در جست‌وجوی نویسندگان نوستالژی‌های مدرسه
کتاب‌های فارسی مدرسه، یکی از اولین راه‌های آشنایی دانش‌آموزان با شعر و داستان و به طور کلی ادبیات فارسی هستند. دانش‌آموزان دهه‌های ۵۰، ۶۰، ۷۰ و اوایل ۸۰ در کتاب‌های درسی‌شان علاوه بر اشعار و متن‌هایی از ادبیات کلاسیک و معاصر، با داستان‌هایی خاطره‌انگیز و شخصیت‌هایی محبوب و دوست‌داشتنی مواجه بودند که حال برایشان تبدیل به نوستالژی شده‌است.
روزنامه خراسان: کتاب‌های فارسی مدرسه، یکی از اولین راه‌های آشنایی دانش‌آموزان با شعر و داستان و به طور کلی ادبیات فارسی هستند. دانش‌آموزان دهه‌های ۵۰، ۶۰، ۷۰ و اوایل ۸۰ در کتاب‌های درسی‌شان علاوه بر اشعار و متن‌هایی از ادبیات کلاسیک و معاصر، با داستان‌هایی خاطره‌انگیز و شخصیت‌هایی محبوب و دوست‌داشتنی مواجه بودند که حال برایشان تبدیل به نوستالژی شده‌است.
داستان‌هایی مانند «تصمیم کبری»، «کوکب خانم»، «حسنک کجایی» و.... امروز قرار است به مناسبت هفته کتاب، از عبدالرحمن صفارپور، خالق داستان «تصمیم کبری» که سال‌ها در کتاب فارسی دوم دبستان جا خوش کرده بود، تجلیل شود. به همین مناسبت به سراغ داستان‌های نوستالژیک کتاب‌های دبستان و نویسندگانشان رفته‌ایم.
تصمیم کبری
«روزی مادر کبری به او گفت: کبری جان! برو کتاب داستانت را بیاور و برایم بخوان». این شروع یکی از داستان‌های خاطره‌انگیز کتاب‌های درسی است؛ داستان دختری به نام کبری که وقتی با کتاب خیس و باران‌خورده‌اش روبه‌رو می‌شود، تصمیم می‌گیرد منظم باشد.
این داستانِ نوستالژی را عبدالرحمن صفارپور نوشته است؛ نویسنده‌ای که سال‌ها مؤلف کتاب‌های آموزشی بوده و بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب دارد. بیشتر آثار صفارپور در انتشارات مدرسه به چاپ رسیده است. داستان «تصمیم کبری» سرانجام بعد از سال‌ها، در دهه ۸۰ از کتاب‌های درسی حذف شد.
خانواده آقای هاشمی
ماجرا‌های خانواده آقای هاشمی یکی دیگر از داستان‌های محبوب کتاب‌های درسیِ دانش‌آموزانِ سالهای گذشته بود که استثنائاً در کتاب تعلیمات اجتماعی سوم دبستان گنجانده شده بود.
این کتاب از ابتدا تا انتها ماجرای یک خانواده پنج نفره را که پدرشان کارمند اداره پست بود و از کازرون به نیشابور منتقل شده بود، روایت میکرد. کتاب تعلیمات اجتماعی سوم دبستان توسط غلامعلی حداد عادل به نگارش درآمد و در نهایت با تغییر این کتاب در سال ۹۴، داستان خانواده آقای هاشمی هم حذف شد.
کوکب خانم
«کوکب خانم، مادر عباس زن پاکیزه و باسلیقه‌ای است. او سطل شیر را همیشه در جای خنک نگاه می‌دارد. روی سطل پارچه‌ای می‌اندازد تا گرد و خاک برآن ننشیند و پاکیزه بماند».
اینها جملات آغازین یکی از محبوب‌ترین داستان‌های فارسی است که در سال ۱۳۵۷ وارد کتاب فارسی دوم دبستان شد؛ داستان زن پاکیزه و باسلیقه و مهمان‌نوازی به نام کوکب خانم که به خوبی از عهده پذیرایی از مهمانانِ سرزده‌اش برآمد. این داستانِ دوست‌داشتنی را که تا دهه ۹۰ در کتاب‌های فارسی دبستان بود، محمدرضا انتظاریان نوشته است.
حسنک کجایی
«دیر وقت بود. خورشید به نوک کوه‌های مغرب نزدیک می‌شد، اما از حسنک خبری نبود. گاو قهوه‌ای رنگ سرش را از آخور بلند کرد و صدا کرد: «ما... ما... ما...». یعنی من گرسنه‌ام، حسنک کجایی»؟ داستانِ مشهور و خاطره‌انگیز «حسنک کجایی» توسط محمد پرنیان در سال ۱۳۴۹ نوشته و بعد‌ها خلاصه آن وارد کتاب‌های درسی دبستان شد.
تصویرگری این داستان را هم پرویز کلانتری، طراح و نقاش برجسته ایرانی بر عهده داشت. بعد‌ها در سال ۱۳۸۷ حسن وارسته بر اساس این داستان نمایش نامه‌ای را نوشت و روی صحنه برد. «حسنک کجایی» تا اواخر دهه ۸۰ مهمان کتاب فارسی دوم دبستان بود و در دهه ۹۰ از کتاب‌ها حذف شد و برای همیشه به خاطره‌ها پیوست.
چوپان دروغگو
«چوپانی گاه گاه بی‌سبب فریاد میکرد: گرگ آمد! گرگ آمد! مردم برای نجات دادن چوپان و گوسفندان به سوی او می‌دویدند، اما چوپان می‌خندید و مردم می‌فهمیدند که دروغ گفته است».
دانش‌آموزانِ قدیم محال است که شخصیت چوپان دروغگو و داستانش را فراموش کنند؛ چوپانی که عاقبت نتیجه دروغ‌گویی‌اش را دید و پشیمانی‌اش سودی نداشت.
جالب است بدانید اصل این داستان در افسانه‌های یونان باستان آمده است که با الهام از روایت هانری ریشه، شاعر فرانسوی قرن ۱۸ میلادی به فارسی ترجمه شد و در کتاب فارسی دوم دبستانی جا گرفت.
دهقان فداکار
«در آن شب سرد و تاریک، نور لرزان فانوس کوچکی راه او را روشن میکرد. دهی که ریزعلی در آن زندگی میکرد، نزدیک راه‌آهن بود». اَزبرعلی خواجوی مشهور به ریزعلی خواجوی یکی از شخصیت‌های محبوب و واقعی بود که داستانِ فداکاری مثال‌زدنی‌اش در کتاب فارسی سوم دبستان آمده بود.
در روز ۱۶ آبان سال ۱۳۴۰ روزنامه اطلاعات با تیتر «یک واقعه حیرت‌آور در راه‌آهن تبریز» از فداکاری مردی خبر داد که سه روز پیش از آن جان مسافران قطار تبریز- تهران را از مرگ نجات داده بود. داستانِ این فداکاری که تا سال‌ها در کتاب‌های درسی جا داشت، برای چند سالی از کتاب‌ها حذف شد و دوباره با تغییراتی در تصویرسازی به کتاب‌ها برگشت.
نظر کاربران
داستان کوکب خانم از ۱۳۵۷ وارد کتاب دوم دبستان نشده بلکه از سالهای قبلت هم بوده
پتروس یادتون رفت...
خیلی اموزنده بودن..الان اصلا بچه ها نمیدونن پاکیزگی چیه ..دروغ چیه فداکاری چیه..من خواهر زادم اصلا نمیدونه دهه فجر چیه..برادرزادم کلاس چهارم اما نمیتونه حروف الفیا رو به ترتیب بخونه...حالا میگن نه نظام اموزشی عالی شده .من خودم معلم پایه پنجم هستم پسره نمیبدونه 21 تقسیم بر 7 چند میشه
پاسخ ها
مشکل از برادر زاده ی تنبلته البته
اون مشکل از خنگیه پسرته :/
بی ادب
الان بهتر شده خوب. قرن دیجیتال شده و فقط بعضی از معلمها پر کارند و بار اصلی رو مادراست و جیب باباها چون بعضی معلمهابا سهمیه رفتن و ترر زدن تو اموزش پرورش میبینی تو یک خانواده چندتا اموزش پرورشی هست .راهش رو بلدند و اول بصورت حق التدرس و سرباز معلم و نهضت سواد اموزی میرند بعد تبدیل وضعیت و رسمی میشوند. ۹۰درصد دانش اموزا اصلا با مفهوم چوپان بیگانه اند
و سبک کوکب خانم رو نمی پسندند
اخ که چقدر دلتنگم...چرا سیستم اموزشی عوض شد بچه ها همه بی سوادن
از وقتی سیستم آموزشی عوض شد و نمره و مشق شب حذف شد بچه ها بیسواد شدن،خاله من معلم کلاس سوم دبستان، ورقه های املا بچه هاشو داد من تصحیح کنم،حتی یکنفر هم مصطفی رو درست ننوشته بود، از ادب و احترام و گذشت و پاکیزگی و فداکاری هم که دیگه هیچی بلد نیستن،خودخواه و مغرور بار اومدن و زبون دراز خدا عاقبتمون رو بخیر کنه با این نسل
پاسخ ها
چرا این حرفارو میزنی؟! چیزی نمیدونی نگو...کجا و کی گفته مشق شب حذف شده خیلیم تکلیف شب دارن....اتفاقا پسر من کلاس دومه و جوری ریاضی و جمع وتفریق اعداد بزرگ رو یاد گرفته ک ادم بزرگ فکر میکنه...دیکته ها از ۱۰ تا ۹تاش کاملا بدون غلط..
البته ن تنها پسرم بلکه اکثرا پسرای هم سال پسرم همیتطورن...اتفاقا خیلی هوش و مغزشون فعال تر از دوره قبله...و همین هوش زیاد باعث شده توسری خور نباشن و بقول شما بدباشن..ک البته دید با دید فرق داره....
حتمااا غیر انتفاعیه عجیجم
از بزرگترین افتخارات دوره تحصیلاتم کلاس دوم بود که داستان کبری رو حفظ بودم چقد تو جمع بهم میگفتن داستان کبری رو از حفظ بگو.
پاسخ ها
واقعا تصمیم کبری چی بود تورو خدا بگو
من کودکیم ب این گذشت پتروس انگشتش درد نمیگرفت میکرد تو سوراخ
بچه های زمان قدیم،بخاطر نوع آموزش و تربیتی که در مدارس یاد می‌گرفتند،بسیار با معلومات و نظم و با سواد بودند،
مشاهیر و بزرگان کشور را می‌شناختند.
الان هیچ اجباری در یادگیری ندارند،هیچ شوق و هیجانی هم برای علم ومعلومات ندارند.
اکثراً رفاه طلب و حاضری خورند،میلی به تلاش ندارند.
الان خعلی بهتره من کلاس هشتم هستم نظام آموزشی الان خعلی بهتره تا قدیم
من سال ۴۹رفتم مدرسه این جز درسامون بود من سال ۵۷اول دبیرستان بودم
بعضی سخت گیریهای قدیم لازم نبود.بی ریشه بارآوردن الان بچه ها هم خوب نیست.پدر مادرا الان نوکر بچه هاشونن.هرچی میخان فراهمه.معنی تلاش روکجا بفهمند.نگین نه که درست میگم .قدیم بچه ها بازیهای پرتحرک داشتند الان همه سرشون تو موبایله وخمود و بی احساس.هرچی جلوبریم بدتره
الان طبق تحقیقات آموزش و پرورش، بچه ها ۸۰ درصد یادگیری شون رو از فضاهای مجازی اموزش میبینن....و تاثیر کلاس و معلم و مدرسه فقط ۲۰ درصد شده ....البته من خودم معلم هستم و وقتی میبینم معلم ها زحمت نمیکشن اطلاعات خودشون رو بروز کنند این حق رو به بچه ها میدم ...
بعضی از درسها باید حذف شه چون دیگه دانش اموزان دهه شصتی نیستن که هر چیزی رو قبول کنن
و مورد بعدی متاسفانه بعضی از معلم ها چنان بد پوش و بد لباس هستن و به زیبایی خودشون توجه ندارن که دانش اموز هیچ رغبتی برای حضور در کلاس نداره ...
نقاشی های اصلی نیستشون ،اینها رو بعدا گذاشتند الان تو اینها که گذاشتید فقط خانواده هاشمی و دهقان فداکار. همون نقاشی زمان ما رو دا رند .
چوپان دروغگو ی ما انقدر بچه گانه نبود نقاشی اش بقیه هم همینطور
من همه اش فکر می کردم چرا پتروس رو تنها فرستادند !!!!
شب تاریک تاریک بود جز صدای بومی که در دوردستها ناله می کرد صدایی به گوش نمی رسید !
پاسخ ها
بوف
دقیقا منم همش فکر میکردم چرا تنها رفته پتروس