کدام فیلم باعث فیلم سوزی ها شده؟
طبق اعلام سازمان سینمایی ما کمی بیش از ٣٠٠ سالن سینما در ایران داریم که از این تعداد درحال حاضر نزدیک به نیمی از آنها در اختیار فیلم «محمد رسول‌الله» است و قرار است باقی فیلم‌ها در باقی سالن‌ها به نمایش درآید.
عیسی علوی در روزنامه شهروند نوشت: «محمد رسول‌الله»، «شاهزاده روم»، «چهارشنبه ١٩ اردیبهشت»، «پدر آن دیگری»، «ماهی سیاه کوچولو»، «عاشق‌ها ایستاده می‌میرند»، «جامه‌دران»، «ارغوان»، «چهارشنبه خون به پا می‌شود» و «بازگشت لوک خوش‌شانس» به‌زودی هم فیلم‌های «ناهید»، «شیفت شب» و «من سالوادور هستم». اینها را بگذارید کنار فیلم‌هایی که درحال حاضر در گروه «هنر و تجربه» اکران شده‌اند تا بهتر متوجه شوید تعداد فیلم‌های اکران شده فعلی در سینمای ایران یک اتفاق نادر است. طبق اعلام سازمان سینمایی ما کمی بیش از ٣٠٠ سالن سینما در ایران داریم که از این تعداد درحال حاضر نزدیک به نیمی از آنها در اختیار فیلم «محمد رسول‌الله» است و قرار است باقی فیلم‌ها در باقی سالن‌ها به نمایش درآید. حالا با این تعداد محدود، باقیمانده فیلم‌هایی که هر کدام هزینه‌های چند میلیونی برایشان صرف شده باید روی پرده بروند و احتمالا به سودآوری هم برسند. اما به نظر این اتفاق بیشتر شبیه فیلم‌سوزی است تا اکران. نه برنامه منظمی برای اکران فیلم‌ها وجود دارد و نه فرصت کافی در اختیار برخی فیلم‌ها قرار می‌گیرد که امکان نمایش داده شدن در سانس‌های پرفروش را داشته
باشند. معضلی که همه متفق‌القول یک مرکز را در این زمینه مقصر می‌دانند. شورای صدور پروانه ساخت که بی‌رویه و بدون توجه به ظرفیت‌های اکران در سینمای ایران پروانه ساخت صادر می‌کند. اما این اکران فشرده و بی‌نظم چه مضراتی دارد و چه کسانی در به وجود آمدن این شرایط مقصرند، سوالاتی بودند که در گفت‌وگو با سیدجمال ساداتیان، تهیه‌کننده و پخش‌کننده «جامه‌دران» و غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش مطرح کردیم. پاسخ آنها را در ادامه می‌خوانید. قضاوت هم با شما.
تقصیر شورای صنفی نمایش است
ساداتیان که حسابی از وضع فعلی شاکی است، صحبت‌هایش را این‌گونه آغاز می‌کند: «من در بحث‌های آیین‌نامه شورای صنفی نمایش برای اکران سال ٩٤ بودم، آنجا قرار بود در هر دوره ٥ فیلم با سرگروه اکران شود و یک فیلم هم به شکل آزاد. الان که خودم در پروسه اکران قرار گرفته‌ام، می‌بینم هیچ‌کدام از ضوابط رعایت نمی‌شود. شاید هم مشکل اینجاست که هیچ تناسبی بین تعداد فیلم‌های تولید شده و ظرفیت اکران در سینمای ایران وجو ندارد. به خاطر این‌که چنین مشکلی را سروسامان بدهند، آمدند و گروه هنر و تجربه را تاسیس کردند تا فیلم‌هایی که قدرت جذب مخاطب گسترده را ندارند، بروند در آن گروه به شکل محدود اکران شوند. حالا من نمی‌دانم چرا برخی فیلم‌ها که کاملا از این مشخصه برخوردارند، آمده‌اند و اکران عمومی می‌شوند. اینها درحال اشغال کردن صندلی‌های سینما هستند، آن هم بدون این‌که در جذب مخاطب موفق عمل کنند.» ساداتیان مشکل فعلی را عدم مدیریت در شورای صنفی نمایش و شورای پروانه ساخت می‌داند: «وقتی تناسبی میان تولید و اکران وجود نداشته باشد، این می‌شود که هرچه به پایان سال می‌رسیم فیلم‌های زیادی اکران نشده و روی زمین مانده‌اند که تهیه‌کننده‌های آنها اصرار دارند فیلم‌هایشان اکران شود. تصور کنید سینما آزادی به‌عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین سینماهای کشور ٥ سالن دارد. از این ٥ سالن، یک سالن ثابت در اختیار فیلم «محمد رسول‌الله» است و یک سالن را هم به «شاهزاده روم» داده‌اند. ٣ سالن باقی می‌ماند و ١٠ فیلم که درحال حاضر اکران شده‌اند. حالا تصور کنید این وسط چه اتفاقی برای اکران فیلم‌ها رخ می‌دهد. به این نکته هم واقف هستید که به‌هرحال از ساعت ٦ و ٧ بعدازظهر است که گیشه‌ها پررونق می‌شود و این یعنی ما تنها ٢ یا ٣ سانس پرمخاطب در روز داریم. شما اگر ساعت ١٢ روز جمعه «بن‌هور» هم در سینماها اکران کنید، کسی نمی‌رود آن را ببیند. مردم باید حالشان خوب باشد، اوقات فراغت داشته باشند، آن وقت شاید یکی از گزینه‌هایشان سینما رفتن باشد. این اتفاق هم معمولا بعدازظهر به بعد رخ می‌دهد. حالا شما حساب کنید این دو، سه سانس که قابلیت جذب مخاطب را دارند، چگونه قرار است بین ١٠ فیلم تقسیم شود. تازه این مربوط به سینما آزادی است که ٥ سالن دارد، دیگر سینماها که یک یا ٢ سالن دارند هم که تکلیفشان کاملا مشخص است. نتیجه همه این اتفاقات همین وضع آشفته‌ای است که به‌عنوان فیلم‌سوزی از آن یاد می‌کنیم.» به نظر ساداتیان بیشترین ایراد متوجه شورای پروانه نمایش است که مدام قرارداد فیلم‌های مختلف را ثبت می‌کند: «باید زمانی قرارداد فیلم جدید را ثبت کنند که اکران فیلم قبلی به پایان رسیده باشد. به صرف این‌که الان یک فیلم سرگروه خود را از دست می‌دهد فیلم جدیدی را ثبت می‌کنند، بدون توجه به این نکته که شاید سالن‌های دیگری که آن فیلم اکران است، نخواهد اکران فیلم را به پایان برساند. حق آن فیلم هم هست بالاخره تا زمانی که می‌فروشد باید اکران شود که بتواند هزینه‌های خودش را برگرداند. الان شورای صنفی نمایش با انبوهی از فیلم مواجه شده که فکر می‌کند با این روش می‌تواند جلوی فشار اکران را بگیرد. من «جامه‌دران» را تابستان اکران نکردم چرا که مطمئن بودم فیلم قابلیت جذب مخاطب گسترده را دارد و به همین دلیل گذاشتم پاییز اکران شود که حداقل سهمی در رونق‌بخشی به گیشه داشته باشم اما الان با این وضع آشفته‌ای که در مقابلم می‌بینم، حسرت می‌خورم که ای کاش فیلم را همان تابستان اکران می‌کردم.»
تقصیر شورای صنفی نمایش نیست
ساداتیان نوک پیکان خود را به سمت ٢ شورای پروانه ساخت و نمایش ارشاد گرفت، اما محمد رضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش اتهامات وارده به خودشان را رد می‌کند و می‌گوید: «ما در بحث اولیه اکران ٩٤ صحبتمان این بود که در ٦ ماه ابتدایی سال اکران آزاد نداشته باشیم و این اتفاق در ٦ ماهه دوم رخ دهد. این‌که دوستان در برخی موارد اعتراض می‌کنند، حق مسلم آنهاست ولی یادمان باشد در این شورا همه نماینده دارند. هم صنف تهیه‌کنندگان و هم صنف کارگردانان. اگر تصمیمی گرفته می‌شود براساس آرایی است که همین نمایندگان می‌دهند.» فرجی تاکید دارد شورای صنفی نمایش نه در اکران سرگروه‌ها و نه در اکران آزاد هیچ دخل و تصرفی ندارد: «هر تهیه‌کننده‌ای شرایط خاص خودش و فیلمی که در دست دارد را در نظر می‌گیرد و بعد تصمیم می‌گیرد در آن مقطع زمانی خاص که می‌خواهد فیلمش را اکران کند. این ترسیم شرایط هیچ‌گاه توسط شورای صنفی نمایش صورت نمی‌گیرد و این خود تهیه‌کنندگان،پخش‌کننده‌ها و کارگردانان هستند که شرایط اکران خود را تعیین می‌کنند و پذیرفته که در آن مقطع فیلمش اکران باشد. چه در ایامی مثل ماه رمضان و محرم و چه همزمان با اکران فیلم‌های پرفروش دیگر. همه اینها در آیین‌نامه شورای صنفی نمایش کاملا شفاف و مشخص است.»
به گفته فرجی اگر صاحب یا مالک سالن با فیلمی به مدت ٤ هفته قرارداد بسته باشد و فیلم با استقبال بسیار خوبی در آن سالن مواجه شود، براساس آیین‌نامه شورای صنفی صاحب سالن می‌تواند اکران آن فیلم را در آن سالن ادامه دهد و فیلم جدید را نپذیرد و شورا هم نمی‌تواند به صاحب سالن بگوید شما نباید اکران این فیلم را ادامه داده و باید فیلم جدیدی را جایگزین کنید. به گفته او اگر تعدد فیلم در برخی سالن‌ها زیاد شده به این دلیل است که مثلا یک فیلم در فلان مجموعه خوب نفروخته اما در سالن دیگری خیلی خوب به فروش خود ادامه می‌دهد. ممکن است فیلم در سرگروه خودش تنها ٤ هفته روی پرده باشد اما در سالن‌های دیگر اگر بهتر بفروشد خیلی طبیعی است که سینمادار بخواهد فروش فیلم را ادامه دهد و فیلم دیگری را به گردونه اکران سالن خود اضافه نکند. فرجی باز هم تاکید می‌کند در این زمینه شورای صنفی نمایش هیچ‌گونه اختیاری نسبت به سالن‌های سینما ندارد: «البته این را بگویم که سقف شورای صنفی نمایش برای هر فیلمی ١٠ هفته است و در صورت نفروختن فیلم جدید جایگزین می‌شود اما تا قبل از آن اختیار با شورای صنفی نمایش است. ضمن این‌که دوستان باید این را هم در نظر بگیرند که بخش عمده مشکل ما این است که تعداد صدور پروانه‌های ساخت هیچ تناسبی با ظرفیت‌های سینمای ایران برای اکران ندارد. از همین الان شما می‌توانید وضعیت اکران ٩٥ را در نظر بگیرید. بسیاری از بزرگان سینمای ایران پروانه ساخت گرفته‌اند و درحال فیلم ساختن هستند و مطمئن باشید با این‌که خیلی خوشحال می‌شویم که اکران ٩٥ بسیار پررونق باشد اما مسأله‌ای که امروز بر سر اکران فیلم‌ها به علت تعداد بالا و تراکم با آن مواجهیم، قطعا سال آینده بیشتر هم خواهد بود و باید امیدوار بود وضع در زمینه صدور پروانه ساخت کمی با مدیریت بیشتری جلو برود.»
تقصیر شورای صنفی نمایش است
ساداتیان که حسابی از وضع فعلی شاکی است، صحبت‌هایش را این‌گونه آغاز می‌کند: «من در بحث‌های آیین‌نامه شورای صنفی نمایش برای اکران سال ٩٤ بودم، آنجا قرار بود در هر دوره ٥ فیلم با سرگروه اکران شود و یک فیلم هم به شکل آزاد. الان که خودم در پروسه اکران قرار گرفته‌ام، می‌بینم هیچ‌کدام از ضوابط رعایت نمی‌شود. شاید هم مشکل اینجاست که هیچ تناسبی بین تعداد فیلم‌های تولید شده و ظرفیت اکران در سینمای ایران وجو ندارد. به خاطر این‌که چنین مشکلی را سروسامان بدهند، آمدند و گروه هنر و تجربه را تاسیس کردند تا فیلم‌هایی که قدرت جذب مخاطب گسترده را ندارند، بروند در آن گروه به شکل محدود اکران شوند. حالا من نمی‌دانم چرا برخی فیلم‌ها که کاملا از این مشخصه برخوردارند، آمده‌اند و اکران عمومی می‌شوند. اینها درحال اشغال کردن صندلی‌های سینما هستند، آن هم بدون این‌که در جذب مخاطب موفق عمل کنند.» ساداتیان مشکل فعلی را عدم مدیریت در شورای صنفی نمایش و شورای پروانه ساخت می‌داند: «وقتی تناسبی میان تولید و اکران وجود نداشته باشد، این می‌شود که هرچه به پایان سال می‌رسیم فیلم‌های زیادی اکران نشده و روی زمین مانده‌اند که تهیه‌کننده‌های آنها اصرار دارند فیلم‌هایشان اکران شود. تصور کنید سینما آزادی به‌عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین سینماهای کشور ٥ سالن دارد. از این ٥ سالن، یک سالن ثابت در اختیار فیلم «محمد رسول‌الله» است و یک سالن را هم به «شاهزاده روم» داده‌اند. ٣ سالن باقی می‌ماند و ١٠ فیلم که درحال حاضر اکران شده‌اند. حالا تصور کنید این وسط چه اتفاقی برای اکران فیلم‌ها رخ می‌دهد. به این نکته هم واقف هستید که به‌هرحال از ساعت ٦ و ٧ بعدازظهر است که گیشه‌ها پررونق می‌شود و این یعنی ما تنها ٢ یا ٣ سانس پرمخاطب در روز داریم. شما اگر ساعت ١٢ روز جمعه «بن‌هور» هم در سینماها اکران کنید، کسی نمی‌رود آن را ببیند. مردم باید حالشان خوب باشد، اوقات فراغت داشته باشند، آن وقت شاید یکی از گزینه‌هایشان سینما رفتن باشد. این اتفاق هم معمولا بعدازظهر به بعد رخ می‌دهد. حالا شما حساب کنید این دو، سه سانس که قابلیت جذب مخاطب را دارند، چگونه قرار است بین ١٠ فیلم تقسیم شود. تازه این مربوط به سینما آزادی است که ٥ سالن دارد، دیگر سینماها که یک یا ٢ سالن دارند هم که تکلیفشان کاملا مشخص است. نتیجه همه این اتفاقات همین وضع آشفته‌ای است که به‌عنوان فیلم‌سوزی از آن یاد می‌کنیم.» به نظر ساداتیان بیشترین ایراد متوجه شورای پروانه نمایش است که مدام قرارداد فیلم‌های مختلف را ثبت می‌کند: «باید زمانی قرارداد فیلم جدید را ثبت کنند که اکران فیلم قبلی به پایان رسیده باشد. به صرف این‌که الان یک فیلم سرگروه خود را از دست می‌دهد فیلم جدیدی را ثبت می‌کنند، بدون توجه به این نکته که شاید سالن‌های دیگری که آن فیلم اکران است، نخواهد اکران فیلم را به پایان برساند. حق آن فیلم هم هست بالاخره تا زمانی که می‌فروشد باید اکران شود که بتواند هزینه‌های خودش را برگرداند. الان شورای صنفی نمایش با انبوهی از فیلم مواجه شده که فکر می‌کند با این روش می‌تواند جلوی فشار اکران را بگیرد. من «جامه‌دران» را تابستان اکران نکردم چرا که مطمئن بودم فیلم قابلیت جذب مخاطب گسترده را دارد و به همین دلیل گذاشتم پاییز اکران شود که حداقل سهمی در رونق‌بخشی به گیشه داشته باشم اما الان با این وضع آشفته‌ای که در مقابلم می‌بینم، حسرت می‌خورم که ای کاش فیلم را همان تابستان اکران می‌کردم.»
تقصیر شورای صنفی نمایش نیست
ساداتیان نوک پیکان خود را به سمت ٢ شورای پروانه ساخت و نمایش ارشاد گرفت، اما محمد رضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش اتهامات وارده به خودشان را رد می‌کند و می‌گوید: «ما در بحث اولیه اکران ٩٤ صحبتمان این بود که در ٦ ماه ابتدایی سال اکران آزاد نداشته باشیم و این اتفاق در ٦ ماهه دوم رخ دهد. این‌که دوستان در برخی موارد اعتراض می‌کنند، حق مسلم آنهاست ولی یادمان باشد در این شورا همه نماینده دارند. هم صنف تهیه‌کنندگان و هم صنف کارگردانان. اگر تصمیمی گرفته می‌شود براساس آرایی است که همین نمایندگان می‌دهند.» فرجی تاکید دارد شورای صنفی نمایش نه در اکران سرگروه‌ها و نه در اکران آزاد هیچ دخل و تصرفی ندارد: «هر تهیه‌کننده‌ای شرایط خاص خودش و فیلمی که در دست دارد را در نظر می‌گیرد و بعد تصمیم می‌گیرد در آن مقطع زمانی خاص که می‌خواهد فیلمش را اکران کند. این ترسیم شرایط هیچ‌گاه توسط شورای صنفی نمایش صورت نمی‌گیرد و این خود تهیه‌کنندگان،پخش‌کننده‌ها و کارگردانان هستند که شرایط اکران خود را تعیین می‌کنند و پذیرفته که در آن مقطع فیلمش اکران باشد. چه در ایامی مثل ماه رمضان و محرم و چه همزمان با اکران فیلم‌های پرفروش دیگر. همه اینها در آیین‌نامه شورای صنفی نمایش کاملا شفاف و مشخص است.»
به گفته فرجی اگر صاحب یا مالک سالن با فیلمی به مدت ٤ هفته قرارداد بسته باشد و فیلم با استقبال بسیار خوبی در آن سالن مواجه شود، براساس آیین‌نامه شورای صنفی صاحب سالن می‌تواند اکران آن فیلم را در آن سالن ادامه دهد و فیلم جدید را نپذیرد و شورا هم نمی‌تواند به صاحب سالن بگوید شما نباید اکران این فیلم را ادامه داده و باید فیلم جدیدی را جایگزین کنید. به گفته او اگر تعدد فیلم در برخی سالن‌ها زیاد شده به این دلیل است که مثلا یک فیلم در فلان مجموعه خوب نفروخته اما در سالن دیگری خیلی خوب به فروش خود ادامه می‌دهد. ممکن است فیلم در سرگروه خودش تنها ٤ هفته روی پرده باشد اما در سالن‌های دیگر اگر بهتر بفروشد خیلی طبیعی است که سینمادار بخواهد فروش فیلم را ادامه دهد و فیلم دیگری را به گردونه اکران سالن خود اضافه نکند. فرجی باز هم تاکید می‌کند در این زمینه شورای صنفی نمایش هیچ‌گونه اختیاری نسبت به سالن‌های سینما ندارد: «البته این را بگویم که سقف شورای صنفی نمایش برای هر فیلمی ١٠ هفته است و در صورت نفروختن فیلم جدید جایگزین می‌شود اما تا قبل از آن اختیار با شورای صنفی نمایش است. ضمن این‌که دوستان باید این را هم در نظر بگیرند که بخش عمده مشکل ما این است که تعداد صدور پروانه‌های ساخت هیچ تناسبی با ظرفیت‌های سینمای ایران برای اکران ندارد. از همین الان شما می‌توانید وضعیت اکران ٩٥ را در نظر بگیرید. بسیاری از بزرگان سینمای ایران پروانه ساخت گرفته‌اند و درحال فیلم ساختن هستند و مطمئن باشید با این‌که خیلی خوشحال می‌شویم که اکران ٩٥ بسیار پررونق باشد اما مسأله‌ای که امروز بر سر اکران فیلم‌ها به علت تعداد بالا و تراکم با آن مواجهیم، قطعا سال آینده بیشتر هم خواهد بود و باید امیدوار بود وضع در زمینه صدور پروانه ساخت کمی با مدیریت بیشتری جلو برود.»
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر