واکنش ایران به ابراز نگرانی آژانس هسته ای
تازه ترین گزارش فصلی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه اتمی ایران، همان‌گونه که پیش‌بینی مي‌شد از ادامه روند رو به جلوی این برنامه خبر داده و البته نسبت به بخش‌هایی از آن «ابراز نگرانی» کرده است.
روزنامه دنیای اقتصاد: تازه ترین گزارش فصلی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه اتمی ایران، همان‌گونه که پیش‌بینی مي‌شد از ادامه روند رو به جلوی این برنامه خبر داده و البته نسبت به بخش‌هایی از آن «ابراز نگرانی» کرده است.
«ابراز نگرانی»ای که پس از انتشار گزارش، از سوی اتحادیه اروپا نیز تکرار شد. نماینده ایران در آژانس اما تاکید کرد که «گزارش جدید یوکیا آمانو نشان می‌دهد که کشورمان در زمینه‌های فناوری هسته‌ای به خصوص غنی‌سازی کاملا موفق بوده است.»
گزارش جدید آژانس چه مي‌گوید؟
آن گونه که ایسنا گزارش داد، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود درباره ایران که چهارشنبه شب منتشر شد، آورده است: «آژانس همچنان منحرف نشدن مواد هسته‌اي اعلام شده در تاسیسات هسته‌اي را که توسط ایران تحت توافقنامه‌های پادمانی اعلام شده، تایید می‌کند؛ اما از آنجا که ایران همکاری لازم را از جمله با اجرایی نکردن پروتکل الحاقی‌اش انجام نمی‌دهد، آژانس نمی‌تواند درباره فقدان مواد و فعالیت‌های هسته‌اي اعلام نشده در ایران اطمینان دهد و به همین دلیل نتیجه بگیرد که همه مواد هسته‌اي در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز به کار می‌روند.»
آمانو مي‌افزاید: ایران همچنان کد اصلاح شده ۱/۳ بخش عمومی ترتیبات فرعی را اجرا نمی‌کند؛ هرچند بیانیه‌هایی در ارتباط با ساخت رآکتورهای تحقیقاتی جدید، تاسیسات جدید غنی‌سازی اورانیوم و رآکتورهای هسته‌اي جدید ارائه کرده است. علاوه بر آن فقدان اطلاعات طرح به روز شده درباره رآکتور IR-۴۰ تاثیر منفی روی توانایی آژانس برای راستی‌آزمایی طرح این تاسیسات و اجرای یک رویکرد پادمانی موثر دارد.
براساس گزارش جدید آژانس، «برخلاف قطعنامه‌های شورا در نوامبر سال ۲۰۱۱ و سپتامبر ۲۰۱۲ و با وجود افزایش گفت‌وگو بین ایران و آژانس از ماه ژانویه سال ۲۰۱۲ در ۱۰ دور مذاکرات، رسیدن به توافق درباره یک سند رویکرد ساختاری امکانپذیر نبوده است. با توجه به ماهیت و دامنه اطلاعات موثقی که درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌اي ایران در اختیار آژانس قرار دارد، آژانس این را لازم و ضروری می‌داند که ایران در زمینه ماهیات نگرانی‌های آژانس تعامل داشته باشد.»
حجم اورانیوم غنی شده ایران
این گزارش با اشاره به عدم توقف غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات اتمی ایران تاکید کرد که «همه این فعالیت‌ها تحت پادمان‌های آژانس قرار دارند و همه مواد هسته‌اي، آبشارهای نصب شده و ایستگاه‌های خوراک‌دهی و بازپس‌گیری در این تاسیسات تحت اقدامات مراقبتی و نظارتی آژانس قرار دارند.»
این گزارش مي‌افزاید: از زمانی که ایران غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌اي‌اش را آغاز کرده است، در آن تاسیسات موارد زیر را تولید کرده است: ۸۹۶۰ کیلوگرم (۶۸۹ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) UF۶ غنی‌شده تا ۵ درصد U-۲۳۵ که ۶۳۵۷ کیلوگرم (۳۸۳ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) آن به شکل UF۶ غنی‌شده تا ۵ درصد U-۲۳۵ باقی مانده است و باقی آن مشمول فرآیند بیشتری شده است به علاوه ۳۲۴ کیلوگرم (۴۴ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) UF۶ غنی‌شده تا ۲۰ درصد U-۲۳۵ که ۱۸۲ کیلوگرم آن (۱۵ کیلوگرم بیشتراز زمان گزارش قبلی مدیرکل) به شکل UF۶ غنی‌شده تا ۲۰ درصد U-۲۳۵ و باقی آن مشمول فرآیند بیشتری شده است.
ایران: به ضوابط بین‌المللی پایبندیم
در نخستين واکنش به این گزارش، علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس گفت: جای‌جای این گزارش نشان می‌دهد که کلیه فعالیت‌های هسته‌اي ایران از جمله ۱۶ تاسیسات و ۹ محل مرتبط با فعالیت‌های هسته‌اي همگی زیر نظارت کامل آژانس هستند.
وی ادامه داد: این گزارش این واقعیت را نشان می‌دهد که کشورمان کاملا متعهد به ضوابط بین‌المللی است، در عین حال لحظه‌ای نسبت به احقاق حقوق غیرقابل انکار خود مصالحه نکرده است.
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد: این واقعیت که به‌رغم همه بازرسی‌های سرزده یک گرم از اورانیوم به اهداف نظامی منحرف نشده و در آن آمده است که هیچ شواهدی از انحراف در فعالیت‌های ایران یافت نشده است و آژانس کماکان به فعالیت‌های بازرسی خود بدون موانع ادامه می‌دهد.
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره طرح ادعای همکاری نکردن ایران با آژانس تصریح کرد: این عبارات تکراری است؛ اولا اشاره به قطعنامه‌های شورای امنیت شده است که به دلایل حقوقی قطعنامه‌های شورای امنیت مبنا و وجاهت حقوقی نداشته و لذا قابل اجرا نیستند. به صراحت از طرف کشورمان در شورای حکام مطرح کرده‌ام که هیچ مبنا و وجاهت حقوقی ندارد و اصولا از نظر فنی نیز قابل اجرا نیست.
وی ادامه داد: برای مثال قطعنامه شورای امنیت خواستار تعلیق فعالیت‌های بازفرآوری در ایران شده است در حالی که در گزارش مدیرکل به صراحت آمده است که ایران هیچ‌گونه فعالیت بازفرآوری ندارد. چطور می‌توان فعالیتی را که وجود ندارد تعلیق کرد؟ این‌گونه مواضع شورای امنیت به اعتبار و جایگاه این شورا لطمه وارد کرده و خواهد کرد.
سلطانیه افزود: در بخش دیگری از این گزارش ادعاهای بی‌اساس مربوط به ابعاد محتمل نظامی شده است که باید گفت این ادعا نیز تکراری است که قبلا بارها تاکید کرده‌ایم. جمهوری اسلامی ایران در اثبات حسن نیت و شفافیت و همچنین اثبات بی‌اساس بودن این ادعاها مذاکراتی را با آژانس آغاز کرده است که ادامه دارد و پس از نهایی شدن و توافق بر یک چارچوب ضابطه‌مند می‌توانیم به این ابهامات بپردازیم.
ابراز نگرانی اتحادیه اروپا
با این حال، اتحادیه اروپا در واکنش به گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌اي ایران مدعی شد که توسعه فعالیت‌های هسته‌اي حساس توسط ایران قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام آژانس را زیرپا می‌گذارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سخنگوی کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که این گزارش «نگرانی‌ها درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌اي ایران را تشدید می‌کند».
سخنگوی اتحادیه اروپا مدعی شد که ایران همچنان از همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تلاش‌هایش برای حل موضوعات باقیمانده از جمله مسائلی که به ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌اي ایران اشاره دارند، خودداری می‌کند. او گفت: به این ترتیب ایران الزامات قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که در 13 سپتامبر 2012 تصویب و خواستار همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد نقض می‌کند.
روسیه: دور بعدی مذاکرات ایران و 1+5 بلافاصله بعد از انتخابات برگزار شود
معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت که مسکو خواستار انجام دور جدید مذاکرات هسته‌اي ایران و 1+5 بعد از برگزاری انتخابات در ایران است.
سرگئی ریابکوف روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری اینترفکس روسیه بیان کرد: صحبت کردن بر سر مساله برگزاری دور جدید مذاکرات گروه شش با ایران پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران یعنی 14 ژوئن (24 خرداد)، مساله ای واقعی نیست چرا که اواخر ماه مه است و اگر که امکان انجام آن فراهم بود، ما هم از آن استقبال می‌کردیم اما باید بعد از انتخابات در سریع‌ترین زمان ممکن با یکدیگر ملاقات کنیم.
