قدیمی‌ترین «زین» کشف‌شده در جهان متعلق به چه کسی بوده است؟
یک زین چرمی باستانی که در گور یک اسب‌سوار زن چینی پیدا شد، باستان‌شناسان را شگفت‌زده کرد؛ هم به واسطه‌ی قدمتی که دارد و هم به واسطه‌ی هویت صاحبش.
فرادید: ۲۷۰۰ سال پیش، زن گله‌داری که در مناطق خشک شمال غربی چین زندگی می‌کرد، در کتی از پوست حیوانات، شلوارهای پشمی و چکمه‌های چرمی، به همراه لباس سوارکاری و زین چرمی‌اش دفن شد.
این زین که در گورستان یانگهای نزدیک تورپان یافت شده و قدمت آن به بین ۷۰۰ تا ۴۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد، قدیمی‌ترین زینی است که تاکنون پیدا شده و فرضیات مربوط به کاربرد این وسیله و هدف آن را به چالش کشیده است.
به گفته پاتریک وِرتمَن از دانشگاه زوریخ، نویسنده اصلی مطالعه روی این زین، این یافته «غافلگیرکننده» بود. کشف زین یک اتفاق نادر است، چون اجزای آلی آن به مرور زمان پوسیده می‌شوند. انواع دیگر وسایل اسب، مانند لگام و پالاهنگ بیشتر یافت می‌شوند، اما لزوماً نشان‌دهنده استفاده از زین نیستند.
اسکلت زنی که در گورستان یانگهای یافت شد و با زین و لباس سواری دفن شده بود، احتمالاً حدود ۲۷۰۰ سال پیش یک زن گله‌دار بوده است
قدیمی‌ترین زین؟
تا پیش از کشف یانگهای، قدیمی‌ترین زین‌های شناخته‌شده متعلق به فرهنگ پازیریک بودند که در منطقه آلتای قزاقستان و روسیه در شمال یانگهای و تورپان بودند. اگرچه قدمت زین‌های پازیریک به قرن پنجم قبل از میلاد می‌رسد، اما وِرتمَن معتقد است فرهنگ پازیریک قرن‌ها پیش از آن پیشگام استفاده از زین بوده است.
ورتمن می‌گوید: «اسب‌سواری احتمالاً از منطقه [پازیریک] به شمال غربی چین وارد شد و این امکان وجود دارد که زین‌ها نیز از این طریق وارد شده باشند. با این حال، تا زمانی که باز هم چنین نمونه‌های اولیه‌ای یافت شوند، زین یانگهای قدیمی‌ترین زین جهان است.
منشا اسرارآمیز اسب‌های اهلی؛ جنوب روسیه
نشیمنگاه‌های راحت
زین یانگهای که به واسطه آب و هوای خشک منطقه حفظ شده، اطلاعاتی غنی در مورد فناوری اسب‌سواری اولیه و جامعه‌ای که آن را ایجاد کرده، ارائه می‌دهد. دو پوست بال‌مانند آن که با مخلوطی از کاه، موی آهو و شتر پر شده، در امتداد لبه‌های بیرونی بهم دوخته شده و با قسمتی بدون پر کردن از هم جدا شده که فشار روی ستون فقرات اسب را کاهش میداده است.
ورتمن می‌گوید ظهور چنین طرح‌هایی، نشان‌دهنده‌ی توجه فزاینده به راحتی و ایمنی سوارکار و سلامت اسب است. این زین‌ها با راحتی بیشتر، امکان سفر در مسافت‌های طولانی‌تر را فراهم کردند و تعامل با افراد مختلف را افزایش دادند. بر خلاف یافته‌های جدیدتر از گورهای نخبه‌های سکایی، این زین اولیه از مواد ارزان‌قیمت ساخته شده و یک زن معمولی از آن استفاده کرده است، با این حال، گواه تسلط مردمان آن زمان به صنعتگری است.
اینکه مردم چه زمانی شروع به اسب‌سواری و استفاده از زین کردند، موضوعاتی هستند که در مورد آن‌ها زیاد بحث شده است. یک مطالعه نشان داد اسب‌سواری در رومانی، بلغارستان و مجارستان امروزی، حدود ۳۰۰۰ قبل از میلاد، نشات گرفته است. اسب‌سواران در قرون قبل از ظهور زین، بدون زین سوار بر اسب می‌شدند یا به جای زین، از تشک یا پتو استفاده می‌کردند.
زین یانگهای فرضیات مبتنی بر استفاده‌ی انحصاری مردان از زین‌های اسب‌سواری برای اهداف نظامی را نیز زیر سوال می‌برد. ورتمن می‌گوید: «کشف این زین درون گور یک زن نشان می‌دهد زنان در فعالیت‌های روزمره دامداران سواره که شامل گله‌داری و مسافرت می‌شد، مشارکت داشتند.»
اسبها و سوارکاران موضوعات محبوب آثار هنری در چین باستان هستند. در این تصویر، دو مورد از قدیمی‌ترین اسب‌های برنز (۱۱۹۱-۱۱۴۸ ق. م) را می‌بینید که در آن، سوارکار به جای زین، از یک تشک ساده استفاده کرده است
ارسال نظر