مرگ ابوبکر البغدادی پایانی بر داعش نیست

روزنامه ابتکار - معصومه حسینی اقدم: عملیات موصل چند روزی است که آغاز شده است و عراق این بار متحد شده تا بتواند رد پای داعش را از قلمرو کشورش پاک کند. در میان تمام موفقیت های نیروهای ارتش عراق در این عملیات خبرهایی از به هلاکت رسیدن ابوبکر البغدادی سرکرده گروه تروریستی داعش به گوش می‌رسد.

البته برخی معتقدند که او به رقه در سوریه گریخته است اما در این میان هوشیار زیباری وزیر سابق مالی عراق اذعان می کند که البغدادی هنوز در شهر موصل است. اگرچه خبرها حول محور مرگ سرکرده داعش و موفقیت های عملیات موصل است اما سوال اصلی این جاست که با پاکسازی موصل داعش نابود خواهد شد و یا مرگ البغدادی آغازی بر پایان داعش است.

داعش را از جهاتی می توان با گروه القاعده مقایسه کرد. گروهی که زمانی افغانستان و بخشهایی از پاکستان را در دست داشتند اما مرگ سرکرده این گروه بن لادن این گروه را از پای درنیاورد. یک کارشناس حوزه خاورمیانه در این راستا می‌گوید: اگر با مرگ بن لادن القاعده از بین رفته باشد داعش هم از بین خواهد رفت. تشکیلات از یک طرز فکر و از یک رفتار و شیوه و سازماندهی خاصی است که با یک نفر نه به وجود می‌آید و نه از بین می‌رود. صباح زنگنه درخصوص نحوه نابودی داعش گفت: بایستی زمینه های چنین طرز فکری و چنین رفتاری را از بین برد تا داعش هم از بین برود.

در شرایط فعلی عراق یکپارچه به مرزهای حکومت خودخوانده داعش هجوم آورده تا بتواند با تمام قوا و به سرعت ردپای این گروه را از کشور پاک کند.موصل که یکی از بزرگترین و مهمترین شهرهای عراق محسوب می‌شد، چندسالی که به مرکز فعالیت های تروریستی داعش تبدیل شده است و این گروه تروریستی مردم این شهر را همانند برده هایی در شهر به اسارت گرفته است. شاید زمانی که مردم این شهر تسلیم شدند و دروازه های شهر را باز کردند هیچ گاه فکر نمی‌کردند که عاقبت کارشان تن دادن به انواع قوانین سخت بی‌منطق و شکنجه‌های غیر معقول خواهد بود.

حال مردم از شهر می‌گریزند تا سپر انسانی داعش نشوند. همین امر هم نزدیک شدن به موصل و انجام عملیات در شهر را سخت کرده‌است. با این حال نیروهای عراقی مصرانه پیش می‌روند و مواضع داعش را یکی پس از دیگری درهم می‌کوبند. هرچه عراقی‌ها پیش می روند، داعشی‌ها فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند اما فرار کردن داعشی‌ها از این کشور پایان آنها را رقم نمی‌زند. زنگنه می‌گوید: عملیات موصل عراق را برای مدتی از شر داعش پاک می‌کند. او تاکید می کند: داعش به صورت یک موجودیت نظامی قوی و جبهه‌ای از عراق برای مدتی رخت می‌بندد اما در سوریه و کشورهای اروپایی و حتی آمریکا گسترش پیدا خواهد کرد و از بین نخواهد رفت. او ادامه می‌دهد که گستره داعش حتی تا کشورهای آسیایی هم خواهد رفت و این کشورها گرفتار آثار و تبعات آن خواهند بود.

عراقی‌ها از عربستان زخم‌های زیادی خورده‌اند و در طول این سال‌ها بارها نشانه‌های حمایت این کشور از تروریست‌های داعش را به چشم دیده‌اند. مقامات عراقی بارها خواسته‌اند تا عربستان حمایت مالی از داعش را توضیح دهند. حیدر العبادی نخست وزیر عراق هم با آغاز عملیات موصل اعلام کرد: مقصد بعدی داعش عربستان است. او داعش را خطری برای همه کشورهای جهان دانست که این خطر می‌تواند به کشورهای همسایه عراق سرایت کند. العبادی تاکید کرد: در آینده، مناسب ترین منطقه برای فعالیت داعش، عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس خواهد‌بود. او اذعان کرد که اکنون عراق، اطلاعات بسیار گسترده ای از داعش در اختیار دارد. زنگنه نیز عربستان را پناهگاه امن برای داعش می‌داند.

این کارشناس بیان می‌کند: عربستان با سیستم فکری و مذهبی حاکم بر آن و با توجه به امکانات مالی که در اختیار دارد، مهمترین پناهگاه و پرورشگاه داعش و گروه‌های مشابه داعش بوده و خواهد‌بود. این زمینه‌ها را در عربستان باید مورد توجه قرار داد و به جهان کمک کرد که به سمت امنیت و صلح پیش رود. نگرانی داعش به حدی است که کشورهای هم مرز عراق به دنبال تدابیری برای مقابله با ورود نیروهای داعشی هستند. در همین راستا هم یک منبع امنیتی در کویت اعلام کرد که نیروهای امیتی این کشور از نزدیک نبرد آزادسازی موصل را زیر نظر دارند تدابیر شدید را در مرزها اتخاذ کرده اند تا مانع از فرار دسته جمعی نیروهای داعش از موصل و ورود آنها به کویت شوند.

روزنامه الشاهد کویت گزارش داد که دستگاه امنیتی این کشور پایگاه گسترده‌ای را از داده‌ها پیرامون اسامی و اطلاعات افراد وابسته به تشکیلات تروریستی ایجاد کرده است. دستگاه امنیتی کویت همچنین با افسران ونیروها، نظارت بر ورودی‌های هوایی، دریایی و زمینی را تقویت کرده است تا روند ورود و خروج را زیر نظر داشته باشد. این اقدامات با نظارت مستقیم محمد الخالد، معاون نخست وزیر کشور کویت صورت می‌گیرد که بر لزوم محتاط عمل کردن تاکید کرده است و دستور جمع آوری اطلاعات در مورد گروه‌های تروریستی را برای جلوگیری از ورود آن‌ها به کشور داده است.

اما نمی توان عملیات موصل را پایانی بر راه داعش دانست. داعش اگرچه در محدوده شهر موصل قدرتمند شده و برای خود حکومتی دست و پا کرده‌بود که با این عملیات چارچوب و ساختار حکومتی‌اش از هم می‌پاشد اما این نوع تفکر هنوز جریان دارد و عربستان نیز سرمنشایی برای این جریان است که خون وحشی‌گری بر رگهای آن تزریق می‌کند. زنگنه راه‌حلی برای از بین بردن داعش می‌دهد و اشاره می‌کند که ابتدا باید اسباب و علل به‌وجود آمدن داعش را یافت و از بین برد. همچنین تسلط غرب و مصادره کردن حقوق ملتها را باید کنار گذاشت.بی‌عدالتی، ظلم و استبداد را هم بایستی از بین برد و مهمتر از همه ریشه تفکر افراط‌گرایانه را خشکاند تا گرفتار موجی مانند موج داعش نشویم.

اما عملیات موصل ادامه دارد و بسیاری براین باورند که این عملیات به پیشروی‌هایی بیش از انتظار دست یافته‌است. این درحالی است که کمیساریای عالی امور پناهندگان سازمان ملل اعلام کرده که اولین گروه از غیرنظامیان شهر موصل که از جنگ این شهر فرار کرده‌اند، به سمت مرزهای سوریه رفته‌اند. به گفته سازمان ملل این گروه حدود ۹۰۰ تن هستند که با استفاده از شرایط موجود به سمت سوریه فرار کرده‌اند و اکنون در یک اردوگاه آوارگان در داخل مرزهای سوریه اسکان داده‌ شده‌اند. به گزارش سومریه نیوز،کمیساریای سازمان ملل این اردوگاه را به صورت موقت در مرز سوریه ایجاد کرده است.

به گفته منابع عراقی، فرار این تعداد از غیرنظامیان نشان می‌دهد که داعش قادر نیست تمامی ساکنان شهر موصل را مجبور به ماندن در شهر کند. البته امکان نفوذ داعشی‌ها در میان این غیرنظامیان هم وجود دارد. سازمان ملل معتقد است حدود یک و نیم میلیون غیرنظامی توسط دست کم پنج هزار نیروی داعش در موصل ممنوع الخروج شده‌اند. با نزدیک شدن نیروهای عراقی به شهر موصل این احتمال وجود دارد که داعش از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده کند.

در همین راستا نیروهای عراقی مشغول آزادی مناطق اطراف این شهر هستند. وجود تعداد زیادی از غیرنظامیان در موصل مانع پیشروی سریع نیروهای عراقی می‌شود. با این حال نیروهای عراقی از روز نخست عملیات تاکنون روستاهای زیادی را آزاد کرده‌اند. در همین راستا، اتاق عملیات جنگ ارتش عراق اعلام کرد که یگان‌های لشگر ۱۵ عراق روستای الزاویه از توابع شهر القیاره در جنوب موصل را آزاد کرده‌اند. همچنین عبدالکریم الکیلانی، مشاور رسانه‌ای رئیس استانداری نینوا اعلام کرد که تروریست‌های داعش ساختمان استانداری نینوا در منطقه الدواسه در مرکز موصل را منفجر کرده‌اند.

به گفته الکیلانی آن‌ها از بشکه‌های پر از مواد منفجره برای منفجر کردن این ساختمان استفاده کردند. الکیلانی تاکید کرد که داعشی‌ها ساختمان بخش‌داری الجنسیه و الجوازات در منطقه باب البیض در مرکز شهر موصل را به همان شیوه منفجر کردند. تروریست‌های داعش علاوه بر منفجر کردن ساختمان‌های دولتی در مرکز شهر موصل، از ساختمان فرمانداری موصل، مقر جدید استانداری و اداره آگاهی به عنوان زندان‌هایی برای افراد مسلحی استفاده می‌کنند که از جنگ فرار می‌کنند. همچنین اتاق رسانه‌ای عملیات موصل اعلام کرده است که نیروهای لشگر ۱۵ توانسته‌اند روستای «الزاویه» را در منطقه القیاره در جنوب موصل آزاد کرده و پرچم عراق را بر فراز آن نصب کنند.

از سوی دیگر شبکه روداوونت اعلام کرده است که در منطقه «النمرود» تیپ ۳۵ ارتش عراق به همراه لشگر ۹ پس از درگیری شدید با تروریست‌های داعش توانستند روستای «کانی حرامی» را آزاد کنند. نیروهای عراقی پیش از تسلط کامل بر روستا مجبور به نبرد خیابانی سنگینی با تروریست‌های داعش شدند و هنوز هم امکان مخفی شدن تروریست‌ها در تونل‌های از پیش کنده شده وجود دارد. همچنین نیروهای واکنش سریع، پلیس فدرال و الحشد الشعبی در محور جنوبی توانستند روستاهای الشامی، خربه حدید و البیضه را آزاد کنند. پلیس فدرال نیز گزارش داده که با پشتیبانی نیروهای الحشد الشعبی آماده ورود به روستای «ام المحاحیر» در شمال روستای تازه آزاد شده «بجوانیه» است.