او ادامه داد: در هر حال تاخیر این مساله تا پاییز جایز نیست همچنان که مشخص نکردن زمان معین جایز نیست؛ چرا که مذاکرات پویایی خود را از دست می‌دهد و توقف موقتی آن مثمر ثمر نیست و این مساله‌ای است که همواره بر آن تاکید داریم. ریابکوف گفت که هنوز زمان مشخصی که رییسان هیات‌ها و مدیران سیاسی مرتبط با مذاکرات بر آن توافق داشته باشند، وجود ندارد.
«ابراز نگرانی»ای که پس از انتشار گزارش، از سوی اتحادیه اروپا نیز تکرار شد. نماینده ایران در آژانس اما تاکید کرد که «گزارش جدید یوکیا آمانو نشان می‌دهد که کشورمان در زمینه‌های فناوری هسته‌ای به خصوص غنی‌سازی کاملا موفق بوده است.»
گزارش جدید آژانس چه مي‌گوید؟
آن گونه که ایسنا گزارش داد، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود درباره ایران که چهارشنبه شب منتشر شد، آورده است: «آژانس همچنان منحرف نشدن مواد هسته‌اي اعلام شده در تاسیسات هسته‌اي را که توسط ایران تحت توافقنامه‌های پادمانی اعلام شده، تایید می‌کند؛ اما از آنجا که ایران همکاری لازم را از جمله با اجرایی نکردن پروتکل الحاقی‌اش انجام نمی‌دهد، آژانس نمی‌تواند درباره فقدان مواد و فعالیت‌های هسته‌اي اعلام نشده در ایران اطمینان دهد و به همین دلیل نتیجه بگیرد که همه مواد هسته‌اي در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز به کار می‌روند.»
آمانو مي‌افزاید: ایران همچنان کد اصلاح شده ۱/۳ بخش عمومی ترتیبات فرعی را اجرا نمی‌کند؛ هرچند بیانیه‌هایی در ارتباط با ساخت رآکتورهای تحقیقاتی جدید، تاسیسات جدید غنی‌سازی اورانیوم و رآکتورهای هسته‌اي جدید ارائه کرده است. علاوه بر آن فقدان اطلاعات طرح به روز شده درباره رآکتور IR-۴۰ تاثیر منفی روی توانایی آژانس برای راستی‌آزمایی طرح این تاسیسات و اجرای یک رویکرد پادمانی موثر دارد.
براساس گزارش جدید آژانس، «برخلاف قطعنامه‌های شورا در نوامبر سال ۲۰۱۱ و سپتامبر ۲۰۱۲ و با وجود افزایش گفت‌وگو بین ایران و آژانس از ماه ژانویه سال ۲۰۱۲ در ۱۰ دور مذاکرات، رسیدن به توافق درباره یک سند رویکرد ساختاری امکانپذیر نبوده است. با توجه به ماهیت و دامنه اطلاعات موثقی که درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌اي ایران در اختیار آژانس قرار دارد، آژانس این را لازم و ضروری می‌داند که ایران در زمینه ماهیات نگرانی‌های آژانس تعامل داشته باشد.»
حجم اورانیوم غنی شده ایران
این گزارش با اشاره به عدم توقف غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات اتمی ایران تاکید کرد که «همه این فعالیت‌ها تحت پادمان‌های آژانس قرار دارند و همه مواد هسته‌اي، آبشارهای نصب شده و ایستگاه‌های خوراک‌دهی و بازپس‌گیری در این تاسیسات تحت اقدامات مراقبتی و نظارتی آژانس قرار دارند.»
این گزارش مي‌افزاید: از زمانی که ایران غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌اي‌اش را آغاز کرده است، در آن تاسیسات موارد زیر را تولید کرده است: ۸۹۶۰ کیلوگرم (۶۸۹ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) UF۶ غنی‌شده تا ۵ درصد U-۲۳۵ که ۶۳۵۷ کیلوگرم (۳۸۳ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) آن به شکل UF۶ غنی‌شده تا ۵ درصد U-۲۳۵ باقی مانده است و باقی آن مشمول فرآیند بیشتری شده است به علاوه ۳۲۴ کیلوگرم (۴۴ کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) UF۶ غنی‌شده تا ۲۰ درصد U-۲۳۵ که ۱۸۲ کیلوگرم آن (۱۵ کیلوگرم بیشتراز زمان گزارش قبلی مدیرکل) به شکل UF۶ غنی‌شده تا ۲۰ درصد U-۲۳۵ و باقی آن مشمول فرآیند بیشتری شده است.
ایران: به ضوابط بین‌المللی پایبندیم
در نخستين واکنش به این گزارش، علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس گفت: جای‌جای این گزارش نشان می‌دهد که کلیه فعالیت‌های هسته‌اي ایران از جمله ۱۶ تاسیسات و ۹ محل مرتبط با فعالیت‌های هسته‌اي همگی زیر نظارت کامل آژانس هستند.
وی ادامه داد: این گزارش این واقعیت را نشان می‌دهد که کشورمان کاملا متعهد به ضوابط بین‌المللی است، در عین حال لحظه‌ای نسبت به احقاق حقوق غیرقابل انکار خود مصالحه نکرده است.
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد: این واقعیت که به‌رغم همه بازرسی‌های سرزده یک گرم از اورانیوم به اهداف نظامی منحرف نشده و در آن آمده است که هیچ شواهدی از انحراف در فعالیت‌های ایران یافت نشده است و آژانس کماکان به فعالیت‌های بازرسی خود بدون موانع ادامه می‌دهد.
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره طرح ادعای همکاری نکردن ایران با آژانس تصریح کرد: این عبارات تکراری است؛ اولا اشاره به قطعنامه‌های شورای امنیت شده است که به دلایل حقوقی قطعنامه‌های شورای امنیت مبنا و وجاهت حقوقی نداشته و لذا قابل اجرا نیستند. به صراحت از طرف کشورمان در شورای حکام مطرح کرده‌ام که هیچ مبنا و وجاهت حقوقی ندارد و اصولا از نظر فنی نیز قابل اجرا نیست.
وی ادامه داد: برای مثال قطعنامه شورای امنیت خواستار تعلیق فعالیت‌های بازفرآوری در ایران شده است در حالی که در گزارش مدیرکل به صراحت آمده است که ایران هیچ‌گونه فعالیت بازفرآوری ندارد. چطور می‌توان فعالیتی را که وجود ندارد تعلیق کرد؟ این‌گونه مواضع شورای امنیت به اعتبار و جایگاه این شورا لطمه وارد کرده و خواهد کرد.
سلطانیه افزود: در بخش دیگری از این گزارش ادعاهای بی‌اساس مربوط به ابعاد محتمل نظامی شده است که باید گفت این ادعا نیز تکراری است که قبلا بارها تاکید کرده‌ایم. جمهوری اسلامی ایران در اثبات حسن نیت و شفافیت و همچنین اثبات بی‌اساس بودن این ادعاها مذاکراتی را با آژانس آغاز کرده است که ادامه دارد و پس از نهایی شدن و توافق بر یک چارچوب ضابطه‌مند می‌توانیم به این ابهامات بپردازیم.
ابراز نگرانی اتحادیه اروپا
با این حال، اتحادیه اروپا در واکنش به گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌اي ایران مدعی شد که توسعه فعالیت‌های هسته‌اي حساس توسط ایران قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام آژانس را زیرپا می‌گذارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سخنگوی کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که این گزارش «نگرانی‌ها درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌اي ایران را تشدید می‌کند».
سخنگوی اتحادیه اروپا مدعی شد که ایران همچنان از همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تلاش‌هایش برای حل موضوعات باقیمانده از جمله مسائلی که به ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌اي ایران اشاره دارند، خودداری می‌کند. او گفت: به این ترتیب ایران الزامات قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که در 13 سپتامبر 2012 تصویب و خواستار همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد نقض می‌کند.
روسیه: دور بعدی مذاکرات ایران و 1+5 بلافاصله بعد از انتخابات برگزار شود
معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت که مسکو خواستار انجام دور جدید مذاکرات هسته‌اي ایران و 1+5 بعد از برگزاری انتخابات در ایران است.
سرگئی ریابکوف روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری اینترفکس روسیه بیان کرد: صحبت کردن بر سر مساله برگزاری دور جدید مذاکرات گروه شش با ایران پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران یعنی 14 ژوئن (24 خرداد)، مساله ای واقعی نیست چرا که اواخر ماه مه است و اگر که امکان انجام آن فراهم بود، ما هم از آن استقبال می‌کردیم اما باید بعد از انتخابات در سریع‌ترین زمان ممکن با یکدیگر ملاقات کنیم.
او ادامه داد: در هر حال تاخیر این مساله تا پاییز جایز نیست همچنان که مشخص نکردن زمان معین جایز نیست؛ چرا که مذاکرات پویایی خود را از دست می‌دهد و توقف موقتی آن مثمر ثمر نیست و این مساله‌ای است که همواره بر آن تاکید داریم. ریابکوف گفت که هنوز زمان مشخصی که رییسان هیات‌ها و مدیران سیاسی مرتبط با مذاکرات بر آن توافق داشته باشند، وجود ندارد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر