کودکانی که معتاد به دنیا می آیند!
كودكان و نوجوانان كه گاها از دوران جنيني اعتياد دارند يا به‌خاطر شرايط خانوادگي و اعتياد پدر و مادر درگير اين مسأله مي‌شوند، بدون حمايت نهادهاي متولي نمي‌توانند به تنهايي از اين بحران خارج شوند.
روزنامه شهروند: اعتياد كودكان و نوجوانان مسأله‌اي است كه ريشه‌يابي آن و همچنين ارایه راهكار براي كاهش آسيب‌هاي ناشي از آن نيازمند نگاه وي‍ژه مسئولان به اين امر است. كودكان و نوجوانان كه گاها از دوران جنيني اعتياد دارند يا به‌خاطر شرايط خانوادگي و اعتياد پدر و مادر درگير اين مسأله مي‌شوند، بدون حمايت نهادهاي متولي نمي‌توانند به تنهايي از اين بحران خارج شوند. اما كدام نهاد بايد به كمك كودكان و نوجوانان آسيب‌ديده بيايد و از بروز آسيب‌هاي جدي ديگر جلوگيري كند؟
در چند روز گذشته خبر برگزاري سميناري با عنوان اعتیاد کودکان و نوجوانان در محلات معضل‌خیز منتشر شد كه در صفحه جامعه شهروند نیز شاهد آن بودیم. ناهماهنگی میان مسئولان و مقایسه صحبت‌های صورت گرفته در سمینار نشان از آن داشت که با توجه به تلاش‌های صورت گرفته نه تنها هنوز برخی از مسئولان نسبت به صورت مساله توجیه نیستند که حتی وظایف محوله قانونی خود را نمی‌دانند.
مریم کیانی، دبير سمینار اعتیاد کودکان و نوجوانان در محلات معضل‌خیز؛ با اشاره به تحقیق انجام شده توسط این جمعیت در میان ١٠ استان کشور به ارایه برخي آمار در اين زمينه پرداخت. وي گفت: این پژوهش در استان‌های تهران، مازندران، البرز، بوشهر، خراسان‌جنوبی، بندرعباس، گلستان، زنجان و کرمان و میان ١١٦ کودک درگیر اعتیاد انجام شده که ٧٣درصد کودکان پسر و ٢٧درصد آنها دختر بودند، دختران درگیر اعتیاد در سطح جامعه دیده نمی‌شوند و به دلیل سوءاستفاده معمولا از دید جامعه پنهان هستند. بیشتر این کودکان در سنین ٧ تا ١٣سال قرار داشته و درگیر اعتیاد بودند. همچنین تعداد کودکان نوزاد تا ٢ساله مبتلا به اعتیاد در پژوهش بسیار بالا بوده است و این کودکان فراوانی بیشتری نسبت به سایر گروه‌های سنی داشته‌اند.
آمارها بیانگر آن هستند که تنها ٧درصد از کودکان به بهزیستی مراجعه کردند درحالی‌که بیشتر این کودکان بدسرپرست‌اند.
کیانی ادامه داد: حدود ٧درصد از این کودکان رابطه با جنس موافق و ١٧درصد از آنان رابطه با جنس مخالف را تجربه کرده بودند که البته ممکن است آمار بیش از این باشد. همچنین ٢٠درصد از کودکان مورد پژوهش، سابقه کارتن‌خوابی داشته‌اند.
باتوجه به آمار ارایه شده مي‌توان مشاهده كرد كه شرايط خانوادگي بيشترين عامل در رابطه با اعتياد كودكان است و تنها ٧درصد از اين كودكان به بهزيستي مراجعه داشته‌اند. اما نهادهاي متولي در رابطه با اين مسأله چه بايد بكنند؟
در همين رابطه محسن روشن‌پژوه، معاونت پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی در اين سمينار گفت: در آیین‌نامه ساماندهی مصوب ١٣٨٤ هیأت‌وزیران قرار شد، ١١ دستگاه زیرنظر شورایعالی رفاه به امر ساماندهی کودکان خیابانی کمک کنند که ازجمله آن می‌توان به صداوسیما، هلال‌احمر و سازمان بهزیستی اشاره کرد. در کشور، ستاد مبارزه با موادمخدر وجود دارد که وظیفه تمامی امور مرتبط با موادمخدر را برعهده دارد. بنابراین فصل‌مشترکی در ساماندهی کودکان معتاد در میان چند دستگاه وجود دارد. با توجه به آن‌که کودکان اختیار زیادی در اعتیاد و درمان خود ندارند بنابراین مسئولیت درمان آنان به‌عهده وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی کشور است.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی تأکید کرد: سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت براساس قوانین موظف هستند برای درمان اعتیاد اقداماتی را انجام دهند که ما در حوزه اعتیاد بزرگسالان فکر کرده‌ایم اما برای زنان و کودکان کمتر به فکر پرداخته‌ایم و به‌صورت مشخص تعداد اندکی واحد تخصصی برای درمان اعتیاد کودکان داریم.
