سیر تا پیاز محکومیت متهمان پرونده فساد در فوتبال

روزنامه اعتماد: اوایل سال گذشته پرونده‌ای تحت عنوان فساد در فوتبال با محوریت تیم مس رفسنجان در استان کرمان باز شد. این پرونده ابتدای هفته با انتشار صدور رای بدوی برای متهمان وارد فاز جدیدی شد.  به گزارش روزنامه اعتماد، شنبه هجدهم مرداد حجت‌الاسلام ابراهیم حمیدی در نشست با اصحاب رسانه با تشریح جزییات جدید از پرونده فساد فوتبال رفسنجان از صدور رأی بدوی این پرونده خبر داد و اظهار کرد: این رأی قابل تجدیدنظرخواهی از سوی دادستان رفسنجان و متهمان پرونده است. وی با اشاره به دلایل طولانی شدن روند رسیدگی به این پرونده افزود: در مجموع ۱۲ نفر در این پرونده محاکمه شده‌اند که بر اساس رأی دادگاه بدوی، ۹ نفر از این متهمان محکوم و سه نفر دیگر، آقایان ف. م، م. ه و ح. ب تبرئه شده‌اند. 

رییس کل دادگستری استان کرمان همچنین با اشاره به جزییات احکام صادره شامل حبس و حبس تعزیری گفت: آقایان م. ز، ع. ع، خ. الف، س. م، پ. ر، ش. ز، ع. ق و خانم‌ها ر. ع و ف. ح هرکدام به حبس از ۶ تا ۱۲ ماه و در مجموع ۱۲۲ ماه محکوم شدند. همچنین اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه در یک نشست خبری در رابطه با آخرین وضعیت پرونده مس رفسنجان گفت: این پرونده در ۲۹ مهر ۱۴۰۳ در دادسرای رفسنجان تشکیل شد و در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۴۰۴ دادنامه نهایی از شعبه ۱۰۳ دادگاه کیفری دو رفسنجان صادر شد. وی ادامه داد: رای بدوی این پرونده در روزهای گذشته صادر شد. وی ادامه داد: برای متهم ردیف اول این پرونده به اتهام چهار فقره خیانت در امانت ۱۱ ماه حبس تعزیری و برای اتهام تحصیل مال از طریق نامشروع نیز ۱۵ ماه حبس تعزیری در نظر گرفته شده است که مجازات اشد قابلیت اجرا دارد. جهانگیر اضافه کرد: برای متهم ردیف دوم به اتهام معاونت در تحصیل مال نامشروع ۶ ‌‌‌ماه حبس تعزیری محکومیت صادر شده است. سخنگوی قوه قضاییه اظهار کرد: متهمان ردیف سوم، چهارم، پنجم، ششم، هشتم و نهم به اتهام تحصیل مال از طریق نامشروع هر یک به یک سال حبس تعزیری محکوم شدند، همچنین متهم ردیف هفتم به اتهام معاونت در تحصیل مال نامشروع به ۶ ‌ماه حبس تعزیری محکوم شده است. جهانگیر تاکید کرد: آرای صادره بدوی است و در صورت اعتراض در مرجع تجدیدنظر پرونده رسیدگی می‌شود و پس از قطعیت به اطلاع مردم خواهد رسید.

۹ محکوم پرونده مس رفسنجان  چه کسانی هستند؟

طبق اطلاعات به دست آمده و گردش اخبار در فضای غیر رسمی رسانه‌ای افرادی که با رای بدوی محکوم شده‌اند شامل دو نفر از مدیران باشگاه مس رفسنجان، دو فرد رسانه‌ای و دو مدیر ارشد فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ هستند. همچنین یکی از افرادی که با رای بدوی محکوم شده مدیرعامل سابق یکی از تیم‌های لیگ برتری است که اخیرا به عنوان مدیرعامل یکی از تیم‌های لیگ‌های دسته پایین‌تر منصوب شده است. دو مدیر ارشد فدراسیون و سازمان لیگ مدتی است از سمت‌های خود عزل شدند و سمتی در فوتبال ندارند اما چهره‌های رسانه‌ای و همین طور مدیرعامل مذکور همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند و مشخص نیست با توجه به صدور این آرا آیا همچنان می‌توانند  در فضای فعلی کار کنند  یا  خیر. 

انتظار جامعه فوتبال برآورده نشد

بعد از باز شدن پرونده فساد در فوتبال، جامعه هواداری و رسانه‌ها انتظار برخوردی سریع و قاطع با متخلفان و مجرمان داشتند اما امروز که آرای بدوی متهمان صادر شده می‌توان گفت انتظار جامعه فوتبال برآورده نشده است؛ هم به لحاظ زمان رسیدگی، هم به لحاظ نوع برخورد و هم به لحاظ انتشار جزییات پرونده.  در وهله اول انتظار می‌رفت این پرونده با سرعت بیشتری بررسی و آرا صادر شود مخصوصا قبل از انتخابات فدراسیون فوتبال. چرا که برخی از متهمان جزو حلقه اول مدیریت فوتبال در کشور بودند و محکومیت آنها می‌توانست روی ادامه کار تیم فعلی مدیریتی فدراسیون تاثیر بگذارد. ضمن اینکه طولانی شدن پروسه شایعاتی در فضای رسانه‌ای و مجازی مبنی بر تلاش عده‌ای برای تاثیرگذاری بر روند رسیدگی به پرونده را قوت بخشید.  از طرف دیگر با توجه به حساسیت شدید علاقه‌مندان به فوتبال و حتی تعداد قابل توجهی از شهروندان که علاقه‌ای به فوتبال نداشتند اما نسبت به کشف «فساد در فوتبال» کنجکاو شده بودند به نظر می‌رسد احکام حبس 6‌ماه تا یک سال چندان راضی‌کننده نبوده است. البته که نباید فراموش کرد احکام صادره باید بر اساس محتویات پرونده باشد نه میزان سروصدایی که به راه می‌اندازد. با این وجود نمی‌توان منکر تاثیر اجتماعی رخدادهای فوتبال بر آحاد جامعه شد. از این منظر شاید می‌شد سختگیرانه‌تر با کسانی که در فضای ورزش دست به فساد می‌زنند برخورد کرد.  نکته سوم هم برمی‌گردد به جزییات پرونده. همانطور که گفته شد بسیاری از علاقه‌مندان به فوتبال در حال حاضر می‌دانند آن اسامی که به صورت مخفف اعلام شده مربوط به چه کسانی است و به همین دلیل درگیر سوالاتی شده‌اند که پاسخی برای آنها نیست. اینکه محکومان دقیقا چه خلاف‌هایی را مرتکب شده‌اند و چگونه در فضای فوتبال تاثیر گذاشته‌اند. اینکه محکومیت فلان مدیر ارشد فدراسیون که با حوزه داوری در ارتباط بوده به چه دلیل است؟ او در کدام مسابقات نقش ایفا کرده؟ تحصیل مال نامشروعش به چه صورت بوده؟ آیا تبانی در کار بوده یا مچ فیکسینگ؟ آیا او به همراه مدیر ارشد سازمان لیگ و دو مدیرعامل محکوم شده و یک معاون اجرایی با کمک بازوهای رسانه‌ای تغییری در نتایج بازی‌ها رقم زده‌اند؟ اگر پاسخ بله است، کدام بازی‌ها؟ در صورتی که مقامات قضایی به این سوالات پاسخ ندهند و جزییات پرونده برای هواداران فاش نشود نمی‌توان انتظار داشت فضای فوتبال کشور به سمت سلامت حرکت کند. 

دانه درشت‌ها قسر در رفتند؟

واکنش عمومی هواداران طی دو، سه روز گذشته نسبت به احکام متهمان بیشتر حول یک محور چرخیده است؛ اینکه برخی افراد رده میانی قربانی شدند تا اصل‌کاری‌ها در امان بمانند. اینکه واقعا اصل‌کاری‌هایی وجود داشتند یا خیر مشخص نیست و طبیعتا باور عمومی مردم را هم نمی‌توان به عنوان سند و مدرک در نظر گرفت اما باید توجه داشت که مخصوصا در حوزه فوتبال اقدامات و اخبار چندان محرمانه باقی نمی‌مانند. به قول یکی از مدیران سابق فوتبال ایران در یک گفت‌وگوی خصوصی با خبرنگار روزنامه اعتماد، مگر می‌شود فسادی در این سطح رخ بدهد اما اطرافیان متخلفان متوجه نشوند؟ مگر می‌شود فردی را منصوب کنیم و آن فرد خلافکار از آب در بیاید اما ما پاسخگو نباشیم؟ مگر می‌شود رییس فدراسیون، نایب‌رییس فدراسیون و ارکان قضایی فدراسیون فوتبال این همه منفعل عمل کنند تا چنین اتفاقاتی رخ بدهد؟ حتما ترک‌فعل‌هایی صورت گرفته و حتما نادیده انگاری‌هایی رخ داده که کار به اینجا کشیده. نکته ترسناک اینکه اگر پیگیری‌های مدیران کارخانه مس و همین طور نیروهای امنیتی و قضایی نبود شاید هرگز این فساد برملا نمی‌شد. بنابراین با فرض اینکه هیچ کدام از مدیران ارشد دستی در این پرونده نداشتند باید به عنوان متولی اصلی فوتبال مورد مواخذه قرار بگیرند. 

تکلیف سقوط مس رفسنجان چه شد؟

بعد از پایان رقابت‌های لیگ برتر، رضا حدادیان مالک باشگاه نساجی که تیمش به دسته پایین سقوط کرده بود مدعی شد احتمال دارد بعد از انتشار احکام پرونده فساد در فوتبال، تیم مس رفسنجان به دسته پایین‌تر سقوط کند و نساجی به لیگ برتر بازگردد. حدادیان در اظهارات بعدی خود با کمی عقب‌نشینی گفت انتظار می‌رود احکام این پرونده سریع‌تر اعلام شود تا اگر قرار است تیمی به دسته پایین‌تر سقوط کند حق تیم نساجی تضییع نشود.  با این حال با انتشار محکومیت متهمان این پرونده مشخص شد فعلا خبری از سقوط مس رفسنجان نیست. البته هنوز ارکان قضایی فدراسیون فوتبال نسبت به انتشار احکام بدوی متهمان واکنشی نشان ندادند و همان‌طور که بالاتر ذکر شد تا این لحظه معلوم نشده فساد مجرمان دقیقا به چه صورت بوده و آیا اقدامات آنها روی نتایج تاثیر گذاشته یا خیر. در عین حال بسیار بعید است که رسیدگی به این پرونده تغییری در چیدمان جدول لیگ برتر برای فصل پیش رو  به  وجود  بیاورد.