دستفروشان همچنان کتک می‌خورند، این‌بار تبریز

روزنامه آفتاب یزد : جبر روزگار و نداری و از همه مهم‌تر نبود یک شغل مناسب باعث شده برخی‌ها برای امرارمعاش‌شان، دستفروشی کنند. قطعا دستفروش‌ها دوست ندارند که چنین شغلی داشته باشند اما ناچارند. آنهم با هزاران دردسری که سر راه‌شان است. یکی از این مشکلات برخوردهای زننده برخی از ماموران شهرداری با آن‌هاست. یعنی ماموران شهرداری برای آنکه دستفروشان را از سطح خیابان جمع‌آوری کنند گاهی رفتارهایی با دستفروشان می‌کنند که آدمی را آزرده خاطر می‌سازد. به تازگی شاهد چنین رفتار زشتی با یک دستفروش معلول از سوی مامور شهرداری تبریز هستیم. در همین راستا فیلم کوتاهی در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد یکی از ماموران سد معبر شهرداری منطقه سه تبریز، طی رفتاری زشت و ناپسند به فرد دستفروش معلول لگد می‌زند.

عزل مامور خاطی

خوشبختانه مامور حرمت‌شکن شهرداری تبریز، به دستور شهردار کلانشهر تبریز عزل شد. روابط عمومی شهرداری تبریز طی توضیحاتی در این باره آورده است: «برخود فرض می‌دانیم در راستای اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق در خصوص فیلم منتشر شده در فضای مجازی در رابطه با برخورد فیزیکی یکی از عوامل سد معبر شهرداری منطقه سه با معلول سد معبر‌کننده توضیحاتی را ارائه دهیم. ضمن محکوم کردن اقدام یکی از عوامل سد معبر (مسئول تخلفات منطقه) طی برگزاری جلسه فوری در محل شهرداری در مورد اتفاق رخ داده تصمیمات زیر اتخاذ گردید. به دستور شهردار کلانشهر تبریز و تاکید شهردار منطقه فرد خاطی از مسئولیت خود عزل و مقرر گردید شهرداری منطقه نسبت به برخورد انضباطی شامل تعلیق فرد خاطی تا مشخص شدن کلیات ماجرا و همچنین دلجویی و تفقد از فرد معلول به‌خاطر نحوه برخورد عوامل سد معبر در اسرع وقت اقدامات مناسب را معمول دارد. (لازم به ذکر است با وجود تذکرات چندین باره ماموران شهرداری این فرد نسبت به رفع سد معبر خودداری کرده است.) رسالت اصلی شهرداری تبریز حفظ ارزش‌ها و احترام به شخصیت والای انسانی است از همین‌رو هرگونه رفتاری که باعث خدشه‌دار نمودن حیثیت، شان و کرامت انسانی گردد به شدت مورد مذمت و نکوهش قرار گرفته و در صورت مشاهده با خاطیان برخورد قاطع و قانونی انجام می‌شود.»

ماموران شهرداری حق برخورد فیزیکی ندارند

درست است که مامور خاطی عزل شده است اما نکته‌ای که وجود دارد این است که ساماندهی این نان آوران خانواده بر عهده شهرداری هاست نه آنکه ماموران سد معبر چنین رفتارهای تقبیح شده‌ای را از خود نشان دهند. از سوی دیگر سوالی که وجود دارد این است که آیا عزل ماموران خاطی شهرداری در چنین رخداد‌هایی کافی است؟ البته شاید بهترین کار این است که فرد خاطی به دادگاه معرفی شود و قاضی او را موظف کند که برای مدتی خدمات شهری رایگان انجام دهد. با این حال یک حقوقدان در این رابطه به آفتاب یزد می‌گوید: «ماموران سد معبر شهرداری اجازه ایراد ضرب و جرح افراد را ندارند. اگر چنین کاری را انجام دهند هم تخلف اداری است که باید از سازمان متبوع پیگیری شود و همین که چون ضرب و جرح استخود فرد مضروب باید شکایت کند. در صورت شکایت، دادگاه مکلف به رسیدگی ماجرا است و در صورت اثبات، برایش مجازات تعیین می‌شود.» کامبیز نوروزی در خصوص عزل مامور خاطی گفت: «این یک تنبیه اداری است اما آن فردی که نسبت به او چنین رفتاری صورت گرفته است حق دارد در دادسرا شکایت کند. ماجرا در دادگاه رسیدگی می‌شود و اگر ضرب و جرح ثابت شود دادگاه برای فرد خاطی مجازات تعیین می‌کند».

دستفروشی جرم نیست

یک وکیل نیز در این خصوص به ما می‌گوید: «در رابطه با چنین اتفاقاتی ذکر چند نکته ضروری است. اول آنکه در قانون ما هیچگاه در رابطه با دستفروشی سخنی به میان نیامده است. قانون اساسی می‌گوید اگر شغلی مخالف مصلحت کشور، اسلام و نظام نباشد این شغل مشکلی ندارد و افراد می‌توانند از آن به عنوان شغل استفاده کنند که دستفروشی هم از همین قبیل شغل هاست در واقع شغلی است که مورد تایید قانون است.»

منفرد افزود: «در اینجا بحث اماکن‌عمومی هم مطرح است. در قوانین این نکته وجود دارد که اماکن عمومی جزء حقوق شهروندی و متعلق به همه مردم است بنابراین سد معبر در چنین اماکنی درست نیست. اما مجوز شهرداری در این خصوص مربوط می‌شود به بند دو تبصره یک ماده ۵۵ قانون شهرداری. بند الف تبصره۱ ماده ۵۵اصلاح پاره‌ای از مواد الحاقی ماده قانون شهرداری ۱۳۳۴، بیان می‌کند که سد معابر عمومی و اشغال پیاده‌روها و استفاده غیرمجاز آن‌ها برای سکونت یا کسب ممنوع است. از همین رو شهرداری‌ها به استناد این ماده با دستفروشان برخورد می‌کنند.»

این وکیل با طرح این سوال که آیا سد معبر جرم است؟ عنوان کرد: «در قانون ما نسبت به سد معبر هیچگونه جرم انگاری نشده است بنابراین بر اساس قانون نمیتوانیم کسانی که دستفروشی می‌کنند را مجرم تلقی کنیم به همین علت، دلیلی بر هتک حرمت و برخورد فیزیکی از سوی ماموران شهرداری نسبت به دستفروشان وجود ندارد. مگر آنکه مشمول عناوین مجرمانه دیگری مانند تکدی‌گری و اخلال در نظم عمومی باشد که قطعاً دستفروشان شامل این عناوین مجرمانه نیستند.» منفرد با تاکید بر اینکه نمی‌توانیم برخورد فیزیکی با دستفروشان داشته باشیم، اظهار کرد: «بنابراین اگر برخورد فیزیکی با دستفروشان صورت بگیرد طبق قانون در محاکم قابل پیگیری است که نسبت به اقدام‌شان مجازات می‌شوند.»

وی همچنین گفت: «برخی از ماموران شهرداری با خود وسایل خطرناکی مانند شوکر و... حمل می‌کنند حال در اینجا چند سوال مطرح است اول آنکه استفاده ماموران شهرداری از شوکر و وسایلی از این قبیل با چه مجوزی است؟ دوم آن که مجوز استفاده از این وسایل را چه کسی به آن‌ها می‌دهد؟ سوم آنکه چه ارگانی وظیفه نظارت بر استفاده از این وسایل را دارد؟ چهارم آنکه قانون گفته است ماموران شهرداری می‌توانند در شرایط خاص از این وسایل استفاده کنند حال این شرایط خاص چه هستند؟»

این وکیل گفت: «نکته دیگر آنکه معمولاً شهرداری‌ها در چنین اتفاقاتی که رخ می‌دهد، می‌گویند ما مقصر نیستیم و وظیفه ما جلوگیری از سد معبر است و مامورانی که دست به رفتار ناشایست نسبت به دستفروشان می‌زنند جزء ماموران سازمانی ما نیستند بلکه نیروهای قراردادی هستند در حالی که چنین حرفی کاملاً اشتباه است. به خاطر آنکه اگر نیروی پیمانکاری هستند شهرداری نباید کار خودش را به نیروهای پیمانکاری بسپارد و بر اساس قانون باید بر عهده نیروهای رسمی خودش قرار بدهد اگر غیر از این باشد هم آمر و عامل هردو مقصرند. به هر حال دستفروشی جرم نیست و نمی‌توانیم نسبت به آن‌ها اقدامی خلاف قانون انجام دهیم چه برخورد فیزیکی و چه توهین و تحقیر آن‌ها».

عزل از کار کافی است

شمیلا رضایی یک وکیل دیگر نیز در این رابطه به ما می‌گوید: «در اینکه این مامور کار اشتباهی کرده و خاطی است شکی وجود ندارد اما همین که او را از کارش عزل کرده‌اند کفایت می‌کند. درکشور افراد زیادی وجود دارند که سر مردم کلاه می‌گذارند، اختلاس میکنند یا موجب مرگ دیگران می‌شوند اما مجازاتشان فقط مدتی حضور در زندان است.» وی افزود: «متاسفانه مردم مشکل دارند یعنی آنقدر گرانی و مشکلات اقتصادی دارند و همچنین از لحاظ روحی و روانی تحت فشارند که رفتارهایشان نسبت به هم نوعانشان عادی نیست».