الهه کولایی در روزنامه شرق نوشت: مشکل فساد و جلوگیری از آن یکی از معضلاتی است که جامعه جهانی در دهه‌های اخیر به‌شدت با آن روبه‌رو بوده است. هرچند از دهه‌های گذشته برای رویارویی و علاج آن راهکارهای گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است.
الهه کولایی در روزنامه شرق نوشت: مشکل فساد و جلوگیری از آن یکی از معضلاتی است که جامعه جهانی در دهه‌های اخیر به‌شدت با آن روبه‌رو بوده است. هرچند از دهه‌های گذشته برای رویارویی و علاج آن راهکارهای گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است.
یکی از مهم‌ترین و کارآمدترین راهکارها در اعمال شیوه‌های دقیق و کاملا باز و آشکار، رفتارهایی است که در دستگاه‌های صاحب نفوذ در جامعه صورت می‌گیرد.
درواقع اعمال نظارت و ارزیابی مستمر و به‌نوعی، ایجاد شفافیت در کارکرد بخش‌های مختلف دستگاه‌های حوزه عمومی و حوزه‌هایی که از منابع عمومی در جامعه استفاده می‌کنند، یکی از مهم‌ترین مباحثی است که کشورهای مختلف در مناطق توسعه‌یافته یا کمترتوسعه‌یافته جهان با آن روبه‌رو بوده‌اند. بیشترین ابزاری که در این زمینه کارآمدی خود را نشان داده است، قدرتمندکردن و حمایت از نهادهای نظارتی بوده تا بتواند سلامت عملکرد نهادهای مختلف را تحت نظارت قرار دهد و آن را زیر کنترل عمومی و تحت نظارت مردم و منتخبان مردم قرار دهد.
این باور از دیرباز در همه جوامع، به‌ویژه در جوامع پیشرفته و کشورهایی که امروز معیارهای توسعه‌یافتگی را تجربه می‌کنند، وجود داشته است که قدرت، فی‌نفسه می‌تواند با انواع گوناگون سوء‌استفاده همراه شود. می‌توان سازوکارهای مختلفی را در این زمینه مثال زد.
شاید مهم‌ترین آن در حوزه توزیع قدرت و تفکیک نیروهای سیاسی از یکدیگر در عرصه عمومی است؛ یعنی دستگاه‌های صاحب قدرت، نهادهایی که می‌توانند کارکردها و عملکردهای یکدیگر را تحت‌نظارت قرار دهند و به نفع منافع عمومی و مصالح عمومی انطباق این رفتارها را با قانون مورد ارزیابی قرار دهند.
برهمین‌اساس در همه قوای حاکم بر کشورها، نهادهای ارزیابی و نظارت شکل می‌گیرد تا هم از درون این نهادها را تحت‌نظارت و کنترل قرار دهد و هم از بیرون توسط قوای دیگر رفتار آنها را کنترل کند. یعنی سازوکارهای نظارتی به‌عنوان ابزارها و روش‌های مناسب برای کنترل و مهار فساد مورد توجه قرار گرفته است. در شرایطی که در پرتو انقلاب ارتباطات، رسانه‌ها از تأثیرگذاری فزاینده‌ای برخوردار شده‌اند، میزان فعالیت آنها نیز ارتباط مستقیم و فوری با موضوع فساد پیدا کرده است.
در واقع جوامع پیشرفته به‌خوبی اهمیت آشکارسازی رفتارهای خلاف قانون از سوي رسانه‌ها را به‌عنوان علاجی برای مهار فساد مورد توجه قرار داده‌اند. به‌طور طبیعی جوامعی که کمتر از آزادی برخوردار هستند، با مفاسد بیشتری دچار چالش می‌شوند. چراکه مسئله فساد به‌عنوان یک مسئله جهانی، منابع توسعه در کشورهای پیشرفته‌تر و منابع رشد را در کشورهای کمترتوسعه‌یافته می‌بلعد و در واقع مصالح عمومی را فدای منافع گروهی وشخصی می‌کند.
به‌نظر می‌رسد تن‌دادن به این ضوابط، یعنی اجرای قانون و گسترده‌کردن دامنه اجرای قانون و البته تقویت نهادهای نظارتی که در رأس آن مجلس قانون‌گذاری در همه نظام‌های سیاسی مردم‌سالار قرار می‌گیرد، به‌عنوان سازوکاری مؤثر برای مبارزه با فساد جایگاه ویژه‌ای را به دست آورده است.
کشورهایی که بتوانند از این ابزارهای نظارتی بهره بگیرند، چالش فساد و مبارزه با آن به شیوه‌ای کارآمدتر شکل می‌گیرد. در واقع اجرائی‌سازی اراده مردم تحقق پیدا می‌کند. در کشور ما نیز این نقش برجسته از یک سو بر عهده مجلس و از سوی دیگر بر عهده دستگاه قضائی قرار گرفته است. در واقع اعمال نظارت قوا بر یکدیگر توصیه و ظرفیت‌های قانونی آن فراهم شده که به شکل مستند در متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به آن توجه شده است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر