«عادت می‌کنیم»: قصه جذاب سه زن از سه نسل
شخصیت محوری، یکی از مهمترین ویژگی‌های رمان‌ها به حساب می‌آید که به یک اصل کلیدی و امتحان پس‌داده تبدیل شده است؛ قهرمانی که قصه از زاویه دید او روایت شده و خواننده را با خود همراه می‌کند.
برترینها: شخصیت محوری، یکی از مهمترین ویژگی‌های رمان‌ها به حساب می‌آید که به یک اصل کلیدی و امتحان پس‌داده تبدیل شده است؛ قهرمانی که قصه از زاویه دید او روایت شده و خواننده را با خود همراه می‌کند. رمان‌های ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اغلب آنها برای روایت قصه خود از این شیوه بهره می‌گیرند به خصوص درام‌های زنانه که به شیوه‌ای مرسوم در فیلمنامه نویسی، شاه پیرنگ بوده و ستون فقرات آن را یک قهرمان زن تشکیل می‌دهد به همین دلیل هم پرداخت قهرمان از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است که تنها اندک لغزشی می‌تواند کلیت رمان را به مخاطره بیندازد.
رمان «عادت می‌کنیم» نوشته زویا پیرزاد به عنوان یکی از پرتیراژترین کتاب‌های دهه هشتاد که این روزها به یک آرزوی دور برای ناشران و نویسندگان تبدیل شده، از جمله همین رمان‌ها است که قهرمان آن زنی چهل و یکی دو ساله به نام آرزو است که پس از مرگ پدرش، بنگاه املاک او را اداره کرده و زن موفق و متکی به خودی به نظر می‌رسد. پیرزاد برای رمان خود از شیوه روایت سوم شخص بهره گرفته و خواننده کل داستان را از زاویه دیدِ آرزو می‌بیند. در شناسنامه‌ای هم که برای او تدارک دیده شده، برخی خصوصیات پررنگ شده‌اند که از جمله می‌توان به نگاه فمینیستی او در قبال مردان اشاره کرد. البته پیرزاد ازدواج ناموفق آرزو با حمید پسرخاله‌اش که به جدایی کشیده شده را به میان کشیده تا منطق محکمی برای نگاه آرزو بتراشد. فصل مهمانی داخل خانه مادر آرزو نیز فرصت خوبی برای آشنایی بیشتر با حمید از طریق برادرش است که او سال‌ها پیش حمید را ترجیح داده است.
«عادت می‌کنیم» داستان سه نسل از زنان ایرانی است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را داشته و با تکیه بر آن به مواجهه با آدم‌ها و اتفاق های پیرامون خود می‌پردازند. منظر درستی که پیرزاد برای روایت قصه خود انتخاب کرده و به مخاطبان کتاب فرصتی برای نزدیک شدن به نمایندگان این سه نسل و آشنایی بیشتر را با آنها می‌دهد. به ویژه آیه که وبلاگ‌نویس بودنش از دل دهه هشتاد بیرون آمده و داستانک خوبی را شکل می‌دهد که به تنه اصلی آن وصل می‌شود.
شخصیت‌پردازی در این کتاب به گونه‌ای است که برای هر یک از شخصیت ها شناسنامه ای تدارک دیده شده یک شناخت کلی از آنها به خواننده کتاب می دهد. در این میان، آرزو به عنوان قهرمان کتاب پروپیمان‌تر بوده و لایه‌های بیشتری دارد که به واسطه آن، فرازوفردهای خوبی هم به قصه داده می‌شود. شیرین را می توان قرینه آرزو به حساب آورد که او هم ضربه عاطفی سنگینی در گذشته خورده اما نوع نگاه او به جامعه و جنس مخالف، با انعطاف تر بوده و جرقه شروع ارتباط آرزو و سهراب هم توسط او زده می‌شود. سهراب به عنوان تنها شخصیت مرد اصلی «عادت می‌کنیم»، مرد برازنده و خوش رفتاری است که به عنوان مشتری خرید ملک وارد آژانس مسکن شده، شیوه برخورد با آرزو و گارد تقریبا بسته‌اش را بلد بوده و در عین حال نیکوکار به نظر می‌رسد که در فصل پایانی کتاب کاملا پررنگ می‌شود.
داستان‌های فرعی، نقش مهمی در گسترش عرضی داستان هنگام نگارش رمان داشته و «عادت می‌کنیم» نیز از این قاعده مستثنی نیست. پیرزاد یکی از بهترین داستانک‌های خود را برای یک سوم پایانی کتاب خود نگه داشته و از آن به عنوان برگ برنده سود می‌برد. تهمینه دختر جوانی که در بنگاه آرزو کار می‌کند، به یکباره بولد شده و ماجرای مربوط به برادر معتادش تکانی به کتاب می‌دهد؛ خانواده‌ای از هم پاشیده شامل پدر و مادری که در قلهک سرایدار خانه‌ای اعیانی بوده با یک دختر و سه پسر که هر کدام از پسرها سرنوشت عجیبی دارند. یکی جذب در گروهکی سیاسی در اوایل انقلاب و اعدام شده، دیگری در جبهه جنگ شهید شده و آخری که سهراب هم نام دارد، معتاد شده و قادر به ترک کردن نیست. پیرزاد از این خرده داستان به خوبی بهره گرفته و وجه کمتر دیده شده‌ای از آرزو را به نمایش می‌گذارد که سهراب نقش مهمی در تبلور آن دارد. بخش مهمی از دیالوگ‌هایی که پیرزاد برای کتاب خود نوشته، شکل پینگ‌پنگی دارد که جذاب از کار درآمده و ریتم خوبی هم به آن می‌دهد به ویژه در گفتگوهای دوستانه بین آرزو و شیرین که در آن رگه‌های پررنگی از یک دوستی زنانه قدیمی، خود را به رخ می‌کشد و مشابه آن را هم می‌توان در دیالوگ‌های ردوبدل شده میان آرزو و سهراب مشاهده کرد که البته وجه کنایی آن بیشتر بوده و گاه شوخی‌های ظریفی نیز در آن به چشم می خورد.
«عادت می‌کنیم» رمان خوش‌خوان و سرراستی است که با وجود گذشت بیش از دو دهه از انتشار، همچنان جذابیت های خود را حفظ کرده و می‌تواند توجه طیف‌های متنوعی از خوانندگان به ویژه زنان را به سمت خود جلب کند.
پیشنهاد می‌کنیم اگر جزو خوانندگانی هستید که میانه خوبی با کتاب‌های الکترونیک دارید این کتاب را از فیدی‌پلاس از نشر مرکز بخوانید و همچنین نسخه صوتی «عادت می‌کنیم» با صدای فاطمه معتمدآریا از نشر نوین کتاب در فیدی پلاس برای کسانی که علاقمند به کتاب صوتی هستند، موجود است.
ارسال نظر