هشدار: شین آباد فراموش نشود

مجله چلچراغ: پارسال همین روزها بود که اکثر مردم ایران با روستایی به نام شین آباد آشنا شدند. روستایی چسبیده به پیرانشهر در جنوب آذربایجان غربی و چسبیده به مرز با عراق. شاید تا پارسال خیلی ها نمی دانستند پیرانشهر در کدام استان است، چه رسد که روستایی با این نام دوست داشتنی اش را بشناسند اما ظاهرا یک سال کافی است تا آرام آرام، نام شین آباد فراموش بود و بهانه تیتر یک شدنش در روزنامه های نیمه آذر سال قبل. باز هم دختران دانش آموز در آتش سوختند. آتش در دبستان. باز هم آتش سوزی در یک مدرسه.بخاری نفتی، کلاس 37 نفره را به آتش کشید. 37 دانش آموز دختر در آتش بخاری نفتی. 37 دانش آموز دختر طعمه بخاری نفتی. آتش بخاری نفتی، باز هم دامن دانش آموزان را گرفت. 33 دانش آموز در آتش بخاری دچار سوختگی شدند.

این جملات، عناوین برخی از روزنامه های پنج شنبه، شانزدهم آذر سال قبل است. یک سال از آن حادثه گذشت. روزنامه های پنج شنبه چهاردهم آذر و شنبه شانزدهم آذر امسال را مرور می کنم. یک سال، زمان زیادی برای فراموش کردن دردهای آمنه و مهناز و سیما و آرزو و باقی بچه های شین آباد نیست؛ بچه هایی که راهی طولانی تا تکمیل درمان خود پیش رو دارند و اگر فراموش شوند، چه بسا در نیمه راه، تنهای تنهای تنها رها بمانند. فراموش شدندو جای آنها را ماندلا و نتایج قرعه کشی جام جهانی در روزنامه های شنبه گرفت.


رئیس صدا و سیما هم به جای سوال از برنامه سازانش که چرا کاری برای شین آباد نکردید، برای خودش و همکاران کف زد که چقدر خوب برنامه قرعه کشی جام جهانی را برگزار کردید. حتی فردوسی پور هم که انگار قرار است حواسش به چنین مسائلی باشد، با دریافت ۶ میلیون پیامک و فرامنشوری بودن تیپ فرناندا لیما آنقدر جو گیر بود تا مطلبی در این خصوص نگوید.

هزار وعده خوبان

اتفاقی که می افتد، بازار وعده و وعید، قول و قرار داغ می شود. انگاری مسابقه باشد و هر که حرف های قشنگ تری بزند و مبلغ های بزرگتری رو کند، برنده است. موقع اجرا ولی کسی حرف های قشنگش یادش نمی ماند، انگار وقتی پای عمل در کار باشد، مسابقه در انجام ندادن است!

- حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش دولت قبلی در اردیبهشت ۹۲ در جریان دیدار با خانواده های دانش آموزان حادثه دیده روستای شین آباد: «هیچ مشکلی در زمینه بیمه عمر، پرداخت دیه و استخدام دانش آموزان حادثه دیده پس از سن ۱۸ سالگی وجود نخواهد داشت. اولیا هیچ دغدغه ای برای درمان، تامین دارو و انجام جراحی های ضروری پلاستیک و زیبایی فرزندان خود نداشته باشند، با همکاری بیمه ایران در زمین پرداخت بیمه حوادث به آنان نیز هماهنگی های لازم انجام شده است.»

- حاجی بابایی پس از آتش سوزی در دبستان شین آباد، طی سخنانی در روز هوای پاک در جمع دانش آموزان دبیرستانی از آنها خواسته بود تا لیز نخورند، سرما نخورند، چرا که یقه او را می گیرند!

- رسول خضری، نماینده پیرانشهر: پروتکل حقوقی دانش آموزان حادثه دیده مدرسه شین آباد پس از بررسی از سوی رئیس جمهور وقت و همچنین هیئت وزیران، دوم اسفندماه به تصویب رسید. با تصویب این پروتکل، روند پرداخت دیه دانش آموزان و همچنین درمان آنها چه در داخل و خارج شکل قانونی به خود گرفته است و تمامی حقوق دانش آموزان در بحث دیه به خانواده آنها پرداخت می شود.

- بهرام رادان در حالی که در کانادا بود، در گفتگویی با رادیو جوان در ۲۷ دی ماه: به فکر این هستم که چند نفر را دور هم جمع کنم. پیغام هایی هم برای چند نفر فرستاده ام. پس از تشکیل یک جمعت از هنرمندان و ورزشکاران، می توانیم کمک های مردمی را نیز جذب کنیم و با یک همت بالا برای این کودکان کاری کنیم و خودمان لذتش را ببریم.

- مادر آمنه راک از فرشته های بال سوخته شین آبادی: زمانی که بچه ها در بیمارستان سینای تبریز بستری بودند، به علت رسیدگی نامناسب پزشکی بدنشان عفونت کرده بود، طوری که پس از انتقال به اصفهان، پزشکان گفتند اگر دیرتر منتقل شده بودند، عفونت خون باعث مرگ آنها می شد. اگر کودکانمان در آن بیمارستان می ماندند، مرگشان حتمی بود.

- مادر نادیه: برخی مسئولان آموزش و پرورش از ترس رسانه ای شدن حادثه و ابعاد فاجعه که در چهره کودکان نمایان است، اجازه انتقالی به تهران را ندادند. همچنین قرار بود به علت بیکار شدن همسرانمان به دلیل همراهی بچه ها در امر درمان، به آنها حقوق بیکاری و به مادران نیز حق رستاری پرداخت شود که هیچ یک از این قول ها و وعده ها تاکنون عملی نشده است.

- حاتمی سرپرستار بخش جراحی بیمارستان ساسان: این کودکان طی شش تات هفت ماه شاید بیش از ۱۰۰ بار مورد جراحی های متعدد ترمیمی قرار بگیرند تا بخشی از ضایعه پوستی آنها درمان شود. هر چند این درمان ها صورت اولیه آنها را باز نخواهد گرداند و تنها به ترمیم بخشی از ضایعات کمک می کند.

- به دعوت ستاد اجرایی جشنواره فیلم کودک اصفهان در مهر ۹۲ کودکان حادثه دیده شین آباد مهمانان ویژه جشنواره فیلم کودک بودند. آنها در مراسم افتتاحیه و اختتامیه شرکت کردند، فیلم ها را دیدندو چند روزی از اصفهان بازدید کردند.

- رضا رضایی، مدیر بودجه معاونت درمان وزارت بهداشت گفت: مقرر شد نمایندگان دو وزارتخانه بهداشت و آموزش و پرورش برای پیگیری و نظارت بهتر بر پروسه درمان کودکان شین آباد به طور هفتگی و ماهانه جلسه برگزار کنند.

- علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش دولت جدید به همراه تعدادی از معاونان ستادی و مشاورانش، آبان ۹۲ در دیدار با دانش آموزان حادثه دیده شین آبادی و خانواده های آنان: این عزیزان همچون فرزندانم هستند و وظیفه دارم به عنوان یک معلم تمامی خواسته های آنان را تا حصول نتیجه پیگیری کنم.

بازگشته اند از آتش، آتش از آنها بازنمی گردد

در جریان اتفاقاتی نظیر حادثه آتش سوزی در مدرسه ای در شین آباد یا به طور کلی حوادثی که جان افراد در معرض خطر جدی قرار می گیرد، پیامدهای روانی خاصی سلامت این افراد را تهدید می کند. یکی از مشخص ترین اختلال ها استرس پس از حادثه یا پس از تروما یا پی تی اس دی نام دارد. در این مورد فرد نمی تواند با آسیب شدیدی که متوجهش شده، به صورت ناگهانی کنار بیاید. لذا سیستم ذهنی و روانی اش علایم و مشکلاتی را پیدا می کند. مشکلاتی نظیر دوری کردن از موقعیت هایی که یادآور آن اتفاق هستند؛ مثل آتش، حرارت یا هر چیزی شبیه به آن. در بیداری و خواب ممکن است صحنه های آن حادثه مدام در ضمیر ناخودآگاه آنها تکرار شود. هر نکته کوچکی که می تواندی ادآور آن اتفاق باشد، به نوعی یک تجربه زنده آن اتفاق را در ذهن این افراد رقم می زند؛ همانقدر دردناک، همانقدر با ترس و اضطراب زیاد.


این افراد ممکن است حالت های اضطرابی زیادی رادر حالت های جدا و موقعیت های دیگر هم تجربه کنند. از نظر هیجانی حالت برانگیختگی پیدا می کنند وب ا کوچکترین محرک ممکن است هیجانات زیادی را بروز دهند. حالت برعکسی هم وجود دارد که ممکن است دچار کرختی حسی شوند و نبود احساسات غم، شادی و افسردگی را تجربه کنند.

در پذیرش اتفاق و روند بهبود آسیب های روانی بعد از حادثه فاکتورهای مهمی نقش بازی می کنند؛ بعضی فاکتورها به ویژگی های فردی افراد مرتبط هستند. ممکن است فردی به راحتی با موضوع کنار بیاید، دچار اختلال نشود و فردی دیگر با آسیب های روانی زیادی دست و پنجه نرم کند.

برخی فاکتورها احتمال اختلال و نیاز به درمان را بیشتر و ریسک مزمن شدن بیماری را ایجاد می کنند. برای مثال در شرایطی که فرد دچار سوختگی های شدید شده طوری که روی ظاهر و عملکردش تاثیر گذاشته، علایم بیماری در درازمدت باقی می ماند و نیاز به خدمات درمانی طولانی تری را به وجود می آورد.

با همه این توصیفات می شود گفت وقتی افراد در معرض چنین آسیب هایی قرار می گیرند، می بایست از همان ابتدا تحت مراقبت های روانپزشکی خاصی قرار گیرند. چنین حوادثی ممکن است تبعات فیزیکی خودش را روی افراد گذاشته باشد و با مراقبت های روانی می توان کاری کرد که آسیب کمتری به آنها وارد شود.می بایست به آنها کمک کرد، توجه کرد و آنها را مورد مراقبت های درمانی قرار داد چرا که ممکن است هنوز هم در پذیرش این اتفاق مشکل داشته باشند، آن را نپذیرفته باشند و با آن تروما دست و پنجه نرم کنند.