یکسال پس از ریاست جمهوری ترامپ...

هفته نامه همشهری جوان - اشکان خسروپور: در یک سالی که از حکومت دونالد ترامپ می گذرد، هنرمندان و روزنامه نگاران به او چه واکنش هایی داشته اند، ترامپ چه گفته؟

مردم آمریکا به کنار، حتی همسر ترامپ هم باورش نمی شد که شوهرش واقعا رییس جمهور یکی از بزرگ ترین کشورهای دنیا شود. او در شب انتخاب ترامپ ناباورانه اشک می ریخت و از این «سورپرایرز بزرگ» ابراز شگفتی می کرد. حس ملانیا ترامپ در شب اعلام نتایج ریاست جمهوری آمریکا در کتاب جنجالی «آتش و خشم» این طور روایت شده است. چیزی که در کتاب نیامده این است که او در این تجربه عجیب تنها نبود. آن شب عده زیادی از مردم آمریکا- و جهان- از انتخاب یک مجنون شوکه شدند. از همان اولین روزها تا همین الان هم که سالگرد یک سالگی راهیابی او به کاخ سفید است، واکنش های زیادی در مخالفت با او صورت گرفته است.

در نخستین شبی که خبر انتخاب ترامپ به صورت رسمی منتشر شد، ایده های زیادی درباره ترامپ شکل گرفت. قبل از هر چیزی وعده های انتخاباتی اش سوژه شدند و یکی دو واکنش داغ آن هم از طرف هنرمندان و بعضی از روزنامه نگارها و عکاس ها دیده شد. آرام آرام اما داستان ابراز مخالفت با ترامپ جدی تر شد. پای ماجرا به بیلبوردهای تبلیغاتی باز شد و سیاهپوستان هم وارد بازی شدند. نقطه اوج این انتقادها- دست کم تا الان- واکنش ترامپ به مردم کشورهای دیگر است که او اسمشان را «مردمی که از چاه مستراح بیرون آمده اند» گذاشته. این گزارش برخی از عجیب ترین واکنش های دنیا به مخالفان جناب دونالد (!) را مرور می کند.

سفری که لغو شد

یکی از عجیب ترین واکنش های هنرمندانه به ترامپ، کمتر از 24 ساعت بعد از انتخاب رسمی او به ریاست جمهوری آمریکا بود. «میتسکی میاواکی» فردای شبی که ترامپ برنده شد، در یک پست مجازی گفت که تمام شب گذشته را از ترس آینده بیداربوده است و از ترس اتفاقی که برای دنیا خواهد افتاد، حتی نتوانسته یک لحظه چشم بر هم بگذارد. او قرار بود فردای اعلام نتایج در دو ایالت کارولینای شمالی و فلوریدا چند برنامه همگانی داشته باشد. او که یک نوازنده آمریکای شناخته شده بود، قرار بود در این «تور موزیکال» چند برنامه شاد اجرا کند.

بلیت ها فروخته شده بودند و صحنه نمایش حاضر بود اما او در یک حرکت عجیب بلافاصله پروازش را لغو کرد. به مدیر برنامه هایش هم سفارش کرد که پول تمام بلیت ها را پس بدهد، تمام خسارت هایی را که باید به مسئولان اجرایی سالن کنسرت پرداخت می شد و بالغ بر چندین هزار دلار بود، بپردازد اما به هیچ وجه حاضر نشد، به آن دو ایالت برود. در نگاه اول، خیلی از مخاطبانش فکر می کردند، پای یک بیماری یا اتفاق غیرمترقبه در میان بوده اما او در فضای مجازی به مخاطب هایش اطمینان داد که کاملا سالم است اما چیزی که باعث شده او برنامه اش را در آمریکا لغو کند، رای بالای ترامپ در این دو ایالت بود. او گفت:

«من یک هنرمند هستم و برای کسانی برنامه اجرا می کنم که مغزشان کار می کند. من برای کسانی برنامه می سازم که بتوانند خوب و بد را از هم تشخیص بدهند. برایم عجیب است که کسی آن حجم دروغ و شارلاتان بازی را در کسی ببیند اما باز هم او را انتخاب کند و برایش دست بزند. من برای دو ایالتی که بیشترین رای را به ترامپ داده اند، برنامه اجرا نخواهم کرد، چون به نظرم آن ها هنوز توان تشخیص خوب از بد را ندارند. دل من با تمام کسانی خواهد بود که فاجعه انتخاب ترامپ احساساتشان را جریحه دار کرده است. در این شرایط من ترجیح می دهم جایی بروم که به یک دردی بخورم.»

کمپین چاه مستراح

کمپین «من از چاه مستراح آمده ام» یکی از بزرگ ترین و جنجالی ترین واکنش هایی بود که در مقابل ترامپ در آمریکا و بسیاری از نقاط جهان شکل گرفت. ماجرا از این جا شروع شده بود که ترامپ در یک واکنش عجیب به کسانی که مخالف فرمان مهاجرتی اش بودند، ادعا کرد، ترجیح می دهد مردم سویس و کشورهای خوش آب و هوا وارد کشورش بشوند تا عده ای از آفریقایی ها که از «چاه مستراح» بیرون آمده اند، به آمریکا بیایند. این اتفاق باعث واکنش های زیادی در دنیا شد. مجله نیویورکر در همین روزها یک شماره جدید منتشر کرد که جلد آن سر و صدای زیادی در دنیا به راه انداخت.

نیویورکر نسبت به بقیه مجلات منتقد ترامپ طرح محترمانه ای منتشر کرده بود. بقیه منتقدان چنین طرح هایی را منتشر کردند.

این جلد نیویورکر یک صفحه سفید را در حالی نشان می داد که ترامپ تا دهانش در داخل یک سوراخ سیاه (همان چاه مستراحی که خودش از آن حرف می زد) فرو رفته و فقط موهایش از آن بیرون است. این واکنش در دنیای مجازی هم دنبال شد. کمپینی با عنوان «من از چاه مستراح» آمده ام شکل گرفت که عده زیادی از کاربران شبکه های اجتماعی- عمدتا کسانی که آفریقایی تبار بوده و در آمریکا زندگی می کردند- آن را راه انداختند. آن ها که معمولا جزء افراد نخبه جامعه آمریکا بودند، در پست های مجازی خودشان را معرفی کردند و گفتند، اگر دولت آمریکا بیشتر از این در مقابل آن ها و هموطنانشان بدخلقی نشان بدهد، می توانند به خانه های اجدادی شان در آفریقا برگردند و همان جا زندگی کنند.

بعد از این کمپین ترامپ و اطرافیانش بلافاصله شروع به ماستمالی کردند و گفتند، روزنامه نگارها- که دروغگو هستند- زیادی شلوغش کرده اند. وگرنه کلمه ای که از زبان ترامپ بیرون آمده، چاه مستراح نبوده بلکه کلمه ای شبیه آن بوده که اشتباه فهمیده شده است. هر چند فیلم سخنرانی ترامپ در دسترس بود اما او دوباره گفت، در مغزش کلمه دیگری می چرخیده اما به صورت ناخودآگاه این حرف را بر زبان آورده، ضمن این که قصدش توهین نبود، فقط می خواسته کمی شوخی کند!

برنده بزرگ «خبر جعلی»

یکی از پرسر و صداترین افتخارات این روزها برای ترامپ، بردن «جایزه خبر جعلی» (Fale News Award) است. این جایزه بزرگ هر سال سهم کسانی است که بیشترین دروغ و خبر جعلی را در دنیا منتشر کرده باشند. حرف های نامربوط و اطلاعاتی که به عمد یا سهو به شیوه ای اشتباه به مردم بازگو شده باشد، جزء مسائلی است که باعث شده نام او به عنوان یکی از جنجالی ترین برندگان این جایزه انتخاب شود. کمیته ای که او را انتخاب کرده، به جز پخش اخبار دروغ، سراغ اشتباه های او در توییتر هم رفته است. این که او در پست های توییتری اش چقدر ادب را رعایت می کرد، اطلاعات درست به مردم می داد یا به قول کمیته «فیک نیوز»، «اشتباه های کوچک خبری» را مرتکب می شد، جزء فاکتورهایی بوده که او را برنده این جایزه کرده است.

یکی از مهمترین خبرهای اشتباه آقای ترامپ، مربوط به دخالت روس ها در انتخابات بود. او از همان روزهای اول می گفت رقابت های انتخاباتی اش را مستقل پیش می برد اما بعدتر مدارکی به دست آمد که نشان می داد دامادش با یک وکیل روس در این باره مذاکره کرده است اما این تمام ماجرا نبود. در چنین مواقعی سیاسیون که بی آبرو شده اند، معمولا استعفا داده و از کارشان کناره می گیرند. ترامپ اما از همان آغاز راه تکذیب را در پیش گرفت. زمانی هم که مدارک بیشتری علیه اش پیدا شد، به روی خودش نیاورد و گفت، کار روزنامه نگارهایی است که با او دشمن هستند.

ترامپ برخلاف بقیه رییس جمهورهای دنیا که در سخنرانی هایشان به اتفاق های مهم واکنش نشان می دهند، معمولا در توییتر سخنرانی می کند. او این بار هم در توییتر به برنده شدن مدال «خبر جعلی» واکنش نشان داد و گفت: «اگر بعضی از پوشش های خبری چرت و دروغ را بی خیال شویم، روزنامه نگارهای بزرگ زیادی هستند که برایشان احترام قائل هستم و خبرهای خوب زیادی برای مردم آمریکا وجود دارد که می توانند به آن افتخار کنند.»

دلیل دیگری که او را برنده جایزه خبر جعلی کرده، این است که عده ای از اطرافیانش به دروغ های او استناد می کنند. در بیانیه ای که درباره دلیل اهدای این جایزه به دونالد ترامپ ذکر شده، آمده است: «دو نفر از سناتورهای نزدیک ترامپ برای این که به حرف هایشان استناد کنند، نام او را بر زبان می آورند و به جای مدارک به رییس جمهور استناد می کنند. در نهایت وقتی اشتباه هایشان لو می رود، کنار می کشند و با قیافه ای حق به جانب می گویند، ما نبودیم، ترامپ بود!»

یک دلیل بزرگ دیگر هم وجود دارد که او را برنده این جایزه بزرگ جهانی کرده. در یک روال عادی و جهانی، وقتی رسانه ای- به عمد یا سهو- خبری منتشر می کرد که جعلی بودن یا اشتباه آن مشخص می شود، رسانه از کار اشتباهی که انجام داده، عذرخواهی می کند. این رفتار در بین سیاسیون هم رایج است و می تواند آن ها را تا پای استعفا هم بکشاند. ترامپ اما با همه آن ها فرق دارد. او هر وقت رسانه ها دروغ هایش را رو می کنند، به جای عذرخواهی، آن ها را به لقب «دشمنان آمریکا» مفتخر می کند! این طور که «سی.ان.ان» در گزارش ویژه اش در این باره نوشته، ترامپ وضعش خراب تر از این حرف هاست؛ او مدت هاست که ارتباطش را با «خبر صادق و راستگو» قطع کرده است.

مثل یک ترومپ

در همان روزهای اول بعد از انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری، واکنش های عجیب و غیرمنتظره ای از طرف روزنامه نگاران و هنرمندان آمریکایی رخ داد که تا پیش از آن اصلا سابقه نداشت. «جاناتان هوروویتز» روزنامه نگار «نیویورکر» مدت کوتاهی بعد از این که دونالدخان رسما به عنوان رییس جمهوری ایالات متحده انتخاب شد، یک حساب مجازی باز کرد. او اسم این صفحه را با الهام از نام خانوادگی ترامپ «ترومپت روزانه» گذاشت و به مخاطبانش وعده داد، هر روز در این صفحه پست جدیدی درباره سوتی ها یا اتفاق های عجیبی که ترامپ مسئولشان بوده، منتشر می کند.

جاناتان هوروویتز

او رییس جمهور مملکت را به بوقی تشبیه کرده بود که حرف هایش مثل شیپوری کوک نشده، گوش آدم ها را کر می کند، آن هم در حالی که خود نوازنده فکر می کند در حال خلق یک اثر هنری است. هر چند تجربه نشان داد که او بعدها در پست های اینستاگرامی اش از کمی جادوی فتوشاپ هم استفاده کرده اما در متنی که منتشر کرده، واقعیت ماجرا را بیان می کند. او در یکی از پست های اینستاگرامی اش از کمی جادوی فتوشاپ هم استفاده کرده اما در متنی که منتشر کرده، واقعیت ماجرا را بیان می کند.

او در یکی از پست های اینستاگرامی اش که بعد از لو رفتن دخالت احتمالی روسیه در انتخابات آمریکا منتشر کرد، به این مسئله واکنش نشان داد. او رییس جمهوری را در حالی که همراه با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه مشغول دست افشانی و رقص است، نشان می دهد و در شرح ماجرا می نویسد: «او (ترامپ) فکر می کند این جا شهربازی است و ما اسب های چرخ و فلک هستیم. می خواهد به ما بفهماند که اشتباه کرده ایم اما این که راهش نیست. کسی که اشتباه می کند، ترامپ است نه ما.»

تجمع جادوگران ضدترامپ

عده ای از شیطان پرستان که لباس جادوگری پوشیده بودند، اطراف برج ترامپ جمع شدند و برای بیرون رفتن او از کاخ سفید و مرگ اطرافیانش طلسم ساختند؛ یکی از عجیب ترین واکنش ها به یک رییس جمهور.

• مایکل اکانل، یکی از طراحان ارشاد آمریکایی یک بیلبورد تبلیغاتی وسط بزرگراهی در آمریکا را اجاره کرد و با تمسخر شعار انتخاباتی ترامپ، سیاست های او را به سخره گرفت.

• برخلاف لحن نامناسب ترامپ نسبت به زنان و مهاجران کشورهای دیگر، مخالفانش عموما زبان نرم و محترمانه ای دارند؛ هر چند آتش شان تند است.

• ایرانی ها هم در فاصله کوتاهی بعد از سخنان اخیر ترامپ درباره مستراح به حرف هایش واکنش نشان دادند.