پیچیده‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما (۲)

دیجی کالا مگ : گاهی یک فیلم شما را برای روز‌ها یا حتی ماه‌ها رها نمی‌کند؛ اثری که ساختار یا ایده‌های پیچیده‌ای دارد و ذهنتان در کندوکاو است تا آن را بهتر بفهمد. این فیلم‌های پیچیده را باید بیش از یک بار تماشا کرد و دقت بیشتری در مورد آن‌ها به خرج داد تا داستان، پیام‌ها و درون‌مایه‌هایشان را درک کنیم.

یک اثر سینمایی به دلایل مختلف می‌تواند پیچیده باشد؛ برای فرمی که فیلم‌ساز اتخاذ کرده و خطوط داستانی گوناگون را به شکل افراطی درهم بافته است تا ساختاری که روایت خطی مرسوم را به کلی کنار می‌گذارد یا هنگامی که به پیرنگ، اِلمان‌های سورئال اضافه می‌شود تا دنبال کردن قصه برای بیننده سخت شود. بعضی از فیلم‌ها هم به مفاهیم پیچیده‌ی علمی و نگرش‌های فلسفی می‌پردازند یا اینکه شامل یک معنای پنهان می‌شوند که به راحتی قابل رویت یا درک نیست. در فهرست زیر، به فیلم‌هایی پرداخته‌ایم که به اصطلاح چندلایه دارند، عمدتا عمیق هستند و مخاطبان را به چالش می‌کشند.

۱۳- یادگاری (Memento)

• سال انتشار: ۲۰۰۰
• کارگردان: کریستوفر نولان
• بازیگران: گای پیرس، کری-ان ماس، جو پانتولیانو، ماریان مولرلایلی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰

یادگاری یک فیلم تعلیق‌آمیز و منحصربه‌فرد است که کریستوفر نولان را به عنوان یک استعداد بزرگ معرفی کرد. «لئونارد شلبی» مردی است که مغزش خاطرات جدید را ثبت نمی‌کند؛ او که حافظه‌ی کوتاه‌مدت خود را از دست داده است، سعی می‌کند با استفاده از عکس‌ها و نوشته‌ها، قاتل همسرش را پیدا کند.

یادگاری یک موفقیت استثنایی در فیلم‌سازی محسوب می‌شود و مخاطب را مجبور می‌کند تا خود را در بطن داستان تصور کند؛ زیرا ما هم همانند شخصیت اصلی نمی‌دانیم موضوع از چه قرار است. فیلم می‌توانست یک اثر معمولی در ژانر انتقام باشد، اما ساختار روایت غیرخطیِ انقلابی و نوآورانه‌ای که نولان اتخاذ کرده، آن را به یک فیلم شاخص تبدیل شده است.

فیلم با پیچیدگی‌هایش شما را پریشان می‌کند و داستان هرچه جلوتر می‌رود، بیشتر دچار ترس می‌شوید. در ممنتو، هیچ چیز آن‌طور که به نظر می‌رسد، نیست. هیچ قطعیتی وجود ندارد و نمی‌توان از واقعی بودن چیز‌هایی که می‌بینیم، مطمئن باشیم. فیلم سکانس به سکانس، انرژی بیشتری از شما می‌گیرد و یک تجربه‌ی سینمایی نفس‌گیر است که شما را اسیر خود می‌کند.

۱۲- دانی دارکو (Donnie Darko)

• سال انتشار: ۲۰۰۱
• کارگردان: ریچارد کلی
• بازیگران: جیک جیلنهال، جنا ملون، درو بریمور، مگی جیلنهال
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰

نوجوانی به نام «دانی»، یک شب با «فرانک» ملاقات می‌کند که لباس خرگوش برتن دارد و به او می‌گوید که دنیا، ۲۸ روز دیگر به پایان خواهد رسید. دانی تحت‌تاثیر فریب‌کاری‌های فرانک، دست به جنایات مختلفی می‌زند. این ساخته‌ی ریچارد کلی، احساسات مختلفی را در شما زنده می‌کند؛ از امید و عشق تا غم و وحشت. شخصیت اصلی فیلم ظاهرا به مشکلات روانی حاد دچار است، اما به شکلی عجیب، چیز‌هایی را می‌داند که نباید بداند.

دانی دارکو اثر عمیق و پیچیده‌ای است که برای درک بهترش باید آن را چند بار تماشا کنید؛ فیلمی که در ظاهر بی‌معنا و عبث جلوه می‌کند، اما در واقع حرف‌های مهمی برای گفتن دارد. داستان فیلم در خور تأمل است و هرگاه که نکته‌ی تازه‌ای از آن کشف می‌کنید، هیجان‌زده می‌شوید. این تجربه‌ی محسورکننده از ژانر علمی‌-تخیلی به راحتی از یاد نمی‌رود.

۱۱- سرآغاز (Inception)

• سال انتشار: ۲۰۱۰
• کارگردان: کریستوفر نولان
• بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، کن واتانابه، جوزف گوردون لویت، ماریون کوتیار
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۷ از ۱۰۰

کریستوفر نولان با سرآغاز، مخاطبان را حیرت‌زده کرد و به یکی از محبوب‌ترین فیلمسازان معاصر تبدیل شد. فیلم ضمن اینکه از نظر فنی کیفیت بالایی دارد، شامل تعدادی از نوآورانه‌ترین ایده‌های داستانی تاریخ سینما هم می‌شود. نولان همواره به داستان‌هایی که واقعیت را دستخوش تغییر می‌کنند، علاقه نشان داده است و در سرآغاز، ایده‌های او وارد فاز تازه‌ای می‌شوند؛ ما با اثری از ژانر سرقت روبرو هستیم که اتفاقات آن در ذهن شخصیت‌ها رخ می‌دهد.

نولان تلاش کرده تا ساختار داستانش را بر پایه‌ی چند سوال مهم بنا کند: ایده‌ها چگونه تشکیل می‌شوند، آدم‌ها چگونه تصمیم‌گیری می‌کنند و در رویا‌های درون رویاها، چه خبر است؟ «کاب» یک خلافکار حرفه‌ای است که همراه با اعضای تیمش، به ناخودآگاه انسان‌ها قدم می‌گذارد و باارزش‌ترین چیزی که دارند را به سرقت می‌برد: ایده‌هایشان. فیلم شامل چند لایه‌ی مختلف می‌شود و با اینکه سکانس‌های اکشن فراوانی دارد، اما هرگز شخصیت‌ها و اهمیت عناصر دراماتیک را فراموش نمی‌کند.

اما ماجراجویی‌های کاب فقط شغلی نیست؛ یک سفر احساسی هم به حساب می‌آید که به او کمک می‌کند تا با مرگ همسرش کنار بیاید. برای اینکه از انگیزه‌های شخصیت اصلی درک بهتری پیدا کنید و میزان صحیح بودن تئوری‌های مختلف در رابطه با داستان را بسنجید، این فیلم را باید حداقل دو یا سه بار تماشا کنید. پایان مبهم سرآغاز هم شاید برای همه‌ی بینندگان راضی‌کننده نباشد، اما به پیچیدگی‌های آن می‌افزاید.

۱۰- درخشش ابدی یک ذهن پاک (Eternal Sunshine of the Spotless Mind)

• سال انتشار: ۲۰۰۴
• کارگردان: میشل گوندری
• بازیگران: جیم کری، کیت وینسلت، کریستین دانست، مارک رافلو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰

این ساخته‌ی میشل گوندری، یک درام علمی-تخیلی است که در آن، جیم کری و کیت وینسلت یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های کارنامه‌ی هنری‌شان را ارائه داده‌اند. در دنیای این فیلم، یک فناوری ویژه وجود دارد که انسان‌ها به‌واسطه‌ی آن می‌توانند خاطرات خود را پاک کنند. «جوئل» مطلع می‌شود که همسر سابقش، تمام خاطرات خود از رابطه‌ی عاشقانه‌ی آن‌ها را پاک کرده است، در نتیجه تصمیم می‌گیرد تا او هم خاطرات خود را حذف کرده و آغاز تازه‌ای داشته باشد.

درخشش ابدی یک ذهن پاک، فیلم عاشقانه‌ی غمگین، ناخوشایند و پرجزئیاتی است که در نهایت، پایان تلخ و شیرینی را برای بیننده رقم می‌زند. فیلم می‌خواهد بازتابی از پیچیدگی‌های ذهن انسان ارائه دهد و در این زمینه موفق می‌شود.

یک فیلم‌نامه‌ی بی‌مانند دیگر از چارلی کافمن؛ او با داستانی که نوشته، موفق شده است تا احساسات مخاطب را جریحه‌دار کند و مستقیما قلب ما را هدف قرار می‌دهد. داستان غیرعادی فیلم در کنار فضای فانتزی-سورئالی که میشل گوندری خلق کرده، درخشش ابدی یک ذهن پاک را به سیاحتی خاطره‌انگیز تبدیل کرده است.

۹- نردبان جیکوب (Jacob's Ladder)

• سال انتشار: ۱۹۹۰
• کارگردان: آدریان لین
• بازیگران: تیم رابینز، الیزابت پینا، دنی آیلو، مت کریون
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۳ از ۱۰۰

این ساخته‌ی آدریان لین، یک فیلم سیاه، آزاردهنده و هولناک است که قواعد فیلم‌سازی مدرن را تکان داد. جادوی نردبان جیکوب را باید ترسی زیرپوستی بدانیم که به‌صورت روان‌شناختی در فیلم وجود دارد و ساختاری که فیلمساز برای اثر در نظر گرفته است تا ضمن هم‌ذات‌پنداری با «جیکوب»، مخاطب را به حل «معما» تشویق کند. نردبان جیکوب از آن آثاری است که مغزتان را به کار می‌گیرد و پایانی ارائه می‌دهد که همه‌ی تفکرات شما نسبت به آنچه که تماشا کرده‌اید را برهم می‌ریزد.

این فیلم به‌طور همزمان، مرعوب‌کننده و شگفت‌آور، ناخوشایند و زیبا است و تجربه‌ی شما از تماشای آن، با هیچ فیلم دیگری تکرار نمی‌شود. نردبان جیکوب کنترل ذهن شما را در دست می‌گیرد و اجازه نمی‌دهد به چیز دیگری جز آن فکر کنید. در فیلم یک حس دلهره وجود دارد که کنجکاوی شما را برمی‌انگیزد و می‌خواهید بدانید از کجا نشأت می‌گیرد.

۸- باشگاه مبارزه (Fight Club)

• سال انتشار: ۱۹۹۹
• کارگردان: دیوید فینچر
• بازیگران: برد پیت، ادوارد نورتون، هلنا بونهام کارتر، جرد لتو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۹ از ۱۰۰

این فیلم کالت براساس رمانی به همین نام نوشته‌ی «چاک پالانیک» ساخته شده است و هنوز هم باورکردنی نیست که به جریان اصلی راه پیدا کرد. فیلم در گیشه ناموفق بود و انتظار می‌رفت خیلی زود فراموش شود، اما به یکی از ماندگارترین فیلم‌های دهه‌ی ۹۰ میلادی تبدیل شد.

شخصیت اصلی فیلم که نامی ندارد، به بی‌خوابی دچار است و زندگی فاجعه‌باری را تجربه می‌کند. او یک شغل اداری آزاردهنده دارد و برای کسانی کار می‌کند که از آن‌ها متنفر است. روز‌های زندگی‌اش بدون معنای خاصی می‌گذرند، اما او خود را بخشی از دنیای اطرافش نمی‌داند و به دنبال روزی است که شرایط را تغییر دهد.

پس از آشنایی با جوانی به نام «تایلر دردن»، این اتفاق سرانجام رخ می‌دهد. آن‌ها یک باشگاه مبارزه به راه می‌اندازند؛ جایی که آدم‌ها می‌توانند به ذات وحشیانه و بدوی خود رجوع کنند، از سوی جامعه قضاوت نمی‌شوند و زندانی هیچ نظام یا شرکتی نیستند. به تدریج، مبارزات از زیرزمین به خیابان‌ها منتقل می‌شود و تایلر یک پروژه‌ی تازه را آغاز می‌کند: سازماندهی و بازسازی مجدد جامعه و این بازسازی از طریق نابود کردن همه چیز امکان‌پذیر خواهد بود. در مدتی کوتاه، افراد بیشتری به این گروه ملحق می‌شوند و خواستار تغییر هستند.

باشگاه مبارزه، سیاه و تشویش‌برانگیز است و در رابطه با جوامع مصرف‌گرای مدرن، حرف‌های مهمی می‌زند. چیزی که فیلم را از نمونه‌های مشابه متمایز می‌کند؛ ساختار آن است و دیدگاه‌هایی که در کنار داستان خود ارائه می‌دهد. این ساخته‌ی دیوید فینچر را باید یک شاهکار در نظر گرفت که وضع موجود را به چالش می‌کشد و یک هشدار تکان‌دهنده است به آدم‌هایی که خواسته یا ناخواسته، دچار مادی‌گرایی شده‌اند.

۷- بلید رانر (Blade Runner)

• سال انتشار: ۱۹۸۲
• کارگردان: ریدلی اسکات
• بازیگران: هریسون فورد، روتخر هاور، شان یانگ، ادوارد جیمز آلموس
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰

بلید رانر نه تنها یکی از برترین فیلم‌های علمی-تخیلی تاریخ به حساب می‌آید، بلکه به اعتقاد بسیاری، بهترین فیلم سایبرپانکی تاریخ هم هست. این فیلم کلاسیک به تاثیرات تکنولوژی بر زندگی انسان‌ها می‌پردازد، دیدگاه‌های بدبینانه‌ای نسبت به آینده دارد و داستان خود را با نگرش‌های فلسفی ترکیب می‌کند.

داستان در سال ۲۰۱۹ رخ می‌دهد، در دنیایی که تولید ربات‌های پیشرفته در دستور کار قرار گرفته است و آدم‌های مصنوعی خاصی به نام «رپلیکانت» تولید می‌شوند که از نظر ظاهری هیچ تفاوتی با انسان ندارند. رپلیکانت‌ها تنها در کلونی‌های فضایی به کار گرفته می‌شوند و ورود آن‌ها به کره‌ی زمین ممنوعه است. در سوی دیگر، «بلید رانرها» را داریم، شکارچیان جایزه‌بگیری که رپلیکانت‌های فراری را در زمین پیدا و آن‌ها را نابود می‌کنند یا از کار می‌اندازند.

«دکارد» (هریسون فورد) یک بلید رانر و مامور پلیس سابق است که در جستجوی گروهی از رپلیکانت‌ها است که در شهر لس آنجلس پنهان شده‌اند. تلاش او برای یافتن این رپلیکانت‌ها، او را وارد مسیر تازه‌ای می‌کند. فیلم اگرچه یک اثر علمی-تخیلی خالص است، اما از اِلمان‌های نوآر هم استفاده می‌کند و ریدلی اسکات موفق شده تا یکی از تاریک‌ترین برداشت‌ها از آینده را ارائه دهد. بلیر رانر جزئیات فراوانی دارد و سوالاتی برای شما ایجاد می‌کند که پاسخ دادن به آن‌ها آسان نیست.

۶- ماه (Moon)

• سال انتشار: ۲۰۰۹
• کارگردان: دانکن جونز
• بازیگران: سام راکول، بندیکت وانگ، دومینیک مک الیگوت، کایا اسکودلاریو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰

فیلم در رابطه با فضانوردی به نام «سم بِل» است که یک پایگاه فضاییِ استخراج هلیوم-۳ از سنگ‌های قمری را به تنهایی مدیریت می‌کند و این منابع را به کره‌ی زمین می‌فرستد. در روز‌های پایانی ماموریت سه ساله‌ی سم، او کاملا آماده است تا به خانه بازگردد، اما اتفاق عجیبی رخ می‌دهد.

این ساخته‌ی قابل‌درنگِ دانکن جونز به مضامینی همچون طمع‌کاری شرکت‌های بزرگ، انسانیت، همدردی و مهم‌تر از همه، نقش اخلاقیات در علم می‌پردازد. برگ برنده‌ی فیلم را باید بازی دیدنی سام راکول بدانیم، او به خوبی توانسته انزوا و جداافتادگی سم بِل را به نمایش بگذارد.

این فیلم علمی‌-تخیلی مستقل، هرگز به جلوه‌های ویژه تکیه نمی‌کند و جونز تلاش کرده تا با تکنیک‌های سنتی، یک تجربه‌ی بصری متفاوت برای بینندگان به ارمغان بیاورد. ماه، فیلم سرگرم‌کننده‌ای است، اما از ایجاد سوال و پرداختن به مفاهیم پیچیده، ترسی ندارد.

۵- امپراتوری درون (Inland Empire)

• سال انتشار: ۲۰۰۶
• کارگردان: دیوید لینچ
• بازیگران: لورا درن، جرمی آیرونز، جاستین ثرو، هری دین استنتون
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۲ از ۱۰۰

دیوید لینچ، فیلم‌سازی نیست که ایده‌هایش را مستقیم و واضح عرضه کند و فیلم‌هایش از نظر بصری و روایت، معمولا پازل‌های پیچیده‌ای هستند که مخاطب باید شخصاً آن‌ها را رمزگشایی کند. به همین منوال، امپراتوری درون نیز اثر مبهمی است. داستان پیرامون زن بازیگری اتفاق می‌افتد که ناگهان به این باور می‌رسد همان شخصیتی است که در یک فیلم، نقش آن را بازی می‌کند. او با بحران هویت روبرو می‌شود و به دنیایی تاریک از نشانه‌ها و خرگوش‌های انسان‌نما قدم می‌گذارد.

امپراتوری درون به شما اجازه نمی‌دهد تا برداشت ساده‌ای از آن داشته باشید و کشف معنای اصلی محتواهایش، تنها از طرفداران جدی لینچ برمی‌آید یا کسانی که حاضر هستند مدت زمان زیادی را صرف تحلیل و بررسی فیلم کنند.

خوشبختانه، در رابطه با سمبل‌ها و گره‌های داستانی فیلم، مقالات متعددی نوشته است که با مطالعه‌ی آن‌ها، می‌توانید متوجه شوید فیلم دقیقا می‌خواهد چه بگوید و چه معنایی دارد. البته هرگز نمی‌توان با قاطعیت در رابطه با محتوا‌های اثر اظهارنظر کرد و شاید جذابیت اصلی ساخته‌های دیوید لینچ همین باشد.

۴- تِنِت (Tenet)

• سال انتشار: ۲۰۲۰
• کارگردان: کریستوفر نولان
• بازیگران: جان دیوید واشنگتن، رابرت پتینسون، الیزابت دبیکی، کنت برانا
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۹ از ۱۰۰

تِنِت در مقایسه با ساخته‌های قبلی نولان، بازخورد‌های مثبت کمتری دریافت کرد و با توجه به شرایط سینما‌ها در دوران شیوع کرونا ویروس، به فروش بالایی نرسید، اما نمی‌توان انکار کرد که یکی از پیچیده‌ترین فیلم‌های تاریخ است؛ اثری که با یک بار تماشا کردن آن، دشوار است که همه‌ی جزئیات و هوشمندی‌های آن را درک کنیم. تِنِت به عنوان یک فیلم اکشن جاسوسی با اِلمان‌های علمی‌-تخیلی، علاقه‌ای ندارد که اطلاعات و جزئیات داستان خود را به راحتی تقدیم مخاطب کند.

قهرمان فیلم که در واقع نامی ندارد و به او «پروتاگونیست» گفته می‌شود، یک مامور سیا است که از سوی سازمان مرموزی به نام تِنِت استخدام می‌شود تا جلوی ورود گلوله‌ها و تجهیزاتی که با آنتروپی «وارونه» شده‌اند و ممکن است باعث آغاز جنگ جهانی سوم شوند را بگیرد. او در ادامه به دلالی به نام «آندری ساتور» می‌رسد که این گلوله‌ها را از آینده وارد می‌کند و قصد دارد دنیا را نابود کند.

آخرین ساخته‌ی کریستوفر نولان یک معمای عجیب‌وغریب است که با نگاهی دقیق به آن، هر بار با جزئیات تازه‌ای روبرو می‌شوید؛ حتی باید مطالعات علمی داشته باشید و در رابطه با پیکان زمان، پارادوکس زمان، متافیزیک و… اطلاعات بدست بیاورید. بعضی از منتقدان، فیلم را نسخه‌ی سینمایی یک «مکعب روبیک» توصیف کرده‌اند و باید اقرار کرد که پربیراه نمی‌گویند.

۳- آغازگر (Primer)

• سال انتشار: ۲۰۰۴
• کارگردان: شین کاروث
• بازیگران: شین کاروث، دیوید سالیوان
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۲ از ۱۰۰

یک فیلم دیگر که شما را به چالش می‌کشد و برای اینکه هدف شین کاروث از داستان را متوجه شوید، باید اثر را بیشتر از یک بار تماشا کنید. این فیلم‌ساز مستعد که بالاتر هم از او صحبت کردیم، آغازگر را با بودجه‌ی ناچیز ۷ هزار دلاری ساخته، در نتیجه بدیهی است که فیلم، درجه دو و ارزان‌قیمت به نظر برسد، اما همچنان از نظر داستانی با اثر قابل توجهی روبرو هستیم.

حتی می‌توان ادعا کرد که ضعف‌های فنی فیلم، به تاثیرگذاری داستان کمک کرده‌اند. فیلم‌های متعددی در رابطه با سفر در زمان ساخته شده‌اند که نمی‌توانند قوانین خود را به‌درستی توضیح دهند، آغازگر، اما قصه‌ی باورنکردنی‌اش را در چهارچوب منطق ارائه می‌دهد.

داستان در مورد دو دانشمند جوان است که در حین آزمایش روی یک دستگاه بررسی خطا، به شکل تصادفی، ماشین زمان خلق می‌کنند و در ادامه باید با عواقب سیاه این اختراع دست‌وپنجه نرم کنند. این فیلم روشن‌فکرانه و سرگرم‌کننده، مخاطب را غافل‌گیر می‌کند.

علت اصلی پیچیدگی فیلم را باید ایده‌ی سفر در زمان بدانیم که در حالت عادی هم پیچیده است، زیرا یک عمل ناممکن محسوب می‌شود که ماهیت بنیادیِ واقعیت را تغییر می‌دهد (این تفکر که زمان تنها رو به جلو می‌رود).

اما اگر شخصیت‌هایی داشته باشید که می‌توانند در زمان و مکان، رو به عقب و رو به جلو حرکت کنند، بی‌گمان رویداد‌ها پیچیده‌تر می‌شود. توصیه ما این است که در هنگام تماشای فیلم، کمی یادداشت‌برداری کنید تا متوجه شوید در حال تماشای چه کسی هستید و او از کجا آمده است.

۲- جاده مالهالند (Mulholland Drive)

• سال انتشار: ۲۰۰۱
• کارگردان: دیوید لینچ
• بازیگران: نائومی واتس، لورا هرینگ، جاستین ثرو، آن میلر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۴ از ۱۰۰

یکی از بهترین فیلم‌های قرن ۲۱ که روایت سرراستی ندارد و در واقع هدف دیوید لینچ این بوده است که مخاطبان برداشت خودشان از اتفاقات را داشته باشند و به آن‌ها این آزادی داده شده است تا از زاویه دید خود به قضایا نگاه کنند.

جاده مالهالند به شکلی ساخته شده است که معنا‌های آن همیشه و در هر حالتی قابل‌تفسیر باشند. اهمیتی ندارد چند فیلم پیچیده تماشا کرده‌اید، برای درک کامل این ساخته‌ی دیوید لینچ باید تلاش کنید و پس از تماشای آن برای اولین بار، احتمالا مبهوت شده‌اید و از اینکه بسیاری از جزئیات را نفهمیده‌اید، خشمگین هستید. این فیلم آن‌قدر پیچیده بود که در زمان عرضه‌ی سی‌دی‌های آن به بازار، شرکت توزیع‌کننده از دیوید لینچ خواست تا در یادداشتی، مخاطبان را راهنمایی کند.

لینچ از عنصر صدا در کنار نشانه‌شناسی، بیشترین استفاده را کرده است و سرنخ‌های زیرکانه‌ی زیادی در فیلم وجود دارد که کشف آن‌ها، به شما کمک می‌کند تا معنای اصلی فیلم را پیدا کنید.

داستان با دخترک موسیاهی به نام «ریتا» آغاز می‌شود که در نتیجه‌ی یک تصادف مرموز، به فراموشی دچار شده است. او با دختری به نام «بتی» آشنا می‌شود که رویای بازیگری در سر دارد. این فیلم سورئال، نقطه‌ی اوج دیوید لینچ به عنوان یک فیلمساز مولف و جریان‌ساز است.

۱- ۲۰۰۱: ادیسه فضایی (۲۰۰۱: A Space Odyssey)

• سال انتشار: ۱۹۶۸
• کارگردان: استنلی کوبریک
• بازیگران: کیر دولی، گری لاک‌‎وود، ویلیام سیلوستر، داگلاس رین، تری داگن
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰

شاید ادیسه فضایی را دوست نداشته باشید، اما دلایل واضحی وجود دارد که چرا در ۵۴ سال اخیر، همواره از آن صحبت شده است. این فیلم سال‌ها از زمانه‌ی خود جلوتر بود و هنوز هم هر بیننده‌ای را وادار به تفکر می‌کند. ادیسه یک فیلم علمی-تخیلی معمولی نیست، سفری است از سیرتکاملی بشریت. در یکی از شاخص‌ترین کات‌های تاریخ سینما، فیلم از اولین ابزار آدمی (استخوان) به یک سفینه‌ی فضایی پیشرفته برش می‌خورد.

۲۰۰۱ از شما می‌خواهد که خودتان را رها کنید؛ در آرامش، از تصاویر زیبا و عجیبی که به نمایش می‌گذارد، لذت ببرید و نگران چیز دیگری نباشید. در دوران اکران، منتقدان از فیلم ناراضی بودند و آن را برای دیالوگ‌های کم و توضیحات ناکافی فیلم‌ساز موردانتقاد قرار دادند.

اما واقعیت این است که ۲۰۰۱، مدیوم سینما را ارتقا داد و به آن وسعت تازه‌ای بخشید؛ فیلمی پیچیده که پس از گذشت چندین دهه، هنوز هم تاثیرگذار است و جزئیات خیره‌کننده‌ای دارد. فیلم البته مسیر داستانی نسبتا مستقیمی را طی می‌کند، اما در ۳۰ دقیقه‌ی پایانی، به چیزی تبدیل می‌شود که درک آن آسان نیست. همانند دیگر فیلم‌سازان بزرگ، استنلی کوبریک نمی‌خواهد چیزی را به مخاطب تحمیل کند، شما می‌توانید برداشت‌های خودتان را از رویداد‌ها داشته باشید.