روشن‌پژوه با بیان این‌که هدایت و تحت‌پوشش درآوردن کودکان معتاد متفاوت از بزرگسالان درگیر اعتیاد است، گفت: این کار حرکتی بین‌بخشی را می‌طلبد چنان که رسیدگی به کودک بدسرپرست نیاز به حکم قضایی دارد و کودکی که برای فروش موادمخدر مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد نیز به دخالت قوه‌قضائیه نیاز دارد. از سال ٨٢ در حال ظرفیت‌سازی در شهرها و روستاها هستیم و در حال‌حاضر ٥ هزار تیم اجتماع‌محور برای پیشگیری و درمان اعتیاد داریم اما آموزش و تحصیل این گروه از کودکان در وظایف سایر دستگاه‌ها تعریف شده است.
وی درخصوص اعتیاد زنان و کودکان آنها اظهار کرد: من موافق با مدیریت یکپارچه در این خصوص هستم و از سال ٩٠ به این موضوع که برای درمان کودکان زیر ١٨سال باید چاره‌اندیشی شود پی برده‌ایم. در سال ٩٠ پروتکلی برای درمان این کودکان نوشته شد اما برای پیاده‌سازی آن چالش‌هایی از نظر اعتبارات، قانون و... داشته‌ایم.
روشن‌پژوه با بیان این‌که ما هنوز در تهران مرکز اختصاصی حمایت از کودکان درگیر اعتیاد نداریم، خاطرنشان کرد: با مشارکت بین‌بخشی میان چند دستگاه دو واحد درمانی اختصاصی برای درمان اعتیاد کودکان در استان سیستان و بلوچستان برپا کردیم و اميدواريم تا آخر امسال در تهران نیز مرکز اختصاصی حمایت از کودکان درگیر اعتیاد راه‌اندازی شود.
اما مدیر امور پیشگیری و ارتقای سلامت اجتماعی سازمان رفاه و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری مي‌گويد که شهرداری تهران درخصوص اعتیاد کودکان و بزرگسالان، هیچ مسئولیتی ندارد و تنها درباره پیشگیری آن مسئول است. حسن غلامی نيز طي سخنانی در سمینار اعتیاد کودکان در محلات معضل‌خیز گفت: شهرداری تهران درخصوص فراهم‌سازی زیرساخت‌های ارایه خدمات به کودکان وظایفی برعهده دارد. ما بیش از ١٦ مرکز در اختیار NGOها قرار داده‌ایم اما در زمینه اعتیاد کودکان کار تخصصی انجام نشده است.
وی درخصوص برنامه فرهنگی برای پیشگیری از اعتیاد کودکان در این مناطق اظهار کرد: بیش از ١٢ هزار کارگاه آموزشی در موضوع فرزندپروری و کسب زندگی ایرانی- اسلامی با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن) برپا شده است. در محلات معضل‌خیز، پایگاه‌های خدمات اجتماعی داریم و در حال‌حاضر ٨پایگاه دارای برنامه پیشگیری و برنامه‌های مداخله‌ای هستند.
وی در پاسخ به کمپ کودکان گفت: قرار است کمپ بزرگسالان درگیر اعتیاد ساخته شود اما در حوزه کودکان هیچ اطلاعی ندارم و اولین‌بار است که این مسأله را می‌شنوم. اگر مسئولان بالادستی به این نتیجه برسند، بی‌تردید شهرداری زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی کمپ اعتیاد کودکان را درست خواهد کرد.
مي‌بينيم كه حضور همزمان مسئولان در يك سمينار تخصصي اعتياد كودكان و صحبت‌هاي آنان داراي شكاف عميقي است كه نشان‌دهنده عدم‌هماهنگي نهادهاي مختلف است. از يك‌سو معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی مي‌گويد، اميداريم تا آخر امسال در تهران نیز مرکز اختصاصی حمایت از کودکان درگیر اعتیاد راه‌اندازی شود و از سويي ديگر مدیر امور پیشگیری و ارتقای سلامت اجتماعی سازمان رفاه و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری مي‌گويد، تنها در امر پيشگيري وارد مي‌شود، آن هم با ايجاد كارگاه فرزندپروري و كسب زندگي ايراني- اسلامي (و نمي‌دانيم برگزاري كارگاه تا كجا براي پدر و مادر درگير اعتياد ثمربخش خواهد بود) و از ايجاد كمپ كودكان درگير اعتياد بي‌اطلاع است. از سويي ديگر، شهرداري از اختصاص ١٦ مركز به NGOها خبر مي‌دهد كه بازده مثبتي در اين زمينه نداشته‌اند اما بهزيستي از چنين مراكزي بي‌اطلاع است.
مسأله كودكان و نوجوانان درگير اعتياد، مسأله‌اي بين‌بخشي است كه كمك و برنامه‌ريزي و هماهنگي ميان بخش‌هاي مختلف را مي‌طلبد و اگر بهزيستي، وزارت بهداشت، شهرداري، آموزش و پرورش و ساير نهادهاي مربوطه هركدام براي خود عمل كنند، اعتياد كودكان و نوجوانان به روند رو به رشد خود ادامه خواهد داد.
مریم کیانی، دبير سمینار اعتیاد کودکان و نوجوانان در محلات معضل‌خیز؛ با اشاره به تحقیق انجام شده توسط این جمعیت در میان ١٠ استان کشور به ارایه برخي آمار در اين زمينه پرداخت. وي گفت: این پژوهش در استان‌های تهران، مازندران، البرز، بوشهر، خراسان‌جنوبی، بندرعباس، گلستان، زنجان و کرمان و میان ١١٦ کودک درگیر اعتیاد انجام شده که ٧٣درصد کودکان پسر و ٢٧درصد آنها دختر بودند، دختران درگیر اعتیاد در سطح جامعه دیده نمی‌شوند و به دلیل سوءاستفاده معمولا از دید جامعه پنهان هستند. بیشتر این کودکان در سنین ٧ تا ١٣سال قرار داشته و درگیر اعتیاد بودند. همچنین تعداد کودکان نوزاد تا ٢ساله مبتلا به اعتیاد در پژوهش بسیار بالا بوده است و این کودکان فراوانی بیشتری نسبت به سایر گروه‌های سنی داشته‌اند.
آمارها بیانگر آن هستند که تنها ٧درصد از کودکان به بهزیستی مراجعه کردند درحالی‌که بیشتر این کودکان بدسرپرست‌اند.
کیانی ادامه داد: حدود ٧درصد از این کودکان رابطه با جنس موافق و ١٧درصد از آنان رابطه با جنس مخالف را تجربه کرده بودند که البته ممکن است آمار بیش از این باشد. همچنین ٢٠درصد از کودکان مورد پژوهش، سابقه کارتن‌خوابی داشته‌اند.
باتوجه به آمار ارایه شده مي‌توان مشاهده كرد كه شرايط خانوادگي بيشترين عامل در رابطه با اعتياد كودكان است و تنها ٧درصد از اين كودكان به بهزيستي مراجعه داشته‌اند. اما نهادهاي متولي در رابطه با اين مسأله چه بايد بكنند؟
در همين رابطه محسن روشن‌پژوه، معاونت پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی در اين سمينار گفت: در آیین‌نامه ساماندهی مصوب ١٣٨٤ هیأت‌وزیران قرار شد، ١١ دستگاه زیرنظر شورایعالی رفاه به امر ساماندهی کودکان خیابانی کمک کنند که ازجمله آن می‌توان به صداوسیما، هلال‌احمر و سازمان بهزیستی اشاره کرد. در کشور، ستاد مبارزه با موادمخدر وجود دارد که وظیفه تمامی امور مرتبط با موادمخدر را برعهده دارد. بنابراین فصل‌مشترکی در ساماندهی کودکان معتاد در میان چند دستگاه وجود دارد. با توجه به آن‌که کودکان اختیار زیادی در اعتیاد و درمان خود ندارند بنابراین مسئولیت درمان آنان به‌عهده وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی کشور است.
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی تأکید کرد: سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت براساس قوانین موظف هستند برای درمان اعتیاد اقداماتی را انجام دهند که ما در حوزه اعتیاد بزرگسالان فکر کرده‌ایم اما برای زنان و کودکان کمتر به فکر پرداخته‌ایم و به‌صورت مشخص تعداد اندکی واحد تخصصی برای درمان اعتیاد کودکان داریم.
روشن‌پژوه با بیان این‌که هدایت و تحت‌پوشش درآوردن کودکان معتاد متفاوت از بزرگسالان درگیر اعتیاد است، گفت: این کار حرکتی بین‌بخشی را می‌طلبد چنان که رسیدگی به کودک بدسرپرست نیاز به حکم قضایی دارد و کودکی که برای فروش موادمخدر مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد نیز به دخالت قوه‌قضائیه نیاز دارد. از سال ٨٢ در حال ظرفیت‌سازی در شهرها و روستاها هستیم و در حال‌حاضر ٥ هزار تیم اجتماع‌محور برای پیشگیری و درمان اعتیاد داریم اما آموزش و تحصیل این گروه از کودکان در وظایف سایر دستگاه‌ها تعریف شده است.
وی درخصوص اعتیاد زنان و کودکان آنها اظهار کرد: من موافق با مدیریت یکپارچه در این خصوص هستم و از سال ٩٠ به این موضوع که برای درمان کودکان زیر ١٨سال باید چاره‌اندیشی شود پی برده‌ایم. در سال ٩٠ پروتکلی برای درمان این کودکان نوشته شد اما برای پیاده‌سازی آن چالش‌هایی از نظر اعتبارات، قانون و... داشته‌ایم.
روشن‌پژوه با بیان این‌که ما هنوز در تهران مرکز اختصاصی حمایت از کودکان درگیر اعتیاد نداریم، خاطرنشان کرد: با مشارکت بین‌بخشی میان چند دستگاه دو واحد درمانی اختصاصی برای درمان اعتیاد کودکان در استان سیستان و بلوچستان برپا کردیم و اميدواريم تا آخر امسال در تهران نیز مرکز اختصاصی حمایت از کودکان درگیر اعتیاد راه‌اندازی شود.
وی درخصوص برنامه فرهنگی برای پیشگیری از اعتیاد کودکان در این مناطق اظهار کرد: بیش از ١٢ هزار کارگاه آموزشی در موضوع فرزندپروری و کسب زندگی ایرانی- اسلامی با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن) برپا شده است. در محلات معضل‌خیز، پایگاه‌های خدمات اجتماعی داریم و در حال‌حاضر ٨پایگاه دارای برنامه پیشگیری و برنامه‌های مداخله‌ای هستند.
وی در پاسخ به کمپ کودکان گفت: قرار است کمپ بزرگسالان درگیر اعتیاد ساخته شود اما در حوزه کودکان هیچ اطلاعی ندارم و اولین‌بار است که این مسأله را می‌شنوم. اگر مسئولان بالادستی به این نتیجه برسند، بی‌تردید شهرداری زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی کمپ اعتیاد کودکان را درست خواهد کرد.
مي‌بينيم كه حضور همزمان مسئولان در يك سمينار تخصصي اعتياد كودكان و صحبت‌هاي آنان داراي شكاف عميقي است كه نشان‌دهنده عدم‌هماهنگي نهادهاي مختلف است. از يك‌سو معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی مي‌گويد، اميداريم تا آخر امسال در تهران نیز مرکز اختصاصی حمایت از کودکان درگیر اعتیاد راه‌اندازی شود و از سويي ديگر مدیر امور پیشگیری و ارتقای سلامت اجتماعی سازمان رفاه و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری مي‌گويد، تنها در امر پيشگيري وارد مي‌شود، آن هم با ايجاد كارگاه فرزندپروري و كسب زندگي ايراني- اسلامي (و نمي‌دانيم برگزاري كارگاه تا كجا براي پدر و مادر درگير اعتياد ثمربخش خواهد بود) و از ايجاد كمپ كودكان درگير اعتياد بي‌اطلاع است. از سويي ديگر، شهرداري از اختصاص ١٦ مركز به NGOها خبر مي‌دهد كه بازده مثبتي در اين زمينه نداشته‌اند اما بهزيستي از چنين مراكزي بي‌اطلاع است.
مسأله كودكان و نوجوانان درگير اعتياد، مسأله‌اي بين‌بخشي است كه كمك و برنامه‌ريزي و هماهنگي ميان بخش‌هاي مختلف را مي‌طلبد و اگر بهزيستي، وزارت بهداشت، شهرداري، آموزش و پرورش و ساير نهادهاي مربوطه هركدام براي خود عمل كنند، اعتياد كودكان و نوجوانان به روند رو به رشد خود ادامه خواهد داد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر