بیمه، مشکلات را کم می کند
براي همه ما اين پرسش مطرح است كه چگونه مي‌توانيم مشكلات جامعه خود را حل كنيم؟
روزنامه شهروند:براي همه ما اين پرسش مطرح است كه چگونه مي‌توانيم مشكلات جامعه خود را حل كنيم؟ مشكلاتي كه هر روز در ابعاد گسترده‌اي خود را نشان مي‌دهد. يك ذهن ساده‌انگار با نگاه سنتي راه‌حل‌هاي مرسوم و دم‌دستي را پيشنهاد مي‌كند. تأكيد اين راه‌حل‌ها بر نظارت‌هاي مستقيم و اعتماد‌داشتن به سلامت اخلاقي و رفتاري افراد است. ولي به تجربه دريافته‌ايم كه بسياري از اين سياست‌ها پس از مدتي نه‌تنها اثربخشي ندارند، بلكه به نوبه خود موجد مشكلات جديدتري نيز مي‌شوند. براي حل اين مشكلات بايد از شيوه‌ها و ابزارهاي موثر و جديد استفاده كرد.
ابزارهايي كه كارآمدي خود را در مديريت امور نشان داده‌اند؛ يكي از اين موارد ابزار بيمه‌اي است. براي درك چگونگي كاركرد اين ابزار چند نمونه را مرور مي‌كنيم. نمونه‌هايي كه اين روزها بسيار سروصدا داشته و هر هفته و ماه با يكي، دو مورد مهم از آنها مواجه هستيم.
١ـ تصادفات؛ اگر چه تصادفات اتوبوس‌هاي مسافربري به نسبت تردد آنها بيشتر از ساير خودروها نيست، ولي به لحاظ ابعاد خسارت‌هاي جاني به نسبت بیشتر است. در همين مدت كوتاه در يك ماه گذشته چند تصادف اتوبوس با خسارت جاني بالا رخ داده است؛ اولي سقوط اتوبوس‌هاي سربازان در استان فارس و مورد آخرش نيز سقوط اتوبوسي در جاده هراز بود كه هر دو كشته‌هاي زيادي داشت؛ به‌طور طبيعي عوامل گوناگوني در شكل‌گيري اين تصادفات موثر است، ولي يك راه مهم برای کاهش آنها استفاده از ابزار بيمه‌اي است. به اين معنا كه اتوبوس‌ها مستقيما بيمه نشوند، بلكه برحسب اين‌كه در چه شركتي فعاليت مي‌كنند، بيمه شوند. شركت‌هايي كه سابقه خوبي در زمينه رانندگي امن دارند، ارقام بسيار پاييني را بابت بيمه بپردازند و در مقابل هر شركتي كه از نظر تصادف و رانندگي امن بدسابقه باشد، ارقام بيمه‌اي كلان و تصاعدی پرداخت كند.
همچنين شركت‌هاي مسافربري بر همين اساس بتوانند رتبه امنيتي بگيرند. شركت‌هايي كه تصادف و خسارات كمي دارند، رتبه امنيتي بالايي مي‌گيرند و برعکس و هزينه حمل‌ونقل مسافر نيز در آنها بيشتر خواهد بود و اين چيزي است كه مسافران نيز از آن استقبال مي‌كنند. هزينه و ارزش حمل‌ونقل ميان‌شهري فقط به ظاهر و امكانات اتوبوس نيست، بلكه امنيت شركت اتوبوسراني نقش مهم‌تري در هزينه تمام شده خواهد داشت. اگر اين ابزار بيمه‌اي استفاده شود، تمامي نظارت‌های ضروری بر راننده و حتي سرعت آن در جاده به دوش مديریت شركت خواهد افتاد و حتي نيازي به كنترل پليس‌راه نيست. حتي در مورد پرهيز از قاچاق كالا و مسافر و... نيز مي‌توان امتيازات ويژه در نظر گرفت و با اين كار نظارت بيروني كه معمولا ضعيف و ناكارآمد و همراه با فساد است، به نظارت دروني تبديل شده و منافع آن نصيب همه مي‌شود.
٢ـ اشتباهات پزشكي؛ اين روزها موضوع اشتباهات پزشكي به يكي از اخبار مهم روز تبديل شده است. اصولا يكي از مهم‌ترین مشكلات نظام درماني ما وجود رابطه مالي مستقيم ميان پزشك و بيمار است كه به تخريب اين رابطه كمك مي‌كند. بيمه‌ها بايد اين رابطه را در هر مرحله‌اي قطع كنند. يكي از مراحل مهم زماني است كه پزشك مرتكب اشتباه مي‌شود.
اگر خسارت خطای پزشكی را بيمه به بیمار بدهد (همان‌طور كه در تصادفات رانندگی بيمه خسارت مي‌دهد) در اين صورت رابطه پزشك و بيمار قطع و به جاي آن دو رابطه بيمار و بيمه و پزشك و بيمه برقرار مي‌شود كه ماهيت اين دو رابطه بسيار متفاوت است. براي اين منظور پزشكان نيز بايد اقدامات پزشكي خود را از طریق بيمه تضمین كنند، همچنان كه رانندگان نتايج حاصل از خطاهاي رانندگي خود را بيمه مي‌كنند؛ ولي مشكل اينجاست كه در بيمه رانندگي به صلاحيت‌ها و ويژگي‌هاي رانندگان توجه نمي‌شود و هر خودرو با رقم به نسبت ثابتي بيمه مي‌شود و اين كار قطعا نادرست است و به کاهش تخلفات و تصادفات کمک نمی‌کند. در مورد پزشكان نيز بايد براساس تبحر و صلاحيت‌هاي وي و اقدامات درماني او حق بيمه تعیین شود. در اينجا پزشكاني كه دقيق‌تر كار مي‌كنند، رقم بيمه‌اي بسيار كمي پرداخت خواهند كرد و برعكس. حضور بيمه حتي مي‌تواند موجب تغييرات مهمي در جلوگیری از اجرای اقدامات غيرضرور پزشكي شود. كاري كه متأسفانه الان رواج يافته است.
در ايران اگر كسي سرطان بگيرد، پس از درمان اولیه، هر سه ماه يك‌بار بايد آزمايش‌هايي را بدهد، پس از دو سال (٨ آزمايش) اين آزمايش‌ها هر ٦ ماه يك‌بار انجام مي‌شود و پس از ٥ سال آزمايش‌ها سالانه انجام مي‌شود. ولي اين كار در ايالات متحده قدري متفاوت است، زيرا بيمه‌ها برحسب تجربه و محاسبات آماري، آزمايش‌هاي پس از دو سال را ضروری نمی‌دانند و نمي‌پذيرند و اگر بيمار بخواهد آنها را انجام دهد، بايد از جيب خودش بپردازد؛ بنابراين ملاحظه مي‌شود كه بيمه چگونه مي‌تواند در اصلاح فرآيندها كمك كند.
٣ـ ساختمان‌سازي؛ ساختمان‌سازي به‌ويژه ساختمان‌هاي كم‌كيفيت نيز يكي ديگر از معضلات ما است؛ اين كار به رفتار و عملكرد پيمانكار و سازنده مربوط مي‌شود. ولي او وقتي ساختمان را فروخت با ساختمان و خريدار قطع رابطه مي‌کند. در حالي كه هر ساختماني بايد براي مدت معيني بيمه شود. بيمه‌ها نيز براساس نظارتي كه بر مراحل ساخت مي‌كنند يا براساس تجربه‌اي كه از سازنده دارند، حق بيمه خواهند گرفت. متأسفانه از اين ابزار در سياست‌گذاري‌هاي خود به نحو درستي استفاده نمي‌كنيم، شايد يك دليل آن بي‌اطلاعي ما باشد، ولي دليل مهم‌تر فقدان بيمه‌هاي كارآمد و غيردولتي است؛ به همين دليل هم بيمه‌ها بيش از اين‌كه به اصلاح امور كمك كنند به يك مرحله صوري از فرآيند امور تبديل شده‌اند.
ابزارهايي كه كارآمدي خود را در مديريت امور نشان داده‌اند؛ يكي از اين موارد ابزار بيمه‌اي است. براي درك چگونگي كاركرد اين ابزار چند نمونه را مرور مي‌كنيم. نمونه‌هايي كه اين روزها بسيار سروصدا داشته و هر هفته و ماه با يكي، دو مورد مهم از آنها مواجه هستيم.
١ـ تصادفات؛ اگر چه تصادفات اتوبوس‌هاي مسافربري به نسبت تردد آنها بيشتر از ساير خودروها نيست، ولي به لحاظ ابعاد خسارت‌هاي جاني به نسبت بیشتر است. در همين مدت كوتاه در يك ماه گذشته چند تصادف اتوبوس با خسارت جاني بالا رخ داده است؛ اولي سقوط اتوبوس‌هاي سربازان در استان فارس و مورد آخرش نيز سقوط اتوبوسي در جاده هراز بود كه هر دو كشته‌هاي زيادي داشت؛ به‌طور طبيعي عوامل گوناگوني در شكل‌گيري اين تصادفات موثر است، ولي يك راه مهم برای کاهش آنها استفاده از ابزار بيمه‌اي است. به اين معنا كه اتوبوس‌ها مستقيما بيمه نشوند، بلكه برحسب اين‌كه در چه شركتي فعاليت مي‌كنند، بيمه شوند. شركت‌هايي كه سابقه خوبي در زمينه رانندگي امن دارند، ارقام بسيار پاييني را بابت بيمه بپردازند و در مقابل هر شركتي كه از نظر تصادف و رانندگي امن بدسابقه باشد، ارقام بيمه‌اي كلان و تصاعدی پرداخت كند.
همچنين شركت‌هاي مسافربري بر همين اساس بتوانند رتبه امنيتي بگيرند. شركت‌هايي كه تصادف و خسارات كمي دارند، رتبه امنيتي بالايي مي‌گيرند و برعکس و هزينه حمل‌ونقل مسافر نيز در آنها بيشتر خواهد بود و اين چيزي است كه مسافران نيز از آن استقبال مي‌كنند. هزينه و ارزش حمل‌ونقل ميان‌شهري فقط به ظاهر و امكانات اتوبوس نيست، بلكه امنيت شركت اتوبوسراني نقش مهم‌تري در هزينه تمام شده خواهد داشت. اگر اين ابزار بيمه‌اي استفاده شود، تمامي نظارت‌های ضروری بر راننده و حتي سرعت آن در جاده به دوش مديریت شركت خواهد افتاد و حتي نيازي به كنترل پليس‌راه نيست. حتي در مورد پرهيز از قاچاق كالا و مسافر و... نيز مي‌توان امتيازات ويژه در نظر گرفت و با اين كار نظارت بيروني كه معمولا ضعيف و ناكارآمد و همراه با فساد است، به نظارت دروني تبديل شده و منافع آن نصيب همه مي‌شود.
٢ـ اشتباهات پزشكي؛ اين روزها موضوع اشتباهات پزشكي به يكي از اخبار مهم روز تبديل شده است. اصولا يكي از مهم‌ترین مشكلات نظام درماني ما وجود رابطه مالي مستقيم ميان پزشك و بيمار است كه به تخريب اين رابطه كمك مي‌كند. بيمه‌ها بايد اين رابطه را در هر مرحله‌اي قطع كنند. يكي از مراحل مهم زماني است كه پزشك مرتكب اشتباه مي‌شود.
اگر خسارت خطای پزشكی را بيمه به بیمار بدهد (همان‌طور كه در تصادفات رانندگی بيمه خسارت مي‌دهد) در اين صورت رابطه پزشك و بيمار قطع و به جاي آن دو رابطه بيمار و بيمه و پزشك و بيمه برقرار مي‌شود كه ماهيت اين دو رابطه بسيار متفاوت است. براي اين منظور پزشكان نيز بايد اقدامات پزشكي خود را از طریق بيمه تضمین كنند، همچنان كه رانندگان نتايج حاصل از خطاهاي رانندگي خود را بيمه مي‌كنند؛ ولي مشكل اينجاست كه در بيمه رانندگي به صلاحيت‌ها و ويژگي‌هاي رانندگان توجه نمي‌شود و هر خودرو با رقم به نسبت ثابتي بيمه مي‌شود و اين كار قطعا نادرست است و به کاهش تخلفات و تصادفات کمک نمی‌کند. در مورد پزشكان نيز بايد براساس تبحر و صلاحيت‌هاي وي و اقدامات درماني او حق بيمه تعیین شود. در اينجا پزشكاني كه دقيق‌تر كار مي‌كنند، رقم بيمه‌اي بسيار كمي پرداخت خواهند كرد و برعكس. حضور بيمه حتي مي‌تواند موجب تغييرات مهمي در جلوگیری از اجرای اقدامات غيرضرور پزشكي شود. كاري كه متأسفانه الان رواج يافته است.
در ايران اگر كسي سرطان بگيرد، پس از درمان اولیه، هر سه ماه يك‌بار بايد آزمايش‌هايي را بدهد، پس از دو سال (٨ آزمايش) اين آزمايش‌ها هر ٦ ماه يك‌بار انجام مي‌شود و پس از ٥ سال آزمايش‌ها سالانه انجام مي‌شود. ولي اين كار در ايالات متحده قدري متفاوت است، زيرا بيمه‌ها برحسب تجربه و محاسبات آماري، آزمايش‌هاي پس از دو سال را ضروری نمی‌دانند و نمي‌پذيرند و اگر بيمار بخواهد آنها را انجام دهد، بايد از جيب خودش بپردازد؛ بنابراين ملاحظه مي‌شود كه بيمه چگونه مي‌تواند در اصلاح فرآيندها كمك كند.
٣ـ ساختمان‌سازي؛ ساختمان‌سازي به‌ويژه ساختمان‌هاي كم‌كيفيت نيز يكي ديگر از معضلات ما است؛ اين كار به رفتار و عملكرد پيمانكار و سازنده مربوط مي‌شود. ولي او وقتي ساختمان را فروخت با ساختمان و خريدار قطع رابطه مي‌کند. در حالي كه هر ساختماني بايد براي مدت معيني بيمه شود. بيمه‌ها نيز براساس نظارتي كه بر مراحل ساخت مي‌كنند يا براساس تجربه‌اي كه از سازنده دارند، حق بيمه خواهند گرفت. متأسفانه از اين ابزار در سياست‌گذاري‌هاي خود به نحو درستي استفاده نمي‌كنيم، شايد يك دليل آن بي‌اطلاعي ما باشد، ولي دليل مهم‌تر فقدان بيمه‌هاي كارآمد و غيردولتي است؛ به همين دليل هم بيمه‌ها بيش از اين‌كه به اصلاح امور كمك كنند به يك مرحله صوري از فرآيند امور تبديل شده‌اند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر