ارتباط سیاست و آوازخوانی در بالکن علیه کرونا

امین بزرگیان، تحلیلگر و فعال رسانه‌ای نوشت: ‏بالکن قطعه‌ای از «بیرون» است که در «درون» تعبیه شده است. با سخت شدن دسترسی به بیرون از خانه در معماری‌های جدید شهری این فکر به سر معماران افتاد که قطعه‌ای از فضای بیرون را به فضای درون بکشند.

بالکن در واقع جایی‌است مرزی که هرچند مالکیتش با صاحب‌خانه است اما او این فضای خصوصی ‏را با دیگران -در واقع با نگاه دیگران- به اشتراک می‌گذارد. این اشتراک گذاری، یعنی عدم کنترل بر چشم‌چرانی، دخالت یا فضولی حسانی دیگران کارکرد دوگانه‌ای دارد: هم جایی می‌شود ریسک‌پذیر که در آن نمی‌توان هر کاری را انجام داد، و هم مکانی می‌شود برای فراخواندن دیگران به تماشای خود و حوزه ‏خصوصی خود. بالکن‌ها به نوعی آگورا‌های شخصی هستند که دیگران نه به صورت جسمانی که از طریق نگاه کردن و شنیدن می‌توانند در آن حضور یابند و جمع شوند.

اگر هوای آزاد یا آفتاب باعث می‌شود که در بالکن‌ها بتوانیم لباس‌ها یا میوه‌های‌مان را خشک کنیم این ویژگی یعنی «بیرون بودگی» یک جنبه سیاسی ‏از خیابان و کوچه را نیز مال خود می‌کند و چون آفتاب به ارث می برد. بالکن‌ها همواره می‌توانند سیاسی‌ترین نقطه یک خانه باشند؛ جایی که فرد عاصی و رنجور از مناسبات داخل خانه و خانواده می‌تواند به آن مراجعه کند و دیگران را از رنج‌اش باخبر کند، یعنی جامعه و دیگری (حوزه عمومی و دولت) را به ‏ستم موجود در حوزه خصوصی‌اش آگاه کند.

و نیز جایی که افراد سرکوب شده در جامعه می‌توانند بر روی بلندای آن بیایند و اعتراض و روایت‌شان را از دولت و وضعیت با سرود‌ها و شعارهای خود اعلام کنند؛ در واقع همبستگی دیگران را طلب کنند. چون واعظی بر بلندایی برای خطابه‌ای سیاسی و رو به جمعیت.

بالکن جایی است برای بازسازی حوزه خصوصی و جامعه، جایی از ‌‏بیرون در درون و از درون در بیرون. چیزی شبیه فضای مجازی.

نقشی که امروز و در میان حبس خانگی، بالکن‌ها در ایتالیا و در سال‌های گذشته و در مناسبت‌های سیاسی در ایران بازی می‌کردند، نشان از پتانسیل موجود در این مکان‌های عمومیِ خصوصی شده یا خصوصیِ عمومی شده است که در شهرهای مدرن و پر تراکم امروزی می‌تواند فضا و موقعیت را بیش از پیش متعلّق به شهروندان نماید.

آوازها و هم‌خوانی‌ها در بالکن‌های زمانه‌ی کرونا مرا یاد ایام زندان و سلول انفرادی و گل‌سنگم‌های گاه وبی‌گاه با هم بندی‌هایم می‌اندازد.