این «چاه آب» یک شاهکار معماری است

فرادید: «چاند بائوری» (Chand Baori) نام یک چاه آب در روستای آبهانری (Abhaneri) در ایالت راجستان هند است. اما این یک چاه آب معمولی نیست بلکه به معنی واقعی کلمه یک شاهکار معماری است که تقارن، تناسب و الگو‌های تکرارشونده‌اش چشم را خیره می‌کنند.

این چاه از نوع چاه‌های پلکانی (Stepwell) است که دهانۀ عریضی دارند و دسترسی به آب را از طریق مسیر‌های پلکانی میسر می‌کنند. استفاده از این چاه‌ها بخصوص در غرب کشور هندوستان از بیش از هزار سال قبل رواج داشته است. چاند بائوری ۳۰ متر عمق دارد و یکی از عمیق‌ترین چاه‌های پلکانی هند به حساب می‌آید.

این چاه در حدود قرن هشتم میلادی و بنابر یک نقل توسط یکی از حاکمان محلی به اسم راجا چاندا ساخته شده است و به همین دلیل نامش چاندا بائوری یا «چاه چاندا» است. چاه‌هایی مثل چاندا بائوری فقط برای استفاده‌های معمولی نبوده‌اند بلکه جایگاهی آیینی و مناسکی نیز داشته‌اند. در جای جای این اثر نقش‌برجسته‌هایی از ایزدان هندی وجود دارد که نشان‌دهندۀ اهمیت آیینی این بنا هستند.

در گذشته معبدی با عنوان هارشات ماتا نیز در کنار این چاه برپا بوده که با ستون‌ها و مجسمه‌های متعددش در کنار پلکان چاه منظرۀ خارق‌العاده‌ای را شکل می‌داده است؛ اما این معبد در جریان جنگ‌های مختلف از جمله حملۀ مغول‌ها از میان رفته و تنها بقایایی ویرانه از آن بر جا مانده است.

این چاه در سه طرف خودش دارای ۳۵۰۰ پلّه است که با عبور از ۱۳ طبقه، دسترسی به مخزن آب را فراهم می‌کنند. طرف چهارم چاه طبقات متعددی از راهرو‌های دارای ستون را شامل می‌شود. طرح هندسی بسیار ظریف و زیبای پلکان‌ها که در سه طرف چاه تکرار شده است، منظرۀ شگفت‌انگیزی به این شاهکار معماری بخشیده و مهم‌ترین ویژگی آن به شمار می‌آید.