فصل داغ مطالعه
همیشه تابستان را یکی از فصل‌های مطالعه می‌دانند اما جالب این‌جاست این فصل، فصل افت فروش کتاب است. در هر حال دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل‌اند. مراکز آموزشی مثل پاییز فعالیت ندارند و مهم‌تر این‌که مردم خرید عمده‌شان را در نمایشگاه کتاب انجام داده‌اند. فاصله زمانی کوتاه نمایشگاه کتاب با فصل تابستان قطعا در این زمینه موثر است.
روزنامه شهروند: همیشه تابستان را یکی از فصل‌های مطالعه می‌دانند اما جالب این‌جاست این فصل، فصل افت فروش کتاب است. در هر حال دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل‌اند. مراکز آموزشی مثل پاییز فعالیت ندارند و مهم‌تر این‌که مردم خرید عمده‌شان را در نمایشگاه کتاب انجام داده‌اند. فاصله زمانی کوتاه نمایشگاه کتاب با فصل تابستان قطعا در این زمینه موثر است.
ناشران نیز عمدتا کتاب‌های مهم‌شان را برای فصل پاییز نگه می‌دارند. البته هرکدام یکی دو عنوان کتاب برای فصل تابستان در نظر می‌گیرند. با این مقدمه می‌توان فصل تابستان را فصلی داغ برای مطالعه و البته فصلی معتدل برای فروش کتاب دانست. درواقع تابستان به لحاظ فروش کتاب، فصل حایز اهمیتی به شمار نمی‌آید اما در همین فصل هم برخی کتاب‌ها در فهرست پرفروش‌های کتاب جای می‌گیرند. در این صفحه به برخی از این عناوین پرداخته‌ایم.
سوفیا پتروونا
رمان «سوفیا پتروونا» به قلم لیدیا چوکوفسکایا و ترجمه خشايار ديهيمي، رمانی است کوتاه درباره جامعه‌ای که آلوده به دروغ شده است. خود نویسنده در این‌باره می‌گوید: «جامعه مسموم‌شده؛ درست به همان اندازه که می‌توان یک ارتش را با گازهای سمی مسموم کرد.» این رمان اواخر دهه ۱۹۳۰ نوشته شده و درباره تصفیه‌های استالینی است. همچنین ازجمله معدود آثار باقی‌مانده در این‌باره است که در همان دوران نوشته شده است. پس از تغییر شرایط سیاسی، نسخه ویرایش شده سوفیا پتروونا، نخستین‌بار در ۱۹۶۵ منتشر شد. داستان این رمان درباره تایپیستی به نام سوفیا پتروونا در اتحاد جماهیر شوروی است.
پسر او، نیکالای (کولیا)، عمیقا به کمونیسم اعتقاد دارد و در ابتدای مسیر نویدبخشی است. طولی نمی‌کشد که تسویه بزرگ آغاز می‌شود و همکاران سوفیا، در بازار گرم متهم‌کردن به خیانت، ناپدید می‌شوند و در همان حال آلیک، بهترین دوست کولیا، هم خبر از بازداشت‌شدن او می‌دهد. سوفیا می‌کوشد خبر بیشتری از کولیا به دست آورد، اما در جریان وسیعی از بروکراسی فرومی‌رود. نویسنده درباره قهرمان داستانش می‌گوید: «من قهرمان زن داستانم را نه یک خواهر قرار دادم، نه همسر، نه معشوقه و نه یک دوست، بلکه او را نماد دل‌سپردگی انسان قرار دادم- یک مادر... فقط یک دادگاه است که دوست دارم رمانم را به پیشگاهش عرضه کنم: دادگاه هموطنانم... مخصوصا پیرها، آنهایی که همان چیزهایی را زیستند که بر سر من و آن زنی آمد که انتخابش کردم تا قهرمان رمانم باشد- سوفیا پتروونا، یکی از آن هزارانی است که دوروبرم می‌دیدم...»
حکومت نظامی
دونوسو نویسنده اهل شیلی و از نویسندگان مهم دوره شکوفایی ادبیات آمریکای‌لاتین بود. وی در اعتراض به دیکتاتوری پینوشه تن به تبعیدی خودخواسته داد و چندین سال را در مکزیک، آمریکا و اسپانیا زندگی کرد اما در سال ۱۹۸۱ به شیلی بازگشت و تا زمان مرگش در سال ۱۹۹۶ در زادگاهش بود. وی پس از بازگشت به شیلی، اقدام به راه‌اندازی کارگاه داستان‌نویسی کرد که این کارگاه نقش مهمی در پرورش نسل جدیدی از نویسندگان شیلیایی داشت. دونوسو در رمان حکومت نظامی روایتی از زندگی «مانونگو ورا» خواننده انقلابی شیلیایی را روایت می‌کند.
مانونگو ورا کمی قبل از کودتای پینوشه، به‌گونه‌ای تصادفی از شیلی خارج شده و بعد از کودتا به پاریس می‌رود و در چند‌سال نخست بعد از کودتا با ترانه‌هایش که زبان گویای وطن خفقان‌گرفته او شده، در میان جوانان اروپا جایگاهی بی‌همانند پیدا می‌کند. ورا ١٢سال بعد از کوتای ۱۹۷۳ دیگر نه اعتقادی به آنچه می‌خوانده دارد و نه چشم‌انداز امیدبخشی پیش روی خود می‌بیند. دیگر نمی‌خواهد به خودش و مخاطبانش دروغ بگوید. از سوی دیگر، صداهایی قدیمی و مرموز او را به زادگاهش، به وطنش می‌خوانند. پس به این امید که هستی تکه‌تکه‌شده خود را بار دیگر به هم پیوند بدهد، به شیلی بازمی‌گردد. اما آنچه در وطن می‌یابد بسیار دور از انتظار و آرزوی اوست. عبدالله کوثری پیش از این رمان «باغ همسایه» از این نویسنده را نیز ترجمه کرده است. جز این دو اثر، رمان «آناماریا» از این نویسنده نیز پیش از این توسط مخاطبان ایرانی مورد توجه قرار گرفته است. نشر نی این رمان را با قیمت ۳۰هزار تومان و در ۴۷۲ صفحه منتشر کرده است.
زندگی‌ام همه چیز من است
امروز همه فرهيختگان و روشنفكران اروپايي «كريستف كيشلوفسكي» كارگردان شهير لهستاني را مي‌شناسند. البته اين شناخت ديگر فقط مختص اروپايي‌ها نيست. فيلم‌هاي او در بزرگترين جشنواره‌هاي بين‌المللي دنيا از كن گرفته تا ونيز، برلين و شيكاگو، استراسبورگ، نيويورك، هنگ‌كنگ و سائوپائولو جايزه گرفته‌اند. موضوعاتي كه كيشلوفسكي براي تماشاچي بازگو و مسائلي كه مطرح مي‌كند، ساده و بنيادي‌اند، به طوري كه هر كس به روش خودش با اين مسائل كنار مي‌آيد، اما كيشلوفسكي در فيلم‌هايش جاهاي دردناك اين موضوع‌ها را مانند جراحان مي‌شكافد و با جرأت تمام به عمق‌شان فرو مي‌رود.
اعماقي كه شايد در نظر برخي رسيدن تا آن‌جا دور از ذهن، «خارج از دسترس» يا كاملا غيرممكن باشد. اين كار كيشلوفسكي نشان مي‌دهد كه خودش سخت درگير اين موضوعات بوده و فقط به لمس‌كردن آنها كفايت نمي‌كرده، به عبارت ديگر او از كنار مسائل حياتي ساده نمي‌گذشت. كتاب حاضر در برگيرنده گفت‌وگوها و صحبت‌هاي شخصي كيشلوفسكي است كه از منابع متفرق گردآوري شده‌اند، از برنامه‌هاي تلويزيوني ضبط‌شده تا نوشته‌هاي دوستان و همكاران اين كارگردان كه درباره كار و روابط‌شان با او حرف زده بودند و در مجله‌ها و كتاب‌هاي مختلف به چاپ رسيده‌اند. شايد مخاطبان اين كارگردان در ايران يكي از فيلم‌هاي مجموعه سه رنگ (آبي، قرمز، سفيد) يا «زندگي دوگانه ورونيكا» را ديده باشند. اين فيلم‌ها توانسته‌اند نظر مخاطباني از طبقات و گروه‌هاي مختلف اجتماعي را به خود جلب كنند.
امپراتوری اندیشه
تاريخ ايران آكنده از خشونت و حادثه است، تاخت‌وتازها، فاتحان، جنگ‌ها و انقلاب‌ها. چراكه ايران تاريخي طولاني‌تر از بيشتر كشورها دارد و از بسياري از آنها بزرگتر است، چيزي بيش از يك اتفاق ساده. اما تاريخ ايران بيش از اينهاست. دين‌ها، عوامل مؤثر، جنبش‌هاي روشنفكري و انديشه‌ها، بسياري چيزها را در ايران و همچنين خارج از ايران و گوشه و كنار دنيا تغيير داده است.
امروز ايران باز خواهان توجه است و موقعيت جديد، سوال‌هايي جديد مطرح مي‌سازد: آيا ايران قدرتي مهاجم است يا قرباني؟ آيا ايران از ديرباز توسعه‌طلب بوده است يا منفعل و دفاعي؟ آيا تشيع ايران اهل سكوت و رضاست يا خشونت و انقلاب؟ تنها تاريخ مي‌تواند به اين سوال‌ها پاسخ گويد. ايران يكي از كهن‌ترين تمدن‌هاي دنياست. اين سرزمين از همان آغاز از متفكرترين و پيچيده‌ترين تمدن‌هاي دنيا بوده است. جنبه‌هايي در تمدن ايران وجود دارد كه به نحوي از آنها تقريبا زندگي هر انساني را روي كره‌خاكي تحت‌الشعاع قرار داده است. كتاب حاضر در هفت فصل: ريشه‌ها، بيداري ايرانيان، اسلام و گسترش آن، تشيع و صفويه، سقوط صفويان، بحران در پادشاهي قاجار و سلسله پهلوي و انقلاب اسلامي نگاهي تازه به تاريخ معاصر ايران دارد.
سوی دیگر
«سوی دیگر» نوشته آلفرد کوبین به‌تازگی به همت ترجمه علی‌اصغر حداد توسط نشر ماهی منتشر شده است. آلفرد کوبین، طراح و نقاش مشهور اتریشی است که آثارش ویژگی‌های خاص خود را دارند و در بسیاری از نقاشی‌هایش تن‌های له‌شده، چهره‌های زجرکشیده و ترس‌خورده دیده می‌شوند. «سوی دیگر» تنها رمان کوبین است و به‌طور‌کلی تنها اثر او در حوزه ادبیات به‌شمار می‌رود.
«سوی دیگر» نخستین‌بار در سال ١٩٠٩ منتشر شد و کوبین زمانی به سراغ نوشتن این رمان رفت که دچار بحران هنری شده بود و با نوشتن این رمان بحرانش را پشت‌سر گذاشت و باز به سراغ نقاشی رفت. کوبین که همعصر فرانتس کافکا بود، در «سوی دیگر» با بکارگیری عنصر «وحشت» رمانی قابل‌توجه می‌نویسد و از این‌حیث اثر او به‌کرات با آثار ادگار آلن‌پو مقایسه شده است. او در این رمان که می‌توان آن را نوعی رمان فانتزی هم دانست، جهانی فانتزی- ذهنی را ترسیم می‌کند که وجهی سمبلیک دارد. در سال‌های بعد از جنگ دوم جهانی درباره سویه‌های نمادین این اثر تفسیرهای زیادی مطرح شد. اگرچه رمان کوبین متفاوت از جهان کافکایی است، اما برخی مضامین «سوی دیگر» شباهت‌هایی با آثار کافکا و خاصه «مسخ» و «قصر» دارند.
گورستان گل‌ها
«گورستان گل‌ها» نام کتابی است از لطیف هلمت که برای نخستین‌بار با ترجمه مختار شکری‌پور و از سوی نشر ثالث در ایران منتشر می‌شود. درباره لطیف هلمت باید گفت او متولد ۱۹۴۷ میلادی و اهل کشور عراق است. او نخستین مجموعه شعرش را با عنوان «خدا و شهر کوچک ما» در سال ۱۹۷۰ منتشر کرد و چالشی در شعر کردی و میان شاعران کرد پدید آورد.
هلمت جدا از شعر، داستان و نمایشنامه هم می‌نویسد و تاکنون بیش از ۲۰ اثر در این زمینه‌ها از او منتشر شده است. چهار کتاب در زمینه نقد ادبی، کتابی درباره صوفی‌گری و کتابی درباره دادائیسم و سوررئالیسم نگاشته است. به‌تازگی، یک رمان هم از او منتشر شده که توسط فریاد شیری و همچنین سارا قبادی به فارسی ترجمه شده و نگاهی بسیار متفاوت، همچنین تجربه‌هایی جالب در رمان‌نویسی است. شعرهای لطیف هلمت تاکنون به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، سوئدی، هلندی، آلمانی و فرانسوی ترجمه شده است.
لی‌لا، لی‌لا
مهشید میرمعزی مترجم نام‌آشنای زبان آلمانی، به‌تازگی رمانی از مارتین زوتر نویسنده آلمانی را با عنوان «لی‌لا، لی‌لا» منتشر کرده. مارتین زوتر در مقام نویسنده این اثر در سال ۱۹۹۷ با نوشتن نخستین رمان خود به نام «دنیای کوچک» به شهرت دست یافت. تلویزیون سوییس نیز در سال ۲۰۱۱ جایزه سوییس (سوییس اوارد) را در رشته ادبیات به دلیل این‌که آثار زوتر به صورت منظم در لیست آثار پرفروش آلمانی زبان قرار دارند، به وی اعطا کرد. همچنین در سال ۲۰۱۱ فیلمی از روی رمان «لی‌لا، لی‌لا» ساخته شد که در جشنواره بین‌المللی مینیا پولیس به‌عنوان بهترین فیلم روایت تصویری انتخاب شد.
داستان این رمان روایتی است از زندگی داوید کرن؛ جوان ٢٣ساله و گارسون یک رستوران که عاشق دختری به نام ماری است که از قضا اعتنایی به او ندارد. داوید در کشوی میز عسلی قدیمی، نسخه ماشین‌نوشت کتابی را پیدا کرده و از آن خوشش می‌آید. تصمیم می‌گیرد متن تایپ‌شده را به ماری بدهد تا به‌عنوان نویسنده او را تحت‌تأثیر قرار دهد. او در این کار موفق و ماری به او علاقه‌مند می‌شود. داوید در ادامه و به صورت پنهانی نسخه ماشین‌نوشت رمان را برای یک ناشر در فرانکفورت می‌فرستد و رمان منتشر می‌شود که برای او یک زندگی موفق در مقام نویسنده آغاز می‌شود، ولی ترس دایمی از دزدی ادبی که کرده است، او را عصبی می‌کند تا این‌که روزی هنگام امضای کتاب برای طرفداران سروکله مردی پیدا می‌شود که ادعا می‌کند نویسنده واقعی رمان است. مارتین زوتر در مقام نویسنده توجه بسیاری از نشریات آلمانی‌زبان را به خود جلب کرده است تا جایی که منتقد روزنامه اشپیگل درباره او می‌نویسد: «او قادر است تعادل میان داستان هیجان‌انگیز و رمان جنایی را با حفظ سطح ادبی بالا برقرار کند.»
سایه باد
داستان اين رمان در شهر بارسلون اسپانيا اتفاق مي‌افتد. نويسنده در اين باره نيز مي‌گويد: «بارسلون يك دلربايي، راز و حالت رمانتيك در داستان ايجاد مي‌كند. چيزهاي زيادي اين مكان، خيابان‌ها، تاريخ و مردمش را بي‌همتا مي‌كند. گذشته از اين، آن‌جا زادگاه من است: جايي كه من آن را مثل كف‌دستم مي‌شناسم. مي‌خواستم از اين پس‌زمينه خارق‌العاده، به‌عنوان يك عنصر اساسي استفاده كنم، خيلي شبيه كارهايي كه رمان‌نويس‌هاي بزرگ قرن نوزدهم، همچون لندني كه ديكنز خلق كرده است يا پاريسي كه ويكتور هوگو و بالزاك و... خلق كرده‌اند.» وقتي رمان «سايه باد» نوشته شد، استقبال گسترده جهاني از آن نظر بسياري از منتقدان را به اين موضوع جلب كرد و همه اينها به داستان مهيج آن باز مي‌گردد.
به شخصيت‌ها، خوشايندبودن زبان و تصويرسازي و تجربه‌اي كه از خواندن آن حاصل مي‌شود: «هنوز روزي را كه پدرم براي نخستين‌بار مرا به گورستان كتاب‌هاي فراموش‌شده برد به ياد دارم. اوايل تابستان ١٩٤٥ بود... ما در خيابان‌هاي مدفون زير آسمان خاكستري بارسلونا راه‌مي‌رفتيم. پدرم هشدار داد كه در مورد چيزي كه امروز مي‌بيني، نبايد به احدي حرفي بزني، حتي به دوستت... هيچ‌كس.» كتاب سايه باد بيش از يك‌سال در اسپانيا پرفروش‌ترين كتاب بود و پس از ترجمه به ساير زبان‌ها، به كتابي پرفروش در جهان تبديل شد. این رمان با ترجمه سهیل سمی به‌تازگی از سوی نشر ققنوس به چاپ رسیده است.
تصرف عدوانی، داستانی درباره عشق
«تصرف عدوانی» ششمین رمان لنا آندرشون (نویسنده و روزنامه‌نگار سوئدی است که یک عشق فلج‌کننده و مخرب را روایت می‌کند. عشقی که تمام روح و روان شخصیت زن داستان را مضمحل کرده و تا جایی او را دچار ضعف می‌کند که در برابر شریک احساسی خود نیز اعتمادبه‌نفسش را از دست می‌دهد. موضوع این داستان شکاف هراسناک بین اندیشه و زبان، اراده و بیان آن، امور واقعی و تخیلی و چیزهایی است که در این شکاف‌ها پدید می‌آیند و رشد می‌کنند.
از وقتی استر نیلسون در ١٨سالگی دریافته بود که زندگی در نهایت، چیزی نیست جز دورکردن ملال و دلزدگی، به ابتکار خود ارزش زبان و تفکر را کشف کرده بود و از آن پس هرگز از زندگی ناخشنود نبود و هیچ‌گاه احساس افسردگی نکرده بود؛ پیوسته در پی رمزگشایی جهان و طبیعت انسان‌ها بود. از روزی که دریافت زبان و ایده‌ها مشغله و کار او خواهند بود، زندگی پر‌هزینه را کنار گذاشت: غذای ارزان می‌خورد، ارزان سفر می‌کرد، هیچ‌گاه از بانکی وام نمی‌گرفت یا از کسی پول قرض نمی‌کرد و هرگز خود را در وضعیت‌هایی قرار نمی‌داد که ناچار شود وقتش را صرف چیز دیگری جز خواندن، اندیشیدن، نوشتن و گفت‌وگو با دیگران کند. «تصرف عدوانی، داستانی درباره عشق» در ١٧٦ صفحه و به قیمت ١٢٥٠٠تومان توسط نشر مرکز منتشر شده است.
دام‌گستر
اووه تیم را در ادبیات امروز آلمان خلف «هاینریش بل» کبیر می‌دانند. بیشتر رمان‌های او در زمره بهترین رمان‌های ادبیات آلمان در ٣٠سال اخیر قرار گرفته است. ازجمله «سرخ»، «مثلا برادرم»، «کشف سوسیس کاری»، «شب تولد یحیای نبی» و... «دام گستر» هم یکی از درخشان‌ترین آثار این نویسنده است که سال ۱۹۹۱ چاپ شد. رمان، روایت فساد و تباهی مردی است که تا گردن در شر فرو رفته.
او به کودکی‌اش باز می‌گردد و ماجراهایی نفسگیر را که بر او و اطرافیانش رفته روایت می‌کند و از انتظار برای اتفاقی می‌گوید که در کمین اوست... اووه تیم در این رمانش نیز تاریخ و سیاست و گذشته‌های فردی را به‌هم پیوند می‌زند. او که دانشجوی معترض سال ۱۹۶۸ بود، تبدیل به رمان‌نویسی شد که به ریشه‌های سقوط و شر می‌پردازد. «دام‌گستر» در مجموعه کتاب‌های «جهان نو» با قیمت ۲۸هزار تومان از سوی نشر چشمه منتشر شده است.
نهایت یک سکوت
دفتر شعر «نهایت یک سکوت» سروده بهاره سعوه به‌تازگی از سوی انتشارات آهنگ فردا به چاپ رسیده. سعوه در این کتاب شاعری نشان می‌دهد که گاهی تمایلات رمانتیک دارد و گاهی نیز کاملا گذشته‌گرا و نوستالژیک به جهان پیرامون نگاه می‌کند. در این گذشته‌گرایی البته حسرت وجود دارد اما همچنان امید را نیز در اشعارش رها نمی‌کند.
درواقع گذشته‌گرایی شاعر باعث نمی‌شود دل را یکسره از امید به امروز کنده باشد: «دیر نیست/ اکنون برای تازه‌شدن/ پیوند گلاب و پیچک و باران/ در حضور ساقه‌هایی که می‌شکفد/ از لابه‌لای وجود تو/ در من». اما این امید گاهی هم به کلی پایان می‌گیرد و در برخی اشعار تبدیل به فضایی از تیرگی و یأس می‌شود: «باران بارید/ و شست/ هرچه که نامش اندیشمندانه بود روزی/ سر زده بر چوب‌های آلاچیقِ ذهن/ دود» از دیگر ویژگی‌های این دفتر شعر می‌توان به سادگی زبان در آن اشاره کرد. شاعر چندان در بند بازی‌های زبانی نیست و سعی می‌کند تخیلات خود را در ساده‌ترین شکل‌های بیانی تصویر کند.
ناشران نیز عمدتا کتاب‌های مهم‌شان را برای فصل پاییز نگه می‌دارند. البته هرکدام یکی دو عنوان کتاب برای فصل تابستان در نظر می‌گیرند. با این مقدمه می‌توان فصل تابستان را فصلی داغ برای مطالعه و البته فصلی معتدل برای فروش کتاب دانست. درواقع تابستان به لحاظ فروش کتاب، فصل حایز اهمیتی به شمار نمی‌آید اما در همین فصل هم برخی کتاب‌ها در فهرست پرفروش‌های کتاب جای می‌گیرند. در این صفحه به برخی از این عناوین پرداخته‌ایم.
سوفیا پتروونا
رمان «سوفیا پتروونا» به قلم لیدیا چوکوفسکایا و ترجمه خشايار ديهيمي، رمانی است کوتاه درباره جامعه‌ای که آلوده به دروغ شده است. خود نویسنده در این‌باره می‌گوید: «جامعه مسموم‌شده؛ درست به همان اندازه که می‌توان یک ارتش را با گازهای سمی مسموم کرد.» این رمان اواخر دهه ۱۹۳۰ نوشته شده و درباره تصفیه‌های استالینی است. همچنین ازجمله معدود آثار باقی‌مانده در این‌باره است که در همان دوران نوشته شده است. پس از تغییر شرایط سیاسی، نسخه ویرایش شده سوفیا پتروونا، نخستین‌بار در ۱۹۶۵ منتشر شد. داستان این رمان درباره تایپیستی به نام سوفیا پتروونا در اتحاد جماهیر شوروی است.
حکومت نظامی
دونوسو نویسنده اهل شیلی و از نویسندگان مهم دوره شکوفایی ادبیات آمریکای‌لاتین بود. وی در اعتراض به دیکتاتوری پینوشه تن به تبعیدی خودخواسته داد و چندین سال را در مکزیک، آمریکا و اسپانیا زندگی کرد اما در سال ۱۹۸۱ به شیلی بازگشت و تا زمان مرگش در سال ۱۹۹۶ در زادگاهش بود. وی پس از بازگشت به شیلی، اقدام به راه‌اندازی کارگاه داستان‌نویسی کرد که این کارگاه نقش مهمی در پرورش نسل جدیدی از نویسندگان شیلیایی داشت. دونوسو در رمان حکومت نظامی روایتی از زندگی «مانونگو ورا» خواننده انقلابی شیلیایی را روایت می‌کند.
مانونگو ورا کمی قبل از کودتای پینوشه، به‌گونه‌ای تصادفی از شیلی خارج شده و بعد از کودتا به پاریس می‌رود و در چند‌سال نخست بعد از کودتا با ترانه‌هایش که زبان گویای وطن خفقان‌گرفته او شده، در میان جوانان اروپا جایگاهی بی‌همانند پیدا می‌کند. ورا ١٢سال بعد از کوتای ۱۹۷۳ دیگر نه اعتقادی به آنچه می‌خوانده دارد و نه چشم‌انداز امیدبخشی پیش روی خود می‌بیند. دیگر نمی‌خواهد به خودش و مخاطبانش دروغ بگوید. از سوی دیگر، صداهایی قدیمی و مرموز او را به زادگاهش، به وطنش می‌خوانند. پس به این امید که هستی تکه‌تکه‌شده خود را بار دیگر به هم پیوند بدهد، به شیلی بازمی‌گردد. اما آنچه در وطن می‌یابد بسیار دور از انتظار و آرزوی اوست. عبدالله کوثری پیش از این رمان «باغ همسایه» از این نویسنده را نیز ترجمه کرده است. جز این دو اثر، رمان «آناماریا» از این نویسنده نیز پیش از این توسط مخاطبان ایرانی مورد توجه قرار گرفته است. نشر نی این رمان را با قیمت ۳۰هزار تومان و در ۴۷۲ صفحه منتشر کرده است.
زندگی‌ام همه چیز من است
امروز همه فرهيختگان و روشنفكران اروپايي «كريستف كيشلوفسكي» كارگردان شهير لهستاني را مي‌شناسند. البته اين شناخت ديگر فقط مختص اروپايي‌ها نيست. فيلم‌هاي او در بزرگترين جشنواره‌هاي بين‌المللي دنيا از كن گرفته تا ونيز، برلين و شيكاگو، استراسبورگ، نيويورك، هنگ‌كنگ و سائوپائولو جايزه گرفته‌اند. موضوعاتي كه كيشلوفسكي براي تماشاچي بازگو و مسائلي كه مطرح مي‌كند، ساده و بنيادي‌اند، به طوري كه هر كس به روش خودش با اين مسائل كنار مي‌آيد، اما كيشلوفسكي در فيلم‌هايش جاهاي دردناك اين موضوع‌ها را مانند جراحان مي‌شكافد و با جرأت تمام به عمق‌شان فرو مي‌رود.
اعماقي كه شايد در نظر برخي رسيدن تا آن‌جا دور از ذهن، «خارج از دسترس» يا كاملا غيرممكن باشد. اين كار كيشلوفسكي نشان مي‌دهد كه خودش سخت درگير اين موضوعات بوده و فقط به لمس‌كردن آنها كفايت نمي‌كرده، به عبارت ديگر او از كنار مسائل حياتي ساده نمي‌گذشت. كتاب حاضر در برگيرنده گفت‌وگوها و صحبت‌هاي شخصي كيشلوفسكي است كه از منابع متفرق گردآوري شده‌اند، از برنامه‌هاي تلويزيوني ضبط‌شده تا نوشته‌هاي دوستان و همكاران اين كارگردان كه درباره كار و روابط‌شان با او حرف زده بودند و در مجله‌ها و كتاب‌هاي مختلف به چاپ رسيده‌اند. شايد مخاطبان اين كارگردان در ايران يكي از فيلم‌هاي مجموعه سه رنگ (آبي، قرمز، سفيد) يا «زندگي دوگانه ورونيكا» را ديده باشند. اين فيلم‌ها توانسته‌اند نظر مخاطباني از طبقات و گروه‌هاي مختلف اجتماعي را به خود جلب كنند.
امپراتوری اندیشه
تاريخ ايران آكنده از خشونت و حادثه است، تاخت‌وتازها، فاتحان، جنگ‌ها و انقلاب‌ها. چراكه ايران تاريخي طولاني‌تر از بيشتر كشورها دارد و از بسياري از آنها بزرگتر است، چيزي بيش از يك اتفاق ساده. اما تاريخ ايران بيش از اينهاست. دين‌ها، عوامل مؤثر، جنبش‌هاي روشنفكري و انديشه‌ها، بسياري چيزها را در ايران و همچنين خارج از ايران و گوشه و كنار دنيا تغيير داده است.
امروز ايران باز خواهان توجه است و موقعيت جديد، سوال‌هايي جديد مطرح مي‌سازد: آيا ايران قدرتي مهاجم است يا قرباني؟ آيا ايران از ديرباز توسعه‌طلب بوده است يا منفعل و دفاعي؟ آيا تشيع ايران اهل سكوت و رضاست يا خشونت و انقلاب؟ تنها تاريخ مي‌تواند به اين سوال‌ها پاسخ گويد. ايران يكي از كهن‌ترين تمدن‌هاي دنياست. اين سرزمين از همان آغاز از متفكرترين و پيچيده‌ترين تمدن‌هاي دنيا بوده است. جنبه‌هايي در تمدن ايران وجود دارد كه به نحوي از آنها تقريبا زندگي هر انساني را روي كره‌خاكي تحت‌الشعاع قرار داده است. كتاب حاضر در هفت فصل: ريشه‌ها، بيداري ايرانيان، اسلام و گسترش آن، تشيع و صفويه، سقوط صفويان، بحران در پادشاهي قاجار و سلسله پهلوي و انقلاب اسلامي نگاهي تازه به تاريخ معاصر ايران دارد.
سوی دیگر
«سوی دیگر» نوشته آلفرد کوبین به‌تازگی به همت ترجمه علی‌اصغر حداد توسط نشر ماهی منتشر شده است. آلفرد کوبین، طراح و نقاش مشهور اتریشی است که آثارش ویژگی‌های خاص خود را دارند و در بسیاری از نقاشی‌هایش تن‌های له‌شده، چهره‌های زجرکشیده و ترس‌خورده دیده می‌شوند. «سوی دیگر» تنها رمان کوبین است و به‌طور‌کلی تنها اثر او در حوزه ادبیات به‌شمار می‌رود.
گورستان گل‌ها
«گورستان گل‌ها» نام کتابی است از لطیف هلمت که برای نخستین‌بار با ترجمه مختار شکری‌پور و از سوی نشر ثالث در ایران منتشر می‌شود. درباره لطیف هلمت باید گفت او متولد ۱۹۴۷ میلادی و اهل کشور عراق است. او نخستین مجموعه شعرش را با عنوان «خدا و شهر کوچک ما» در سال ۱۹۷۰ منتشر کرد و چالشی در شعر کردی و میان شاعران کرد پدید آورد.
هلمت جدا از شعر، داستان و نمایشنامه هم می‌نویسد و تاکنون بیش از ۲۰ اثر در این زمینه‌ها از او منتشر شده است. چهار کتاب در زمینه نقد ادبی، کتابی درباره صوفی‌گری و کتابی درباره دادائیسم و سوررئالیسم نگاشته است. به‌تازگی، یک رمان هم از او منتشر شده که توسط فریاد شیری و همچنین سارا قبادی به فارسی ترجمه شده و نگاهی بسیار متفاوت، همچنین تجربه‌هایی جالب در رمان‌نویسی است. شعرهای لطیف هلمت تاکنون به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، سوئدی، هلندی، آلمانی و فرانسوی ترجمه شده است.
لی‌لا، لی‌لا
مهشید میرمعزی مترجم نام‌آشنای زبان آلمانی، به‌تازگی رمانی از مارتین زوتر نویسنده آلمانی را با عنوان «لی‌لا، لی‌لا» منتشر کرده. مارتین زوتر در مقام نویسنده این اثر در سال ۱۹۹۷ با نوشتن نخستین رمان خود به نام «دنیای کوچک» به شهرت دست یافت. تلویزیون سوییس نیز در سال ۲۰۱۱ جایزه سوییس (سوییس اوارد) را در رشته ادبیات به دلیل این‌که آثار زوتر به صورت منظم در لیست آثار پرفروش آلمانی زبان قرار دارند، به وی اعطا کرد. همچنین در سال ۲۰۱۱ فیلمی از روی رمان «لی‌لا، لی‌لا» ساخته شد که در جشنواره بین‌المللی مینیا پولیس به‌عنوان بهترین فیلم روایت تصویری انتخاب شد.
داستان این رمان روایتی است از زندگی داوید کرن؛ جوان ٢٣ساله و گارسون یک رستوران که عاشق دختری به نام ماری است که از قضا اعتنایی به او ندارد. داوید در کشوی میز عسلی قدیمی، نسخه ماشین‌نوشت کتابی را پیدا کرده و از آن خوشش می‌آید. تصمیم می‌گیرد متن تایپ‌شده را به ماری بدهد تا به‌عنوان نویسنده او را تحت‌تأثیر قرار دهد. او در این کار موفق و ماری به او علاقه‌مند می‌شود. داوید در ادامه و به صورت پنهانی نسخه ماشین‌نوشت رمان را برای یک ناشر در فرانکفورت می‌فرستد و رمان منتشر می‌شود که برای او یک زندگی موفق در مقام نویسنده آغاز می‌شود، ولی ترس دایمی از دزدی ادبی که کرده است، او را عصبی می‌کند تا این‌که روزی هنگام امضای کتاب برای طرفداران سروکله مردی پیدا می‌شود که ادعا می‌کند نویسنده واقعی رمان است. مارتین زوتر در مقام نویسنده توجه بسیاری از نشریات آلمانی‌زبان را به خود جلب کرده است تا جایی که منتقد روزنامه اشپیگل درباره او می‌نویسد: «او قادر است تعادل میان داستان هیجان‌انگیز و رمان جنایی را با حفظ سطح ادبی بالا برقرار کند.»
سایه باد
داستان اين رمان در شهر بارسلون اسپانيا اتفاق مي‌افتد. نويسنده در اين باره نيز مي‌گويد: «بارسلون يك دلربايي، راز و حالت رمانتيك در داستان ايجاد مي‌كند. چيزهاي زيادي اين مكان، خيابان‌ها، تاريخ و مردمش را بي‌همتا مي‌كند. گذشته از اين، آن‌جا زادگاه من است: جايي كه من آن را مثل كف‌دستم مي‌شناسم. مي‌خواستم از اين پس‌زمينه خارق‌العاده، به‌عنوان يك عنصر اساسي استفاده كنم، خيلي شبيه كارهايي كه رمان‌نويس‌هاي بزرگ قرن نوزدهم، همچون لندني كه ديكنز خلق كرده است يا پاريسي كه ويكتور هوگو و بالزاك و... خلق كرده‌اند.» وقتي رمان «سايه باد» نوشته شد، استقبال گسترده جهاني از آن نظر بسياري از منتقدان را به اين موضوع جلب كرد و همه اينها به داستان مهيج آن باز مي‌گردد.
به شخصيت‌ها، خوشايندبودن زبان و تصويرسازي و تجربه‌اي كه از خواندن آن حاصل مي‌شود: «هنوز روزي را كه پدرم براي نخستين‌بار مرا به گورستان كتاب‌هاي فراموش‌شده برد به ياد دارم. اوايل تابستان ١٩٤٥ بود... ما در خيابان‌هاي مدفون زير آسمان خاكستري بارسلونا راه‌مي‌رفتيم. پدرم هشدار داد كه در مورد چيزي كه امروز مي‌بيني، نبايد به احدي حرفي بزني، حتي به دوستت... هيچ‌كس.» كتاب سايه باد بيش از يك‌سال در اسپانيا پرفروش‌ترين كتاب بود و پس از ترجمه به ساير زبان‌ها، به كتابي پرفروش در جهان تبديل شد. این رمان با ترجمه سهیل سمی به‌تازگی از سوی نشر ققنوس به چاپ رسیده است.
تصرف عدوانی، داستانی درباره عشق
«تصرف عدوانی» ششمین رمان لنا آندرشون (نویسنده و روزنامه‌نگار سوئدی است که یک عشق فلج‌کننده و مخرب را روایت می‌کند. عشقی که تمام روح و روان شخصیت زن داستان را مضمحل کرده و تا جایی او را دچار ضعف می‌کند که در برابر شریک احساسی خود نیز اعتمادبه‌نفسش را از دست می‌دهد. موضوع این داستان شکاف هراسناک بین اندیشه و زبان، اراده و بیان آن، امور واقعی و تخیلی و چیزهایی است که در این شکاف‌ها پدید می‌آیند و رشد می‌کنند.
از وقتی استر نیلسون در ١٨سالگی دریافته بود که زندگی در نهایت، چیزی نیست جز دورکردن ملال و دلزدگی، به ابتکار خود ارزش زبان و تفکر را کشف کرده بود و از آن پس هرگز از زندگی ناخشنود نبود و هیچ‌گاه احساس افسردگی نکرده بود؛ پیوسته در پی رمزگشایی جهان و طبیعت انسان‌ها بود. از روزی که دریافت زبان و ایده‌ها مشغله و کار او خواهند بود، زندگی پر‌هزینه را کنار گذاشت: غذای ارزان می‌خورد، ارزان سفر می‌کرد، هیچ‌گاه از بانکی وام نمی‌گرفت یا از کسی پول قرض نمی‌کرد و هرگز خود را در وضعیت‌هایی قرار نمی‌داد که ناچار شود وقتش را صرف چیز دیگری جز خواندن، اندیشیدن، نوشتن و گفت‌وگو با دیگران کند. «تصرف عدوانی، داستانی درباره عشق» در ١٧٦ صفحه و به قیمت ١٢٥٠٠تومان توسط نشر مرکز منتشر شده است.
دام‌گستر
اووه تیم را در ادبیات امروز آلمان خلف «هاینریش بل» کبیر می‌دانند. بیشتر رمان‌های او در زمره بهترین رمان‌های ادبیات آلمان در ٣٠سال اخیر قرار گرفته است. ازجمله «سرخ»، «مثلا برادرم»، «کشف سوسیس کاری»، «شب تولد یحیای نبی» و... «دام گستر» هم یکی از درخشان‌ترین آثار این نویسنده است که سال ۱۹۹۱ چاپ شد. رمان، روایت فساد و تباهی مردی است که تا گردن در شر فرو رفته.
او به کودکی‌اش باز می‌گردد و ماجراهایی نفسگیر را که بر او و اطرافیانش رفته روایت می‌کند و از انتظار برای اتفاقی می‌گوید که در کمین اوست... اووه تیم در این رمانش نیز تاریخ و سیاست و گذشته‌های فردی را به‌هم پیوند می‌زند. او که دانشجوی معترض سال ۱۹۶۸ بود، تبدیل به رمان‌نویسی شد که به ریشه‌های سقوط و شر می‌پردازد. «دام‌گستر» در مجموعه کتاب‌های «جهان نو» با قیمت ۲۸هزار تومان از سوی نشر چشمه منتشر شده است.
نهایت یک سکوت
دفتر شعر «نهایت یک سکوت» سروده بهاره سعوه به‌تازگی از سوی انتشارات آهنگ فردا به چاپ رسیده. سعوه در این کتاب شاعری نشان می‌دهد که گاهی تمایلات رمانتیک دارد و گاهی نیز کاملا گذشته‌گرا و نوستالژیک به جهان پیرامون نگاه می‌کند. در این گذشته‌گرایی البته حسرت وجود دارد اما همچنان امید را نیز در اشعارش رها نمی‌کند.
درواقع گذشته‌گرایی شاعر باعث نمی‌شود دل را یکسره از امید به امروز کنده باشد: «دیر نیست/ اکنون برای تازه‌شدن/ پیوند گلاب و پیچک و باران/ در حضور ساقه‌هایی که می‌شکفد/ از لابه‌لای وجود تو/ در من». اما این امید گاهی هم به کلی پایان می‌گیرد و در برخی اشعار تبدیل به فضایی از تیرگی و یأس می‌شود: «باران بارید/ و شست/ هرچه که نامش اندیشمندانه بود روزی/ سر زده بر چوب‌های آلاچیقِ ذهن/ دود» از دیگر ویژگی‌های این دفتر شعر می‌توان به سادگی زبان در آن اشاره کرد. شاعر چندان در بند بازی‌های زبانی نیست و سعی می‌کند تخیلات خود را در ساده‌ترین شکل‌های بیانی تصویر کند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
خوب و عالی، سپاس