کسب و کار «سبز» در شرکت‌های سوئدی (۳)
شرکت‌های بزرگ و موفق سوئد، در زمینه احترام به محیط زیست و ارائه برنامه‌های جامع تکریم مشتریان و ذی نفعان و جامعه چه کار کرده‌اند؟ گفتار زیر، به این موضوعات با ارائه مدل‌هایی اشاره می‌کند.
برترین ها - علی محمد آقازمانی:
۲. تجارب شرکت‌های سوئدی
شرکت‌های بزرگ صنعتی سوئد، امروزه به مقوله استراتژی سبز در مدیریت استراتژیک خود بسیار مسئولانه و آگاهانه عمل می‌کنند. این شرکت‌ها می‌کوشند تا نگاه مشتریان خود را به فعالیت‌ها و مأموریت‌های خود نیز تغییر دهند و از آن ها بخواهند که سرویس‌ها و محصولات سبز را از تولید کنندگان دریافت کنند. به عنوان مثال، محصولات ارگانیک در سوئد گران تر از محصولات غیر ارگانیک است. اما سالانه میزان پولی که مردم برای خرید کالا و خدمات ارگانیک پرداخت می کنند افزایش را نشان می‌دهد. این نشان می‌دهد که مخاطبان خود از سازمان‌ها، رفتار کسب و کار سبز را خواهان هستند و حاضرند هزینه این خدمات را نیز پرداخت کنند. در سفری که بنده به همراه خانواده به مدت تقریباً ۳ ماه به کشور سوئد و نروژ داشتم، به واسطه کار پدر یکی از دوستان، توانستیم چند شرکت سوئدی را بازدید کنیم و من همه به رسم همیشگی، یادداشت برداری می‌کردم. این یادداشت‌ها امروز، زمینه نوشتن مقاله ای برای کار کلاسی را فراهم کرد.
۲.۱ شرکت SKANSKA
این شرکت، بزرگ‌ترین شرکت ساختمانی اروپا و جهان است که دفتر اصلیان در سوئد می‌باشد و در ده‌ها کشور جهان نمایندگی و پروژه صنعتی در حوزه راه و ساختمان دارد.
شرکت در سال ۱۸۸۷ میلادی تأسیس شده است و تا کنون هزاران پروژه بزرگ و فرا ملی را در اقصی نقاط جهان با بیش از ۵۱ صد هزار کارمند انجام داده است. سود این شرکت در سال ۲۰۱۱ میلادی بالغ بر ۸۸ میلیارد کرون بوده است. ۱ تصویری که در پایین ارائه شده است، تبلیغ این شرکت در یکی از محله‌های انگلیس می‌باشد که در آن به خریداران خانه‌ها پیشنهاد داده است تا از خدمات این شرکت برای کاهش هزینه‌های جاری ساختمان استفاده کنند. خانه‌هایی که این شرکت می‌سازد، معمولاً در مصرف آب، انرژی و آلایندگی زیست محیطی، تا ۵۵ درصد مؤثر هستند. در واقع استراتژی این شرکت، بر تولید و مدیریت و طراحی ساختمان‌هایی بر مبنای الزامات زیست محیطی خلاقانه است.
در استراتژی سبز شرکت Skanska به صراحت به موضوع حمایت شرکت از فعالیت‌های خلاقانه و نوآورانه در عرصه زیست محیطی و تولید کالا و خدمات مبتنی بر کسب و کار سبز اشاره شده است. در واقع خط مشی مدیران و کارمندان این شرکت در سراسر جهان، حمایت و حرکت در مسیر استراتژی بلند مدت شرکت در حوزه رفتارهای eco-friendly می‌باشد که بهره وری اقتصادی را نی برای این شرکت بر اساس گزارش‌های سالانه مسئولیت اجتماعیان به همراه آورده است. ۲ در بیانیه استراتژی کسب و کار سبز این شرکت اعلام شده است که این شرکت نه تنها قصد دارد نقش محرک در عرصه کسب و کار سبز را در سوئد ایفا کند، بلکه مدعی است که باید نقش رهبری را برای متعهد کردن دیگر بخش‌های جامعه برای گسترش کسب و کار سبز و ارتقای فرهنگ آن به کار ببند‌د. این شرکت در استراتژی خود به صراحت اعلام می‌کند که آن شرکت در کلیه پروژه‌های خود، از همان فاز طراحی و ارزیابی و قیمت گذاری، تا ساخت و اجرا و تحویل به مشتریان، قواعد بازی کسب و کار سبز را در دستور کار قرار می‌دهد تا اثربخشی کسب و کارش ارتقا یابد و مدیریت بهینه انرژی را در عرصه‌های مختلف رعایت کند.
در استراتژی توسعه پایدار این شرکت بزرگ ساختمانی سوئد، ۳ مساله به چشم می‌خورد:
۱- اهتمام به کسب استانداردهای مختلف به خصوص در عرصه زیست محیطی
این شرکت همواره استانداردهای زیست محیطی ISO ۱۴۰۰۱ و OHSAS ۱۸۰۰۰ را برای واحدهای مختلف خود دریافت و آن ها را به روز رسانی می‌کند. برای همین است که کاهش میزان مصرف انرژی و صدمات حین کار در پروژه‌های بزرگ این شرکت به نسبت استانداردهای بین المللی رقم پایینی را شامل می‌شود.
۲- خدمات مشاوره سبز به فعالان کسب و کار
یکی از ابزارهای درامد سازی این شرکت، ارائه مشاوره به شرکت‌ها و سازمان‌های سوئدی و بین المللی می‌باشد تا بتوانند از تجارب چند دهه موفق اسکانسکا در زمینه توسعه کسب و کار سبز استفاده کنند. مشاوره سبز و ارائه راه حل‌های سبز، سبب شده است تا این شرکت و فعالیت‌های استراتژیکان در حوزه توسعه پایدار، به موضوع تحقیقاتی صدها مقاله و پایان نامه کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در سراسر جهان تبدیل شود.
۳- شاخص‌های عملکرد سبز (Green Performance Indicators)
این شرکت، برای خود استانداردی تهیه کرده است و در استراتژی کلان خود در نظر گرفته است. به گونه ای که فروشندگان، ارائه دهندگان خدمات و محصولات به این شرکت، باید اصولی و چارچوبی را در ارائه خدمات و محصولات به این شرکت و پروژه‌های آن رعایت کنند. این شرکت شاخص‌هایی را تبیین و تدوین کرده است تا از طریقان بتواند به ارزشیابی مستمر و منسجم و مداوم فروشندگان پرداخته و آن ها را در مسیر کسب و کار سبز خود همراه کند. هدف از این استراتژی، رسیدن به آرمان اتلاف صفر ZEOR-waste می‌باشد که در واقع تلاشی است استراتژیک برای استفاده مجدد و بازیافت منابع و فرصت آفرینی بیش تر برای کسب و کارهای آینده.
ویدئو زیر نگاه دارد به فعالیت‌های ساخت سبز در اسکانسکا در مجارستان:
www.youtube.com/watch?v=_or_۵۳۹pxhg
این شرکت در دو دهه اخیر در زمینه گسترش فعالیت کسب و کار سبز اقدامات خلاقانه گسترده ای انجام داده است که عضویت در شورای ساخت و ساز سبز ایالات متحده آمریکا و ساخت بزرگ‌ترین بیمارستان سبز در NEWBERG از حمله افتخارات استراتژی عظیم کسب و کار سبز اسکانسکا در عرصه توسعه پایدار بوده است.
جان کارلتون، رهبر اسکانسکا در استراتژی برنامه عمل این شرکت در عرصه کسب و کار سبز به این موضوع اشاره دارد که رفتار اخلاقی، کسب و کار اخلاق محور و کسب و کار مبتنی بر آرمان‌های زیست محیطی دولت سوئد و حتی توسعه پایدار، در صدر نگاه کارمندان و مدیران این شرکت قرار دارد و به آن می بالد و خود را متعهد به اجرایان می‌داند. ۳ مفاد این برنامه عمل در واقع در راستای استراتژی این شرکت در حوزه کسب و کار سبز می‌باشد که نتایج آن در گزارش‌های سالانه مسئولیت اجتماعی شرکت منعکس و قابل بررسی می‌باشد.
گزارش مسئولیت اجتماعی این شرکت از سال ۱۹۹۷ میلادی به این سو هر ساله منتشر و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است. حتی در استراتژی مدیران این شرکت قید شده است که در صورت نیاز، شعبات و پروژه های این شرکت در سراسر جهان موظف هستند، گزارش مسئولیت اجتماعی و رفتار کسب و کار سبز خود را به اطلاع مسئولان محلی برسانند. شکل زیر، استراتژی توسعه پایدار شرکت را نشان می‌دهد که دارای ۳ بخش بهنام‌های ساختار اجتماعی، ساختار محیط زیستی و ساختار اقتصادی می‌باشد.
برای هر بخش، موضوعاتی که مد نظر باید قرار بگیرد ارائه شده است. مثلا در بخش اقتصادی، نگاه سبز به درامد زایی این شرکت بر روی سه شاخص انتخاب صحیح پروژه، مدیریت زنجیره تأمین سبز و ارزشی که به جامعه اضافه می‌شود با این درامد زایی، مد نظر قرار گرفته است. این استراتژی که سالانه بیش از ۵۰ هزار کارمند و بیش از ۲۰۰ هزار پیمانکار جز و کلان شرکت را به خود مشغول می‌کند توانسته است چارچوبی محکم برای فعالیت‌های راهبردی و سبز شرکت در عرصه ساخت و ساز در غرب فراهم کند.
در درون استراتژی مدیریتی شرکت Skanska در زمینه توسعه پایدار، علاوه بر موضوعاتی که در بالا به آن اشاره شد، آرمان‌هایی هم لحاظ شده است. یکی از این آرمان، انجام پروژه‌های مختلف با تاثیرات زیست محیطی نزدیک به صفر می‌باشد که اصطلاحاً (Zero Environmental Impact) نام دارد. در یکی از پروژه‌های ساختمانی این شرکت در استکهلم، مشاهده کردم که این شعار بر روی تابلویی بزرگ نصب شده بود و حتی بر روی کلاه‌های محافظی که کارمندان و کارگران برای ورود به پروژه بر سر می‌کردند، شعار "we are eco-friendly employess" یعنی ما کارگران دوست دار محیط زیست هستیم به چشم می‌خورد که برای بنده جالب بود.
در واقع همانطور که در صفحات قبل به آن اشاره شد، رفتار سازمانی اسکانسکا در مدیریت استراتژیک پروژه‌های خود، نگاه راهبردی به فرهنگ کسب و کار سبز و نهادینه کردن آن در منابع انسانی خود می‌باشد. منابع انسانی این شرکت از ملیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف هستند و همگی سوئدی یا حتی اروپایی نیستند. جا انداختن این استراتژی قوی و گسترده در بدنه این شرکت صنعتی موفق، خود نشان از بالندگی و موفقیت این شرکت در عرصه مدیریت بهینه مأموریت‌های کلان خود در چارچوب پارامترهای توسعه پایدار دارد.
یکی از برنامه‌های استراتژیک این شرکت در زمینه توسعه پایدار، احداث شعبات خود در سراسر جهان بر اساس نگاه زیست محیطی است و در واقع دفاتر سبز نام دارد. در این دفاتر، برق و آب کم تر و بهینه ای مصرف می‌شود و انرژی کم تری هدر می‌رود. پنل های خورشیدی و سنسورهای هوشمند، جریان دما، رطوبت و خیلی مسائل دیگر را اندازه گیری و تنظیم می‌کنند. همه این موارد سبب شده است تا سر بار دفاتر و شعبات این شرکت در سراسر جهان که نرخ انرژی دران ها یکسان نیست، همواره رقم کنترل شده و مطلوبی باشد. این در واقع یکی از خاصیت‌های رفتار طرفدار محیط زیست در شرکت است که سودآوری و بهره وری و ارتقای عملکرد را به همراه داشته است. البته این موارد دقیقاً در بیانیه مسئولیت اجتماعی شرکت قید شده است.
در جدولی که در ادامه ارائه شده است، آخرین رتبه و درجه و استاندارد کسب شده برای دفاتر اسکانسکا در اروپا، آمریکا و مناطق دیگر ارائه شده است. همان طورکه ملاحظه می‌کنیم، بر اساس استاندارد ساختمان‌های سبز که توسط LEED ۴ آمریکا تنظیم و تهیه شده است، رتبه ساختمان‌های این شرکت در وضعیت نقره ای، طلایی و بعضاً با استانداردهای ISO همراه است. این قضیه نشان گر عمق استراتژی شرکت اسکانسکا در نهادینه کردن فرهنگ بهینه سازی مصرف انرژی و رویکرد به ساختمان‌های سبز در شرکت دارد که در جلب مشتری و فرصت آفرینی و خلق ارزش افزوده از راه صرفه جویی هوشمندانه مؤثر می‌باشد.
در سال ۲۰۱۲ میلادی، شرکت هتل کلاریون در سوئد را به گونه ای ساخت که سالانه بیش از ۳۵۰ هزار کیلو وات ساعت صرفه جویی در مصرف برق داشته باشد. این صرفه جویی یک رقم بسیار زیادی را برای هتل به ارمغان می‌آورد که می‌تواند در کسب و کارهای دیگری توسعه دهد. یکی از روش‌های مطلوب استراتژی شرکت در توسعه فرهنگ کسب و کار سبز و ساختمان سازی سبز (Green Building)، آموزش مسائل زیست محیطی به کارکنان و هم چنین روی آوردن به مدل‌های تجاری و استراتژیک مربوط به مسائل صنعتی از قبیل مدیریت اطلاعات ساختمان (Building Information Modeling) می‌باشد که بهینه سازی عملکرد (performance optimization) را به ارمغان آورده است.
در استراتژی کلان شرکت در کسب و کار سبز به این موضوع تاکید شده است که باید همه شرکت تلاش کنند تا در کلیه پروژه ها تا دسامبر ۲۰۱۵ میلادی، میزان تولید ضایعات از متریال خریداری شده برای پروژه‌هایش به کم تر از ۲% کاهش پیدا کند. این رقم هم اکنون بیش از ۶ درصد می‌باشد که انتظار می‌رود این شرکت به این رقم دست یابد. استراتژی Skanska Color Palette ™ سیاستی است که سبب می‌شود تا میزان تولید ضایعات ساختمانی در پروژه‌های غول آسای شرکت کاهش یابد. این امر با اتخاذ تدابیر و سامانه‌های مختلف در مراحل طراحی، برنامه ریزی، خرید متریال، ساخت و نصب و اجرا صورت می‌گیرد.
۳. یافته‌ها
بررسی اجمالی فرآیندهای استراتژیک در حوزه کسب و کار سبز بزرگ‌ترین شرکت ساختمانی اروپا نشان می‌دهد که مدیریت استراتژیک و نگاه کلان و اخلاقی به کسب و کار می‌تواند نه تنها بهره وری شرکت را افزایش داده و با صرفه جویی در منابع، خلق ارزش افزوده برای شرکت به همراه بیاورد، بلکه شرکت را به عنوان یک شهروند شرکتی (corporate citizen) در جامعه مبرز کند. امروزه برند اسکانسکا، مخاطبان و مشتریان را به یاد رفتار سازمانی حامی محیط زیست، تولید و خدمات اخلاقی با کم‌ترین سطح اثرات مخرب زیست محیطی می‌اندازد.
برای مناقصات بین المللی، سازمان‌های جهانی و مجموعه‌هایی که چنین درک و انتظاری از پیمانکاران دارند، قطعاً مجموعه‌هایی مانند SKANSKA می‌تواند انتخاب‌های خوبی برای شرکت در مناقصات و پروژه‌های بزرگ بین المللی باشد. اگر بخواهم یافته‌های خود را از مدیریت استراتژیک اسکانسکا در عرصه توسعه پایدار در چند بخش خلاصه کنم، محورهای زیر می‌تواند موارد خوبی حتی برای تحقیقات آینده باشد:
۱- مدیریت استراتژیک در اسکانسکا به عنوان یک شرکت چند ملیتی ثبت شده در سوئد، مدیریتی مبتنی بر فرهنگ مشارکتی (collaborative culture) و خرد جمعی (collective intelligence) نهادینه شده و راهبری می‌شود.
۲- به نظر می‌رسد یکی از دلایل موفق نهادینه شدن مدیریت استراتژیک سبز در این شرکت، توجه به ساختار سلسه مراتبی flat و غیر سلسله مراتبی و سنتی می‌باشد که همه کارمندان را متعهد به رفتار مشارکتی و متعهدانه در قبال آرمان‌های زیست محیطی و جامعه محور شرکت کرده است.
۳- مدیریت استراتژیک اسکانسکا، موضوع کسب و کار سبز را از ابتدایی‌ترین فازهای پروژه که فاز برنامه ریزی و طراحی می‌باشد آغاز می‌کند و تا تحویل پروژه آن را هدایت می‌کند. بنابراین باید پذیرفت که استراتژی سبز این شرکت، در وسط راه و به صورت خلق الساعه ابداع نمی‌شود که ناظر و مجری را برای اجرای صحیحان با مخاطره همراه کند.
۴- مسئولیت اجتماعی شرکت موضوعی است که همه کارکنان به نظر می‌رسد خود را موظف و متعهد به پیگیری ارمان های آن می‌دانند. چرا که آموزش دانش آموزان، همکاری با شهرداری‌ها، برنامه‌های داوطلبانه کارمندان شرکت در همکاری در پروژه‌های صنعتی و آموزشی و اطلاع رسانی با ارگان‌های دیگر خود نشان دهنده فرهنگ مشارکتی و تقویت کننده استراتژی کسب و کار سبز هدفمند در این شرکت می‌باشد.
۵- اسکانسکا به کسب و کار سبز به عنوان یک آرمان و استراتژی بلند مدت می‌اندیشد که بزودی دنیا را فرا خواهند گرفت و این شرکت را به عنوان سردمدار مجرب این عرصه معرفی خواهد کرد. بنابراین، این شرکت برای رسیدن به ارمان های کسب و کار کاملاً سبز، از سرمایه گذاری کلان در این عرصه واهمه ندارد و برنامه‌های گسترده شرکت در شهرهای مختلف جهان، نشان گر رویکرد عالی مدیران شرکت در ترویج بهینه سازی مصرف انرژی و تولید و ساخت بر اساس توسعه پایدار می‌باشد. این قضیه نشان دهنده عمق استراتژیک برنامه اسکانسکا در هدف گیری بازار ساختمان‌های سبز در آینده نزدیک می‌باشد که روز به روز بر تعداد مخاطبان آن افزوده می‌شود.
امیدواریم شرکت‌های ایرانی نیز به مقوله کسب و کار سبز توجه نشان دهند.
۱- www.skanska.com
۲- http://bit.ly/۱g۵۵Igo
۳- http://bit.ly/۱Lzd۰oH
۴- Leadership in Environemnatl and Energy Design (استاندارد رهبری در طراحی انرژی و فاکتورهای زیست محیطی آمریکا)
مطالب مرتبط:
۲. تجارب شرکت‌های سوئدی
شرکت‌های بزرگ صنعتی سوئد، امروزه به مقوله استراتژی سبز در مدیریت استراتژیک خود بسیار مسئولانه و آگاهانه عمل می‌کنند. این شرکت‌ها می‌کوشند تا نگاه مشتریان خود را به فعالیت‌ها و مأموریت‌های خود نیز تغییر دهند و از آن ها بخواهند که سرویس‌ها و محصولات سبز را از تولید کنندگان دریافت کنند. به عنوان مثال، محصولات ارگانیک در سوئد گران تر از محصولات غیر ارگانیک است. اما سالانه میزان پولی که مردم برای خرید کالا و خدمات ارگانیک پرداخت می کنند افزایش را نشان می‌دهد. این نشان می‌دهد که مخاطبان خود از سازمان‌ها، رفتار کسب و کار سبز را خواهان هستند و حاضرند هزینه این خدمات را نیز پرداخت کنند. در سفری که بنده به همراه خانواده به مدت تقریباً ۳ ماه به کشور سوئد و نروژ داشتم، به واسطه کار پدر یکی از دوستان، توانستیم چند شرکت سوئدی را بازدید کنیم و من همه به رسم همیشگی، یادداشت برداری می‌کردم. این یادداشت‌ها امروز، زمینه نوشتن مقاله ای برای کار کلاسی را فراهم کرد.
۲.۱ شرکت SKANSKA
این شرکت، بزرگ‌ترین شرکت ساختمانی اروپا و جهان است که دفتر اصلیان در سوئد می‌باشد و در ده‌ها کشور جهان نمایندگی و پروژه صنعتی در حوزه راه و ساختمان دارد.
شرکت در سال ۱۸۸۷ میلادی تأسیس شده است و تا کنون هزاران پروژه بزرگ و فرا ملی را در اقصی نقاط جهان با بیش از ۵۱ صد هزار کارمند انجام داده است. سود این شرکت در سال ۲۰۱۱ میلادی بالغ بر ۸۸ میلیارد کرون بوده است. ۱ تصویری که در پایین ارائه شده است، تبلیغ این شرکت در یکی از محله‌های انگلیس می‌باشد که در آن به خریداران خانه‌ها پیشنهاد داده است تا از خدمات این شرکت برای کاهش هزینه‌های جاری ساختمان استفاده کنند. خانه‌هایی که این شرکت می‌سازد، معمولاً در مصرف آب، انرژی و آلایندگی زیست محیطی، تا ۵۵ درصد مؤثر هستند. در واقع استراتژی این شرکت، بر تولید و مدیریت و طراحی ساختمان‌هایی بر مبنای الزامات زیست محیطی خلاقانه است.
در استراتژی سبز شرکت Skanska به صراحت به موضوع حمایت شرکت از فعالیت‌های خلاقانه و نوآورانه در عرصه زیست محیطی و تولید کالا و خدمات مبتنی بر کسب و کار سبز اشاره شده است. در واقع خط مشی مدیران و کارمندان این شرکت در سراسر جهان، حمایت و حرکت در مسیر استراتژی بلند مدت شرکت در حوزه رفتارهای eco-friendly می‌باشد که بهره وری اقتصادی را نی برای این شرکت بر اساس گزارش‌های سالانه مسئولیت اجتماعیان به همراه آورده است. ۲ در بیانیه استراتژی کسب و کار سبز این شرکت اعلام شده است که این شرکت نه تنها قصد دارد نقش محرک در عرصه کسب و کار سبز را در سوئد ایفا کند، بلکه مدعی است که باید نقش رهبری را برای متعهد کردن دیگر بخش‌های جامعه برای گسترش کسب و کار سبز و ارتقای فرهنگ آن به کار ببند‌د. این شرکت در استراتژی خود به صراحت اعلام می‌کند که آن شرکت در کلیه پروژه‌های خود، از همان فاز طراحی و ارزیابی و قیمت گذاری، تا ساخت و اجرا و تحویل به مشتریان، قواعد بازی کسب و کار سبز را در دستور کار قرار می‌دهد تا اثربخشی کسب و کارش ارتقا یابد و مدیریت بهینه انرژی را در عرصه‌های مختلف رعایت کند.
(نمایی از 3 ساختمان طراح شده توسط این شرکت بر اساس المان‌های زیست محیطی- منبع Skanska.com)
در استراتژی توسعه پایدار این شرکت بزرگ ساختمانی سوئد، ۳ مساله به چشم می‌خورد:
۱- اهتمام به کسب استانداردهای مختلف به خصوص در عرصه زیست محیطی
این شرکت همواره استانداردهای زیست محیطی ISO ۱۴۰۰۱ و OHSAS ۱۸۰۰۰ را برای واحدهای مختلف خود دریافت و آن ها را به روز رسانی می‌کند. برای همین است که کاهش میزان مصرف انرژی و صدمات حین کار در پروژه‌های بزرگ این شرکت به نسبت استانداردهای بین المللی رقم پایینی را شامل می‌شود.
۲- خدمات مشاوره سبز به فعالان کسب و کار
یکی از ابزارهای درامد سازی این شرکت، ارائه مشاوره به شرکت‌ها و سازمان‌های سوئدی و بین المللی می‌باشد تا بتوانند از تجارب چند دهه موفق اسکانسکا در زمینه توسعه کسب و کار سبز استفاده کنند. مشاوره سبز و ارائه راه حل‌های سبز، سبب شده است تا این شرکت و فعالیت‌های استراتژیکان در حوزه توسعه پایدار، به موضوع تحقیقاتی صدها مقاله و پایان نامه کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در سراسر جهان تبدیل شود.
۳- شاخص‌های عملکرد سبز (Green Performance Indicators)
این شرکت، برای خود استانداردی تهیه کرده است و در استراتژی کلان خود در نظر گرفته است. به گونه ای که فروشندگان، ارائه دهندگان خدمات و محصولات به این شرکت، باید اصولی و چارچوبی را در ارائه خدمات و محصولات به این شرکت و پروژه‌های آن رعایت کنند. این شرکت شاخص‌هایی را تبیین و تدوین کرده است تا از طریقان بتواند به ارزشیابی مستمر و منسجم و مداوم فروشندگان پرداخته و آن ها را در مسیر کسب و کار سبز خود همراه کند. هدف از این استراتژی، رسیدن به آرمان اتلاف صفر ZEOR-waste می‌باشد که در واقع تلاشی است استراتژیک برای استفاده مجدد و بازیافت منابع و فرصت آفرینی بیش تر برای کسب و کارهای آینده.
ویدئو زیر نگاه دارد به فعالیت‌های ساخت سبز در اسکانسکا در مجارستان:
www.youtube.com/watch?v=_or_۵۳۹pxhg
این شرکت در دو دهه اخیر در زمینه گسترش فعالیت کسب و کار سبز اقدامات خلاقانه گسترده ای انجام داده است که عضویت در شورای ساخت و ساز سبز ایالات متحده آمریکا و ساخت بزرگ‌ترین بیمارستان سبز در NEWBERG از حمله افتخارات استراتژی عظیم کسب و کار سبز اسکانسکا در عرصه توسعه پایدار بوده است.
جان کارلتون، رهبر اسکانسکا در استراتژی برنامه عمل این شرکت در عرصه کسب و کار سبز به این موضوع اشاره دارد که رفتار اخلاقی، کسب و کار اخلاق محور و کسب و کار مبتنی بر آرمان‌های زیست محیطی دولت سوئد و حتی توسعه پایدار، در صدر نگاه کارمندان و مدیران این شرکت قرار دارد و به آن می بالد و خود را متعهد به اجرایان می‌داند. ۳ مفاد این برنامه عمل در واقع در راستای استراتژی این شرکت در حوزه کسب و کار سبز می‌باشد که نتایج آن در گزارش‌های سالانه مسئولیت اجتماعی شرکت منعکس و قابل بررسی می‌باشد.
گزارش مسئولیت اجتماعی این شرکت از سال ۱۹۹۷ میلادی به این سو هر ساله منتشر و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است. حتی در استراتژی مدیران این شرکت قید شده است که در صورت نیاز، شعبات و پروژه های این شرکت در سراسر جهان موظف هستند، گزارش مسئولیت اجتماعی و رفتار کسب و کار سبز خود را به اطلاع مسئولان محلی برسانند. شکل زیر، استراتژی توسعه پایدار شرکت را نشان می‌دهد که دارای ۳ بخش بهنام‌های ساختار اجتماعی، ساختار محیط زیستی و ساختار اقتصادی می‌باشد.
برای هر بخش، موضوعاتی که مد نظر باید قرار بگیرد ارائه شده است. مثلا در بخش اقتصادی، نگاه سبز به درامد زایی این شرکت بر روی سه شاخص انتخاب صحیح پروژه، مدیریت زنجیره تأمین سبز و ارزشی که به جامعه اضافه می‌شود با این درامد زایی، مد نظر قرار گرفته است. این استراتژی که سالانه بیش از ۵۰ هزار کارمند و بیش از ۲۰۰ هزار پیمانکار جز و کلان شرکت را به خود مشغول می‌کند توانسته است چارچوبی محکم برای فعالیت‌های راهبردی و سبز شرکت در عرصه ساخت و ساز در غرب فراهم کند.
در درون استراتژی مدیریتی شرکت Skanska در زمینه توسعه پایدار، علاوه بر موضوعاتی که در بالا به آن اشاره شد، آرمان‌هایی هم لحاظ شده است. یکی از این آرمان، انجام پروژه‌های مختلف با تاثیرات زیست محیطی نزدیک به صفر می‌باشد که اصطلاحاً (Zero Environmental Impact) نام دارد. در یکی از پروژه‌های ساختمانی این شرکت در استکهلم، مشاهده کردم که این شعار بر روی تابلویی بزرگ نصب شده بود و حتی بر روی کلاه‌های محافظی که کارمندان و کارگران برای ورود به پروژه بر سر می‌کردند، شعار "we are eco-friendly employess" یعنی ما کارگران دوست دار محیط زیست هستیم به چشم می‌خورد که برای بنده جالب بود.
در واقع همانطور که در صفحات قبل به آن اشاره شد، رفتار سازمانی اسکانسکا در مدیریت استراتژیک پروژه‌های خود، نگاه راهبردی به فرهنگ کسب و کار سبز و نهادینه کردن آن در منابع انسانی خود می‌باشد. منابع انسانی این شرکت از ملیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف هستند و همگی سوئدی یا حتی اروپایی نیستند. جا انداختن این استراتژی قوی و گسترده در بدنه این شرکت صنعتی موفق، خود نشان از بالندگی و موفقیت این شرکت در عرصه مدیریت بهینه مأموریت‌های کلان خود در چارچوب پارامترهای توسعه پایدار دارد.
یکی از برنامه‌های استراتژیک این شرکت در زمینه توسعه پایدار، احداث شعبات خود در سراسر جهان بر اساس نگاه زیست محیطی است و در واقع دفاتر سبز نام دارد. در این دفاتر، برق و آب کم تر و بهینه ای مصرف می‌شود و انرژی کم تری هدر می‌رود. پنل های خورشیدی و سنسورهای هوشمند، جریان دما، رطوبت و خیلی مسائل دیگر را اندازه گیری و تنظیم می‌کنند. همه این موارد سبب شده است تا سر بار دفاتر و شعبات این شرکت در سراسر جهان که نرخ انرژی دران ها یکسان نیست، همواره رقم کنترل شده و مطلوبی باشد. این در واقع یکی از خاصیت‌های رفتار طرفدار محیط زیست در شرکت است که سودآوری و بهره وری و ارتقای عملکرد را به همراه داشته است. البته این موارد دقیقاً در بیانیه مسئولیت اجتماعی شرکت قید شده است.
در جدولی که در ادامه ارائه شده است، آخرین رتبه و درجه و استاندارد کسب شده برای دفاتر اسکانسکا در اروپا، آمریکا و مناطق دیگر ارائه شده است. همان طورکه ملاحظه می‌کنیم، بر اساس استاندارد ساختمان‌های سبز که توسط LEED ۴ آمریکا تنظیم و تهیه شده است، رتبه ساختمان‌های این شرکت در وضعیت نقره ای، طلایی و بعضاً با استانداردهای ISO همراه است. این قضیه نشان گر عمق استراتژی شرکت اسکانسکا در نهادینه کردن فرهنگ بهینه سازی مصرف انرژی و رویکرد به ساختمان‌های سبز در شرکت دارد که در جلب مشتری و فرصت آفرینی و خلق ارزش افزوده از راه صرفه جویی هوشمندانه مؤثر می‌باشد.
در سال ۲۰۱۲ میلادی، شرکت هتل کلاریون در سوئد را به گونه ای ساخت که سالانه بیش از ۳۵۰ هزار کیلو وات ساعت صرفه جویی در مصرف برق داشته باشد. این صرفه جویی یک رقم بسیار زیادی را برای هتل به ارمغان می‌آورد که می‌تواند در کسب و کارهای دیگری توسعه دهد. یکی از روش‌های مطلوب استراتژی شرکت در توسعه فرهنگ کسب و کار سبز و ساختمان سازی سبز (Green Building)، آموزش مسائل زیست محیطی به کارکنان و هم چنین روی آوردن به مدل‌های تجاری و استراتژیک مربوط به مسائل صنعتی از قبیل مدیریت اطلاعات ساختمان (Building Information Modeling) می‌باشد که بهینه سازی عملکرد (performance optimization) را به ارمغان آورده است.
در استراتژی کلان شرکت در کسب و کار سبز به این موضوع تاکید شده است که باید همه شرکت تلاش کنند تا در کلیه پروژه ها تا دسامبر ۲۰۱۵ میلادی، میزان تولید ضایعات از متریال خریداری شده برای پروژه‌هایش به کم تر از ۲% کاهش پیدا کند. این رقم هم اکنون بیش از ۶ درصد می‌باشد که انتظار می‌رود این شرکت به این رقم دست یابد. استراتژی Skanska Color Palette ™ سیاستی است که سبب می‌شود تا میزان تولید ضایعات ساختمانی در پروژه‌های غول آسای شرکت کاهش یابد. این امر با اتخاذ تدابیر و سامانه‌های مختلف در مراحل طراحی، برنامه ریزی، خرید متریال، ساخت و نصب و اجرا صورت می‌گیرد.
۳. یافته‌ها
بررسی اجمالی فرآیندهای استراتژیک در حوزه کسب و کار سبز بزرگ‌ترین شرکت ساختمانی اروپا نشان می‌دهد که مدیریت استراتژیک و نگاه کلان و اخلاقی به کسب و کار می‌تواند نه تنها بهره وری شرکت را افزایش داده و با صرفه جویی در منابع، خلق ارزش افزوده برای شرکت به همراه بیاورد، بلکه شرکت را به عنوان یک شهروند شرکتی (corporate citizen) در جامعه مبرز کند. امروزه برند اسکانسکا، مخاطبان و مشتریان را به یاد رفتار سازمانی حامی محیط زیست، تولید و خدمات اخلاقی با کم‌ترین سطح اثرات مخرب زیست محیطی می‌اندازد.
برای مناقصات بین المللی، سازمان‌های جهانی و مجموعه‌هایی که چنین درک و انتظاری از پیمانکاران دارند، قطعاً مجموعه‌هایی مانند SKANSKA می‌تواند انتخاب‌های خوبی برای شرکت در مناقصات و پروژه‌های بزرگ بین المللی باشد. اگر بخواهم یافته‌های خود را از مدیریت استراتژیک اسکانسکا در عرصه توسعه پایدار در چند بخش خلاصه کنم، محورهای زیر می‌تواند موارد خوبی حتی برای تحقیقات آینده باشد:
۱- مدیریت استراتژیک در اسکانسکا به عنوان یک شرکت چند ملیتی ثبت شده در سوئد، مدیریتی مبتنی بر فرهنگ مشارکتی (collaborative culture) و خرد جمعی (collective intelligence) نهادینه شده و راهبری می‌شود.
۲- به نظر می‌رسد یکی از دلایل موفق نهادینه شدن مدیریت استراتژیک سبز در این شرکت، توجه به ساختار سلسه مراتبی flat و غیر سلسله مراتبی و سنتی می‌باشد که همه کارمندان را متعهد به رفتار مشارکتی و متعهدانه در قبال آرمان‌های زیست محیطی و جامعه محور شرکت کرده است.
۳- مدیریت استراتژیک اسکانسکا، موضوع کسب و کار سبز را از ابتدایی‌ترین فازهای پروژه که فاز برنامه ریزی و طراحی می‌باشد آغاز می‌کند و تا تحویل پروژه آن را هدایت می‌کند. بنابراین باید پذیرفت که استراتژی سبز این شرکت، در وسط راه و به صورت خلق الساعه ابداع نمی‌شود که ناظر و مجری را برای اجرای صحیحان با مخاطره همراه کند.
۴- مسئولیت اجتماعی شرکت موضوعی است که همه کارکنان به نظر می‌رسد خود را موظف و متعهد به پیگیری ارمان های آن می‌دانند. چرا که آموزش دانش آموزان، همکاری با شهرداری‌ها، برنامه‌های داوطلبانه کارمندان شرکت در همکاری در پروژه‌های صنعتی و آموزشی و اطلاع رسانی با ارگان‌های دیگر خود نشان دهنده فرهنگ مشارکتی و تقویت کننده استراتژی کسب و کار سبز هدفمند در این شرکت می‌باشد.
۵- اسکانسکا به کسب و کار سبز به عنوان یک آرمان و استراتژی بلند مدت می‌اندیشد که بزودی دنیا را فرا خواهند گرفت و این شرکت را به عنوان سردمدار مجرب این عرصه معرفی خواهد کرد. بنابراین، این شرکت برای رسیدن به ارمان های کسب و کار کاملاً سبز، از سرمایه گذاری کلان در این عرصه واهمه ندارد و برنامه‌های گسترده شرکت در شهرهای مختلف جهان، نشان گر رویکرد عالی مدیران شرکت در ترویج بهینه سازی مصرف انرژی و تولید و ساخت بر اساس توسعه پایدار می‌باشد. این قضیه نشان دهنده عمق استراتژیک برنامه اسکانسکا در هدف گیری بازار ساختمان‌های سبز در آینده نزدیک می‌باشد که روز به روز بر تعداد مخاطبان آن افزوده می‌شود.
امیدواریم شرکت‌های ایرانی نیز به مقوله کسب و کار سبز توجه نشان دهند.
۱- www.skanska.com
۲- http://bit.ly/۱g۵۵Igo
۳- http://bit.ly/۱Lzd۰oH
۴- Leadership in Environemnatl and Energy Design (استاندارد رهبری در طراحی انرژی و فاکتورهای زیست محیطی آمریکا)
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر