يك سالگی برجام؛ بيم‌ها و اميدها
يك سال از دستيابي به «برنامه جامع اقدام مشترك» كه به «برجام» شهره شد، گذشته است؛ برنامه‌اي كه به بيش از يك دهه تنش ميان ايران و غرب بر سر پرونده هسته‌اي ايران، خاتمه داد.
روزنامه آرمان- كورش‌چهاردوري: يك سال از دستيابي به «برنامه جامع اقدام مشترك» كه به «برجام» شهره شد، گذشته است؛ برنامه‌اي كه به بيش از يك دهه تنش ميان ايران و غرب بر سر پرونده هسته‌اي ايران، خاتمه داد.
گرچه در اين مسير، ايران با پنج عضو دائم شوراي‌امنيت سازمان ملل‌متحد و آلمان، مذاكره كرد، اما همگان مي‌دانستند كه اين ايالات‌متحده است كه در نهايت بايد تصميم بگيرد كه با ايران به توافق برسد. اما باگذشت چند ماه از اجرايي شدن برجام كه در ماه ژانويه و شش ماه بعد از دستيابي به آن صورت گرفت، طرف ايراني انتقاداتي به عدم انجام دقيق تعهدات از سوي طرف غربي دارد.
در همين حال، تندروها در آمريكا نيز مي‌كوشند با دخيل كردن موضوعاتي نظير برنامه موشكي ايران و حقوق‌بشر، چوب لاي چرخ اجراي برجام گذارند. در این میان يك‌سالگي برجام، فرصت مناسبي بود تا برخي از طرف‌ها درباره آنچه كه ماه‌ها براي رسيدن به آن تلاش كردند، اعلام نظر كنند. گرچه دلواپسان نيز فرصت را مغتنم شمردند و لب به سخن گشودند؛ اما با لحني متفاوت‌تر از هميشه! مخاطب آنها نيز اين‌بار تغيير كرده بود!
چالش ظريف و كري!
شايد نخستين پيام‌ها را دو مرد نخست مذاكرات هسته‌اي، يعني محمدجواد ظريف، وزيرخارجه ايران و همتاي آمريكايي او، جان‌كري، منتشر كردند. ظريف در حساب توئيتري خود در پيامي به انتقاد از روند اجراي برجام پرداخت. وزيرخارجه كشورمان نوشت:«توافق هسته‌اي پيروزي ديپلماسي بر زور بود. هنوز هم همان انتخاب روشن پيش روي ايالات‌متحده است.
يادآور مي‌شوم كه روش‌هاي قديمي همان شكست‌هاي قديمي را به بار مي‌آورد. تا زماني كه رجزخواني‌هاي كوته‌بينانه، اجراي كم‌رمق تعهدات و شعارهاي نخ‌نما ارجح باشند، امكان پيشرفت در ابهام خواهد بود. احترام متقابل و اجراي تعهدات برجامي براي اطمينان از رسيدن به مزاياي معهود، افق‌هاي جديد خواهد گشود.» از طرف ديگر، جان‌كري، وزير امورخارجه ايالات‌متحده، در توئيتر خود نوشت: «توافق هسته‌اي ايران يك‌سال پيش در چنين روزي به دست آمد. تعهد به ديپلماسي جهان را امن‌تر كرد.»
پایبندي ايران، تعهد جهان!
باراك‌اوباما، رئيس‌جمهور ايالات‌متحده آمريكا نيز در سالگرد برجام، بيانيه‌اي منتشر كرد. اوباما با اشاره به اينكه هنوز اختلافات جدي ميان آمريكا و ايران باقيمانده تاكيد كرد: برجام جهان را امن‌تر كرده است. اوباما گفت: هم‌اكنون آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي تضمين مي‌كند كه ايران در راستاي تعهدات خود در برجام گام برداشته است. وی در ادامه مدعي شد: هم‌اكنون تمامي مسيرهاي ايران براي حركت به سمت ساخت سلاح هسته‌اي مسدود شده است و گريز هسته‌اي ايران از دو تا سه ماه به يك سال افزايش‌يافته است.
ما و متحدانمان تعهدات را در راستاي لغو تحريم‌هاي هسته‌اي انجام داده و تا زماني كه ايران به توافق پايبند بماند، ما نيز به برجام متعهد خواهيم ماند. اوباما اظهار كرد: برجام، نشان مي‌دهد كه ديپلماسي اصولي چه دستاوردهايي دارد و چگونه تعهدات پايدار براي جلوگيري از گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي ايجاد شود.
تاسيس دفتر اتحاديه اروپا در تهران
مسئوليت سياست‌خارجي اتحاديه‌اروپا نيز از قافله صدور پيام و بيانيه جا نماند. فدريكا موگريني در اين بيانيه نوشت: يك سال پس از تصويب توافق تاريخي درباره برنامه هسته‌اي ايران كه در وين بر سر آن انجام شد، اتحاديه‌اروپا خرسند است تا اعلام كند كه برنامه‌جامع‌اقدام‌مشترك در حال اجراشدن است. اين موضوع نشان مي‌دهدكه با اراده سياسي، پشتكار و ديپلماسي چندجانبه مي‌توان به راه‌حل‌هاي عملي براي مشكلات بسيار دشوار دست‌يافت.
موگريني افزود: اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو آن بر ضرورت تبعيت كامل ايران از تمامي تعهداتش تحت برجام و ادامه همكاري كامل و به‌موقع با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تاكيد مي‌كند. اين كشورها همچنين از ايران مي‌خواهند تا از فعاليت‌هايي كه در تضاد با قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي‌امنيت سازمان‌ملل هستند، خودداري كند. در ادامه اين بيانيه آمده است: اتحاديه‌اروپا تاكيد مي‌كند كه شفاف‌سازي درباره رفع تحريم‌ها براي دادن مجوز تعامل دوباره بانك‌ها و شركت‌هاي تجاري اروپايي در ايران مهم است. در اين راستا اين اقدام راهنمايي جامعي را كه در چهارچوب تحريم‌هاي لغو شده و آن دسته از تحريم‌هاي باقيمانده فراهم‌شده بود را ارائه مي‌كند. اتحاديه‌اروپا متعهد مي‌شود تا فعالانه به تعامل با بخش خصوصي ادامه دهد و همه طرف‌هاي برجام را تشويق مي‌كند تا به تلاش‌هاي امدادي خود در اين راستا ادامه دهند.
براي اينكه ايران به طور كامل از مزاياي لغو تحريم‌ها بهره‌مند شود لازم است كه اين كشور بر مشكلات مرتبط بر سياستگذاري اقتصادي و مالي، شرايط اقتصادي و قواعد قانوني فائق آيد. او خاطرنشان كرد: اتحاديه‌اروپا و كشورهاي عضو آن آماده هستند كه در اين حوزه و نيز براي تامين كمك‌هاي فني شامل تبعيت از شروط FATF و بررسي استفاده از اعتبار صادرات به‌منظور تسهيل تجارت، برنامه مالي و سرمايه‌گذاري با ايران همكاري كنند.
موگريني افزود: اتحاديه‌اروپا از استراتژي تعامل تدريجي كه دراين حوزه جامع است و نيز درجايي كه منافع مشترك وجود دارد گروهي است و درزماني كه اختلافي وجود دارد، حياتي است و در عمل نيز سودمند است، حمايت مي‌كند. به عنوان بخشي از اين جريان، اتحاديه‌اروپا قصد دارد تا يك دفتر نمايندگي اتحاديه اروپا را در ايران افتتاح كند.
دلواپسان آمريكايي، درصدد تخريب برجام!
مقامات سياسي ايران، آمريكا و اتحاديه‌اروپا درحالي در سالگرد دستيابي به برجام، بيانيه منتشر مي‌كنند كه دلواپسان آمريكايي در كنگره اين كشور، مي‌كوشند تا مسير برجام را با دست اندازهاي متعدد، ناهموار كنند. تصويب سه طرح ممنوعيت خريد آب‌سنگين ايران توسط آمريكا، تحريم ايران به بهانه آزمايش‌هاي موشكي، حمايت از تروريسم و نقض حقوق بشر و عدم دسترسي ايران به‌نظام مالي آمريكا در كنگره، اسباب نگراني شده است.
گرچه دولت اوباما بارها به كنگره كشورش هشدار داده كه هرگونه مصوبه‌اي را كه در مسير اجراي برجام اخلال ايجاد كند، وتو خواهد كرد اما دلواپسان در ايران به اين موضوع واكنش نشان دادند. سخنگوي كميسيون امنيت‌ملي و سياست‌خارجي مجلس با اشاره به مصوبه مجلس‌نمايندگان آمريكا، مبني بر تصويب منع خريد آب‌سنگين از اراك گفت: خريد آب‌سنگين از ايران در متن توافق برجام است، ازاين‌رو اوباما بايد با ايستادگي در مقابل مجلس‌نمايندگان نشان دهد كه مسئوليت اين توافق بين‌المللي را پذيرفته است.
وی تاكيد كرد: اگر اين مصوبه در مجلس‌سنا رای آورد و به عنوان مصوبه كنگره محسوب شد، قطعا اوباما بايد قاطعانه اين مصوبه را وتو كند. از سوي ديگر، نايب‌رئيس كميسيون امنيت‌ملي و سياست‌خارجي مجلس تاكيد كرد: دولت آمريكا به عنوان يكي از امضاكنندگان توافق بين‌المللي برجام بايد به اجراي آن متعهد باشد و در صورت تصويب نهايي مجلس‌سنا درباره منع خريد آب‌سنگين از ايران بايد اين مصوبه را وتو كند. وی تاكيد كرد: اگر آقاي اوباما اين طرح و اين مصوبه را وتو نكند، اين حق براي ايران محفوظ است كه از ابزارهاي خود مندرج در توافق‌نامه عليه آمريكا اقدام كند. البته اين رويكرد آمريكا نيز نشان‌دهنده نقص تعهداتش براي تمام دنياست.
گرچه در اين مسير، ايران با پنج عضو دائم شوراي‌امنيت سازمان ملل‌متحد و آلمان، مذاكره كرد، اما همگان مي‌دانستند كه اين ايالات‌متحده است كه در نهايت بايد تصميم بگيرد كه با ايران به توافق برسد. اما باگذشت چند ماه از اجرايي شدن برجام كه در ماه ژانويه و شش ماه بعد از دستيابي به آن صورت گرفت، طرف ايراني انتقاداتي به عدم انجام دقيق تعهدات از سوي طرف غربي دارد.
در همين حال، تندروها در آمريكا نيز مي‌كوشند با دخيل كردن موضوعاتي نظير برنامه موشكي ايران و حقوق‌بشر، چوب لاي چرخ اجراي برجام گذارند. در این میان يك‌سالگي برجام، فرصت مناسبي بود تا برخي از طرف‌ها درباره آنچه كه ماه‌ها براي رسيدن به آن تلاش كردند، اعلام نظر كنند. گرچه دلواپسان نيز فرصت را مغتنم شمردند و لب به سخن گشودند؛ اما با لحني متفاوت‌تر از هميشه! مخاطب آنها نيز اين‌بار تغيير كرده بود!
چالش ظريف و كري!
شايد نخستين پيام‌ها را دو مرد نخست مذاكرات هسته‌اي، يعني محمدجواد ظريف، وزيرخارجه ايران و همتاي آمريكايي او، جان‌كري، منتشر كردند. ظريف در حساب توئيتري خود در پيامي به انتقاد از روند اجراي برجام پرداخت. وزيرخارجه كشورمان نوشت:«توافق هسته‌اي پيروزي ديپلماسي بر زور بود. هنوز هم همان انتخاب روشن پيش روي ايالات‌متحده است.
يادآور مي‌شوم كه روش‌هاي قديمي همان شكست‌هاي قديمي را به بار مي‌آورد. تا زماني كه رجزخواني‌هاي كوته‌بينانه، اجراي كم‌رمق تعهدات و شعارهاي نخ‌نما ارجح باشند، امكان پيشرفت در ابهام خواهد بود. احترام متقابل و اجراي تعهدات برجامي براي اطمينان از رسيدن به مزاياي معهود، افق‌هاي جديد خواهد گشود.» از طرف ديگر، جان‌كري، وزير امورخارجه ايالات‌متحده، در توئيتر خود نوشت: «توافق هسته‌اي ايران يك‌سال پيش در چنين روزي به دست آمد. تعهد به ديپلماسي جهان را امن‌تر كرد.»
پایبندي ايران، تعهد جهان!
باراك‌اوباما، رئيس‌جمهور ايالات‌متحده آمريكا نيز در سالگرد برجام، بيانيه‌اي منتشر كرد. اوباما با اشاره به اينكه هنوز اختلافات جدي ميان آمريكا و ايران باقيمانده تاكيد كرد: برجام جهان را امن‌تر كرده است. اوباما گفت: هم‌اكنون آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي تضمين مي‌كند كه ايران در راستاي تعهدات خود در برجام گام برداشته است. وی در ادامه مدعي شد: هم‌اكنون تمامي مسيرهاي ايران براي حركت به سمت ساخت سلاح هسته‌اي مسدود شده است و گريز هسته‌اي ايران از دو تا سه ماه به يك سال افزايش‌يافته است.
ما و متحدانمان تعهدات را در راستاي لغو تحريم‌هاي هسته‌اي انجام داده و تا زماني كه ايران به توافق پايبند بماند، ما نيز به برجام متعهد خواهيم ماند. اوباما اظهار كرد: برجام، نشان مي‌دهد كه ديپلماسي اصولي چه دستاوردهايي دارد و چگونه تعهدات پايدار براي جلوگيري از گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي ايجاد شود.
تاسيس دفتر اتحاديه اروپا در تهران
مسئوليت سياست‌خارجي اتحاديه‌اروپا نيز از قافله صدور پيام و بيانيه جا نماند. فدريكا موگريني در اين بيانيه نوشت: يك سال پس از تصويب توافق تاريخي درباره برنامه هسته‌اي ايران كه در وين بر سر آن انجام شد، اتحاديه‌اروپا خرسند است تا اعلام كند كه برنامه‌جامع‌اقدام‌مشترك در حال اجراشدن است. اين موضوع نشان مي‌دهدكه با اراده سياسي، پشتكار و ديپلماسي چندجانبه مي‌توان به راه‌حل‌هاي عملي براي مشكلات بسيار دشوار دست‌يافت.
موگريني افزود: اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو آن بر ضرورت تبعيت كامل ايران از تمامي تعهداتش تحت برجام و ادامه همكاري كامل و به‌موقع با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تاكيد مي‌كند. اين كشورها همچنين از ايران مي‌خواهند تا از فعاليت‌هايي كه در تضاد با قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي‌امنيت سازمان‌ملل هستند، خودداري كند. در ادامه اين بيانيه آمده است: اتحاديه‌اروپا تاكيد مي‌كند كه شفاف‌سازي درباره رفع تحريم‌ها براي دادن مجوز تعامل دوباره بانك‌ها و شركت‌هاي تجاري اروپايي در ايران مهم است. در اين راستا اين اقدام راهنمايي جامعي را كه در چهارچوب تحريم‌هاي لغو شده و آن دسته از تحريم‌هاي باقيمانده فراهم‌شده بود را ارائه مي‌كند. اتحاديه‌اروپا متعهد مي‌شود تا فعالانه به تعامل با بخش خصوصي ادامه دهد و همه طرف‌هاي برجام را تشويق مي‌كند تا به تلاش‌هاي امدادي خود در اين راستا ادامه دهند.
براي اينكه ايران به طور كامل از مزاياي لغو تحريم‌ها بهره‌مند شود لازم است كه اين كشور بر مشكلات مرتبط بر سياستگذاري اقتصادي و مالي، شرايط اقتصادي و قواعد قانوني فائق آيد. او خاطرنشان كرد: اتحاديه‌اروپا و كشورهاي عضو آن آماده هستند كه در اين حوزه و نيز براي تامين كمك‌هاي فني شامل تبعيت از شروط FATF و بررسي استفاده از اعتبار صادرات به‌منظور تسهيل تجارت، برنامه مالي و سرمايه‌گذاري با ايران همكاري كنند.
موگريني افزود: اتحاديه‌اروپا از استراتژي تعامل تدريجي كه دراين حوزه جامع است و نيز درجايي كه منافع مشترك وجود دارد گروهي است و درزماني كه اختلافي وجود دارد، حياتي است و در عمل نيز سودمند است، حمايت مي‌كند. به عنوان بخشي از اين جريان، اتحاديه‌اروپا قصد دارد تا يك دفتر نمايندگي اتحاديه اروپا را در ايران افتتاح كند.
دلواپسان آمريكايي، درصدد تخريب برجام!
مقامات سياسي ايران، آمريكا و اتحاديه‌اروپا درحالي در سالگرد دستيابي به برجام، بيانيه منتشر مي‌كنند كه دلواپسان آمريكايي در كنگره اين كشور، مي‌كوشند تا مسير برجام را با دست اندازهاي متعدد، ناهموار كنند. تصويب سه طرح ممنوعيت خريد آب‌سنگين ايران توسط آمريكا، تحريم ايران به بهانه آزمايش‌هاي موشكي، حمايت از تروريسم و نقض حقوق بشر و عدم دسترسي ايران به‌نظام مالي آمريكا در كنگره، اسباب نگراني شده است.
گرچه دولت اوباما بارها به كنگره كشورش هشدار داده كه هرگونه مصوبه‌اي را كه در مسير اجراي برجام اخلال ايجاد كند، وتو خواهد كرد اما دلواپسان در ايران به اين موضوع واكنش نشان دادند. سخنگوي كميسيون امنيت‌ملي و سياست‌خارجي مجلس با اشاره به مصوبه مجلس‌نمايندگان آمريكا، مبني بر تصويب منع خريد آب‌سنگين از اراك گفت: خريد آب‌سنگين از ايران در متن توافق برجام است، ازاين‌رو اوباما بايد با ايستادگي در مقابل مجلس‌نمايندگان نشان دهد كه مسئوليت اين توافق بين‌المللي را پذيرفته است.
وی تاكيد كرد: اگر اين مصوبه در مجلس‌سنا رای آورد و به عنوان مصوبه كنگره محسوب شد، قطعا اوباما بايد قاطعانه اين مصوبه را وتو كند. از سوي ديگر، نايب‌رئيس كميسيون امنيت‌ملي و سياست‌خارجي مجلس تاكيد كرد: دولت آمريكا به عنوان يكي از امضاكنندگان توافق بين‌المللي برجام بايد به اجراي آن متعهد باشد و در صورت تصويب نهايي مجلس‌سنا درباره منع خريد آب‌سنگين از ايران بايد اين مصوبه را وتو كند. وی تاكيد كرد: اگر آقاي اوباما اين طرح و اين مصوبه را وتو نكند، اين حق براي ايران محفوظ است كه از ابزارهاي خود مندرج در توافق‌نامه عليه آمريكا اقدام كند. البته اين رويكرد آمريكا نيز نشان‌دهنده نقص تعهداتش براي تمام دنياست.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر