احمدی‌نژاد میخواهد زیر پای روحانی را خالی کند

پایگاه خبری انتخاب: رئیس مرکز پژوهش های مجلس در رابطه با احتمال کاندیداتوری احمدی نژاد می گوید: یکی اینکه خودش می آید دیگری اینکه سعی می‌کند، زیر پای روحانی را خالی کرده و پس از آن فرد دیگری می آید و نتیجه انتخابات را تعیین می کند

گزیده مهم‌ترین اظهارات کاظم جلالی به شرح ذیل است:

* مردم هنوز به روحانی امیدوارند.

* انتخابات ۹۶ تقابل پسابرجام است.

* اولین انتخابات تحت تأثیر فضای مجازی، انتخابات مجلس بود.

* اوج همکاری لاریجانی و روحانی در برجام بود. این همکاری ادامه دارد.

گفت‌وگوی باشگاه خبرنگاران جوان با «کاظم جلالی» به شرح ذیل است:

بگذارید سوال اولم را اینطور بپرسم؛ تحلیل شما از آرایش سیاسی مجلس دهم چیست؟

کاظم جلالی: در مجلس دهم جمعیت و چهره‌های جدیدی وارد مجلس شدند و حدود ۲۰۰ نفر در مجلس قبل نبودند اما در این مجلس حضور دارند. البته تعدادی از این نمایندگان در مجلس‌های پیشین سابقه نمایندگی دارند اما در مجلس نهم حضور نداشتند. به هر حال جمعیت جوان و جدید در مجلس زیاد است و همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند این جمعیت جدید می‌تواند باعث ایجاد فرصت و گردش نیروی انسانی در کشور شود.

از لحاظ جریانات سیاسی هم باید زمان بیشتری از مجلس دهم بگذرد تا بتوان تحلیل صحیحی ارائه داد اما همه جریانات بیرون مجلس در این پارلمان نیروهایی دارند و این مسئله مبارکی است. در بین نمایندگان، نیروهایی از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان حضور دارند و یک بخشی هم از نیروهای غیرجناحی مستقل در داخل مجلس هستند. البته در میان طیف‌های مختلف اصولگرایان و همچنین اصلاح‌طلبان، نیروهایی در ذیل این دو جریان در مجلس حضور دارند و گروه‌هایی مانند پایداری، رهپویان، ایثارگران و نیروهای خط امام(ره) و رهبری ذیل جریان اصولگرایی در پارلمان حضور دارند.

نتایج انتخابات با توجه ارائه لیست‌های مختلف و تشکیل ائتلاف‌ها به چه میزانی قابل پیش‌بینی بود؟

کاظم جلالی:پیش‌بینی این مسئله که به طور کامل یک لیست رأی بیاورد امری به دور از واقعیت است و ممکن نبود در آن زمان این مسئله را پیش‌بینی کنیم البته در سه، چهار روز مانده به انتخابات فضا به گونه‌ای مشخص بود اما این مسئله را من قبول ندارم که برخی مدعی شدند که رأی آوردن یک لیست به صورت کامل را پیش‌بینی کرده‌اند. در روز چهارشنبه که جمعه همان هفته زمان رأی گیری بود در یک جلسه‌ای که سه نفر از اعضای لیست امید حضور داشتند، به یکی از دوستان که اتفاقا رسانه‌ای هم است گفتم که انتخابات را چگونه می‌بینید و وی گفت: احتمالا بخشی از لیست ما (لیست امید) رأی می‌آورد و بخشی هم از لیست اصولگرایان و او گفت که احتمالا ۷ الی ۸ نفر از لیست امید و به همین تعداد از اصولگرایان رأی می‌آورند و بقیه وارد مرحله دوم انتخابات می‌شوند و معتقد بود که آن افرادی که دوز اصلاح‌طلبی رأی بالایی دارند، در مرحله اول رأی می‌آورند اما افرادی امثال شما احتمالا وارد مرحله دوم می‌شوند.

ارزیابی شما از عملکرد دولت یازدهم چیست آیا این عملکرد توانسته جریانات سیاسی کشور را اقناع کند؟

کاظم جلالی: درباره عملکرد دولت باید در چند بخش صحبت کرد، یک بخش از عملکرد دولت به سیاست خارجی معطوف می‌شود که به نظر بنده دولت در این بخش و علی‌الخصوص موضوعات هسته‌ای توانست یک مذاکرات نظام‌مند را سازماندهی کند و بار سنگین موضوع هسته‌ای را از جلوی پای کشور بردارد، که اقدام بزرگی بود. در بخش دوم و سیاست داخلی ،دولت یازدهم توانست آرامشی نسبی در کشور ایجاد کند، اگرچه ما نمی‌توانیم این آرامش را به سکوت تعبیر کنیم چرا که کشور ما مجهز به جریانات مردمی قوی و نخبگان صاحب نظر است، با این حال ما در چنین کشوری نمی‌توانیم بگوییم که آرامش به معنای سکوتش حکمفرماست. در بخش سوم هم باید به عملکرد دولت در حوزه اقتصاد اشاره کرد چرا که حوزه اقتصاد به نوعی پاشنه آشیل دولت است. در این بخش هم به نظر می‌رسد دولت باید گام‌های اساسی برمی‌داشت یا در مدت زمان باقی مانده بردارد لذا در حال حاضر اصلی‌ترین معضل مردم بیکاری و مشکلات معیشتی است، البته نمی‌توان با ارائه چند بسته اقتصادی این مشکلات را حل و فصل کرد چرا که مشکل اصلی کشور یکی این است که دولت باید رکود را از داخل کشور از بین ببرد یا اینکه این رکود کمتر شود تا بخشی از فعالیت‌های اقتصادی شکل گیرد.

همچنین ما پیش از برجام همواره می‌گفتیم که دولت باید دو برنامه یکی مبتنی بر نتایج برجام و دیگری مبتنی بر عدم نتایج برجام تهیه کند که البته دوستان ما در آن زمان می‌گفتند ما برای هر دو شکل موضوع برنامه داریم که به نظر بنده تمامی این برنامه‌ها نیازمند هماهنگی قوا بود مثلا در حال حاضر برخی از قوانین کشور لازم است برای پسابرجام تدوین شوند بنابراین دولت باید در این رابطه فعالیت و لایحه به مجلس تقدیم می‌کرد. مثلا قوانین جذب سرمایه‌های خارجی که در مجلس ششم تصویب شد و بعد از آن هیچ اتفاقی برایش پیش نیامد و یا قوانین نظام پولی و بانکی و نظام بودجه‌ریزی کشور که از جمله سایر موارد است، حتی همین فیش‌های حقوقی که ما درباره آن گزارشی به مجلس ارائه کردیم هم می‌تواند یکی دیگر از موارد باشد.

با این حال در حال حاضر بخش عمده مبحث فیش‌های حقوقی به دو عنصر مرتبط است. یک عنصر آن عدم تشکیل جلسات شورای حقوق و دستمزد بوده و عنصر دیگر آن به عدم آسیب شناسی قانون مدیریت خدمات کشوری معطوف می‌شود لذا مطلعید که قانون خدمات کشوری قرار بود تا سال ۹۱ به اتمام برسد که از سال ۹۱ مقرر شد تا دولت‌ها در این زمینه لایحه به مجلس ارائه کنند اما این قانون یکسال - یکسال تمدید شد، البته این قانون قرار بود در مدت زمان ۵ سال آزمایشی اجرا شود که معنی اجرای آزمایشی آن شناسایی ایرادات این قانون بود تا پس از آن درباره‌اش تصمیم‌گیری شود بنابراین این قانون می‌توانست طی این سالها آسیب‌شناسی و دوباره درباره آن تصمیم‌گیری شود که اگر این موضوع رخ می داد قطعا بخشی از اتفاقات در فیش‌های حقوقی رخ نمی‌داد چرا که بخشی از مشکلات به عدم تشکیل جلسات شورای حقوق و دستمزد، بخشی دیگری از آن به سوء تعبیرها و بخش بسیار اندک آن به سوء استفاده‌ها معطوف می‌شود.

به نظر شما اقتصاد کشور دیگر به چه سیاست‌هایی احتیاج دارد؟

کاظم جلالی:معتقدم اقتصاد کشور نیازمند تحرک است تا کشور از وضعیت رکود خارج شود.

پس با این حال می‌توان گفت که مردم هنوز به دولت روحانی امیدوارند؟

کاظم جلالی: بله؛ همینطور است اما به نظرم می‌رسد که از این امیدواری کاسته شده است ولی اینکه بگوییم وضعیت دولت در بین افکار عمومی به چه نحوی است باید گفت این وضعیت وخیم نیست چراکه مردم هنوز به این دولت امیدوارند و این مسئله را که دولت در تنگناست به خوبی درک می‌کنند. البته مردم ما مردم معقولی هستند و به هیچ وجه انتظار معجزه از دولت ندارند ولی انتظار دارند که دولت تحرک، برنامه‌‎ریزی و رویه مناسبی برای انتقال درست مسائل به افکار عمومی داشته باشد.

بالاخره در حال حاضر بخش عمده‌ای از ظرفیت اقتصادی کشور دچار مشکل است و صنایع اصلی کشور با ظرفیت کمتر از موجودی خود، فعالیت می‌کنند البته دولت هم در این بین تلاش‌هایی کرد و در سطح استان‌ها جلساتی گذاشت ولی این مسائل نیاز به راه‌حل‌های اساسی دارد. همچنین ما در رابطه با این مسائل و درباره برخی راه حل‌ها در مرکز پژوهش‌ها فکر می‌کنیم تا ببینیم چکار می‌توانیم بکنیم؛ به عنوان مثال ما مشکلات زیادی در نظام بانکی کشور داریم یعنی وقتی به موضوع فیش‌های حقوقی توجه می‌کنیم، می‌بینیم فسادهایی در کشور اتفاق افتاده که بسیاری از آنها منجر شده قدرت ریسک پذیری از مدیریت کشور سلب شود.

به نظر شما نوع بهره‌برداری دولت از موضوع برجام و اینکه بتواند از برجام به نفع خود استفاده کند، چه تأثیری در انتخابات ۹۶ دارد؟

کاظم جلالی: معتقدم این مسئله بی‌تأثیر نیست چراکه بالاخره جامعه نخبگان کشور می‌دانند که این اتفاق، اتفاق بزرگی بوده است اما شما در کف جامعه نمی‌توانید این موضوع را چندان استدلال کنید چون کف جامعه همواره این را می‌گوید که موضوع هسته‌ای تمام شد و منتظر است ببیند بعد از آن چه اتفاقی قرار است در کشور رخ دهد اما جامعه دانشگاهی، حوزوی و علمی کشور بالاخره می‌گوید که ما زمانی یک تعداد قطعنامه علیه کشور خود گرفتیم و پس از آن با برجام توانستیم سنگی را از جلوی پای نظام برداریم.

به نظر شما دولت هنوز موفق نشده موضوع برجام را برای خود نقد کند؟

کاظم جلالی: موضوع نقد برجام همچنان در سطوح نخبگان انجام می‌شود اما به نظر بنده در افکار عمومی هنوز نتوانسته مسئله را بازتاب دهیم بنابراین هرچقدر که به اقتصاد کشور نپردازیم، نقدکردن برجام به راحتی انجام نخواهد شد چون از طرفی دیگر دولت با فضای غلیظ رسانه‌ای مواجه است که مدام عنوان می‌کند: برجام هیچ عایدی برای کشور نداشته است.

از انتقادات غلیظ نسبت به دولت صحبت کردید؛ زمزمه‌هایی مبنی بر تشکیل اتاق فکر علیه دولت مطرح شده است. فکر می‌کنید هدف این اتاق فکر چیست؟ برجام، اقتصاد یا سیاست؟ آیا منتقدان با انصاف نسبت به دولت انتقاد می‌کنند؟

کاظم جلالی: اینکه این اتاق فکر وجود دارد یا وجود ندارد و اینکه اساسا از چه مختصاتی تشکیل شده، واقعا اطلاعاتی ندارم اما به طور کلی شاهد نوعی تقابل در فضای رسانه‌ای کشور هستیم. البته من بخشی از این را مفید می‌دانم که برای تحرک بیشترِ مدیریت کشور و دولتمردان به طور عموم، نقد وجود داشته باشد که جدی تر کار کنیم؛ این مساله ممدوح است. اما نباید بی انصافی هم کرد؛ دولت در شرایط سختی دارد کشور را مدیریت می کند. ما باید بدانیم که دشمنانی سرسخت داریم. شاید دشمنان نیم نگاهی به برخی جریانات سیاسی داشته باشند اما الویت شان در مجموع این است که اگر ما از بین برویم، برایشان بهتر است و اگر نظام ما وجود نداشته باشد، منافع آن ها بهتر و بیشتر تامین می شود چراکه جمهوری اسلامی در عرصه منطقه ای و بین المللی یک قدرت محسوب می شود و اثرگذاری بالایی دارد. اگر چنین جایگاه ممتازی نبود، این حد از برنامه‌ریزی‌ها و دشمنی‌ها علیه ایران وجود نداشت.

سال آینده انتخابات ریاست جمهوری را داریم اما نباید زود شروع کنیم. یک سال از عمر دولت باقی مانده و باید کمک کنیم که دولت راه برون رفت از وضعیت فعلی را پیدا و به مردم کمک کند. انتخابات حق افراد، مردم و جریانات سیاسی است. اگر در میان نامزدها فردی را پیدا کردیم که قوی تر و با برنامه تر از وضعیت موجود بود، باید کمکش کنیم اما این موضوع ارتباطی به وضعیت حال ندارد که بیاییم و وضعیت امروز کشور را معطل کنیم. ما نباید اینگونه کشور را اداره کنیم که هر ۴ سال یک نفر را انتخاب کنیم و سپس در طول ۴ سال، در برجکش بزنیم. یک عزیزی می‌گفت که هنر ما این است هر ۴ سال یک نفر را انتخاب می کنیم و سپس ۴ سال مدام اذیت اش می کنیم. ما باید این فرهنگ را کنار بگذاریم. همه باید از یک نوع نخبگی و فرزانگی برخوردار باشیم که دولت منتخب مردم که امضای رهبری را به عنوان تنفیذ برای خود دارد را برای ۴ سال کمک کنیم البته این کمک به معنی مداحی دولت نیست که همه بیایند مدح و ثنای دولت را بگویند. نقد منصفانه کمک به دولت است؛ تحریک دولت به گونه ای که فعالیت هایش را افزایش بدهد، می تواند کمک به دولت باشد.

نوع تعامل حسن روحانی با منتقدان را چگونه می بینید؟ آیا پیش آمده که منتقدی حرفی بزند و پس از آن، آثارش در کابینه دیده شود؟

کاظم جلالی:چون حرف ها و کارهای ما کیفی است، شاید چندان این مساله قابل ارزیابی نباشد. مانند برنامه نویسی های ماست که چون به طور کلان نوشته می شود و همراه با عدد و رقم نیست که بشود ارزیابی کرد. اما فکر می کنم که انتقادات همراه با اثر بوده است. مساله ای که بسیار مهم است، مرزبندی میان نقد و انتقام و زیرآب زنی است.

فکر می کنید در فضای رسانه ای انصاف در نقد دولت رعایت می شود؟

کاظم جلالی: در بعضی موارد انسان احساس می کند که تخریب است. مثلا در مساله برجام، این موضوع یک تصمیم استراتژیک از سوی نظام بود. البته رهبری تلاش می کنند که مطالبات خود را با دنیای زورگو مرتب مطرح کنند. ما هم باید اینگونه از رهبری درس بگیریم و خودمان را در مقابل دنیای استکبار کوچک نکنیم و به طور برجسته مطالباتمان را مطرح کنیم. دولت مردان ما باید مطالبات خود را به طور جدی مطرح کنند.

رهبری همواره تلاش کرده اند که در حوزه داخلی یک همگرایی وجود داشته باشد و شاهد بودیم که ایشان با چه عباراتی از تیم مذاکره کننده حمایت کردند. پس از آن هم ایشان فرمودند: ما مذاکره کردیم اما در حال آزمایش هستیم که دنیا دارد چگونه برخورد می‌کند. بعضا شاهد هستیم که مثلا گفته می شود طیفی آمریکایی هستند و جدای از مجموعه نظام می اندیشند. این نوع برخورد با مسئولین و این نوع برچسب زنی‌ها چندان مثبت نیست.

نتیجه انتخابات مجلس نشان داد که اکثریت ترکیب پارلمان میل به دولت دارد و می شود آن ها را جز حامیان دولت برشمرد. اما پس از مدت کوتاهی که از عمر مجلس گذشته بود، شاهد طرح استیضاح وزیر اقتصاد و جدیدا استیضاح وزیر آموزش و پرورش بودیم. آیا تلاش نمایندگان برای استیضاح وزیران دولت با تحلیل ابتدایی در تناقض نیست؟

کاظم جلالی: اینکه شما فکر کنید مجالس به طور کامل با دولت همسو می‌شوند چنین چیزی اتفاق نخواهد افتاد. آن همگرایی که مدنظر است، در نظام پارلمانی مثلا در ترکیه یا انگلیس اتفاق می‌افتد اما چون نظام ما نه پارلمانی کامل و نه ریاستی کامل است، چنین همگرایی اتفاق نخواهد افتاد. در ضمن به دلیل اینکه انتخابات ما حزبی نیست این همگرایی به طور کامل محقق نمی‌شود؛ مثلا مجلس ششم با دولت وقت همسو بود اما حتی آن همگرایی باعث نشد که استیضاح رخ ندهد. جریانات بسیاری در آن مجلس اتفاق افتاد مثلا برخی وزرا که رئیس دولت معرفی کرد از سوی مجلس رد شد. امروز هم چنین است؛ بنای کمک به دولت در مجلس وجود دارد. در مجلس نهم که یک پارلمان اصولگرا بود، بیشترین کمک را به دولت روحانی همین مجلس انجام داد چراکه یک درک عمیق در میان مسئولین ما وجود داشت و دارد که باید به دولت کمک کرد اما بدین معنی نیست که اگر مثلا مجلس آمد و وزیری را استیضاح کرد یعنی خودش را از دولت جدا کرده است.

مجلس اگر در جایی احساس کند که وزیری ضعیف است باید به دولت کمک کند که فردی قوی‌تری را در آنجا قرار بدهد. البته من نمی‌دانم چه کسانی به دنبال استیضاح وزیر آموزش و پرورش هستند. در ضمن این را هم باید بگویم که بنابر قانون تنها ۱۰ نفر می‌توانند برای یک استیضاح اقدام بکنند یعنی اگر ۱۰ نفر آمدند و طرح استیضاح یک نفر را امضا کردند به معنی جهت‌گیری کلی مجلس نمی‌تواند باشد ضمن اینکه یک مجلس می‌تواند رویکردهای کلی دولتی را قبول داشته باشد اما در عمل تنها نقد داشته باشد.

اندکی وارد دایره انتخابات ۹۶ بشویم به نظر شما آیا آقای روحانی رقیب سرسختی برای انتخابات سال آینده دارد؟ مثلا ما شاهد مطرح شدن اسامی مانند آقایان قالیباف، جلیلی، احمدی نژاد، باهنر و ظریف به عنوان رقبای احتمالی آقای روحانی هستیم.

کاظم جلالی: من فکر می‌کنم سال و انتخابات بسیار حساسی در پیش داریم اینکه چه کسانی رقیب آقای روحانی خواهند بود هنوز به طور شفاف مشخص نیست و تنها در حد گمانه زنی است چون در ایران نظام تحزبی قوی وجود ندارد، این اشخاص هستند که به عنوان بازیگران سیاسی نقش اول را دارند. مثلا در انتخابات ۹۲ از جریان اصولگرایی ۳، ۴ نفر آمدند و حضور پیدا کردند و بزرگان اصولگرایی هم نتوانستند آنها را به وحدت برسانند بنابراین درباره جریانات سیاسی هم نمی‌توانیم تحلیل داشته باشیم که آیا آنها قطعا با یک کاندیدا می‌آیند یا خیر. امروز در هر دو جریان نوعی تشتت دیده می‌شود مثلا در جریان اصلاح طلبی برخی می‌گویند که قطعا کاندیدای ما آقای روحانی است اما برخی دیگر تردیدهایی را وارد کرده‌اند و شرط و شروط گذاشته‌اند مثلا اخیرا آقایی گفته است که اگر روحانی به اصولگرایان نزدیک شود اصلاح طلبان از او حمایت نمی‌کنند در جریان اصولگرایی هم هنوز شخصی به طور جریانی اظهارنظر نکرده است و مکانیزم جریانی هم شکل نگرفته است مثلا در دوره قبل آیت‌الله مهدوی کنی آمدند و یکسری تلاش‌هایی را انجام دادند اگرچه این تلاش‌ها به نتیجه‌ای نرسید. با وجود همه این‌ها شاید نشود پیش بینی دقیقی از آنچه در آینده اتفاق می‌افتد داشته باشیم از طرف دیگر چون نظام ما حزبی نیست در افکار عمومی معمولا یک مطلبی می‌افتد و ولوله ایجاد می‌شود بنابراین در طول مدت ۱۰ ماه تا انتخابات ریاست جمهوری می‌تواند اتفاقاتی بیفتد که افکار عمومی را تحریک له یا علیه کند. باید ببینیم که دولت چه مسیری را طی می‌کند آیا همین مسیری که تا الان طی کرده را طی می‌کند مثلا انتظاراتی از دولت در خصوص تغییر در کابینه وجود دارد که هنوز اقدامی نشده است اما اینکه چقدر این موضوع در حال حاضر به مصحلت است خودش بحث دارد. دوم اینکه دولت چه برنامه‌های اقتصادی‌ای دارد آیا برنامه‌هایی دارد که در طول چند ماه بتواند یک تحرک اقتصادی ایجاد کند؟

۵ ماه آخر

با این وجود همه چیز به همین ۵ الی ۶ ماه فعالیت پایانی کار دولت دارد؟

کاظم جلالی: بله. قطعا در فضای امروز دنیا ۵ الی ۶ ماه زمان زیادی است و موقعی حرکت تحولات آنقدر کند بود که در طول یکسال هم اتفاقی برای کشور رخ نمی‌داد.

با کنار گذاشتن این پیش فرض ها(رقبای احتمالی روحانی)، آیا فردی در حد و اندازه های رقابت با روحانی وجود دارد؟

کاظم جلالی:در کشور ما که قحط الرجال وجود ندارد اما اینکه این رجال می‌آیند یا نمی‌آیند مورد بحث است. در هر دو جریان سیاسی افراد قوی در کشور داریم. حتی خارج از دو جریان هم افرادی را داریم. البته اینکه این افراد به چه میزان مقبولیت اجتماعی داشته باشند، برای خودش بحث است. اگر به انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده بعد از آقای هاشمی رفسنجانی نگاه کنیم، می بینیم که کسی انتظار نداشت رئیس دولت اصلاحات، احمدی نژاد و روحانی رأی بیاورند. در ایران چندان انتخابات قابل پیش بینی نیست. در انتخابات مجلس هم شاید برخی افراد رجزخوانی های انتخاباتی داشتند اما اینکه فردی با استدلال بیاید و بگوید که لیستی یک جا رأی می آورد، وجود نداشت. در ادوار گذشته ریاست جمهوری ما با پدیده‌های انتخاباتی رو به رو هستیم. باید ببینیم که چه پدیده‌هایی برای انتخابات سال آینده شکل می گیرد؛ البته معمولا تاکنون انتخابات دو دوره‌ای بوده است.

اشاره کردید که انتخابات حساسی در پیش داریم. فکر می کنید این حساسیت شامل چه مواردی می شود؟

کاظم جلالی: یک موردش این است که رقابت جریانات سیاسی در داخل کشور بسیار شدید شده است.

یعنی رقابت از ادوار گذشته پر رنگ تر است؟

کاظم جلالی:بله پر رنگ تر است. حضور پر رنگ رسانه‌ها به خصوص نوشتاری و فضای مجازی بسیار زیاد است. شاید اولین انتخابات فضای مجازی را که پشت سر گذاشتیم، همین انتخابات مجلس بود. مثلا در تهران اصلی‌ترین جایی که تأثیر داشت، فضای مجازی بود. در تهران فقط همان ۲، ۳ روز آخر خیابان‌ها شلوغ شد و عکس و پوستر می‌چسباندند. ما که فعال سیاسی و سوژه انتخابات بودیم، در بسیاری از نقاط تهران که سر می زدیم، خبر نبود. آن فضای مجازی انتخابات را پر رنگ کرد. انتخابات سال آینده هم متأثر از پر رنگی فضای مجازی و پر رنگی رقابت و جریانات سیاسی خواهد بود.

از طرف دیگر ما موضوعی به نام برجام را پشت سر گذاشتیم. خود برجام نقطه عطف است و در کنار آن دوران پسابرجام هم وجود دارد. در دوران پسابرجام دو نظریه وجود دارد، یکی اینکه باید صبر کرد تا اتفاقاتی بیفتد و دومی اینکه هیچ خبری در راه نیست و امیدی هم نباید به آن بست. این دو نظریه، دو تقابل فکری را ایجاد می کند. در سال ۹۴، انتخابات برجامی در اوج برجام داشتیم؛ انتخابات ۹۶ علاوه بر برجامی بودن، پسابرجامی با دو نقطه نظر هم هست. در انتخابات ۹۴، برجام در اوج افکار عمومی بود لذا بخشی از موفقیتی که لیست امید داشت، از برجام و برجام‌سازان بود. در انتخابات ۹۶، برجام تا حدودی خود را نشان می دهد؛ به نظرم تقابل برجامی و غیر برجامی در انتخابات ۹۶ برای خود یک سوژه‌ای است.

احمدی نژاد اخیرا سخنرانی‌هایی را در شهرهای مختلف داشته که از آن به عنوان فعالیت‌های انتخاباتی کم و بیش یاد می‌شود. به نظر شما حضور وی در انتخابات ۹۶ چه قدر می تواند جدی باشد؟

کاظم جلالی: هنوز که اظهار نظر صریحی از خود وی نشنیده ایم که می‌خواهد بیاید یا خیر. چند تحلیل وجود دارد؛ یکی اینکه خودش می آید دیگری اینکه سعی می‌کند، زیر پای روحانی را خالی کرده و پس از آن فرد دیگری می آید و نتیجه انتخابات را تعیین می کند.

آقای احمدی‌نژاد نامه‌ای را به اوباما ارسال کرد. تحلیل شما درباره این نامه چیست؟

کاظم جلالی: من این نامه را نخوانده‌ام و فقط شنیدم که چنین نامه‌ای نوشته شده است. تحلیلی درباره این نامه ندارم و فکر هم نمی‌کنم که چندان مهم باشد.

مقداری هم به تعامل روسای مجلس و دولت بپردازیم ؛موضوع رابطه روسای قوای مجریه و مقننه مهم به نظر می‌رسد. بسیاری بر این باورند که آقای لاریجانی در موضوع برجام هوای دولت را داشت. امروز که ۱۰ ماه تا انتخابات باقی مانده، به نظر شما شکل تعامل این دو چگونه خواهد بود؟

کاظم جلالی: یکی از دوران خوبی که روسای قوا رابطه خوبی با هم داشتند و کمتر از طریق تریبون علیه هم حرف زدند، همین دوره بود؛ این موضوع را مثبت تلقی کنیم. مقام معظم رهبری بارها تأکید فرمودند: چه نیازی هست که مسئولین علنا با هم دعوا کنند. مسئولین باید با هم اختلاف سلیقه داشته باشند و دارند اما چه قدر خوب است که دعواهایمان را به طور صریح در جلسات خصوصی داشته باشیم و در عموم با هم دعوا نکنیم. الان در مسئولین در جلسات خصوصی بسیار با هم عاطفی هستند و برای هم لطیفه تعریف می کنند اما وقتی بیرون می آیند علیه هم حرف می زنند.

آقای لاریجانی با درک درستی که از شرایط کشور داشتند، بر این باور بودند که باید دولت را در این شرایط سخت کمک کنیم. من فکر نمی کنم کسی تردید داشته باشد که این دولت در شرایط سختی دولت را تحویل گرفت و در شرایط بسیار سختی کشور را اداره می کند. بنابراین ما دو نگاه در کمک به یکدیگر می توانیم داشته باشیم؛ یکی نگاه بده بستانی است و دیگری ما کاری به بده بستان و مسائل عاطفی نداریم بلکه نگاه ما استراتژیک است یعنی باید کشور را به درستی اداره و نظام را حفظ کنیم. نگاه لاریجانی و روحانی در همکاری با یکدیگر همین صیانت از امنیت و منافع ملی بود که اوج آن را در برجام شاهد بودیم و لاریجانی نقش بسیار برجسته ای در این موضوع داشتند. اینکه تا انتخابات چه اتفاقی می افتد، به نظرم اتفاقی نخواهد افتاد چون ما اعتقاد داریم تا روزی که هر دولتی وجود دارد، باید آن را کمک کنیم. انتخابات موضوع علی حده ای است ما نباید مدیریت کشور را به انتخابات گره بزنیم؛ در انتخابات هر کسی می تواند مواضع خود را داشته باشد اما در اداره کشور باید به یکدیگر کمک کنیم. فکر می کنم تعامل میان دو قوه به همان شکلی که تا الان بوده، از این پس هم وجود خواهد داشت.

اصولگرایان به گفته آیت الله موحدی کرمانی تا کمتر از یک ماه دیگر وارد فاز انتخابات می شوند. باتوجه به اتفاقاتی که پیرامون شورای ائتلافی اصولگرایان برای انتخابات مجلس رخ داد و اختلافاتی که میان رئیس مجلس با اصولگرایان عضو این شورا وجود داشت، آقای لاریجانی در نهایت غایب این شورا لقب گرفت، فکر می‌کنید آیا می توانیم انتظار داشته باشیم، آقای لاریجانی با بقیه فعالین جریان اصولگرایی برای انتخابات همراه شود؟

کاظم جلالی: من صحبتی با لاریجانی در این خصوص نداشته ام و نمیتوانم صحبتی در این باره داشته باشم. پیش بینی این موضوع سخت است. شما هم اشاره کردید که اختلاف نظرهایی وجود دارد.