راز گرانی خودرو‌ فاش شد

جام جم آنلاین: از سال گذشته خودروسازان داخلی به بهانه کمبود قطعات، تولید خود را کاهش دادند به طوری که تولید خودرو در سال ۹۷ تقریبا نصف شد. با این‌که خودروسازان می‌گویند کمبود برخی قطعات پیچیده برقی و‌های تک همچون ای. سی. یو و ایربگ دلیل افزایش خودرو‌های ناقص بوده است، اما برخی مسؤولان غیرخودرویی معتقدند خودروسازان عامدانه محصولاتشان را به بازار عرضه نکردند تا مجوز گرانی را از وزارت صنعت بگیرند.

ماجرای احتکار خودرو واقعیت دارد؟

این افراد، خودروی پراید را مثال می‌زنند که سایپا تا زمانی که مکلف بود این محصول را با قیمت ۲۲ میلیون تومان به بازار عرضه کند، کمبود قطعه را بهانه می‌کرد و از عرضه آن خبری نبود؛ اما وقتی مجوز فروش این محصول به قیمت ۳۷ میلیون تومان را گرفت، اقدام به فروش فوری همین محصول کرد. مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران دیروز اعلام کرده طبق بازرسی‌های انجام‌شده از چند خودروسازی متوجه شده که برخی خودروسازان قطعات ساده مانند ضبط، برف‌پاک‌کن و شیشه‌بالابر را روی خودرو نصب نمی‌کنند تا وقتی گران‌تر شد بتوانند با قیمت بالاتر در بازار عرضه کنند. محمدعلی اسفنانی مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران گفت: برخی خودرو‌های در انبار مانده خودروسازان قطعات ابتدایی ندارند و کارخانجات می‌توانند با تحویل این خودرو‌ها هم بار خودشان را سبک کنند و هم متقاضیان به محصولشان می‌رسند.

اما خودروسازان معتقدند اگر موضوع به این سادگی‌ها بود قطعاً این کار را انجام می‌دادیم. به گفته خودروسازان، قطعاتی که ناقص است مربوط به سیستم ایمنی خودرو است که در داخل تولید نمی‌شود. اکنون ۱۸۰ هزار خودروی ناقص در پارکینگ‌های ایران‌خودرو و سایپا خاک می‌خورد و تولیدکنندگان این محصولات معتقدند تا زمانی که قطعات اصلی این خودرو‌ها تأمین نشود اجازه عرضه آن را ندارند. از سوی دیگر سازمان تعزیرات حکومتی می‌گوید قطعاتی که روی خودرو‌ها نصب نشده مربوط به موارد ایمنی نیست. برای روشن شدن موضوع با سازمان تعزیرات حکومتی، انجمن خودروسازان و تولیدکنندگان خودرو صحبت کردیم که در ادامه می‌خوانید.

۱۸۰ هزار خودروی ناقص داریم

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان به خبرنگار ما توضیح داد: حدود ۱۸۰ هزار خودرو در کارخانه‌های بزرگ به دلیل نقص فنی مانده‌اند که ۹۰ درصد آن‌ها نیاز به قطعات الکترونیکی وارداتی دارد که مواردی مانند شیشه‌بالابر و ضبط خودرو هم شامل همین موارد است.

وی با بیان این‌که مردم راضی به دریافت خودرو‌های ناقص نیستند افزود: حتی اگر خودرویی فاقد ضبط یا شیشه‌بالابر باشد مردم حاضر به دریافت آن نیستند و در یک زمانی این کار صورت گرفت که انتقاد‌های زیادی به ما شد، اما بعید است که خودرو‌ها در شرایط فعلی همه مشکل ضبط داشته باشند.

دبیر انجمن خودروسازان به ایمنی خودرو‌ها اشاره کرد و گفت: زمانی که خودرو‌ها فاقد رایانه هستند چطور می‌توان به بازار عرضه کرد، این در حالی است که برخی خودرو‌ها قطعات ایمنی خودرو ندارند که در هیچ صورتی نمی‌توان تحویل داد.

نعمت‌بخش تصریح کرد: چند ماه پیش خودروسازان را متهم به احتکار کردند، اما آقای سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور اعلام کردند احتکاری صورت نگرفته و خودرو‌ها فاقد قطعات هستند. همچنین باید توجه داشت که در خطوط تولید کارخانه‌ها نمایندگان سازمان بازرسی کل کشور اغلب حضور دارند و امکان احتکار خودرو وجود ندارد.

محمد‌رضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی به جام‌جم گفت: یک خودرو از سه هزار و ۳۰۰ قطعه تشکیل می‌شود و اگر یک قطعه هم روی آن نباشد به عنوان خودروی معیوب شناخته می‌شود و قابل تحویل نیست. وی افزود: برخی از این موارد در حیطه استاندارد خودرو است و اگر سازمان ملی استاندارد مجوز دهد که خودرو‌ها بدون قطعاتی که مربوط به ایمنی خودرو نمی‌شود در مرحله ترخیص قرار گیرند قطعا خودروسازان در کمترین زمان این اقدام را انجام خواهند داد. نجفی منش به مشکل اصلی قطعه سازان و خودروسازان اشاره کرد و گفت: مشکل اصلی خودروسازان و قطعه سازان نقدینگی است که قرار بود بانک مرکزی تسهیلاتی به منظور جبران بدهی خودروسازان به قطعه سازان پرداخت کند، اما از ۱۱ هزار میلیارد تومانی که وعده‌اش داده شد ۴ هزار میلیارد پرداخت کردند. مابقی قرار بود در قالب ارزی (یورو) پرداخت شود که حتی یک یورو هم پرداخت نشده است.

رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی میزان بدهی خودروسازان به قطعه سازان را اعلام و تصریح کرد: ۲۲ هزار میلیارد تومان بدهی خودروسازان به قطعه سازان است و خودروسازان به دلیل قیمت‌های دستوری شورای رقابت در طول سال‌های گذشته ۱۴ هزار میلیارد تومان زیان متحمل شدند و در طول این سال‌ها دولت هیچ کمکی برای جبران این موضوع نکرد در حالی که تکلیف قانونی داریم که اگر دولت بر اساس قیمت گذاری دستوری منجر به زیانی شود باید آن را جبران کند.

تخلف بزرگ خودروسازان

محمدعلی اسفنانی، مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران درباره خودرو‌های فاقد قطعات توضیح داد: در بازدید‌هایی که از کارخانجات مختلف خودروسازی داشتیم مشاهده شد خودرو‌هایی که به نام خودرو‌های معیوب و فاقد قطعات معرفی می‌شوند اغلب شیشه‌بالابر و ضبط صوت خودرو ندارند.

وی افزود: آنطور که خودروساز‌ها می‌گویند قطعات مربوط به ترمز، کامپیوتر (ای. سی. یو) و کیسه هوا برای تحویل در اختیار ندارند، اما طبق بازرسی‌های انجام‌شده مشاهده کردیم قطعاتی که در خودرو‌ها نصب نشده متفاوت است که در بسیاری از موارد نبود این قطعات ارتباطی با ایمنی ندارد.

اسفنانی با بیان اینکه برخی خودرو‌ها فاقد ضبط هستند، اما به بازار عرضه نمی‌شوند تصریح کرد: خودرو‌های موجود در پارکینگ خودروسازی‌ها به دلیل نبود قطعات بسیار ابتدایی ناقص مانده است؛ درواقع خودرویی که دستگاه پخش ندارد ناقص محسوب نمی‌شود و خودروسازان می‌توانند با کسر هزینه این قطعات ابتدایی، خودرو را به مشتری تحویل دهند و فرد قطعه موردنظر را از بازار آزاد تأمین کند.

مدیرکل تعزیرات استان تهران افزود: حرف ما این است که اگر کارخانجات تولیدکننده خودرو قطعه ندارند چطور فروش فوری انجام می‌دهند. مشخص است خودرو‌ها در گذشته تولیدشده و به جای انجام تعهداتشان اقدام به فروش فوری کردند.

وی ادامه داد: اگر کارخانجات قطعه ندارند چطور فروش فوری می‌گذارند و ابتدا باید خودرو‌های ثبت‌نام‌شده را تحویل دهند تا بازار از التهاب خارج شود و بعد سراغ مواردی مانند فروش فوری بروند.

وی درباره ادعای خودروسازان مبنی بر کمبود قطعه، تاکید کرد: اگر کاهش تولید این شرکت‌ها ناشی از کسری قطعه است تمامی خودرو‌ها باید در دو یا حداکثر سه نوع قطعه مشترک مانند کیسه هوا، ای. سی. یو و... نقص داشته باشند این در حالی است که در بازدید‌های به‌عمل‌آمده برخی خودرو‌ها یک قطعه مانند بالابر شیشه، پخش خودرو و... کم دارند.

اسفنانی ادامه داد: این عملکرد خودروسازان، احتمال اینکه آن‌ها در گذشته خودرو‌هایی سالم و کامل تولید کرده و آن‌ها را انبار کرده‌اند و حال که قیمت مصوب افزایش پیدا کرده آن‌ها را به بازار عرضه می‌کنند تقویت می‌کند؛ این اقدام مصداق بارز احتکار است و در صورت اثبات با آن برخورد می‌شود.

علیرضا بخت‌آزما مدیر مونتاژ خط تولید ایران‌خودرو در گفت‌وگویی ضمن دعوت از مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران و خبرنگاران برای بازدید از خط تولید و پارکینگ ایران‌خودرو تصریح کرد: مدیرعامل ایران‌خودرو صریحاً دستور دادند همه گروه‌های تأمین، تولید، برنامه‌ریزی و سازندگان بر تجاری‌سازی خودرو‌های ناقص و تحویل به مشتریان تمرکز کنند که بر این اساس تاکنون بیش از ۳۳ هزار خودرو به مشتریان تحویل شده است.

وی ادامه داد: از ۷ خرداد تا پایان روز کاری ۴ تیرماه ۳۳ هزار و ۴۴ خودروی ناقص تکمیل و تحویل مشتریان شده است و این روند تا به‌روزرسانی عرضه و تقاضا ادامه دارد.
بخت‌آزما تاکید کرد: ای. سی. یو (کامپیوتر خودرو)، کیسه هوا و ترمز ضد قفل از جمله مواردی است که خودرو‌های ایران‌خودرو نقص دارند و به محض تأمین این قطعات فرآیند تکمیل و تحویل خودرو به مشتریان انجام می‌شود.
مدیر مونتاژ خط تولید ایران‌خودرو گفت: قطعاتی که خودرو‌های ایران‌خودرو ندارند مربوط به موارد ایمنی است و بدون این قطعات شماره‌گذاری خودرو انجام نمی‌شود.

وی گفت: از مدیرکل تعزیرات حکومتی ایران‌خودرو و اصحاب رسانه دعوت می‌کنیم تا از خط تولید و پارکینگ ایران‌خودرو به منظور مشاهده از خودرو‌هایی که فاقد قطعات فنی هستند بازدید کنند تا مردم آگاه باشند در صورت تأمین قطعات خودرو‌ها در کمترین زمان به دستشان خواهد رسید.