جزئیات طرح کاهش تعطیلات رسمی در ایران

مرکز پژوهش‌های مجلس، در پیشنهاد جدید خود برای ساماندهی تعطیلات رسمی کشور که در قالب طرحی قانونی منتشر و آن را به نمایندگان مجلس ارائه کرد؛ پیشنهاد کرده است شمار تعطیلات سراسری کشور از ۲۵ روز کنونی به ۱۶ روز کاهش یابد و شماری از مناسبت‌های مذهبی، تنها در برخی استان‌ها تعطیل باشد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مجلس شورای اسلامی ، این مرکز در عین حال خواهان رسمیت یافتن تعطیلاتی شده است که در قالب «روزهای بین‌ التعطیلی» مطرح می‌شوند و این مرکز در تازه ترین گزارش خود طرحی را پیشنهاد می‌دهد تا به واسطه آن بتواند نظر دولت را هم در خصوص تعطیلی‌ها تامین کند.

مرکز پژوهش‌های مجلس در تازه‌ترین گزارش خود برای حل معضل تعطیلات در کشور پیش دستی کرده و طرحی را به دولت و نمایندگان پیشنهاد داده است که برمبنای آن تعطیلات رسمی از ۲۵ روز به ۱۶ روز کاهش می‌یابد و در عوض به دولت اجازه داده می‌شود تا روزهای بین‌ التعطیلی را همواره تعطیل اعلام کند.

مقصود از این پیشنهادها، البته تجمیع تعطیلات پراکنده در کشور است که به اعتقاد مرکز پژوهش‌های مجلس، معضل اصلی تعطیلات در ایران است.

به باور مرکز پژوهش‌های مجلس چالش تعطیلات ایران کم یا زیاد بودن آن نیست، بلکه مشکل اصلی در نظر گرفتن تقویم قمری و شمسی در محاسبه تعطیلات است که اتفاقا همین موضوع پراکندگی تعطیلات در کشور را دامن زده است. مرکز پژوهش‌های مجلس در طرح خود پیشنهاد کرده است که برای حل این مشکل، برخی از ایام مذهبی در سراسر کشور تعطیل اعلام شود و برخی ایام مذهبی دیگر تنها در مناطقی خاص تعطیل اعلام شوند؛ مثل اعلام تعطیلی شهادت امام رضا(ع) فقط در استان خراسان رضوی، این مرکز از این دسته تعطیلات به عنوان تعطیلات محلی یاد می‌کند.

این مرکز در مقابل کاهش ایام تعطیل به دولت و مجلس پیشنهاد می‌دهد که می‌توانند در صورت تلاقی هر کدام از این تعطیلات با تعطیلات رسمی، آنها را با تعطیلی بین ‌‌التعطیلی تجمیع کند.

در ادامه این گزارش آماده است، یکی از آثار اقتصادی وضعیت فعلی تعطیلات صرف ۲۰ درصد از دستمزد پرداختی در اقتصاد کشور بابت روزهای تعطیل است، همچنین در این گزارش تاکید شده از آنجا که برای این اوقات فراغت برنامه‌ریزی خاصی صورت نمی‌گیرد و مردم در ایام تعطیل به حال خود رها می‌شوند، نمی‌توان به بهره‌وری ناشی از این تعطیلات امید چندانی بست.

لحاظ کردن ساعت کار مفید در بررسی تعطیلات

در استدلال‌های مرکز پژوهش‌ها برای دفاع از این طرح آمده است: در مساله تعطیلات دو جزء محوری وجود دارد: ساعات کار مفید، تعطیلات پایان هفته و رسمی. مقایسه تعطیلات در ایران با کشورهای دیگر جهان تنها در صورتی صحیح خواهد بود که از حیث ساعات کار مفید وضعیت ما شبیه یا نزدیک به کشورهای مقایسه شده باشد. در حالی که مطابق آمار، ساعت کار مفید در ایران نسبت به سایر مناطق دنیا قابل مقایسه نیست.

در خوش‌بینانه‌ترین برآورد ساعت کار مفید در ایران دو ساعت است و در کشورهای پیشرفته دنیا در بدبینانه‌ترین برآورد این رقم به پنج ساعت می‌رسد. در چنین وضعیتی در حالی که در کشورهای پیشرفته از ۴۴ ساعت کار در هفته ۲۸ ساعت کار مفید انجام می‌دهند، در ایران این رقم ۱۱ ساعت است.

بنابراین از حیث اقتصادی میزان زمان لازم برای استراحت و تجدید قوا (تعطیلات) در این دو وضعیت متفاوت، نمی‌تواند یکسان باشد و از حیث فرهنگی نیز اشتغال ذهنی زیادی در اوقات کار صورت نمی‌گیرد که نیاز به تعطیلات برای پرداختن به امور فرهنگی باشد. از همین‌رو مقایسه تعطیلات در ایران با سایر کشورها از اساس اشتباه است، زیرا عنصر مشترک و ثابتی در میان نیست که براساس آن بتوان عنصر متفاوت یا متغیر را نشان داد.

هزینه‌های اقتصادی هر روز تعطیل رسمی کشور

مرکز پژوهش‌ها معتقد است: تعطیلات رسمی هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم فراوانی بر اقتصاد هر کشور وارد می‌سازد که با استفاده از آمار مربوط به جبران خدمات کارکنان می‌توان هزینه‌های مستقیم تعطیلات رسمی برای کشور را محاسبه کرد، ولی در خصوص هزینه‌های غیرمستقیم تعطیلات به دلیل نبود آمار قابل اتکا نمی‌توان در این خصوص جز گمانه‌زنی تحلیل درستی ارائه کرد.

با این حال مرکز پژوهش‌ها معتقد است: طی سال‌های ۱۳۸۶- ۱۳۸۴ حدود ۲۰ درصد دستمزد پرداختی در اقتصاد کشور بابت روزهای تعطیل رسمی بوده، که کار و تولیدی در آن روزها انجام نگرفته است.همچنین هزینه دستمزد پرداختی به نیروی کار شاغل کشور به ازای روزهای تعطیل رسمی نیز از ۷هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۸۴ به ۵/۱۰هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۸۶ افزایش یافته و حدود ۴۹ درصد رشد داشته است.

پیش‌نویس طرح ساماندهی تعطیلات

مرکز پژوهش‌ها در پیش‌نویس طرح خود پیشنهاد کرده است: تعطیلات رسمی قطعی در تقویم کشور عبارت باشند از:
۴ روز نخست نوروز، روز ۱۳فروردین ماه، روز عید فطر، روز عید غدیر، روز عید قربان، روز نیمه شعبان، روز ۲۸ ماه صفر، روز ۲۱ ماه رمضان، روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، روز ۲۲ بهمن، روز ۱۴ خرداد و روز اربعین حسینی.تبصره این طرح می‌افزاید: روز ولادت و شهادت امام رضا(ع) در استان خراسان رضوی و روز شهادت امام صادق(ع) و حضرت زهرا(س) در استان قم تعطیل رسمی باشد.

در این ۴ روز در همه نقاط کشور ساعت کار یک ساعت دیرتر شروع ‌شود.روز ۲۹ اسفند نیز نیمه تعطیل و ساعت کاری تا ۱۲ ظهر باشد.یک ماده این طرح نیز تصریح می‌کند: چنانچه یک روز کاری در میان دو تعطیلی رسمی قرار گیرد، دولت مجاز است با اطلاع‌رسانی قبلی آن روز را تعطیل اعلام نماید. همچنین دولت می‌تواند در موارد لزوم با توجه به شرایط اقلیمی در ماه مبارک رمضان حداکثر به میزان دو ساعت، ساعات کار کارکنان ادارات دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری را کاهش دهد.