۲۵ فیلم تکان‌دهنده درباره جدایی از روابط عاطفی(۱)

دیجی کالا مگ: جدایی از روابط عاطفی دشوار و ویرانگر است و تبعا بازنمایی سینمایی آن هم از نمایش چنین دردهایی خالی نیست اما در عین حال وجوه سرگرم‎کننده و جذابی برای مخاطبان سینما دارد.

وقتی پیوندهای مشترک فرو می‌پاشند و عواطف انسانی در ملتهب‌ترین وضعیت‌ خود قرار می‌گیرند ما برخی از دردها و تجربیات تلخ زندگی شخصی‌مان را به یاد می‌آوریم و این همسان‌سازی و هم‌ذات‌پنداری یکی از موتورهای محرک همیشگی سینما و به شکل خاص آثاری است که جدایی‌های عاطفی را به تصویر می‌کشند. در این مقاله با جست‌وجویی در تاریخ سینما فهرستی از فیلم‌هایی فراهم کرده‌ایم که با مضمون جدایی و شکست روابط عاطفی ساخته شده‌اند.

۲۵. ۵۰۰ روز سامر (۵۰۰ Days of Summer)

• کارگردان: Marc Webb
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶
• امتیاز متاکریتیک: ۷۶
• تاریخ اکران: ۲۰۰۹

تام پس از شکست رابطه با زنی که خیال می‌کرد عشق ابدی و همسر همیشگی‌اش خواهد بود رابطه را مجددا بررسی می‌کند تا بفهمد واقعا چه رخ داده است و تلاش کند زن را دوباره وارد رابطه کند.

۵۰۰ روز سامر با بازی زوج جوزف گوردون-لویت و زویی دشانل ساختار روایی غیرخطی دارد و از منظر بازیگر مرد تکه‌های گذشته را می‌کاود. این فیلم که شناخته‌شده‌ترین ساخته مارک وب است نامزد دو جایزه گلدن گلوب از جمله جایزه بهترین فیلم کمدی یا موزیکال و بهترین بازیگر نقش اصلی مرد شد. فروش پرسود فیلم و تحسین عمومی منتقدان هم از دیگر نشانه‌های استقبال گروه‌های مختلف از این اثر سیمایی بود.

۵۰۰ روزِ سامر با آثار مشهوری چون «وفادارانه» (High Fidelity) و «آنی هال» (Annie Hall) مقایسه شده است.

۲۴. جدایی نادر از سیمین (A Separation)

• کارگردان: Asghar Farhadi
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۳
• امتیاز متاکریتیک: ۹۵
• تاریخ اکران: ۲۰۱۱

اغلب ایرانیان با داستان فیلم مشهور اصغر فرهادی آشنایی دارند. سیمین قصد دارد همراه با دخترش ایران را ترک کند اما نادر به دلیل مراقبت از پدر پیر مبتلا به آلزایمرش با مهاجرت مخالف است. هنگامی که سیمین به قصد ماندن در خانه مادرش و آماده‌شدن برای روند طلاق خانه را ترک می‌کند نادر پرستاری برای کمک به پدرش استخدام می‌کند و وقایع آتی به طرزی پیچیده و دردناک متعاقبا بحران‌های اخلاقی را پدید می‌آورند.

گرچه «جدایی نادر از سیمین» بیش از آنکه متمرکز بر خود جدایی باشد بر گره‌ها و بحران‌های اخلاقی درون و برون طبقاتی متمرکز است اما در هر حال نفس موقعیت جدایی و یک رابطه آسیب‌دیده و رو به ویرانی بخشی مهم از فیلم را تشکیل داده است.

جدایی اولین فیلم سینمای ایران بود که سال ۲۰۱۱ موفق شد جایزه بهترین فیلم خارجی‌‌زبان را از آکادمی اسکار به دست آورد.

۲۳. زن مجرد (An Unmarried Woman)

• کارگردان: Paul Mazursky
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۲
• امتیاز متاکریتیک: ۷۹
• تاریخ اکران: ۱۹۷۸

در فیلم سینمایی زن مجرد جیل کلایبورگ نقش اریکا، یک زن نیویورکی را بازی می‌کند. اریکا توسط شوهرش که سودای ارتباط با زنی دیگر را در سر داشته رها شده است.

اریکا درون تنهایی پس از این جدایی و تقلا برای زندگی از پس این آسیب به تدریج خودش را مجددا پیدا می‌کند. او درگیری‌های یک مادر تنها، شروع رابطه عاطفی جدید و همچنین بازگشت دوباره به محیط کار را از سر می‌گذراند.

این اثر سینمایی ساخته پل مازورسکی موفق شد نامزد جایزه اسکار برای بهترین فیلم و همچنین بهترین بازیگر زن نقش اصلی شود.

۲۲. آساکو ۱ و ۲ (Asako I & II)

• کارگردان: Ryûsuke Hamaguchi
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۹
• امتیاز متاکریتیک: ۶۸
• تاریخ اکران: ۲۰۱۸

فیلم سینمایی آساکو ۱ و ۲ که تحت عنوان «حتی اگر بیدارم کنی» هم منتشر شده است یک اثر رمانتیک ژاپنی از ساخته‌های ریوسوکی هاماگوچی است.

هاماگوچی اخیرا با دو فیلم سینمایی «چرخ بخت و فانتزی» و «ماشین مرا بران» به یکی از چهره‌های پرسروصدا و مطرح سینمای ژاپن تبدیل شده است. بویژه اینکه فیلم ماشین مرا بران جدیدترین ساخته او از شانس‌های تصاحب جوایز اسکار است.

هاماگوچی آساکو ۱ و ۲ را سال ۲۰۱۸ کارگردانی کرد. آساکو زن جوانی است که مردی مرموز با روحیه‌ای غریب به نام باکو را ملاقات می‌کند. رابطه دوام چندانی ندارد و آساکو عاقبت مرد دیگری را ملاقات می‌کند. مردی که از نظر ظاهری بسیار شبیه باکو است اما شخصیت کاملا متفاوتی دارد. در پایان آساکو باید تصمیم بگیرد که قصد دارد با کدام یک از این دو مرد ادامه دهد.

آساکو ۱ و ۲ از جمله آثاری بود که در جشنواره بین‌المللی فیلم کن سال ۲۰۱۸ به نمایش درآمد و براساس رمانی از توموکو شیباساکی اقتباس شده است.

۲۱. حقیقت تلخ (The Awful Truth)

• کارگردان: Leo McCarey
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷
• امتیاز متاکریتیک: ۸۷
• تاریخ اکران: ۱۹۳۷

یک زوج با بازی کری گرانت و آیرین دان در رابطه زناشویی خود به بی‌وفایی و خیانت مشکوک می‌شوند و توافق می‌کنند تا از یکدیگر جدا شوند. آن‌ها پیش از آنکه عمیقا درک کنند تا چه میزان هنوز درگیر عشق و عاطفه‌ی یکدیگرند، وارد روابط عاطفی جدیدی می‌شوند.

این کمدی-رمانتیک کلاسیک در مسیری بسیار سرگرم‌کننده پیش می‌رود و نشان می‌دهد چطور هر کدام از شخصیت‌ها تلاش می‌کند رابطه طرف مقابل را به طریقی به هم بزند.

حقیقت تلخ یکی از آثار بسیار موفق گیشه بود و بیش از ۵ برابر بودجه‌اش فروش داشت. فیلم در شش بخش از جوایز اسکار نامزد دریافت جایزه شد و در نهایت برای لئو مک‌کری اسکار بهترین کارگردانی را به ارمغان آورد.

۲۰. ولنتاین غمگین (Blue Valentine)

• کارگردان: Derek Cianfrance
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳
• امتیاز متاکریتیک: ۸۱
• تاریخ اکران: ۲۰۱۰

سیندی و دین زوجی‌اند که پس از ازدواج برای درک دلیل رسیدن به نقطه فعلی گذشته و حال رابطه را به دقت بررسی می‌کنند؛ آن‌ها می‌خواهند دریابند چطور کار به اینجا کشیده شد.

نقش این زوج برعهده میشل ویلیامز و رایان گاسلینگ است و البته بازی ویلیامز هم بسیار مورد توجه قرار گرفت؛ او هم توسط آکادمی اسکار و هم توسط داوران گلدن گلوب نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی زن شد.

فیلم مسیر حرکت این زوج از آغاز رابطه، رسیدن به دوره ازدواج و تولد فرزند دخترشان را بررسی می‌کند. گرچه ظاهرا دین با بازی گاسلینگ از رابطه راضی است اما سیندی با بازی ویلیامز در جست‌وجوی چیزی بیشتر است.

۱۹. کازابلانکا (Casablanca)

• کارگردان: Michael Curtiz
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵
• امتیاز متاکریتیک: ۱۰۰
• تاریخ اکران: ۱۹۴۲

اغراق نکرده‌ایم اگر بگوییم «کازابلانکا» فیلمی است با شهرتی عالم‌گیر. یک درام رمانتیک که با بازی هامفری بوگارت و اینگرید برگمن بر اساس نمایشنامه «همه به کافه ریک می‌آیند» ساخته شد و با گذر زمان جایگاهی دست نیافتنی میان آثار عاشقانه پیدا کرد اما در عین حال فیلمی است درباره جنگ جهانی دوم.

کازابلانکا واقعا در دوران جنگ جهنی دوم ساخته شد. فیلمی که در دوره جنگ روی مفاهیم عشق و چشم‌پوشی کردن از آن متمرکز شده است. جنگ و مبارزه در پشت عشقی که میان همفری بوگارت و اینگرید برگمن شکل می‌گیرد و یکی از رمانتیک‌ترین زوج‌های تاریخ سینما را شکل می‌دهد، پنهان شده است. فیلم که در جریان روزهای پر تنش جنگ جهانی دوم می‌گذرد یک رابطه عاشقانه قدیمی را با مانعی اساسی روبه‌رو کرده که به یک دو راهی پیچیده ختم شده است؛ مردی که باید بین عشق و انسان‌دوستی دست به انتخاب بزند.

مایکل کورتیز کارگردان مجاری-آمریکایی فیلم سینمایی کازابلانکا و تعدادی از بازیگران این فیلم از جمله افرادی بودند که در عالم واقع از شر آزار و اذیت نازی‌ها به کشورهای دیگر مهاجرت کردند. ترکیب بسیاری از عناصر، شخصیت‌ها و موضوعات جذاب درون فیلم این اثر سینمایی را به فیلمی فراموش‌نشدنی برای تمام زمان‌ها تبدیل کرده است.

۱۸. فراموش کردن سارا مارشال (Forgetting Sarah Marshall)

• کارگردان: Nicholas Stoller
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱
• امتیاز متاکریتیک: ۶۷
• تاریخ اکران: ۲۰۰۸

جیسون سیگل بازیگر و البته نویسنده فیلم سینمایی فراموش کردن سارا مارشال در این کمدی عاشقانه نقش پیتر برتر یک آهنگساز، عاشقی دلخسته و رهاشده را بازی می‌کند که برای تعطیلات به هاوایی می‌رود تا یاد محبوب سابقش (بازیگری به اسم سارا مارشال با بازی کریستن بل) را برای مدتی هم که شده از سر بیرون کند.

از شانس بد و چرخش بخت و اقبال جیسون دقیقا ساکن اقامت‌گاهی می‌شود که سارا و مرد جدید زندگی‌اش هم در آن سکونت دارند. همین واقعه خط کمدی قصه را شکل می‌دهد و وقایع بعدی سرگرم‌کننده قصه را می‌سازد.

۱۷. او (Her)

• کارگردان: Spike Jonze
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۰
• امتیاز متاکریتیک: ۹۱
• تاریخ اکران: ۲۰۱۳

اسپایک جونز که فعالیت‌های هنری خود را با عکاسی مجلات و سپس ساخت موزیک ویدیو آغاز کرد با «جان مالکوویچ‌بودن» وارد دنیای سینما شد و در ادامه دو فیلم مطرح «اقتباس» (Adaptation) و «او» (Her) را کارگردانی کرد.

او یک کمدی رمانتیک علمی-تخیلی است و زندگی عاطفی تئودور توامبلی با بازی واکین فینیکس را دنبال می‌کند. تئودور پس از شکست در ازدواجش رابطه‌ای عاشقانه را با سامانتا که در عمل یک سیستم عامل مبتنی بر هوش مصنوعی است برقرار می‌سازد اما ماجرا از آنچه در ابتدا به نظر می‌رسید پیچیده‌تر می‌شود چرا که سامانتا (با صدای اسکارلت جوهانسون) فاش می‌کند که بسیاری از مردانی که با او ارتباط برقرار کرده‌اند را عاشقانه دوست داشته است.

همانطور که رابطه میان تئودور و سامانتا، شخصیت اصلی فیلم را به اندیشه درباره روابط و عشق در دوران مدرن هدایت می‌کند، مخاطبان فیلم هم به چنین اندیشه‌ای واداشته می‌شوند. فیلم سینمایی او نامزد دریافت پنج جایزه اسکار شد و از میان آن‌ها توانست جایزه بهترین فیلم و بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی را تصاحب کند.

۱۶. وفاداری بزرگ (High Fidelity)

• کارگردان: Stephen Frears
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵
• امتیاز متاکریتیک: ۷۹
• تاریخ اکران: ۲۰۰۰

جان کیوسک در نقش راب، صاحب یک مغازه فروش صفحات موسیقی است. مردی ناراضی و کم‌وبیش ناخوشنود از زندگی که توسط شریک عاطفی‌اش رها شده چرا که در برابر تغییر به شدت مقاومت می‌کند.

راب به روابط عاطفی‌اش می‌اندیشد، پنج جدایی مهم زندگی‌اش را ارزیابی کرده و بررسی می‌کند که او در این روابط چه اشتباهاتی را ادامه داده که دچار این سرنوشت شده است. این اثر سینمایی اقتباسی است از رمانی بریتانیایی به همین نام نوشته نیک هورن‌بای که صرفا به جای لندن در شیکاگو می‌گذرد و نام شخصیت‌های اصلی تغییر کرده است.

گرچه فیلم از نظر فروش چندان موفق نبود و نتوانست در گیشه درخشش خیره‌کننده داشته باشد اما با توجه منتقدان مواجه شد. سال ۲۰۲۰ شاهد ساخت سریالی به همین نام بودیم که از شبکه هولو پخش شد.

۱۵. سفر به ایتالیا (Journey to Italy)

• کارگردان: Roberto Rossellini
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳
• امتیاز متاکریتیک: ۱۰۰
• تاریخ اکران: ۱۹۵۴

روبرتو روسلینی از غول‌های تاریخ سینما و از بزرگان سینمای ایتالیا است که بابت آثار نئورئالیستی و البته سه‌گانه مشهور جنگش شناخته می‌شود. اما سوای فیلم‌هایی چون «رم شهر بی‌دفاع»، «پاییزا» و «آلمان سال صفر»، روسلینی چند فیلم سینمایی با محوریت روابط عاطفی هم جلوی دوربین برده است که از جمله آن‌ها و احتمالا مهم‌ترین‌شان «سفر به ایتالیا» است.

اینگرید برگمن در نقش کاترین و جرج سندرز در نقش آلکس زوجی‌ را تشکیل می‌دهند که پس از هشت سال ازدواج با این پرسش که حقیقتا چقدر یکدیگر را به خوبی می‌شناسند مواجه شده‌اند. این دو در سفری به ایتالیا ارزیابی می‌کنند که ازدواج‌شان تا چه حد قابل نجات و بازیابی است.

سفر این زوج خاصیتی معنوی و درونی دارد. گرچه آن‌ها تصمیم به طلاق گرفته‌اند اما یک مراسم مذهبی و سپری‌کردن بعد از ظهری خاطره‌انگیز و درگیرکننده باعث می‌شود این دو نسبت به وجود عشق در اعماق وجودشان نسبت به یکدیگر مجددا متقاعد شوند.

۱۴. بیل را بکش بخش ۲ (Kill Bill: Volume ۲)

• کارگردان: Quentin Tarantino
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۰
• امتیاز متاکریتیک: ۸۳
• تاریخ اکران: ۲۰۰۴

گرچه بخش دوم فیلم سینمایی «بیل را بکش» را به سختی می‌توان اثری رمانتیک لقب داد و در واقع با یک فیلم کاملا اکشن مواجه‌ایم اما در این فیلم مملو از خشونت و اکشن با زیرساخت یک بحران عاطفی و شکست در رابطه هم سروکار داریم.

در قسمت دوم فیلم سینمایی بیل را بکش شخصیت اصلی زن فیلم نه تنها فرایند انتقام‌گیری از معشوق سابقش را پی می‌گیرد بلکه سراغ سایر کسانی که سال‌ها پیش به او خیانت کرده‌اند هم می‌رود.

اخیرا شایعاتی مطرح شده که ممکن است یک قسمت دیگر هم در مجموعه بیل را بکش ساخته شود.

ادامه دارد....