مصباحی مقدم: چرا FATF مساله اصلی مردم شده؟

خبرگزاری ایلنا: عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اعمال فشارهایی که به تصمیم‌گیران کشور جهت بررسی کنوانسون‌های زیرمجموعه FATF اعمال می‌شود، گفت: چطور بسیاری از مردم به خودشان اجازه می‌دهند که به نمایندگان مجلس و اعضای شورای نگهبان یا مجمع تشخیص مصلحت نظام تکلیف کنند که این کار را بکنید یا نکنید؟ البته ما به مردم‌مان حق می‌دهیم که دغدغه مسائل نظام وآنچه در جریان تصمیم‌گیری کشور است را داشته باشند چرا که زخم خورده‌اند و این زخم خوردن‌ها موجب حساسیت آن‌ها شده اما آیا نباید به ساختاری که نظام ایجاد کرده اعتماد کنند؟

حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم:

تعلیق مسائل داخلی به مناسبات بین‌المللی موجب نوعی حالت صبر و انتظار حتی در بین تولیدکنندگان، تجار و صادرکنندگان شده است. البته شرایط برای تولیدات داخلی بسیار مناسب شده است با توجه به اینکه قیمت ارز بالا رفته، واردات به صرفه نیست و تولید داخلی و مصرف آن به صرفه است و الان دیگر برندهای خارجی کم کم دارد از ذهن و فکر مردم خارج می‌شود و برندهای داخلی جای خودش را باز می‌کند.

( در پاسخ به این سوال که چرا در ماجرای بررسی پالرمو و سی اف تی که مباحثی کارشناسی است در کشور دچار حواشی می‌شویم و اینکه چرا نمایندگان مجلس یا مجمع تشخیص باید بگویند ما در این موضوع تحت فشار هستیم و برای ما پیامک‌هایی می‌آید که پالرمو را تصویب کنید یا نکنید؟): متأسفانه مسائلی در این سطح دارد تبدیل می‌شود به مسائل توده مردم که من از این بابت ابراز تأسف می‌کنم چرا که این‌ها مسائلی بسیار پیچیده و فنی است. این‌ها مسائلی نیست که حتی اگر عبارت‌های آن را بسیاری از مردم ما بخوانند معنای آن را متوجه شوند چراکه به زبان حقوق بین‌الملل آشنا نیستند، این‌ها کارهایی بسیار تخصصی است.

خود من اولین بار که این کنوانسیون‌ها را دیدم در مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کردم که فهم این‌ها ساده نیست و بنده تا تمامیت آن را متوجه نشوم رأی نخواهم داد و لذا تقاضا کردم چندنفر متخصص حقوق بین‌الملل را به کار بگیرند تا این دو کنوانسیون را برای ما استخراج کنند و به طور کامل توضیح دهند، آنگاه است که ما می‌توانیم تصمیم بگیریم که بپیوندیم یا نپیوندیم، یا اینکه شرط بگذاریم.

حال چطور بسیاری از مردم به خودشان اجازه می‌دهند که به نمایندگان مجلس و اعضای شورای نگهبان یا مجمع تشخیص مصلحت نظام تکلیف کنند که این کار را بکنید یا نکنید؟ البته ما به مردم‌مان حق می‌دهیم که دغدغه مسائل نظام و آنچه در جریان تصمیم‌گیری کشور است را داشته باشند چرا که زخم خورده‌اند و این زخم خوردن‌ها موجب حساسیت آن‌ها شده اما آیا نباید به ساختاری که نظام ایجاد کرده اعتماد کنند؟

بالاخره این نظام رهبری دارد، مجلس دارد، این نظام جایگاهی مثل شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام دارد. مجمع تشخیص نزدیک به ۵۰ نفر عضو دارد که هرکدام از این‌ها رئیس‌جمهور و معاون رئیس‌جمهور و وزیر و چند دوره نماینده مجلس بوده‌اند، آیا به این‌ها هم نمی‌خواهید اعتماد کنید؟ پس به چه کسی می‌خواهید اعتماد کنید؟ این‌ها منتخب و منصوب رهبری هستند. رهبری به این‌ها اعتماد کرده، خدا انصاف دهد کاری کرده‌اند که حتی به یک چنین مجموعه بسیار معتبر و مهمی هم اعتماد نشود.

این مجموعه تصمیمی نمی‌گیرد مگر اینکه بررسی‌های کارشناسی دقیقی کرده باشد. طی این مدت چند ماه که این لوایح در دستور کار است خدا می‌داند که ما صدها ساعت وقت گذاشتیم و نظرات کارشناسی موافق و مخالف را شنیده‌ایم و به تعبیر حضرت آقا ما تقریباً به ته این موضوع رسیده‌ایم.

آقا فرمودند اگر خودتان بروید قانون داخلی وضع کنید بهتر از این است که چیزی را تصویب کنید که نمی‌دانید ته آن چیست. این خیلی سخن حکیمانه و هوشمندانه‌ای بود. پس ما اگر نمی‌دانیم نتیجه آن چیست نباید قبول کنیم و اگر رسیدیم به اینکه نتیجه آن مثبت است رأی می‌دهیم و گاهی به این نتیجه می‌رسیم که برای یک شرایطی مثبت می‌دانیم و برای یک شرایطی منفی می‌دانیم. الان بخش زیادی از مقالاتی که کارشناسان در رسانه‌ها می‌نویسند تماماً دارند توصیه می‌کنند که این دو کنوانسیون بسیار خوب است و باید به آن بپیوندیم و ۱۹۰ کشور به آن پیوسته‌اند و می‌گویند ما که تافته جدا بافته نیستیم و یا می‌گویند موجب شفافیت مبادلات می‌شود.

مگر ما می‌خواهیم از تروریست‌ها حمایت کنیم که بخواهیم راجع به تأمین مالی تروریسم یا پالرمو تردید و تأمل داشته باشیم؟ این‌ها القا شبهات اذهانی است که نظراتی کارشناسی هم هست، اما مساله را ساده می‌نگرند و چون در مطبوعات می‌آید توده مردم این‌ها را می‌بینند و گمان می‌کنند که مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌خواهد یک کار سیاسی کند که این را کش داده است. واقعاً این نیست و نگاه مجمع تشخیص نگاه جناحی و سیاسی نیست. اعضای مجمع تشخیص معتمدان رهبری هستند.

چرا ما باید به کنوانسیون‌ها بپیوندیم؟ مگر کنوانسیون‌ها چیزی علاوه بر این دارد؟ با این دو قانونی که ما تصویب کردیم باید بخش مهمی از دغدغه‌های FATF برطرف شده باشد، اما آن‌ها دست بردار نیستند و می‌گویند این‌هایی را که تصویب کرده‌اید تغییراتی در آن اعمال کنید. یکی از آنچه که ما در پولشویی تصویب کردیم بر اساس قانون اساسی استثنا کردیم و آن هم حمایت از نهضت‌های آزادی‌بخش و آن‌هایی است که از موجودیت کشور خود دفاع می‌کنند که این را استثنا کرده‌ایم. می‌گویند این را بردارید و باز هم موارد دیگری است که جزو مطالباتشان هست که ما برداریم تا آن‌ها قبول کنند.

نکته دیگر این است که ما الان در شرایط تحریمی هستیم. تحریم‌های آمریکا تحریم‌هایی است که اروپا نتوانست مقابل آن بایستد، به همین دلیل هم اروپایی‌ها از ایجاد ارتباط تجاری و مالی عدول کردند و به اینستکس رسیدند، یعنی اگر کل اروپا می‌خواهد با ایران تجارت کند باید از این کانال تجارت کند که مبادلات زیر نظر FATF صورت بگیرد، این یعنی اینکه ما الان که داریم با اروپا تجارت می‌کنیم همین را هم ببندیم و محدود کنیم.

این هنر اروپایی‌ها است که به اسم خدمت به ایران و ملت ایران، روابط بین ایران و اروپا را به نحوی تنظیم کنند تا برای اینکه ایران در برجام پایبند بماند کانالی را ایجاد کنند که به تعبیر من کوه موش زاییده است. در ادامه مطالبه می‌کند که شما به پالرمو و سی اف تی هم بپیوندید، ولی ما شرایط‌مان متفاوت است، آن ۱۹۰ کشور که تحریم نیستند. تازه کشوری مثل روسیه تحریم هم که باشد آیا برایش مهم است؟

اکثر اعضای مجمع به این نتیجه رسیده‌اند هرچند کسانی هم هستند که موافق پیوستن ایران به این لوایح هستند، اما تقریباً یک سوم نظرشان موافق پیوستن است و دو سوم نظرشان مخالف پیوستن است.

ما عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هستیم همین تصمیم را هم باید بر اساس مصلحت بگیریم. مصلحت اقتضا می‌کند که با تأخیر تصمیم بگیریم آن‌ها هم چهار ماه دیگر فرصت داده‌اند و در این چهار ماه هیچگونه تغییری در مناسبات بین‌المللی ما از نظر تجارت و صادرات و واردات و کانال‌های مالی موجود رخ نخواهد داد. حتی بنا به تقاضای نماینده دولت این تأخیر انجام شد. گفته شد که ما می‌توانیم الان رأی‌گیری کنیم اما وزیر اقتصاد گفتند رأی گیری‌تان را بگذارید برای بعد از عید. خود دولت می‌گوید الان تصمیم نگیرید. برخی از موافقان این لوایح متأسفانه مردم را شرطی کرده‌اند و این شرطی کردن آثاری دارد که آن آثار این است که موافقت و مخالفت مجمع با این لوایح دو بازتاب متفاوت دارد.