محتوای حمایت‌شده
پای مصنوعی چیست؟ | بررسی انواع پروتز پای مصنوعی
پای مصنوعی بهترین گزینه برای افرادیست که متاسفانه به هر دلیلی پای خود را از دست داده اند. در این مطلب به معرفی این پروتز پر کاربرد و ضروری خواهیم پرداخت. اگر قصد دارید در این باره بدانید، همراه ما باشید.
برترین‌ها:پیشرفت فناوری و پزشکی در سال‌های اخیر باعث شده تا بتوان با استفاده از اعضای مصنوعی، بسیاری از مشکلات بیماران قطع اندام (آمپوتاسیون) را پشت سر گذاشت. فناوری تولید پروتزهای پا آن‌قدر پیشرفت داشته که در بیشتر مواقع شما متوجه وجود یک پروتز پای مصنوعی SACH یا Elastic Keel در بیمار نخواهید شد. این بیماران می‌توانند با استفاده از این امکا می‌توانند به راحتی به فعالیت‌های روزمره خود برسند.
جهت مشاوره با دکتر خدایی در کلینیک فنی آتل همین حالا با ما تماس بگیرید.
پای مصنوعی چیست؟
پای مصنوعی، که به آن پروتز پا نیز گفته می‌شود، یک وسیله پزشکی است که برای جایگزینی پای از دست رفته به کار می‌رود. این وسیله با هدف بازیابی عملکرد، توانایی حرکت و بهبود کیفیت زندگی افراد طراحی و ساخته می‌شود. تکنولوژی ساخت پاهای مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت است و پروتزهای مدرن با استفاده از مواد سبک و مقاوم، امکانات الکترونیکی و هوش مصنوعی، به افراد کمک می‌کنند تا به فعالیت‌های روزمره و حتی ورزش‌های حرفه‌ای بازگردند.
برای ساخت پای مصنوعی از چه موادی استفاده می‌شود؟
حتماً در فیلم‌های قدیمی بسیاری دیده‌اید کاپیتان دزدان دریایی یک تکه چوب استوانه‌ای شکل باریک را جایگزین پای قطع شده‌اش کرده است. در کاووش‌های باستانی و تاریخی پاهای مصنوعی ساخته شده از چوب نیز بسیار یافت شده استو این نشان می‌دهد که یافتن جایگزینی مناسب برای عضو قطع شده‌ی مهمی مثل پا از دیرباز دغدغه بشر بوده است. با پیشرفت تکنولوژی و فناوری و همینطور علم پزشکی و مهندسی پزشکی پروتزهای پا نه فقط از چوب یا فلز بلکه با ترکیبی از مواد پلیمری و فلزات ساخته می‌شوند. همچنین در طراحی پروتز این عضو از بدن به وزن، شباهت پای قطع شده و نقاط اتصال مناسب نیز توجه می‌گردد.
پای مصنوعی چگونه کار می کند؟
پای مصنوعی یا پروتز پا از مواد سبکی تولید می‌شود که ضمن سبکی مقاوم نیز باشد. پروتزها با توجه به محل قطع عضو که از بالای زانو یا سال یا مچ پا باشند متفاوت طراحی و ساخته می‌شوند. نحوه کارکرد این پروتزها به این صورت است که ابتدا از باقی مانده عضو به صورت دقیق قالب گیری می‌شود و طبق آن سکوتی طراحی و ساخته می‌شود که نقطه اتصال پروتز به بدن است. بخش بعدی پای مصنوعی سیستم تعلیق است.
پای مصنوعی از چه موادی ساخته می‌شود؟
پای مصنوعی از مواد متنوع و پیشرفته‌ای ساخته می‌شود تا هم سبک، هم مقاوم و هم کارآمد باشد. انتخاب مواد به نوع پروتز، سطح فعالیت فرد و بودجه بستگی دارد. در گذشته بیشتر از چوب و فلز استفاده می‌شد، اما امروزه مواد مدرن و پیشرفته‌تری به کار می‌روند.
فلزات
فلزاتی مانند آلومینیوم و تیتانیوم در ساختار داخلی پروتز، به ویژه در میله‌های اتصال و مفاصل، استفاده می‌شوند. تیتانیوم به دلیل وزن سبک و استحکام فوق‌العاده‌اش، گزینه بسیار مناسبی برای ساخت بخش‌های اصلی پروتز است.
فیبر کربن
فیبر کربن یکی از محبوب‌ترین مواد در ساخت پاهای مصنوعی مدرن است. این ماده به دلیل وزن بسیار کم و استحکام فوق‌العاده، برای ساخت بخش‌های اصلی پروتز و به ویژه برای ساخت پایه‌های فنری (به شکل C) در پروتزهای ورزشی کاربرد دارد. فیبر کربن به دلیل خاصیت انعطافپذیری، انرژی را ذخیره و آزاد می‌کند که به فرد کمک می‌کند تا با انرژی کمتری راه برود یا بدود.
پلاستیک و پلیمرها
انواع مختلفی از پلاستیک‌های با دوام مانند پلی‌پروپیلن و پلی‌اورتان برای ساخت سوکت‌ها و بخش‌های بیرونی پروتز استفاده می‌شوند. این مواد به دلیل سبکی، قابلیت قالب‌گیری و انعطافپذیری در ساخت بخش‌هایی که با پوست فرد در تماس هستند، بسیار مناسبند.
سیلیکون
سیلیکون در ساخت آستین‌های داخلی سوکت و پوشش‌های خارجی پروتز کاربرد فراوانی دارد. این ماده به دلیل نرمی و انعطافپذیری بالا، به خوبی از پوست فرد محافظت می‌کند، اصطکاک را کاهش می‌دهد و راحتی بیشتری را فراهم می‌سازد. در واقع، سیلیکون نقش یک لایه محافظ و بالشتک را بین استامپ و سوکت ایفا می‌کند.
مواد کامپوزیتی
مواد کامپوزیتی ترکیبی از دو یا چند ماده مختلف (مانند پلاستیک تقویت شده با الیاف شیشه یا کربن) هستند. این مواد در ساخت بخش‌هایی از پروتز که نیاز به مقاومت و انعطافپذیری همزمان دارند، استفاده می‌شوند.
قطعات پای مصنوعی به چه شکل است؟
همانطور که در عکس هم مشخص است هر پای مصنوعی از یک سوکت ساخته شده که پیشتر هم اشاره شد برای ساخت این بخش از باقی مانده عضو به شکلی دقیق قالب‌گیری می‌شود. این بخش از آن جهت مهم است که محل اتصال پروتز به بدن است و باید کاملاً مچ و سازگار با بدن باشد.
قسمت بعدی سیستم تعلیق است که اتصال اندام به بدن کاربر را امکان پذیر می کند. این سیستم از چند مکانیسم تسمه، کمربند و آستین استفاده می کند. در بیشتر مدل‌های ساخته شده در پروتز پا از مکغانیز مکش در سیستم تعلیق استفاده می‌شود که با مکش هوا پروتز به اندام باقیمانده جا می‌گیرد.
یکی دیگر از اجزای مهم در ساخت پای مصنوعی، قسمت اسکلت است که همان قاب اصلی و داخلی اندام ساخته شده است. این قسمت پایلون نام دارد و از میله‌های فلزی ساخته شده است. اهمیت این بخش در آن است که از کل ساختار پروتز پشتیبانی می‌کند. در ساخت این بخش از ماده‌ای فوم مانند استفاده می‌شود و پوششی به شکل و رنگ پوست شخص دارد.
پروتز پای مصنوعی چگونه ساخته می‌شود؟
به طور کلی پروتز پای مصنوعی به دو روش ترانس‌تیبیال و ترانس‌فمورال انجام می‌شود.در بیشتر موارد پروتزها به‌صورت کاملاً شخصی طراحی می‌شوند تا کمترین میزان فشار و ناراحتی را به فرد بیمار وارد کنند. پس از مراحل قالب‌گیری، قسمت سوکت که مستقیماً به بدن متصل است، به‌صورت اختصاصی طراحی می‌شود.
فاصله سوکت ساخته شده تا زمین نیز با استفاده از بخشی به نام فیلر پر می‌شود. فیلر معمولاً از انواع فوم‌های خاص ساخته می‌شود که با نام پدیلین شناخته شده است. این فوم‌ها علاوه بر وزن مناسب، از استقامت بالایی نیز برخوردار هستند. بخش مچ و پنجه نیز هماهنگ با وزن بیمار، از مواد مختلف پلاستیکی، چوبی و فلزی ساخته می‌شود.
فرایند نصب پای مصنوعی چگونه است؟
فرایند نصب پای مصنوعی یک فرآیند چند مرحله‌ای است که با هدف اطمینان از تناسب کامل، راحتی و عملکرد بهینه پروتز برای بیمار انجام می‌شود. این فرآیند از ارزیابی اولیه تا پیگیری‌های پس از نصب، شامل همکاری نزدیک بین بیمار، پزشک و متخصص پروتز است.
ارزیابی و مشاوره اولیه
این مرحله اولین و مهم‌ترین گام است. متخصص پروتز، وضعیت کلی سلامت بیمار، شرایط عضو باقیمانده (استامپ)، سطح فعالیت و سبک زندگی او را ارزیابی می‌کند. با توجه به این اطلاعات و اهداف بیمار، نوع مناسب پروتز (مکانیکی، هیدرولیکی یا ریزپردازنده) و مواد مورد نیاز برای ساخت آن تعیین می‌شود.
قالب‌گیری
در این مرحله، یک قالب دقیق از عضو باقیمانده بیمار تهیه می‌شود. این قالب‌گیری برای ساخت سوکت (مهم‌ترین بخش پروتز که با استامپ در تماس است) ضروری است. دقت در این مرحله بسیار حیاتی است تا سوکت کاملاً با شکل استامپ هماهنگ باشد و از ایجاد نقاط فشار و زخم جلوگیری کند.
ساخت پروتز
پس از تهیه قالب، متخصص پروتز به ساخت اجزای مختلف می‌پردازد. سوکت با استفاده از مواد سبک و مقاوم مانند پلاستیک یا کربن فیبر ساخته می‌شود. سپس اجزای دیگر مانند پای مصنوعی، مفصل مچ پا و زانو (در صورت نیاز) به آن متصل می‌شوند. در این مرحله، پروتز با توجه به وزن و قد بیمار تنظیم و مونتاژ می‌شود.
نصب و تنظیم اولیه
پس از آماده شدن پروتز، بیمار برای نصب اولیه به کلینیک مراجعه می‌کند. متخصص پروتز، سوکت را روی استامپ قرار می‌دهد و از راحتی و تناسب آن اطمینان حاصل می‌کند. سپس تنظیمات اولیه پروتز، مانند زاویه پا و ارتفاع، برای راه رفتن اولیه انجام می‌شود. در این مرحله، بیمار راه رفتن با پروتز جدید را تمرین می‌کند.
آموزش و توانبخشی
پس از نصب، بیمار جلسات توانبخشی را آغاز می‌کند. یک فیزیوتراپیست به بیمار کمک می‌کند تا نحوه صحیح راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و مدیریت فعالیت‌های روزمره با پروتز جدید را یاد بگیرد. این مرحله برای عادت کردن بدن به پروتز و بازیابی قدرت عضلانی بسیار مهم است.
پیگیری و تنظیمات نهایی
در طول هفته‌ها و ماه‌های پس از نصب، ممکن است به دلیل تغییرات در شکل استامپ (کاهش تورم) نیاز به تنظیمات مجدد سوکت یا سایر اجزای پروتز باشد. بیمار باید به صورت منظم برای معاینه و تنظیمات نهایی به متخصص پروتز مراجعه کند تا از عملکرد بهینه پروتز در طولانی‌مدت اطمینان حاصل شود.
انواع پروتز پای مصنوعی بر اساس عملکرد
امروزه پروتز پا انواع مختلفی دارند و محدود به یک مدل نیستند. در واقع، پروتز پا با توجه به کارکردی که دارند به چند دسته مختلف زیر تقسیم می شوند:
پای مصنوعی قابل کنترل با ریزپردازنده
پای کنترل شونده با ریزپردازنده (MPC) نوع جدیدی از پروتز و برای شکستگی مچ پا یا پایلون مناسب است و پایین پا سنسور کوچکی دارند که با رایانه کنترل می‌شود و اطلاعات دریافتی را پردازش می‌کند و خود را با شرایط وفق می‌دهد تا عملکردی مطلوب داشته باشد.
پای مصنوعی تک محوری و چند محوری
پروتز پای مفصل‌دار و با قطعات متحرک در دو مدل تک محوری و چندمحوری عرضه می‌گردد. منظور از محور حرکتی است که در یک یا چند صفحه از سه صفحه متفاوت انجام می‌شود تا حرکتی شبیه به حرکت طبیعی پا را به وجود آورد. اگر پروتز پا در دو یا سه محور حرکت نماید، توانایی حرکت بیمار افزایش یافته و می‌تواند روی سطوح ناهموار تعادل خود را حفظ کند.
پای مصنوعی پنجه کربنی
پروتز زیر زانو با پنجه کربنی معمولا برای افرادی کاربرد دارد که اعصاب خود را در این ناحیه از دست داده اند یا دچار قطع عضو زیر زانو شده اند. این دسته از پروتزها در مقایسه با پروتزهای قدیمی مزایای بیشتری دارند. به عنوان مثال یکی از مشکلات سایر پروتزها وزن بالاست. به منظور از بین بردن این مسئله، مهندسان از کربن برای ساخت پروتز بهره گرفتند.
پای مصنوعی سبک
سنگین بودن وزن پروتزها در گذشته مشکلات بسیاری داشت. این موضوع باعث خستگی فرد و آسیب به قسمت قطع نشده اندام می‌شد. امروزه اغلب افراد ترجیح می‌دهند تا پای مصنوعی سبک را استفاده و به راحتی حرکت کنند. پروتزهای سبک باعث رضایت معلولین می‌شوند.
انواع پروتز پا بر اساس محل مورد استفاده
پروتزها پا را می‌توان بر اساس محل مورد استفاده در بدن، به دو دسته پروتز پای مصنوعی بالای زانو و پروتز پای مصنوعی زیر زانو تقسیم کرد:
پروتز بالای زانو
پروتز بالای زانو معمولاً در شرایطی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بیمار بخش زیادی از پا را از دست داده باشد و برای کنترل بهتر حرکتی، نیاز به تحمل فشار و وزن بیشتر وجود داشته باشد.
پروتزهای زیر زانویی
پروتزهای زیر زانویی نیز در شرایطی استفاده می‌شوند که تنها قسمت‌های زیرین پا آسیب دیده باشند. این پروتزها از بخش سوکت، فیلر (پدیلین) و پنجه تشکیل شده‌اند. سوکت، نقطه اتصال پروتز به محل آسیب دیده و در واقع مهم‌ترین قسمت یک پروتز است. طراحی و قالب‌گیری دقیق سوکت می‌تواند از بسیاری از مشکلات حرکتی آینده جلوگیری کند.
هرچند باید این موضوع را در نظر داشت که با توجه به تغییرات بدن انسان از جمله افزایش وزن، ممکن است در مواردی نیاز به ایجاد تغییر در پروتز ساخته شده باشد. ازاین‌رو بیشتر پروتزها به‌صورتی طراحی می‌شوند که بتوانند نوسانات وزنی و حجمی را پوشش دهند. هرچند تغییرات بزرگ جسمانی ممکن است نیاز به تغییرات تخصصی در پروتز ساخته شده داشته باشد.
