انحصار وراثت چیست؟ مراحل، مدارک، هزینه

یکی از رایج ترین مسائل حقوقی که شاید هرکسی در طول زندگی یکبار با آن مواجه شود، انحصار وراثت است. اما منظور از انحصار وراثت چیست؟ چه زمان باید نسبت به انجام آن اقدام کرد؟ آیا زمان بر است؟ در ادامه مقاله به طور کامل در رابطه با این موضوع صحبت می کنیم تا در صورت نیاز نسبت به انجام کارهای دریافت انحصار وراثت اقدام کنید و برگه مربوط به آن را بگیرید.

منظور از انحصار وراثت چیست؟

زمانی که یک فرد فوت می کند و مرگ وی تایید می شود، اموال و دارایی هایی که از او به جا می ماند، به ورثه خواهد رسید. انحصار وراثت در حقیقت یک اقدام حقوقی است که بر اساس آن ورثه فرد فوت شده تعیین می شوند و پس از آن ذینفعان می توانند درخواست خود را جهت دریافت حصر وراثت به شورای حل اختلاف تسلیم کنند.

البته زمانی که ورثه برای دریافت سهم الارث خود به مراجع مربوطه مراجعه می کنند، اولین مدرکی که از آن ها خواسته می شود، گواهی انحصار وراثت است. این مدرک قانونی به وراث اجازه دریافت سهم الارثی که دارند را می دهد و بدون آن هیچ اقدامی در این زمینه انجام نخواهد شد.

بنابراین در پاسخ به این سوال که گواهی انحصار وراثت چیست، می توان گفت گواهی است که وراث برای دریافت آن به مراجع قضایی مراجعه می کنند و در آن اطلاعاتی نظیر مشخصات وراث، تعداد وراث، نسبت آن ها با وراث، سهم آن ها از ماترک متوفی و ... درج می شود. بنابراین به طور کلی می توان گفت انجام کارهای مربوط به انحصار وراثت، اولین قدمی است که باید برای تعیین اموال یک متوفی انجام داد و بدون دریافت آن امکان انجام هیچ کاری وجود ندارد.

اهمیت دریافت گواهی انحصار وراثت مشخص است، اما برای دریافت آن کار ساده ای پیش روی شما قرار ندارد و باید مراحل مختلفی را پشت سر بگذارید. همین موضوع باعث شده که بسیاری از افراد ترجیح دهند کارهای مربوط به اخذ این گواهی را به یک وکیل واگذار کنند. وکلا به دلیل دانش و مهارت هایی که بلد هستند، می توانند در کوتاه ترین زمان کارهای مربوط به دریافت این گواهی را انجام دهند. در سایت مستر وکیل، وکلایی که می توانند در شهرهای مختلف به شما در این حوزه کمک کنند معرفی شده اند؛ برای آشنایی و مشاوره با وکلا، کلیک کنید.

آیا بدون گواهی انحصار وراثت می‌ توان تقسیم ارث انجام داد؟

یکی از رایج ترین سوالاتی که برای بسیاری از افراد پیش می آید، این است که آیا می توانند بدون گواهی انحصار وراثت کارهای مربوط به تقسیم ارث را انجام دهند یا خیر؟! در پاسخ به این سوال باید گفت تقسیم ارث با قانون و قواعد مختلفی همراه است و رعایت نکردن یکی از آن ها تبعات مختلفی را به همراه خواهد داشت.

یکی از این قوانین، داشتن گواهی انحصار وراثت است؛ به طوری که بدون داشتن این گواهی، امکان انتقال اسناد و دارایی های فرد متوفی وجود ندارد؛ چراکه شما باید این گواهی را به مسئولین مربوطه تحویل دهید. البته استثنائاتی نیز در رابطه با این موضوع وجود دارد که شامل:

اگر بین وراث متوفی، یک شخص محجور یا غایب وجود داشته باشد، یا از طرفی اسناد تجاری، حساب بانکی، اموال و ... از ماترک متوفی موجود نباشد، ورثه می توانند با توافق یکدیگر از مالی که به آن ها ارث می رسد استفاده کنند. باید متذکر شد که این نوع از تقسیم مال با اختلافات مختلفی همراه است و می توانند چالش های مختلفی ایجاد کند؛ از همین رو پیشنهاد ما این است که گواهی انحصار وراثت دریافت شود!

گام به گام روند دریافت انحصار وراثت

برای دریافت گواهی انحصار وراثت، لازم است که چند مرحله را پشت سر بگذارید؛ طبق بررسی های صورت گرفته، دریافت این گواهی بین 2 الی 3 ماه زمان می برد، اما اگر برای دریافت آن از تخصص و تجربیات یک وکیل خانواده در شیراز یا محل زندگیتان که با تمام قوانین و قواعد آشنا است کمک بگیرید، شرایط بهتر می شود و می توانید در مدت زمان کمتر این گواهی را دریافت کنید. حال در ادامه روند کلی که برای دریافت انحصار وراثت باید طی شود را بررسی می کنیم که عبارتند از:

دریافت گواهی فوت

اولین قدمی که برای دریافت انحصار وراثت باید انجام شود، دریافت گواهی فوت است. زمانی که یک شخص فوت می کند، بعد از تایید مرگ او مواردی چون علت و تاریخ فوت در سیستم اداره ثبت احوال درج می شود. حال خانواده متوفی باید بعد از مرگ و برای دریافت انحصار وراثت، گواهی فوت که چنین اطلاعاتی در آن درج شده است را دریافت کنند.

دریافت و تکمیل فرم مربوط به انحصار وراثت

بعد از دریافت گواهی فوت، یکی از وراث یا وکیلی که مسئول انجام این امور است، باید به شورای حل اختلاف شهری مراجعه کند و فرم مربوط به دریافت گواهی انحصار وراثت را دریافت و تکمیل کند. در این فرم مدارک لازم نیز درج می شود که باید آن ها را نیز تهیه و آماده کنید.

استشهادیه محضری و تایید وراث

یکی از مهم ترین مراحل مربوط به دریافت گواهی انحصار وراثت، این مرحله است. در این مرحله، وراث باید با در دست داشتن مدارک و فرمی که آن را پر کرده اند و دو شاهد، به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کنند. در ادامه یک شهادت نامه تنظیم خواهد شد که شاهدان باید آن را امضا کنند تا وراث تایید شوند.

مشخص کردن مالیات بر ارث

یکی از وراث باید تمام دارایی های متوفی را لیست کند و آن را به اداره دارایی ببرد تا مالیات بر آن ها مشخص شود. در ادامه اداره مالیات یک رسید به شخص می دهد که باید آن را به همراه سایر مدارک، به شورای حل اختلاف ببرد و آن ها را ارائه دهد.

رجوع به شورای حل اختلاف

در نهایت، یکی از وراث به نمایندگی سایر وراث یا وکیل که مسئول رسیدگی به پرونده است، باید با در دست داشتن تمام مدارک به شورای حل اختلاف مراجعه کند تا سایر پیگیری ها نیز انجام شود.

مدارک ضروری برای دریافت گواهی انحصار وراثت

اگر می خواهید در روند دریافت گواهی انحصار وراثت به مشکل نخورید و مدارک نقصی نداشته باشند، مدارکی که در زیر گفته می شوند را آماده و تهیه کنید:

• شناسنامه و کارت ملی فرد فوت شده
• گواهی فوت متوفی
• استشهادیه محضری
• رسید مربوط به مالیات بر ارث
• شناسنامه و کارت ملی وراث + کپی برابر با اصل
• وصیت نامه شخص، درصورتی که تنظیم شده است
• مدارک مربوط به ازدواج متوفی که کپی عقدنامه است

آیا برای دریافت گواهی انحصار وراثت نیاز به پرداخت هزینه است؟

بله؛ افرادی که برای دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام می کنند، باید مبلغ ثابت و مشخصی را در دفاتر خدمات قضایی پرداخت کنند. این روند با پرداخت مالیات همراه نیست و از همین رو پرداخت هزینه ثابت کافی می باشد. در سال گذشته این مبلغ 200 هزار تومان بود و برای تمام افراد یکسان می باشد.

کلام آخر

گواهی انحصار وراثت یک گواهی ضروری برای انجام کارهای مربوط به ارث و میراث است که در این مقاله در رابطه با روند دریافت آن صحبت کردیم و هرآنچه باید میدانستید را در اختیارتان قرار دادیم تا با انجام آن ها در کوتاه ترین زمان این گواهی را دریافت کنید.