طغیان فقر با رشد شاخص فلاکت در ایران

روزنامه «همدلی» در گزارشی دلایل کاهش سطح معیشت و رشد شاخص فلاکت در یک سال اخیر را ارزیابی کرد.

آنطور که در آخرین گزارش این مرکز آمار آمده، مجموع نرخ بیکاری و تورم یا همان شاخص فلاکت، در زمستان سال گذشته به ۳۹درصد رسیده که نسبت به مدت مشابه در سال ۹۶، حدود ۱۰ درصد رشد کرده است.

رشد همزمان بیکاری و تورم در اقتصاد یک کشور نشان دهنده شرایط رکود تورمی است که روند رشد سریع شاخص فلاکت نیز گویای همین وضعیت است. شاخص فلاکت، یک نشانگر اقتصادی است که به گفته آگاهان اقتصادی، از افزودن نرخ بیکاری به نرخ تورم به دست می‌آید. این شاخص بر این باور استوار است که تورم فزاینده در کنار بیکاری رو به افزایش برای یک کشور، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی دربر خواهد داشت.

وایل بهار همین امسال بود که افزایش نرخ تورم، توجه هفته نامه آمریکایی فوربس را نیز به خود جلب کرد. بر اساس گزارش این مجله، ایران و آرژانتین جزء کشورهایی هستند که ارزش پول ملی آن‌ها به صورت قابل توجهی افت کرده است. آن طور که این گزارش وضعیت اقتصادی کشور را ارزیابی می‌کند، با سقوط ارزش ریال، تورم افزایش یافته و این موضوع در روند تغییرات شاخص فلاکت نیز تاثیر گذاشته است. بر اساس گزارش فوربس، ایران که در سال ۲۰۱۷، رتبه یازدهم شاخص فلاکت را در میان کشورهای دنیا به خود اختصاص داده بود حالا در سال جاری، به عنوان سومین کشوری است که وضعیت بیکاری و تورم آن رکورد زده است.

هر چند گزارش‌های رسمی داخلی نیز از رشد شاخص فلاکت در یکسال اخیر حکایت می‌کنند و این هفته نامه تنها مرجعی نیست که به این نکته اشاره کرده است. همین چند روز پیش بود که بررسی‌های مرکز آمار نشان داد که شاخص فلاکت به ۳۹درصد رسید. این در حالی بود که برخی از اظهارنظرها حکایت از این دارد که این شاخص حتی بیشتر از ۳۹درصد است. آنطور که یکی از آگاهان اقتصادی در این زمینه به نود اقتصادی، گفته است: «شاخص فلاکت بیش از ۳۹ درصد است. سازمان جهانی کار شاغل را اینگونه تعریف می‌کند که اگر یک نفر هفته‌ای یک ساعت کاری انجام دهد شاغل محسوب می‌شود.

اگر بخواهیم بر مبنای نرخ ilo (سازمان جهانی کار) به این مسئله بپردازیم نرخ بیکاری ما حدود ۱۲درصد است و در مقابل اگر نرخ تورم هم در حدود ۲۵ درصد بگیریم مجموع آن ۳۹درصدی می‌شود که به عنوان شاخص فلاکت اعلام کرده‌اند. اما اگر بخواهیم نگاهی واقع‌گرایانه به این ماجرا داشته باشیم، باید بگویم که تورم نقطه به نقطه ما ۵۰ درصد است و نرخ بیکاری بر مبنای شاخص وزارت کار ایران بالای ۲۵ درصد است و یقینا در این شرایط شاخص فلاکت بیش از ۳۹ درصد می‌شود. در این میان باید بگویم که وزارت کار ایران معتقد است فردی شاغل بوده که هفته‌ای ۴۴ ساعت کاری برای انجام‏دادن داشته باشد».

مرکز آمار در حالی از افزایش ۱۰درصدی شاخص فلاکت حکایت می‌کند که پیش‌بینی‌های خوبی در زمینه فاکتورهای اقتصادی به گوش نمی‌رسد. آنطور که در گزارش این مرکز آمده است، نرخ بیکاری در زمستان پارسال به ۱۲.۱ درصد و نرخ تورم به ۲۶.۹درصد رسیده است. این اعداد و ارقام در حالی مطرح است که نرخ تورم در بهار سال جاری نیز با روندی رو به رشد تغییر کرده و در نهایت در خرداد امسال به ۳۷.۶ درصد رسید.

از طرفی بنا بر ارزیابی صندوق بین‌المللی پول، نرخ بیکاری پارسال ایران ۱۳٫۹ درصد بوده و انتظار می‌رود در سال جاری میلادی به ۱۵٫۴ درصد اوج بگیرد. آنطور که تحلیل‌گران ارزیابی آگاهان اقتصادی نشان می‌دهد، این رقم در سال‌های آتی نیز افزایش خواهد داشت و به ۱۹٫۴درصد در سال ۲۰۲۴ اوج خواهد گرفت. از سوی دیگر، صندوق بین‌المللی پول نرخ تورم ایران در سال جاری را نیز ۳۷٫۲ درصد پیش‌بینی کرده است و بر اساس گفته‌های تحلیل‌گران اقتصادی، انتظار می‌رود شاخص فلاکت از زمستان پارسال به این سو، به شدت افزایش یافته و آهنگ رشد آن بیشتر هم شود.