با پیشرفت فناوری، تولید بسیاری از قطعات پروتزهای پا، با استفاده از پرینتر‌های سه‌بعدی انجام می‌شود. تغییری که خطای انسانی در مراحل قالب‌گیری و ساخت سوکت را به حداقل ممکن می‌رساند.
هماهنگی بیمار با پروتز پای مصنوعی
میزان هماهنگی بیمار با پروتز پا، به وزن، سن و محل آسیب‌دیدگی (ناحیه استامپ) مرتبط است. هرچند می‌توان انتظار داشت که اغلب بیماران با پشت سر گذاشتن مراحل توانبخشی و دوران نقاهت، تا حدود زیادی به هدف اصلی استفاده از پروتز یعنی راه رفتن، دست پیدا کنند.
این تغییر بزرگ البته زمان‌بر است و ممکن است نیاز به ایجاد تغییرات رفتاری در فرد بیمار باشد. به‌هرحال یک عضو مصنوعی، هرچقدر هم که با کیفیت و دقیق طراحی شده باشد، نمی‌تواند به‌طور کامل تمامی رفتار‌های حرکتی عضو طبیعی رو پوشش دهد. درهرصورت می‌توان انتظار داشت که با مراجعه به یک مجموعه پزشکی معتبر، تغییرات حرکتی و مشکلات روحی بیمار به حداقل برسد.
جهت مشاوره با دکتر خدایی در کلینیک فنی آتل همین حالا با ما تماس بگیرید.
لزوم انجام فیزیوتراپی بعد از نصب پای مصنوعی
هنگامی که اجزای پروتز پای خود را انتخاب کردید برای تقویت پاها، بازوها و سیستم قلبی عروقی، به دلیل یادگیری راه رفتن با اندام جدید قطعا به توانبخشی نیاز دارید؛ لذا با پزشکان و فیزیوتراپیست ها از نزدیک همکاری خواهید کرد تا یک برنامه توانبخشی بر اساس اهداف تحرک خود ایجاد نمایید. قسمت عمده ای از این برنامه این است که پای سالم شما در فرم مناسب باشد و با عضو جدید سازگار شوید.
نحوه نظافت و نگهداری از پروتز پای مصنوعی
یکی از مواردی که بیماران باید به آن توجه کنند، شستشوی دائمی محل آسیب‌دیده است. بهتر است عضو قطع شده را هر شب به‌طور کامل شستشو دهید و با استفاده از یک دستمال خشک کنید و از ژل لاینر استفاده کنید. رسوبات صابونی ممکن است منجر به تحریک پوستی در محل اتصال به پروتز شود.
قسمت داخلی پروتز نیز باید در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت شسته شود تا از جمع شدن باکتری و جرم در این منطقه جلوگیری کنید. استفاده از جوراب‌های طبی تمیز نیز می‌تواند به کاهش آلودگی محل آسیب دیده کمک کند.
درهرصورت باید به این موضوع دقت داشت که این تغییر بزرگ در زندگی، نیاز به هماهنگی و توجه بیشتری از طرف بیمار و خانواده بیمار دارد و مدت زمانی لازم است تا این هماهنگی به‌صورت کامل صورت بگیرد.
هزینه پروتز پای مصنوعی چقدر است؟
هزینه پروتز پای مصنوعی می‌تواند به شدت متفاوت باشد و معمولاً بستگی به چندین عامل دارد. در زیر، عوامل موثر بر قیمت پروتز پای مصنوعی را معرفی می‌کنیم:
نوع پروتز
پروتزهای معمولی برای افراد با نیازهای حرکتی کم مناسب هستند و هزینه‌شان معمولاً پایین‌تر است. پروتزهای پیشرفته معمولاً شامل تکنولوژی‌های دیجیتال و حرکتی هوشمند هستند که قیمت بالاتری دارند.
مواد اولیه
نوع و کیفیت موادی که در ساخت پروتز استفاده می‌شود، تأثیر زیادی بر هزینه دارد. پروتزهایی که از مواد سبک و مقاوم مانند کربن یا تیتانیوم ساخته شده‌اند، گران‌تر هستند.
ویژگی‌ها و امکانات
پروتزهای پیشرفته دارای امکاناتی مانند حسگرهای حرکتی، قابلیت تنظیم اتوماتیک و نرم‌افزارهای هماهنگ با حرکات فرد هستند. این ویژگی‌ها می‌توانند هزینه پروتز را به طور قابل توجهی افزایش دهند.
مشاوره و خدمات پزشکی
هزینه‌هایی که به مشاوره‌های پزشکی، ارزیابی اولیه و خدمات پس از فروش مربوط می‌شوند، نیز باید در نظر گرفته شوند.
موقعیت جغرافیایی
قیمت پروتزهای پای مصنوعی نیز بسته به موقعیت جغرافیایی و بازار هر کشور متفاوت است. در کشورهای پیشرفته هزینه‌ها معمولاً بالاتر از کشورهای در حال توسعه است.
نوع پوشش بیمه
برخی از بیمه‌ها هزینه‌های مربوط به پروتز پای مصنوعی را تحت پوشش قرار می‌دهند. میزان پوشش بیمه می‌تواند تأثیر زیادی بر هزینه نهایی داشته باشد.
در نهایت می توان گفت که قیمت پروتزهای ساده معمولاً بین ۱۵ تا ۳۵ میلیون تومان است و قیمت پروتزهای پیشرفته و هوشمندممکن است بین ۴۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان باشد.
جهت مشاهده نمونه بیماران از اینستاگرام بازدید نمایید.
کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی آتل
کلینیک فوق تخصصی آتل، با مدیریت جناب آقای دکتر هادی خدائی، در زمینه حل مشکلات فیزیکی بیماران از جمله مشکلات قطع عضو، اختلالات اسکلتی و مشکلات حرکتی فعالیت می‌کند.
این کلینیک ارتوپدی فنی با تلاش برای کاهش نیاز به اعمال جراحی مختلف، راهکار‌هایی مدرن را در اختیار بیماران قرار می‌دهد تا هزینه و مشکلات درمانی به حداقل ممکن برسد. درمان عیوب حرکتی بدون نیاز به جراحی و ساخت و طراحی پروتزهای اختصاصی برای بیماران قطع عضو در این کلینیک در کمترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت در اختیار بیماران قرار گفته است.
فعالیت‌های بسیار ارزشمند کلینیک فوق تخصصی آتل شامل ساخت انواع پروتزهای دست و پا، ساخت کفش‌ها و صندلهای طبی، اسپلیت‌های مخصوص دست و پا، کریست‌های تخصصی ستون فقرات، دست مایوالکتریک، پروتز چشم، پروتزهای ورزشی، پروتزهای دیابتی و ساخت انواع ارتز و پروتزهای پیشرفته با ژل لاینز می‌شود.
در وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی این مجموعه می‌توانید تجربه مثبت بسیاری از بیماران مراجعه کننده به کلینیک را مشاهده کنید و همچنین به صورت آنلاین و در کمترین زمان، درخواست دریافت نوبت ویزیت را ثبت کنید.
خدمات کلینیک ارتوپدی آتل
- ساخت انواع پروتزهای دست و پا
- ساخت کفش ها و صندلهای طبی
- اسپلینت های مخصوص دست و پا
- کرست های تخصصی ستون فقرات
- دست مایوالکتریک
- پروتز چشم
- پروتزهای ورزشی
- پروتزهای دیابتی
- ساخت انواع ارتز و پروتزهای پیشرفت
جهت مشاوره و رزرو نوبت با کلینیک تماس بگیرید
جهت مشاهده نمونه بیماران از اینستاگرام بازدید نمایید.
همین حالا با ما تماس بگیرید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت مراجعه نمایید.
ارسال نظر