درمان سریع گودی زیر چشم با PRF چگونه انجام می‌شود؟

گودی زیر چشم یکی از شایع‌ترین مشکلات زیبایی‌شناختی است که باعث خستگی و پیری زودرس ظاهر می‌شود. این ناحیه حساس،  اغلب با سایه‌های تیره و فرورفتگی همراه است. در این مقاله، به بررسی جامع PRF برای درمان گودی زیر چشم می‌پردازیم.

 

PRF چیست؟

PRF یا Platelet-Rich Fibrin، نسل پیشرفته‌ای از درمان‌های مبتنی بر پلاکت است که از خون خود بیمار تهیه می‌شود. برخلاف PRP (پلاسمای غنی از پلاکت)، PRF فیبرین طبیعی را حفظ می‌کند و بدون افزودنی‌های شیمیایی، ماتریکسی ژل‌مانند ایجاد می‌کند که فاکتورهای رشد را به آرامی آزاد می‌کند. این ماده حاوی پلاکت‌ها، لکوسیت‌ها و فاکتورهای محرک رشد مانند PDGF و TGF-β است که تولید کلاژن، الاستین و رگ‌های خونی را تحریک می‌کنند. در درمان گودی زیر چشم، PRF به عنوان فیلر طبیعی عمل کرده و حجم از دست رفته را جبران می‌کند.  PRF به دلیل زیست‌سازگاری بالا، خطر آلرژی یا دفع را به حداقل می‌رساند و نتایج طبیعی‌تری نسبت به فیلرهای مصنوعی ارائه می‌دهد. 

علل گودی زیر چشم

گودی زیر چشم، یا فرورفتگی ناحیه اشکی (tear trough)، ناشی از عوامل متعددی است. ژنتیک نقش اصلی را ایفا می‌کند؛ افراد با پوست نازک یا استخوان‌بندی برجسته، مستعد این مشکل هستند. با افزایش سن (معمولاً پس از ۳۰ سالگی)، کاهش کلاژن و چربی زیرپوستی حجم را کم می‌کند. عوامل محیطی مانند کمبود خواب، استرس، رژیم غذایی نامناسب و قرارگیری در معرض آفتاب، گردش خون را مختل کرده و سایه‌های تیره ایجاد می‌کنند. در زنان، تغییرات هورمونی دوران یائسگی یا بارداری این ناحیه را حساس‌تر می‌سازد. آلرژی، کم‌آبی بدن و عادات بد مانند مالش چشم نیز تشدیدکننده هستند. در ایران، با توجه به سبک زندگی شهری و آلودگی هوا، این مشکل شایع‌تر شده است. تشخیص دقیق توسط متخصص پوست ضروری است تا علل زمینه‌ای مانند کم‌خونی یا مشکلات تیروئید بررسی شود. درمان PRF با تمرکز بر بازسازی طبیعی، به جای پنهان کردن، ریشه‌ای عمل می‌کند. 

چگونگی درمان گودی زیر چشم با PRF

PRF با تزریق مستقیم به ناحیه گودی زیر چشم، بافت را احیا می‌کند. فاکتورهای رشد موجود در PRF، فیبروبلاست‌ها را فعال کرده و تولید کلاژن نوع I و III را افزایش می‌دهند، که منجر به ضخیم شدن پوست و پر شدن فرورفتگی می‌شود. همچنین، PRF رگ‌زایی را تحریک کرده و گردش خون را بهبود می‌بخشد، که تیرگی را کاهش می‌دهد. این روش "درمان سریع" محسوب می‌شود زیرا نتایج اولیه در ۱-۲ هفته ظاهر شده و کامل در ۱-۳ ماه به اوج می‌رسد. برخلاف فیلرهای هیالورونیک اسید که حجم موقتی می‌دهند، PRF بازسازی پایدار ایجاد می‌کند و خطر تورم طولانی‌مدت ندارد. مطالعات بالینی نشان می‌دهند که PRF تا ۷۰% رضایت بیماران را در درمان گودی جلب می‌کند. در کلینیک‌های ایرانی، این درمان اغلب با میکرونیدلینگ ترکیب می‌شود تا نفوذ عمیق‌تر شود. مناسب برای سنین ۲۵-۵۰ سال، PRF گزینه‌ای ایمن برای کسانی است که از جراحی‌های تهاجمی می‌ترسند. 

 

فرآیند انجام درمان

درمان PRF در مطب متخصص پوست یا کلینیک زیبایی، حدود ۳۰-۴۵ دقیقه طول می‌کشد. مراحل انجام آن عبارتند از:

1- ابتدا، پزشک تاریخچه پزشکی و معاینه ناحیه چشم را انجام می‌دهد تا مناسب بودن را تأیید کند. ۱۰-۲۰ میلی‌لیتر خون از بازو گرفته می‌شود و در سانتریفیوژ با ۲۷۰۰ دور در دقیقه به مدت ۱۰ دقیقه چرخانده تا PRF جدا شود.

2- ناحیه زیر چشم با بی‌حسی موضعی (کرم لیدوکائین) آماده می‌شود.

3-سپس، PRF با سوزن‌های نازک (۳۰G) یا کانولا به لایه‌های درم و زیرپوستی تزریق می‌شود – معمولاً ۰.۵-۱ میلی‌لیتر در هر سمت. برای نتایج بهتر، ۲-۳ جلسه با فاصله ۴-۶ هفته توصیه می‌شود.

4-بلافاصله پس از تزریق، کمپرس سرد برای کاهش تورم اعمال می‌شود. فرآیند بدون برش یا بیهوشی عمومی است و بیمار همان روز به فعالیت برمی‌گردد.

مزایای درمان PRF

PRF مزایای چشمگیری برای گودی زیر چشم دارد. این روش  مناسب برای انواع پوست و گزینه‌ای ایمن برای جوان‌سازی است.  مزایای آن عبارتند از:

طبیعی و ایمن

 از خون خود بیمار تهیه می‌شود، بنابراین خطر آلرژی یا دفع مواد خارجی صفر است و نتایج کاملاً یکپارچه با پوست طبیعی به نظر می‌رسد.

درمان سریع

 تورم و عوارض خفیف تنها ۲۴-۴۸ ساعت طول می‌کشد و نتایج اولیه در هفته اول قابل مشاهده است؛ کامل در ۱-۳ ماه.

ماندگاری طولانی

 ۶-۱۲ ماه دوام دارد (طولانی‌تر از PRP)، با اثرات تجمعی در جلسات تکراری.

بهبود کیفیت پوست

 نه تنها حجم می‌دهد، بلکه تولید کلاژن را تحریک کرده، خطوط ریز را کاهش می‌دهد، تیرگی را کم می‌کند و درخشندگی پوست را افزایش می‌دهد.

کم‌تهاجمی

بدون جراحی یا بیهوشی، بدون downtime طولانی؛ بیمار همان روز به فعالیت روزانه برمی‌گردد.

رضایت بالا

 مطالعات نشان می‌دهند تا ۸۰% بهبود حجم ناحیه اشکی و ۷۰-۹۰% رضایت بیماران پس از دوره کامل.

مناسب برای انواع پوست

 ایمن برای سنین ۲۵-۵۰ سال و گزینه‌ای جایگزین برای فیلرهای مصنوعی گران.

معایب و عوارض احتمالی

با وجود مزایا، PRF بدون معایب نیست. این روش دارای عوارض شایعی نیز است که معمولا شامل موارد زیر هستند:

عوارض موقت شایع

 کبودی، تورم و قرمزی در ناحیه تزریق (معمولاً ۱-۳ روز)، که ممکن است با آرایش پوشانده شود اما آزاردهنده است.

عوارض نادر

 عفونت، عدم تقارن یا التهاب طولانی اگر توسط فرد غیرحرفه‌ای انجام شود؛ خطر سوختگی یا گره در پوست نازک.

محدودیت‌های بیمار

 نامناسب برای افراد با اختلالات انعقادی خون، عفونت فعال، بارداری، سیگار کشیدن مداوم یا پوست بسیار نازک؛ نتایج کمتر پایدار در این موارد.

نتایج تدریجی

 حجم فوری نمی‌دهد (برخلاف فیلرهای هیالورونیک اسید) و نیاز به ۲-۳ جلسه با فاصله ۴-۶ هفته دارد؛ صبر برای بازسازی طبیعی الزامی است.

هزینه نسبتاً بالا

 هر جلسه ۱-۳ میلیون تومان، دوره کامل ۵-۹ میلیون تومان؛ برای برخی افراد سنگین است، به ویژه با نیاز به تکرار سالانه.

وابستگی به کیفیت کلینیک

 در ایران، تجهیزات و تخصص متخصصان متغیر است؛ انتخاب نادرست می‌تواند عوارض را افزایش دهد.

عدم تضمین کامل

 ۱۰-۱۵% بیماران نیاز به لمسی اضافی دارند و عوامل سبک زندگی (استرس، آفتاب) ماندگاری را کاهش می‌دهند.

 

درمان سریع گودی زیر چشم با PRF برای چه افرادی مناسبه؟

PRF به دلیل خواص ترمیمی و بازسازی‌کننده خود، به ویژه برای افرادی که به دنبال بهبود ظاهری طبیعی هستند، مناسب است. در ادامه به بررسی افرادی که می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند، می‌پردازیم:

افراد با گودی زیر چشم

افرادی که دچار گودی یا فرورفتگی زیر چشم هستند، به ویژه در سنین بالاتر، می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند. PRF به دلیل خاصیت تحریک‌کننده تولید کلاژن و الاستین در پوست، می‌تواند پوست زیر چشم را تقویت کرده و ظاهر آن را بهبود بخشد.

افراد با پوست سالم

افراد با پوست سالم و بدون بیماری‌های پوستی حاد یا عفونت‌های فعال در منطقه تحت درمان، بهترین گزینه برای این روش هستند. استفاده از PRF در مناطقی که پوست آسیب‌دیده یا عفونی دارد، می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد.

 افراد غیرسیگاری

سیگار کشیدن می‌تواند روند ترمیم و بهبودی پوست را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، افرادی که سیگار نمی‌کشند یا تمایل به ترک آن دارند، نتایج بهتری از درمان PRF خواهند گرفت.

 افراد با انتظارات معقول

افرادی که انتظارات منطقی و معقول از نتایج درمان دارند، برای این روش مناسب‌ترند. نتیجه درمان معمولاً به تدریج نمایان می‌شود و واقعی‌ترین تغییرات در دو تا سه ماه پس از درمان مشاهده می‌شود.

 افراد با شرایط خاص پزشکی

قبل از درمان PRF، افرادی که شرایط خاص پزشکی دارند (مانند بیماری‌های خود ایمنی، مشکلات انعقادی یا القای خون) باید با پزشک خود مشورت کنند. اگر پزشک این روش را تأیید کند، درمان امکان‌پذیر خواهد بود.

افراد زیر 35 سال

در اغلب موارد، PRF برای افرادی که زیر 35 سال سن دارند و دچار گودی زیر چشم ناشی از عوامل ژنتیکی یا تغییرات محیطی هستند، مؤثرتر است. در این سنین پوست به طور طبیعی هنوز قابلیت بازسازی خوبی دارد.

 افرادی با مشکلات خواب و استرس

این روش می‌تواند به افرادی که به دلیل خواب ناکافی یا استرس‌های روزمره دچار گودی و تیرگی زیر چشم شده‌اند، کمک کند. PRF با بهبود گردش خون و ترمیم بافت‌ها می‌تواند به بهبود ظاهر پوست کمک کند.

 افرادی که تمایل به روش‌های غیرجراحی دارند

PRF یک روش غیرجراحی است و افرادی که تمایل به اجتناب از روش‌های تهاجمی و جراحی دارند، می‌توانند از این گزینه بهره ببرند.

مراقبت‌های پس از درمان

مراقبت‌های پس از PRF کلیدی برای مشاهده نتایج بهینه است.  در صورتی که این مراقبت‌ها انجام شوند، ماندگاری نتایج را به ۹-۱۲ ماه می‌رسانند:

اجتناب از لمس و آرایش

 ۲۴-۴۸ ساعت ناحیه زیر چشم را لمس نکنید و از آرایش، کرم‌های سنگین یا محصولات آرایشی استفاده نکنید تا عفونت جلوگیری شود.

کمپرس سرد

 هر ۱۰-۱۵ دقیقه به مدت ۲۴ ساعت اول، کمپرس سرد بگذارید تا تورم و کبودی کاهش یابد.

حفاظت از آفتاب

 ۱ هفته از آفتاب مستقیم، سونا، استخر یا ورزش سنگین دوری کنید؛ همیشه کرم ضدآفتاب SPF ۳۰+ یا بالاتر بزنید.

رژیم غذایی و هیدراتاسیون

غذاهای غنی از ویتامین C (پرتقال، فلفل) و پروتئین (ماهی، تخم‌مرغ) بخورید؛ روزانه ۸ لیوان آب بنوشید و ۷-۸ ساعت خواب کافی داشته باشید تا بازسازی تسریع شود.

اجتناب از تحریک

۲ هفته از مالش چشم، استفاده از رتینول، اسکراب یا مواد شیمیایی قوی خودداری کنید.

پیگیری جلسات

جلسات بعدی را طبق برنامه پزشک (۴-۶ هفته فاصله) دنبال کنید و علائم غیرعادی مانند درد شدید، عفونت یا تورم طولانی را فوراً گزارش دهید.

سبک زندگی کلی

سیگار نکشید، استرس را مدیریت کنید و از عینک آفتابی برای محافظت استفاده کنید تا ماندگاری به ۹-۱۲ ماه برسد. در صورت نیاز، سرم‌های حاوی هیالورونیک اسید تجویزی را به کار ببرید.

 

ماندگاری و نتایج درمان

نتایج PRF برای گودی زیر چشم تدریجی اما پایدار است. جلسه اول ۳۰-۵۰% بهبود حجم و تیرگی ایجاد می‌کند؛ پس از ۳ جلسه، تا ۷۰-۹۰% رضایت گزارش می‌شود. ماندگاری ۶-۱۲ ماه بسته به سن، سبک زندگی و مراقبت متفاوت است – جوان‌ترها نتایج طولانی‌تری می‌بینند. با تکرار سالانه، اثرات تجمعی شده و نیاز به درمان کاهش می‌یابد. تصاویر قبل و بعد در مطالعات بالینی، پر شدن طبیعی فرورفتگی بدون ظاهر "پرشده مصنوعی" را نشان می‌دهند. در ایران، بیماران اغلب پس از ۱ ماه، پوست صاف‌تر و چشمان شاداب‌تری توصیف می‌کنند. عوامل مانند سیگار یا استرس ماندگاری را کم می‌کنند، اما PRF با تحریک کلاژن طبیعی، پیشگیری از پیری بیشتر را ممکن می‌سازد. پیگیری ۱-۲ ماهه با پزشک توصیه می‌شود. 

نتیجه‌گیری

درمان گودی زیر چشم با PRF، روشی نوآورانه و طبیعی است که با بازسازی بافت، زیبایی پایدار بدون ریسک‌های جراحی ایجاد می‌کند. از فرآیند ساده تهیه و تزریق تا مزایای حجم‌دهی و جوان‌سازی، این درمان سریع (نتایج در ۱-۳ ماه) گزینه‌ای ایده‌آل برای افراد پرمشغله است. با وجود عوارض خفیف و نیاز به مراقبت، مزایای آن بر معایب غلبه دارد. در سال ۱۴۰۴، با پیشرفت کلینیک‌های زیبایی در ایران، PRF به راحتی در دسترس است.