شب‌خيز سر صحنه مي‌آمد و مي‌گفت فلان شوخي را نكنيد يا ساخت فلان آيتم را ادامه ندهيد. اين اتفاق در سري‌هاي جديد بيشتر اتفاق افتاد.» اما نكته ديگري كه مفيدي به آن اشاره مي‌كند بحث تاكيد تلويزيون بر ادامه بعضي آيتم‌ها است، آيتم‌هايي كه به اذعان تيم سازنده ديگر سوژه‌اي برايش وجود ندارد :«در خصوص اصرار تلويزيون براي حضور برخي آيتم‌ها يكي از آيتم‌هايي كه خودم حضور داشتم را مثال مي‌زنم. آيتمي‌كه ما در آن با پليس نامحسوس شوخي مي‌كرديم يكي از آيتم‌هاي محبوب مخاطبان بود. با اين حال از يك جايي به بعد ما به اين نتيجه رسيديم كه پرداختن به اين سوژه كافي است و ديگر چيز جديدي نداريم به آن اضافه كنيم، خودمان مي‌خواستيم آن آيتم حذف شود ولي تلويزيون اصرار داشت كه اين آيتم حتي شده در حد پنج شش قسمت در هر سري وجود داشته باشد. خب ما مي‌دانستيم عمر اين آيتم تمام شده و ديگر سوژه‌اي ندارد كه بتوانيم به آن بپردازيم، با اين حال بايد اين آيتم را حفظ مي‌كرديم. در اين حالت طبيعي است كه نتوانيم اين آيتم را به جذابيت گذشته بسازيم

ضعف در نويسندگي و بازيگري

آيا دليل همه نقاط ضعف خنده‌بازار تصميمات تلويزيون است؟ پاسخ مفيدي به اين سوال منفي است. او مهم‌ترين ضعف خنده‌بازار را ضعف متن‌هاي آن مي‌داند:«ما نويسنده آيتم كم داريم. بسياري از نويسندگان موفق طنز ما آيتم نويس نيستند يا ديگر حاضر نيستند كار آيتمي ‌بنويسند. خيلي از نويسندگان هم با كار آيتمي‌و اصلا طراحي آيتم‌هاي ثابت و ادامه‌دار آشنا نيستند. كار آيتمي ‌نوشتن بسيار سخت است، شما بايد در چند دقيقه به شكل طنز به يك موضوع يا اتفاق بپردازيد و نوشتن چنين متن‌هايي نياز شديد به تجربه و شناخت از قالب آيتم دارد.» بحث دومي ‌كه مطرح است بحث ضعف بازي بازيگران اين مجموعه است. اكثر بازيگران اين مجموعه آدم‌هاي كم تجربه‌اي هستند كه حتي خيلي از آن‌ها «خنده‌بازار» اولين و شايد مهم‌ترين كار كارنامه كاري‌شان محسوب مي‌شود. به همين علت گاهي بازي‌ها به شدت كنترل نشده است و حتي جنس بازي‌ها از حالت كمدي خارج و به سمت لودگي مي‌رود. مفيدي در اين خصوص حاضر به دادن نظر در خصوص تيم بازيگري مجموعه نيست اما مي‌گويد:«اين را به شما اطمينان مي‌دهم واقعا هيچ كدام از خنده‌بازاري‌ها دوست ندارند به سمت لوده بازي بروند، خود من خيلي تلاش كردم اين اتفاق در بازي‌ام نيفتد ولي اگر چنين برداشتي از جنس بازي ما شده حتما ضعف از ما بوده، با اين حال يكسري ضعف در بازي‌ها را قبول دارم.»

چرا برخي آيتم‌ها حذف شدند

در اين مدت آيتم‌هاي جذابي از خنده‌بازار حذف شدند، آيتم‌هايي كه ديگر جايگزين مناسبي براي آن‌ها پيدا نشد. مفيدي علت حذف برخي از اين آيتم‌ها را تصميم گروه و تعدادي را نظر تلويزيون عنوان مي‌كند. او در مورد مهم‌ترين آيتم‌هاي حذف شده مي‌گويد:«آيتمي‌داشتيم به نام «پارك علت» كه در آن با محمد‌رضا شهيدي‌فر و برنامه «پارك ملت» شوخي مي‌كرديم، در اوج موفقيت اين آيتم يك بار با يزدان فتوحي(بازيگر نقش شهيدي‌فر) صحبت كرديم و به اين نتيجه رسيديم كه واقعا اين آيتم بيش از اين جاي كار ندارد و چه بهتر است با خاطره خوش و قبل از تكراري شدن آن را تمام كنيم كه خوشبختانه اين تصميم مورد موافقت گروه قرار گرفت و آن آيتم حذف شد، اما مثلا آيتم شوخي با مسئولان دولتي و آيتمي‌كه قرار بود شوخي با جلسات هيات وزيران باشد در حالي كه داشت به قوام مي‌رسيد و كلي سوژه برايش داشتيم از برنامه حذف شد.»

البته مفيدي مهم‌ترين نقطه قوت «خنده‌بازار» را هم جذب مخاطب عام و خاص مي‌داند و معتقد است در اوج اين برنامه از دكتر و كاسب تا هنرمند و مدير دولتي بيننده حداقل يك آيتم از خنده‌بازار بوده‌اند. از مفيدي مي‌پرسيم كه به نظرش آيا بهتر نيست براي حفظ خاطره‌هاي خوب سري‌هاي قبلي برنامه توليد اين برنامه متوقف شود كه ترجيح مي‌دهد پاسخ ندهد و آخرين سوالمان از او اين است كه اگر ساخت خنده‌بازار ادامه پيدا كند ممكن است دوباره در اين مجموعه حضور داشته باشد كه او پاسخ مي‌دهد:«بعيد مي‌دانم !»