آخرین شام کشتی تایتانیک چه بود؟

همشهری‌آنلاین:  تایتانیک فقط یک نماد فنی و انسانی نیست؛ این کشتی در ماه آوریل ۱۹۱۲ عملاً یک شهر کوچک بود که رستوران‌ها و غذاهای جداگانه‌ای برای هر طبقه ارائه می‌داد.

کارگردان جیمز کامرون، در فیلم تایتانیک خود در سال ۱۹۹۷، غذا خوردن را به عنوان یک رویداد اجتماعی بزرگ برای مسافران داخل کشتی فیلمبرداری کرد. با این حال، جالب است که افراد بیشتر به حادثه رخ داده و اتفاقاتی که کشتی افتاده توجه می کنند و به ندرت در مورد غذایی که مسافران کشتی در طول چهار روز سپری شده در کشتی مصرف کرده اند فکر یا توجه شده است. البته بازماندگان بارها درباره غذا و لحظات دور میز نشستن ها حرف زده اند.

در حالی که منوهای پرنشاط کلاس اول با چندین کورس مجلل تا سینی‌های ساده و مقوی کلاس سوم، تصویر روشنی از تفاوت‌های طبقاتی و استانداردهای غذایی آن زمان نشان می‌دهند. امروز در این مقاله قصد داریم درباره منوی رستوران های کشتی تایتانیک و اینکه چه غذاهایی در این رستوران ها برای مسافران درجه تا سه سرو می شد صحبت کنیم که مطمئنم برای شما جذاب است. اما قبل از گفتن اینکه چه غذاهایی برای چه افرادی در کشتی سرو می شد باید بدانید که:

تایتانیک چند «محل غذاخوری» داشت: از سالن عظیم غذای کلاس اول (Dining Saloon) تا رستوران ویژه À-la-Carte و کافی‌شاپ‌ها؛ هر فضا طراحی و سرویس متفاوتی داشت تا انتظارات مسافران مختلف را برآورده کند. سالن اصلی کلاس اول ۱۰۰ متر طول و میزهایی برای بیش از ۵۰۰ نفر داشت.

منوها طبق کلاس متفاوت بودند: شامِ کلاس اول می‌توانست تا ۱۰–۱۲ کورس (پیش‌غذا، سوپ، ماهی، گوشت‌های متنوع، سبزیجات، دسرها و انواع نوشیدنی‌) داشته باشد؛ در حالی که کلاس دوم و سوم وعده‌های ساده‌تر و عملی‌تری می‌خوردند اما باز هم نسبتاً کامل و مقوی بودند.

«رستورانِ آ لا کارت» (À la Carte) که توسط لوئیجی گاتی اداره می‌شد، تجربه‌ای شبیه رستوران‌های لوکس زمینی را به مشتریان کلاس اول ارائه می‌داد، غذای فرانسویِ حساب‌شده و سرویس اختصاصی، جدا از سالن اصلی. این رستوران برای اولی‌ها گزینه‌ای تشریفاتی و پولی بود.

حتی مسافران کلاس سوم که معمولاً مهاجرانی با منابع محدود بودند، دریافت غذایی منظم و گاهی بهتر از آنچه در خانه‌هایشان مرسوم بود را تجربه کردند، چیزی که مورخان آن را یک نکته جالب در تاریخ سفرهای اقیانوسی می‌دانند.

مستندات، منوهای پیدا شده و گزارش‌های بازماندگان مجموعه‌ای از شواهد هستند که نشان می‌دهند غذا و میزگردِ روزمره بخش مهمی از زندگی اجتماعی تایتانیک بوده است.

فضای رستوران‌ها

یکی از معدود عکس های معروف Cafè Parisien در کشتی تایتانیک.

این عکس در ژانویه ۱۹۱۲ قبل از سفر سرنوشت ساز کشتی تایتانیک گرفته شده است.

Dining Saloon (کلاس اول)

اتاقی وسیع، با پنل‌های چوبی حکاکی‌شده، صندلی‌ها و میزهای تزئین‌شده؛ طراحی‌اش برای برگزاری ضیافت‌های چندساعته و رسمی مناسب بود.

• À la Carte Restaurant: فضای مجزایی شبیه رستوران‌های زمینی، با منویی ثابت و سرو به‌ درخواست مشتری، تحت مدیریت سرآشپز و رستوران‌دار حرفه‌ای (Luigi Gatti). این بخش نشان‌دهنده میل صاحبان به فراهم کردن «تجربه لوکس» بود.

مسافران درجه یک بهترین غذا را در کشتی داشتند که توسط مهمانداران متحدالشکل روی بهترین ظروف چینی، سینی های نقره ای و شیشه سرو می شد. مسافران درجه یک همچنین به تعدادی غذاخوری، کافه و رستوران لوکس دسترسی داشتند، جایی که مسافران درجه دو و درجه سه به هیچ وجه مجاز نبودند.

اگرچه صبحانه، ناهار و شام در قیمت بلیط گنجانده شد، مسافران درجه یک این فرصت را داشتند که با هزینه اضافی در رستوران شیک À la Carte (ملقب به "Ritz" و نشان داده شده در تصویر پایین) غذا بخورند.

چیزی که تایتانیک را متمایز می‌کرد، سطح لوکس منوی کلاس اول بود که حتی با استاندارد امروزی هم بسیار مجلل است.

تصویری از رستوران "ریتز"، جایی که مسافران درجه یک می توانند با هزینه اضافی غذا بخورند.

سالن‌های کلاس دوم

مسافران درجه دو تقریباً به اندازه مسافران درجه یک در کشتی تایتانیک تجمل نداشتند، اما همچنان صبحانه، ناهار و شام کامل دریافت می کردند. اتاق ناهار خوری درجه دو در عرشه D (Saloon) قرار داشت.

تنوع در انتخاب غذا در این کلاس به نسبت کلاس اول کمتر بود، اما غذای در دسترس مسافران تا حدودی بهتر از کلاس سوم باقی ماند. صبحانه برای مسافران درجه دو هنوز بسیار چشمگیر بود و مسافران می توانستند از بین میوه، جو دوسر، ماهی تازه، کلیه گاو کبابی، بیکن و سوسیس، پنکیک، کیک، شربت افرا، سه نوع مختلف سیب زمینی، چای و قهوه انتخاب کنند.

اتاق ناهار خوری درجه دو در کشتی المپیک RMS(کشتی خواهر تایتانیک)

که احتمالاً کاملاً شبیه اتاق غذاخوری تایتانیک بود، در حدود ۱۹۱۱

در ۱۴ آوریل ۱۹۱۴، به مسافران درجه دو سوپ نخود ناهار، استیک گوشت گاو، پیراشکی سبزیجات، کباب گوسفندی، سیب زمینی پخته، گوشت گاو سرخ شده، سوسیس، زبان گاو، ترشی، کاهو، پودینگ تاپیوکا، پای سیب و میوه تازه ارائه شد. منوی کلاس دوم ۱۴ آوریل ۱۹۱۲ در پایین نشان داده شده است.

منوی درجه دوم از ۱۴ آوریل ۱۹۱۲

سالن‌های کلاس سوم

خدمات این طبقه ساده‌تر، با خدمات سریع‌تر و غذاهایی مناسب مسافرت و اقامت طولانی بود، اما از منظر تغذیه‌ای مناسب و تا حدودی رفاهی برای مسافران طبقات کارگران مهاجر.

اتاق ناهار خوری درجه سوم سفید رنگ با نورپردازی جانبی روشن، میزهای معمولی چوبی بلند با صندلی و دیوارهای مینا بود.

اتاق ناهار خوری درجه سوم در RMS Olympic در حدود ۱۹۱۱

روزانه به مسافران درجه سوم میوه و سبزیجات تازه ارائه می شد. مسافران کشورهایی مانند ایرلند یا نروژ میوه و سبزیجات تازه را یک خوراکی لوکس می دانستند.

جالب است بدانید مسافران کلاس سوم شام کلاسیک دریافت نمی کردند. شام یک شیوه اجتماعی طبقه متوسط ‌و بالا محسوب می شد که لزوماً شامل مسافران کلاس سوم نمی شد. در عوض، به مسافران درجه سوم "شام سبک" و "چای" داده شد. شام سبک معمولاً شامل فرنی، بیسکویت کابین (برای کمک به بیماری دریایی) و پنیر بود، در حالی که "چای" شامل غذاهای سرد، پنیر، ترشی، نان تازه، کره و خود چای بود.

شام شب غرق‌شدن کشتی

منوی معروف شام ۱۴ آوریل ۱۹۱۲ برای کلاس اول شامل مجموعه‌ای از آیتم‌های فرانسوی‌مآب و کلاسیک بود: صدف، سوپ کنسومه، سالمون یا ماهی جایگزین، فیله‌ها، مرغی با سس‌های سبک، سبزیجات، و در پایان دسرهای متنوع (پودینگ‌ها، بستنی‌ها، شیرینی‌ها).

این میز مفصل نشان می داد طبقه اول انتظار خدمتی شبیه به رستوران‌های درجه یک اروپایی را داشت. در مقابل، کلاس دوم منوی ساده‌تری شامل گوشت‌های کبابی و پودینگ‌ها داشت و کلاس سوم وعده‌هایی عملی‌تر (غذای دریایی دودی، سوپ‌ها، نان و شیرینی) دریافت می‌کرد.

آخرین منو

منویی که در روز غرق شدن کشتی تایتانیک به مسافران درجه یک داده شد

منوی کلاس اول (First Class)

در آخرین شامی که ۱۴ آوریل ۱۹۱۲ سرو شد، یک منوی ۱۱ مرحله‌ای وجود داشت.

گزیده‌ای از غذاهای اصلی کلاس اول:

پیش‌غذاها

• سوپ جو کنسومه با قارچ
• سوپ خامه‌ای مارچوبه
• صدف تازه روی یخ

غذاهای دریایی

• سالمون کباب‌شده با سس موسلین
• ماهی کاد آب‌پز

غذاهای گوشتی

• بره با سس نعناع
• راگو مرغ با قارچ و خامه (Chicken à la Lyonnaise)
• فیله گاو با سیب‌زمینی دوچس
• اردک با سس پرتقال

غذای اصلی فاخر

• Filet Mignon Lili (فیله مینیون با قارچ و سیب‌زمینی مخصوص)
• Poulard à la Financière (مرغ شکم‌پر فرانسوی)

سبزیجات و همراه‌ها

• مارچوبه فرانسوی
• سیب‌زمینی دوشس
• کرفس آب‌پز

دسرها

• پودینگ شکلاتی
• کرم کارامل
• رام بابا (کیک آغشته به رم)
• بستنی وانیل و هلو
• انواع پنیر فرانسوی
• میوه‌های گرمسیری

نوشیدنی

• قهوه، چای، نوشیدنی‌های فرانسوی و پرتغالی

منوی کلاس دوم (Second Class)

غذاها ساده‌تر اما همچنان باکیفیت بودند.

نمونه منوی رایج شب آخر:

• سوپ برنج با مرغ
• ماهی کاد با سس خامه‌ای
• بوقلمون با سس کرنبری
• گوشت گاو پخته‌شده
• سیب‌زمینی پخته
• سبزیجات
• پودینگ آلو
• کیک و میوه

منوی کلاس سوم (Third Class)

مسافران کلاس سوم گرچه به نسبت گروه اول و دوم شامل کلاسیک نداشتند اما غذاهای گرم و کاملی دریافت می‌کردند.

نمونه جدول غذا:

• سوپ سبزیجات
• فرنی
• پنیر
• بیسکویت کابین و مربا و کره
• نان تازه و چای
• سیب‌زمینی له‌شده
• پودینگ برنج
• پرتقال و سیب

نکات جالب و واقعی از غذاهای تایتانیک

تایتانیک ۵۷۵۰۰ کیلو گوشت، ماهی و مرغ همراه داشت.

۴۰۰۰ مرغابی و مرغ فقط برای سوپ‌ها حمل کرده بودند.

در کلاس اول روزانه ۵ وعده سرو می‌شد.

در منوی کلاس اول از غذاهای اصیل فرانسوی و انگلیسی استفاده شده بود.

بیشترین دسر سفارش‌شده: پودینگ شکلاتی و بستنی وانیل بود.

یادداشت‌ها، خاطرات و غذا از زبان بازماندگان

چند بازمانده خاطراتی نقل کرده‌اند که رابطه‌شان با غذا در روزهای پیش از غرق‌شدن را روشن می‌کند: برخی مسافران کلاس سوم یادآوری کرده‌اند که در کشتی غذاهایی خوردند که در خانه تجربه نکرده بودند؛ این تجربه کوتاه اما مهم بود.

از سوی دیگر، گزارش‌های مربوط به روز غرق‌شدن نشان می‌دهد شام در کلاس اول پیش از برخورد تمام شده یا تقریباً تمام شده بود، بسیاری از مهمانان حتی بارها درباره آرامش و تفنن میز شام شب قبل حرف زده‌اند.

بعد از غرق‌شدن: چه غذایی به بازماندگان رسید؟

کشتی نجاتِ کارپاتیا (Carpathia) پس از نجات بازماندگان، اولین وعده‌های ساده و گرم (شورباها، نان، چای) را سرو کرد، یک تغییر محسوس از منوهای پرتشریفاتِ تایتانیک به غذاهای ترمیمی و فوری که نیازهای پزشکی و جسمی بازماندگان را پاسخ داد.

غذا در تایتانیک فقط خوراک نبود؛ آینه‌ای از طبقه، فرهنگ و فناوریِ اوایل قرن بیستم بود: از لوکس‌ترین تجربه‌های رستورانی در دریا تا وعده‌های گرمِ مهاجران کلاس سوم. منوها، چیدمان سالن‌ها و خاطرات بازماندگان به ما کمک می‌کنند بفهمیم زندگی در کشتی بزرگ چگونه می‌گذشت و چگونه یک رویداد فاجعه‌بار، زندگی روزمره را قطع کرد.