آقای تلویزیون؛ ممنون که دیگه مختارنامه را پخش نمی‌کنید

برترین‌ها: صداوسیما ۱۳ سال فرصت داشت تا یک جایگزین مناسب برای مختارنامه پیدا کند، اما این فرصت از دست رفت. مختارنامه امسال از شبکه‌های سیما پخش نخواهد شد و این موضوع به معنای فرصت‌سوزی بزرگ تلویزیون است. برخی از رسانه‌ها، پخش نشدن مختارنامه در سال جاری را یک خبر خوب و خوشایند دانسته‌اند. البته که این موضوع یک روی دیگر دارد و آن حسرت دستان خالی سیما برای پر کردن یک جای خالی است که امسال کاملاً به چشم خواهد آمد.

دومین سال بدون مختار!

صداوسیما سریال عظیم مختارنامه را در طول حدود پنج تا شش سال ساخت و با وجود گذشت ۱۳ سال از نخستین پخش تلویزیونی این مجموعه، صداوسیما می‌توانست حداقل دو سریال با همان عظمت تولید کند. با این حال این اتفاق رخ نداد و اگر حساب شبکه آی فیلم متعلق به معاونت برون‌مرزی صداوسیما را از شبکه‌های زیرمجموعه معاونت سیما (یک، دو، سه و چهار) جدا کنیم، امسال برای دومین سال پیاپی است که معاونت سیما سریال مختارنامه را در کنداکتور ماه محرم خود قرار نداده است. سال گذشته این سریال از شبکه «آی‌فیلم» پخش شد و هنوز هم موضع این شبکه برای پخش مجدد «مختارنامه» برای امسال مشخص نیست. با این حال دور شدن «مختارنامه» از پخش سیما پس از حکمفرمایی بیش از یک دهه‌ای بر جدول پخش، نشان از یک تغییر مهم دارد، اما جالب است که همچنان از سوی مردم و جامعه مطالبه پخش این سریال وجود دارد.

صرفه جویی‌هایی که به تولید منجر نشد

سال گذشته، روزنامه جوان با مقایسه هزینه‌های تولید مجموعه مختارنامه به مسئله بازپخش‌های مکرر این مجموعه از تلویزیون پرداخت و نوشت: «سریال مختارنامه ۲ هزار و ۴۰۰ دقیقه است، یعنی تلویزیون با پخش فقط یک‌بار از این سریال در طول سال (که در عمل بیش از یک‌بار تکرار می‌شود)، رقم ۲۴۰ میلیارد تومان به حساب سال ۹۷ برای خود پس‌انداز می‌کند. با توجه به تورم سالانه و اعلام بانک مرکزی، این رقم در سال ۹۸ به بیش از ۳۲۲ میلیارد تومان، سال ۹۹ به بیش از ۴۳۹میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۶۱۳میلیارد تومان رسیده است. با توجه به این رقم‌ها، صداوسیما صرفاً با نساختن سریال جدید و بازپخش مختارنامه، آن هم برای یک‌بار در سال رقمی بیش از هزار و ۶۱۴ میلیارد تومان صرفه‌جویی کرده است. بازپخش امسال سریال مختار هم نزدیک به ۸۰۰ میلیارد تومان به این رقم می‌افزاید و آن را به عدد ۲ هزار و ۴۱۶ میلیارد تومان صرفاً برای یک‌بار بازپخش می‌رساند.» و اگرچه که درست است که صداوسیما هر ساله با پخش سریال‌هایی مانند مختارنامه و یوسف پیامبر بودجه ساخت سریال‌های جدید را به نوعی صرفه‌جویی می‌کند، اما دیگر این مسیر نمی‌توانست بیش از این ادامه پیدا کند و  ۱۳ سال تلویزیون فرصت طلایی داشت تا بتواند جایگزینی مناسب برای این مجموعه تولید کند، اما مجموعه‌ای برای جانشینی آن نیز تولید نشده است. 

کمبود بودجه یا قهر مخاطب؟

بحث کمبود بودجه و مشکلات اقتصادی که گریبان صدا و سیما را هم گرفته شاید اصلی‌ترین دلیل ساخته نشدن سریال‌های مناسبتی خاصه برای ماه محرم باشد اما به نظر می‌رسد اگر تلویزیون بخواهد در این مسیر همچون گذشته ثابت قدم جلو رود، می‌تواند با برنامه‌ریزی برای تولید آثار جدید اقدام کند. فارغ از بحث بودجه و مشکلات مالی روی برگرداندن مخاطب از شبکه‌های تلویزیونی داخلی نیز دلیل دیگری در این بحث است. به هر حال مدیران صدا و سیما هر چقدر هم که بخواهند با آمار و ارقام سعی در پرمخاطب نشان دادن رسانه‌شان تلاش کنند اما برآیند نظر مردم این است که دیگر مثل گذشته میلی به تماشای تلویزیون ندارند و در خوشبینانه‌ترین حالت از سر بی‌برنامگی کانال‌ها را بالا و پایین می‌کنند و نهایتا چند دقیقه‌ای روی تماشای برنامه یا سریالی متمرکز می‌شوند. 

پیامی که ضد پیام می‌شود

از سوی دیگر هدف از پخش مجموعه‌های مناسبتی قطعا پیامی است که می‌توانند برای مخاطب به همراه داشته باشند اما وقتی یک اثر چندین بار در یک مناسبت روی آنتن می‌رود دیگر حتی اثرگذاری‌اش بر مخاطب را هم از دست می‌دهد و پیامش هم به ضد پیام بدل می‌شود و قطعا نگاه‌های مختلف و متفاوتی می‌تواند حتی به یک واقعه تاریخی و مذهبی نیز وجود داشته باشد و به نظر درست نمی‌آید ساخت سریال‌های محرمی با موضوع عاشورا محدود به یک یا دو کارگردان و فیلمساز شود، داود میرباقری دو سریال مهم محرمی را کارگردانی کرده، یکی «معصومیت از دست رفته» و دیگری هم «مختارنامه» که در وصفش زیاد گفتیم.

البته نه تنها برای ایام محرم و صفر، تلویزیون برای روز عاشورا نیز سال‌هاست هیچ تمهیدی نیاندیشیده و فیلم سینمایی «روز واقعه» شهرام اسدی جایش در کنداکتور ثابت مانده است. فیلمی که به نظر مخاطبان تلویزیون سکانس به سکانسش را از بر شده‌اند.

عدم پخش این سریال دستمایه طنز کاربران شبکه‌های اجتماعی هم شده است 

سجاد با انتشار تصویر زیر نوشت:

+ تو را چه شده است ابواسحاق؟ 

_ هیچ کیان؛ جلوی پخش داستان من را گرفته‌اند و می‌خواهند عشق کوفی پخش کنند. حس زنی را دارم که شوهرش تا چشمش به دختری زیبا فتاد مرا رها کرد و رفت.

ترانه هم نوشت: وااای حالا چجوری صدای ابواسحاق گفتن کیان رو فراموش کنم؟ 

علی هم با اشاره به سریال‌های پرتکرار تلویزیون و با کنایه نوشت: ستایش که امسال تکرار نشد. جومونگ رو هم که دیگه نشون نمیدن. مختار هم که قراره امسال پخش نشه یهو بگین برین بمیرین دیگه 

سبحان اما گفت: من مختارو ریختم رو فلشم، محرم بدون مختار هررررررگز